7. Przesłanki ważności czynności prawnych i wady oświadczenia woli
Czynność prawna aby była ważną i w pełni skuteczną tzn. aby wywołać zamierzone przez stronę skutki powinna odpowiadać określonym wymaganiom, które nazywamy przesłankami jej ważności.
Wyróżniamy 4 przesłanki:
a) osoba dokonująca czynności prawnej musi posiadać zdolność prawną i zdolność do czynności prawnej
b) czynność prawna nie może być sprzeczna z prawem i zasadami współżycia społecznego
c) dokonanie czynności prawnej musi nastąpić w określonej i przewidzianej przez przepisy prawa cywilnego formie
d) czynność prawna powinna być wolna od wad
W razie braku którejkolwiek z przesłanek czynność prawna jest wadliwa; oznacza to, że może być unieważniona lub jest nieważna
Oświadczenie woli polega na uzewnętrznieniu woli wewnętrznej. Zwykle osoba składająca oświadczenie wyraża to, do czego wewnętrznie zmierza. Może się jednak zdarzyć, że samo podjęcie woli było nieprawidłowe bądź zachodzi rozbieżność między wolą wewnętrzną a treścią złożonego oświadczenia. W takich wypadkach mówimy o istnieniu wady oświadczenia woli.
Wady oświadczenia woli:
a) brak świadomości lub swobody podjęcia decyzji i wyrażenia - polega na stanie psychicznym, choćby przejściowym, uniemożliwiającym świadome podjęcie decyzji i złożenie oświadczenia. Zaburzenia takie mogą być wywołane narkotykami, alkoholem, gorączką itp. Zaistnienie tych przyczyn powoduje nieważność czynności prawnej dokonanej pod ich wpływem
b) pozorność - ma miejsce wtedy, gdy oświadczenie woli złożone zostaje drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru np. jeżeli ktoś, chcąc uniknąć egzekucji majątkowej, przenosi pozornie własność rzeczy na inną osobę. Takie czynności pozorne są nieważne
c) błąd - polega na mylnym wyobrażeniu o prawdziwym stanie rzeczy przy składaniu oświadczenia lub mylnym wyobrażeniu o treści składanego oświadczenia
d) bezprawna groźba - polega na skłonieniu kogoś do złożenia oświadczenia pod wpływem obawy, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe