PSYCHOLOGIA NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO, 1


1. Przedmiot psychologii społecznej

Psychologia społeczna bada w jaki sposób ludzie wywierają wpływ na myśli, zachowania i uczucia innych ludzi. Nauka o zachowaniach i procesach psychicznych w sytuacjach społecznych. Jest naukowym badaniem tego jak ludzie wpływają na myśli, zachowania i uczucia innych ludzi.

2. Metody stosowane przez psychologię społeczną

3. Zdolności społeczne

To pewne wzory zachowań społecznych, które sprawiają, że jednostki są społecznie kompetentne. Są istotne dla przebiegu relacji z innymi, mogą być rozpatrywane jako model. Przyczyniają się do wzrostu osiągnięć społecznych.

4. Osoby pozbawione kompetencji społecznych

To osoby którym brak umiejętności osiągnięcia celów społecznych i jednostkowych z równoczesnym zachowaniem dobrych stosunków z partnerami interakcji. Nie radzą sobie w sytuacjach społecznych określonego typu, w osiąganiu celów w życiu społecznym, budowaniu więzi emocjonalnych z innymi ludźmi, ujmowanych jako tworzenie, rozwijanie i utrzymywanie związków oraz uzyskiwanie społecznego poparcia.

5. Asertywność

Asertywność to:

6. Empatia

Jest to świadomość uczuć innych, umiejętność wczuwania się w położenie i przeżycia innych istot, uczuciowe identyfikowanie się z nimi, umiejętność odgadnięcia ich stanu emocjonalnego. Umiejętność ta jest formą uczestnictwa w ich życiu i brania za nie odpowiedzialności. Jest to również umiejętność przyjęcia innych ludzi sposobu myślenia, spojrzenia z ich perspektywy na rzeczywistość.

7. Autoprezentacja

Jest to sposób, w jaki każdy człowiek poprzez swoje wypowiedzi, zachowania i sygnały niewerbalne komunikuje na zewnątrz kim jest, albo za kogo chciałby być uważany. Chcemy wywołać pozytywne myślenie u partnera interakcji przy przekazywaniu informacji na swój temat.

8. Co to jest grupa społeczna?

Grupa społeczna a grupa niespołeczna.

Pojęcie normy grupowej.

Cel grupy.

Rola celów grupowych.

Role grupowe.

Grupa społeczna- to 2 lub więcej osób , które współdziałają ze sobą, współzależą od siebie w tym sensie, że w zaspokajaniu potrzeb muszą na sobie polegać, mają bezpośredni kontakt, poczucie wspólnego celu („MY”), normy i tworzą spójną strukturę.

Grupa niespołeczna- co najmniej dwie osoby przebywające w tym samym czasie i miejscu, ale nie współdziałają ze sobą w celu zaspokajania własnych potrzeb i osiągania celów (np. przechodnie, kibice sportowi, pasażerowie samolotu, studenci zdający egzamin ).

Norma grupowa- jest to pewne wyobrażenie co członkowie grupy powinni robić, czego się od nich oczekuje w określonych warunkach. Jest to pojęcie oceniające, zawiera w sobie model, wzór zachowań pożądanych a nie zachowań typowych.

Cel grupy- jest określony jako punkt w przestrzeni o wartości pozytywnej dla co najmniej większości członków grupy. Cele mogą być operacyjne i nieoperacyjne. Cele operacyjne wskazują operacje , które prowadzą do osiągnięcia określonego celu. W celach nieoperacyjnych, cele te są niejasne, ale możemy doprowadzić do sformułowania celów nieoperacyjnych.

Rola celów grupowych:

Rola grupowa- rodzaj ról społecznych podejmowanych w małych grupach. Jest to system spójnych zachowań będących reakcją na zachowania i oczekiwania innych ludzi przebiegających według mniej lub bardziej wyraźnie ustalonego wzoru. Wszyscy otrzymujemy funkcję do spełnienia w każdej grupie, do której należymy. Również, podobnie do aktora, który ma różne role w różnych przedstawieniach, my mamy unikalną pozycję w każdej grupie, do której dołączamy.

9. Klasa szkolna jako grupa.

W klasie cele, zarówno ogólne, związane z uczeniem się jak i szczegółowe, dotyczące każdej kolejnej lekcji są określane przez nauczyciela. Klasa może je akceptować lub nie, nie ulega jednak wątpliwości, że określają one kierunek jej aktywności. Jednak oprócz celów, jakie określa szkoła, istnieją cele, które określa sama klasa. Powstają one w trakcie wzajemnych kontaktów uczniów, są wyrazem ich interesów.

Nie tylko wspólne cele tworzą grupę. Ważną kwestią są także normy, czyli pisane lub niepisane (częściej) przepisy odnoszące się do zachowania osób tworzących grupę. Normy „nieoficjalne” powstają spontanicznie, gdy ludzie przebywają razem, a taką sytuację mamy w klasie. Wśród uczniów najczęściej pojawiają się normy dotyczące: koleżeńskości, kultury wzajemnych kontaktów i solidarności. Dwie pierwsze regulują zachowanie się uczniów wobec siebie, trzecia dotyczy zachowania się osób spoza klasy, głównie nauczycieli.

Norma koleżeńskości uważana przez uczniów za najważniejszą, obejmuje:

Norma nazwana „kulturą wzajemnych kontaktów” określa:

Norma solidarności określa:

Normy solidarności stoją na straży tajemnic grupowych, są formą obrony przed ingerencją osób nie należących do grupy w jej wewnętrzne sprawy.

Wskutek istnienia tych norm nauczycielowi niekiedy bardzo trudno jest dotrzeć do przyczyn wewnątrz klasowych konfliktów czy nieporozumień, ponieważ nakazują one nie ujawnianie informacji dotyczących wewnętrznych spraw grupy, zwłaszcza takich, które ukazywałyby jej członków w ujemnym świetle bądź narażały ich na sankcje.

Działalność grupy zmierza ku określonym celom, jej członkowie zaczynają więc pełnić funkcje, które są ważne z punktu widzenia zarówno tych celów, jak i ochrony trwałości i interesów grupy. Na przykład dość szybko pojawia się w grupie osoba, która mówi, co grupa powinna robić, a wszyscy są skłonni się jej podporządkować.

10. Facylitacja społeczna. Dlaczego obecność innych wywołuje pobudzenie?

Jest to napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości oceny naszego działania, czego rezultatem jest lepsze wykonywanie łatwiejszych zadań, lecz gorsze wykonywanie zadań trudniejszych.

Trzy teorie wyjaśniające role pobudzenia w facylitacji społecznej:

11. Próżniactwo społeczne

Jest to spadek poziomu zaangażowania oraz uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania; zwiększa anonimowość; uspokojenie osłabia wykonanie zadań prostych, lecz ułatwia wykonanie zadań trudnych.

12. Zjawisko deindywiduacji

Jest to utrata normalnej kontroli nad zachowaniem prowadząca do wzrostu impulsywności i patologiczności czynów. Za sprawą deindywiduacji dochodzi do utraty samoświadomości własnych wartości oraz przekonaniu utraty odpowiedzialności za własne czyny np. w tłumie kibiców, członków Ku-Klux-Klanu. Zawsze, gdy ludzie stają się bardziej anonimowi, wzrasta prawdopodobieństwo popełniania przez nich impulsywnych, antyspołecznych czynów.

13. Dysonans poznawczy.

Sposoby redukcji dysonansu.

Technika niskiej piłki.

Dysonans poznawczy- jest to uczucie przykrego napięcia spowodowane informacją, która jest sprzeczna z naszym wyobrażeniem siebie jako osoby sensownej i rozsądnej.

Sposoby redukcji dysonansu:

Technika niskiej piłki- polega na przedstawieniu początkowo niezwykle korzystnej oferty. Gdy "ofiara" ją chwyta, okazuje się, że oferta posiada dodatkowe elementy i nie jest wcale taka atrakcyjna, jak wydawało się na początku. Ostatecznie oferta jest o wiele bardziej kosztowna, na tyle, że gdyby "ofiara" wiedziała o niej na początku, nie zdecydowałaby się.

Technika ta jest skuteczna bo:

14. Kogo najbardziej lubimy?

Efekt czystej ekspozycji.

Determinanty atrakcyjności interpersonalnej.

Zjawisko ingracjacji.

Bardziej lubimy tych, którzy:

Efekt czystej ekspozycji- to zjawisko polegające na zmianie ustosunkowania afektywnego wobec obiektu na skutek zwiększenia liczby kontaktów z nim bez konieczności świadomego rozpoznawania bodźca ( im częściej doświadczamy jakiegoś bodźca, tym bardziej jesteśmy skłonni go polubić).

Determinanty atrakcyjności interpersonalnej:

Zjawisko ingracjacji - rozmyślna próba manipulowania innymi poprzez udzielanie

pochwał i pozytywnego wsparcia (Nie działa, kiedy osoba obsypywania pochwałami ma świadomość naszych intencji)

15. Konformizm.

Bezrefleksyjny konformizm.

Dlaczego ludzie podporządkowują się?

Informacyjny wpływ społeczny.

Psychoza tłumu.

Kiedy ludzie podporządkowują się informacyjnemu wpływowi społecznemu?

Opieranie się informacyjnemu wpływowi społecznemu.

Normatywny wpływ społeczny.

Kiedy ludzie podporządkowują się normatywnemu wpływowi społecznemu?

Konsekwencje opierania się normatywnemu wpływowi społecznemu.

Norma wzajemności.

Konformizm- to zmiana w zachowaniu na skutek rzeczywistego lub wyobrażonego wpływu innych ludzi.

Bezrefleksyjny konformizm - to podporządkowanie się normom społecznym bez refleksji nad ich sensem i celowością.

Ludzie podporządkowują się, gdy:

Informacyjny wpływ społeczny- to potrzeba bycia przekonanym o tym, co jest słuszne. W wielu sytuacjach życiowych ludzie nie wiedzą jak reagować albo co myśleć; w zdefiniowaniu sytuacji pomaga pytanie innych i obserwacja ich zachowania.

Kiedy ludzie podporządkowują się informacyjnemu wpływowi społecznemu?

Gdy spostrzegamy osoby, które obserwujemy jako źródło informacji, dające wskazówki dla naszego zachowania; dostosowujemy się, ponieważ wierzymy, że cudza interpretacja niejasnej sytuacji jest bardziej poprawna niż nasza. Jeżeli jednostka nie jest pewna poprawnej odpowiedzi, właściwego zachowania lub słusznej idei, będzie bardziej otwarta na wpływ innych. Im mniej ma pewności, tym bardziej ufa innym.

Psychoza tłumu- pojawienie się w grupie ludzi podobnych fizycznych symptomów bez znanej fizycznej przyczyny (jedna lub więcej osób informuje innych o pojawieniu się pewnych dolegliwości fizycznych i po pewnym czasie coraz więcej osób skarży się na podobne dolegliwości lub sądzi, że ma te same objawy i symptomy)

Opieranie się informacyjnemu wpływowi społecznemu:

Kiedy jednostka znajdzie się w niejasnej sytuacji i się zorientuje, że patrzy na innych i słucha ich, powinna zadać sobie kilka kluczowych pytań:

Normatywny wpływ społeczny- to potrzeba bycia zaakceptowanym. Jest to wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do konformizmu, ponieważ chcemy być przez innych lubiani i akceptowani. Zachowujemy się konformistycznie po to, aby być akceptowanym przez innych ludzi i być do nich podobnym, podporządkowujemy się, bo chcemy nadal być członkami grupy i zbierać korzyści, jakie wynikają z przynależności do nich.

Ludzie podporządkowują się normatywnemu wpływowi społecznemu, gdy mają:

Konsekwencje opierania się normatywnemu wpływowi społecznemu:

Norma wzajemności - to postępować tak, jak inni postępują wobec nas; należy przypuszczać, że za udzielnie pomocy, ktoś inny również udzieli jej tobie w razie potrzeby, jeżeli otrzymujesz coś dobrego od innej osoby, to jesteś zobowiązany odpłacić jej tym samym (zachować się podobnie).

16. Co to są postawy?

Komponent emocjonalny, poznawczy, behawioralny.

Wymiary postawy.

Jak badamy postawy?

Zmiany i kształtowanie postaw: cechy nadawcy, cechy przekazu, cechy odbiorcy.

Jak uodpornić osobę na zmianę postawy?

Postawa - trwała ocena - pozytywna lub negatywna - ludzi, obiektów i idei. To uwewnętrzniona przez jednostkę, wyuczona skłonność (akt woli przejawiający się w czynach) do reagowania w społecznie określony sposób, szczególnie przez podejmowanie określonych działań w odpowiedzi na oczekiwania społeczne.

Komponent emocjonalny, poznawczy, behawioralny:

Wymiary postawy:

Jak badamy postawy?

- pytaniami otwartymi- pytania na które odpowiedź musi znaleźć sam badany;

- pytaniami skategoryzowanymi- pytania z odpowiedzią do wyboru .

Zmiany i kształtowanie postaw: cechy nadawcy, cechy przekazu, cechy odbiorcy.

Cele kształtowania lub zmieniania postaw mogą być różne:

Cechy nadawcy- wiarygodność nadawcy determinuje to czy jesteśmy skłonni pod wpływem jego przekazu zmodyfikować swoje postawy w kierunku przez niego wskazanym, czy też nie. Wiarygodność nadawcy wpływa również na to jak postrzegamy przekaz (zależnie od nadawcy może być postrzegany jako bardziej lub mniej jasny, uzasadniony bądź nie, uczciwy lub nie). Wiarygodność nadawcy zależy od tego, czy jest on postrzegany przez odbiorców jako osoba kompetentna w dziedzinie, której dotyczy przekaz. Na wiarygodność nadawcy wypływa także umiejętność publicznego przemawiania i umiejętność zainteresowania odbiorców. Język jakim posługuje się nadawca także wpływa na jego wiarygodność.

Cechy odbiorcy- postawy które istnieją już w odbiorcy w poważny sposób wpływają na postrzeganie a następnie przyswajanie treści przekazu. Jeśli treść jest zgodna czy podobna do treści już istniejącej postawy, to odbiorca łatwo ją przyswaja i staje się ona elementem struktury poznawczej postawy. Jeśli zaś przekaz jest niezgodny z postawą już istniejącą mamy do czynienia z wieloma procesami, które utrudniają przyswojenie jego treści. Ponadto przekaz niezgodny z postawą może być zniekształcony np. upodobniony do treści już istniejącej postawy, mogą być zapamiętane z niego tylko elementy dogodne dla odbiorcy. Odbiorca może unikać tych przekazów, które są niezgodne z jego postawami.

Cechy przekazu- mogą zwiększać lub obniżać skuteczność oddziaływania przekazu.

Jak uodpornić osobę na zmianę postawy?

17. Zachowania prospołeczne.

Dlaczego pomagamy innym?

Płeć a zachowania prospołeczne.

Zachowania prospołeczne - to zachowania, które mają przynieść korzyść innej osobie lub społeczności (pomaganie, dzielenie się, ochrona). Warunkiem pojawienia się zachowań prospołecznych jest:

Źródła zachowań prospołecznych:

Wyniki badań wskazują, że motywy zachowań prospołecznych mogą być skupione bądź na własnej osobie (chęć usunięcia przykrości związanej z cudzym cierpieniem, chęć zachowania dobrego mniemania o sobie) lub na kimś drugim (kiedy cudze dobro jest autonomicznym celem działalności).

Pomagamy innym by:

Płeć a zachowania prospołeczne.

W kulturze Zachodu roli męskiej przypisane są rycerskość i heroizm, podczas gdy roli kobiecej opieka, wychowanie i zaangażowanie w trwałe związki. W rezultacie od mężczyzn możemy oczekiwać, iż będą udzielać pomocy w sytuacjach ekstremalnych, wymagających odwagi i zdecydowania. Natomiast pomocy udzielanej przez kobiety towarzyszy częściej tworzenie długotrwałej relacji pomagania. Działania ich wymagają raczej zaangażowania i przyjęcia na siebie wielu zobowiązań niż odwagi, tak jak na przykład ochotnicza praca w domu opieki społecznej.

18. Agresja.

Czynniki warunkujące agresje.

Jak zmniejszyć agresję?

Agresja- to fizyczne bądź werbalne zachowanie podjęte w zamiarze zranienia kogoś.

Czynniki warunkujące agresje:

Jak zmniejszyć agresję?

19. Co to są uprzedzenia społeczne i czym się charakteryzują?

Jakie są sposoby zmniejszania uprzedzeń społecznych?

Uprzedzenia społeczne - to postawa wroga lub negatywna, dotycząca wyróżniającej się grupy ludzi. Oparta jest na nie w pełni właściwych bądź fałszywych informacjach. Przedmiotem uprzedzeń są ludzie o odmienności rasowej; narodowej; religijnej, płciowej; seksualnej; o odmiennych stanach psychicznych (choroba, wygląd). Są one bardzo niebezpieczne. Wraz z nimi pojawia się lęk, frustracja, niepokój. Burzą poczucie własnej wartości, samoocenę. Czasem nawet prowadzą do przemocy fizycznej.

Jakie są sposoby zmniejszania uprzedzeń społecznych?



Wyszukiwarka