3. GOTOWOŚĆ DO NAUKI CZYTANIA I PISANIA

1) czytanie w ujęciu lingwistycznym

Czytanie to tworzenie dźwiękowej formy słowa na podstawie jego obrazu graficznego. Istota czytania polega na transformowaniu grafemów na fonemy oraz słów zapisanych na słowa mówione

Ważna jest technika czytania a nie fabuła treści. Materiał tekstowy nie musiał być dla dzieci zrozumiały ani interesujący dla dziecka- brak zaciekawienia do czytania książek

2) ujęcie psychologiczne - szersze (R. Więckowski)

Istotą umiejętności czytania jest zdolność dziecka do tłumaczenia oraz rozszyfrowania znaków języka pisanego a podstawowymi elementami i umiejętnościami czytania są rozumienie czytanego tekstu i związana z tym technika czytania

Czytanie to skomplikowany proces aranżujący różne czynności dziecka: sensoryczne(wzrokowe, słuchowe, kinetyczne), ruchowe(pamięciowe, spostrzeżeniowe, myślowe)

3) Czytanie to proces który obejmuje

-rozpoznanie symboli graficznych }poziom lingwistyczny

- odtwarzanie ich formy dźwiękowej } poziom lingwistyczny

-rozumienie znaczenia tych symboli

4) Fazy czytania

- spostrzeganie liter i zespołu liter (kojarzenie litery z głoską)

-zidentyfikowanie i dokładne różnicowanie liter pod względem kształtu i położenia (wyróżnienie sylab i samogłosek)

-przełożenie grafemów na system dźwiękowy (obrazy słowno- artykulacyjne)

-rozpoznanie ich znaczenia (czytanie ze zrozumieniem)

5) Etapy pisania

- uświadomienie słów i zdań, które mają być napisane

-przeprowadzenie dokładnej analizy słuchowej tych słów i zdań w celu przełożenia na system dźwięków

-przyporządkowanie im odpowiednich liter

-wyrażanie ruchem nazwanego znaku graficznego (synteza ruchowa) - zapisane

Podstawowa zasada w wyrabianiu gotowości do nauki czytania i pisania jest adekwatność zdolności, umiejętności, kompetencji i posiadanych doświadczeń do wymagań określonego zadania.

[etap przed literowy - głoskowanie, analiza i synteza w słuchaniu i sylabizowaniu

Etap literowy - opanowanie liter, czytanie - metoda tradycyjna]

6) W okresie przed literowym dziecko powinno sobie uświadomić

-co to jest czytanie?

-czym różni się czytanie od opowiadania bajki?

-jaka jest różnica między obrazkami a tekstem i innymi znakami?

-związek między znakami występującymi w tekście a wypowiedzianymi słowami

-powinno wiedzieć, że czyta się od strony lewej do strony prawej, od góry do dołu.

-powinno wiedzieć po co uczy się czytać

Materiał powinien być bliski i znany dziecku, sensowny, zrozumiałe wyrazy.

7) relacje między gotowością a umiejętnością czytania

Umiejętności gotowość

Czytania i pisania czytania i pisania

K - czytanie na poziomie krytycznym

T - poziom techniczny -czytania ze zrozumieniem

R - poziom receptywny

TW - czytanie na poziomie twórczym

PM - gotowość psychomotoryczna

SP - gotowość słownikowo pojęciowa

EM - gotowość emocjonalno- motywacyjna

PM odpowiada zał SP za RK

PM

-lateralizacja (rozróżnienie dominującej ręki)

-sprawność aparatu artykulacyjnego

-orientacja w przestrzeni

-rozwój pamięci dziecka

-rozwój etapów myślenia

-mowa

-analiza i synteza wzrokowo - słuchowa

SP

-poszerzenie słownictwa dziecka ( im więcej dziecko zna wyrazów tym lepiej będzie rozumiało czytany tekst)

8) zadania nauczyciela w zakresie rozwijania gotowości EM (emocjonalno- motywacyjnej)

-kształtowanie u dziecka pozytywnego nastawienia wobec konieczności czytania i pisania

-mobilizowanie dziecka do pokonywania trudności w procesie uczenia się

-wzbogacanie motywacji do poszukiwań, zadawania pytań

-wyrabianie pozytywnego nastawienia do własnej aktywności samego siebie i poznanej rzeczywistości

9) metoda analityczno- syntetyczna - kryteria doboru wyrazów (bez zmiękczeń, dwuznaków, dźwięcznych głosek na końcu)

-jednosylabowe

-głosowane -wyraz kończący się samogłoską

-dwusylabowe

-trzysylabowe

---