SOLIDARYSTYCZNA TEORIA PRAWA

Solidaryzm stanowił część składową wielu doktryn XIX / XX w. Szczególnie w :

• myśli społ. kościoła katolickiego

• doktrynach rasowo-antropologicznych i narodowych

Duzy wpływ na tę doktryne miał E.Durkheim: społ. ustanawia reguły postępowania, które ograniczają/eliminują ujawnianie się negatywnych cech natury człowieka

Leon Duguit (1859-1928)

• Państwo, prawo obiektywne i prawo pozytywne

• Rozprawa o prawie konstytucyjnym

• Przekształcenie prawa publicznego

• Suwerenność i wolność

• twórca i czołowy reprezentant doktryny solidaryzmu

• naturalna wspólnota interesów społeczestwa, bez względu na klasową przynależność jego członków

POGLĄDY:

1. stosunki społ. poddane są regułom :

• ekonomicznym - określają ład towarzyszący procesom produkcji i wymiany

• 
  moralnym mają podobny charakter, normują sferę zachowań ludzkich

• prawnym odróżnia je rodzaj sankcji : m sankcja ma charakter moralny

p sankcja sformalizowana, wymierzana przez uprawniony organ

2. imperatyw (zasada) solidarności -należy postępować solidarnie, gdyż jest się człowiekiem

• nakaz przestrzegania przez wszystkich członków społ. zasady solidarności

• u Duguita stanowi odpowiednik kelsenowskiej „normy podstawowej”- punkt wyjścia całego systemu normatywnego

• nadrzędna zasada spajające te reguły

• bez niej nie może istnieć żadna gr. społ.

• stanowi podstawę porządku pr. i struktury państwa

• ludzie muszą ze sobą współżyć bo mają podobne potrzeby (solidarność przez podobieństwo) a zarazem muszą współżyć bo mają różne potrzeby (solidarność przez podział pracy)

• solidarność przez podział pracy to czynnik spajający społeczeństwa

3. prawo

• normy prawne są starsze niż państwo

• natomiast państwo poprzez swoje organy nadaje tym normom szczególną moc - państwo nie tworzy prawa ale je odkrywa

4. państwo

• jest rezultatem racjonalnej organizacji pracy podział pracy społecznej , nawet najmniejsza jednostka ma pewne zadanie do wykonania

• jest jednością organiczną rządzących i rządzonych

• nie ma specjalnej władzy nad obywatelami, brak mu suwerenności wewnętrznej - podlega zasadzie solidarności

• pod wpływem doświadczeń I wojny wysunął postulat zastąpienia władzy politycznej przez zdecentralizowany system oparty na założeniach syndykalizmu - podstawą solidarność wszystkich klas

5. negacja konstrukcji praw podmiotowych (prywatnych)

• uważa że sprowadzają się one do narzucania innym szacunku dla swojej woli / swojej woli innym ludziom - nawet siłą

• dlatego właściwe jest operowanie pojęciami ze sfery praw publicznych - bo prawa te traktują człowieka jako członka zbiorowości połączonego z innymi jednostkami węzłem solidarności; Człowiek odosobniony jest fikcją, nigdy nie istniał.

6. krytyka indywidualistycznej koncepcji społeczności i prawa przedmiotowego

z takim pojęciem prawa podmiotowego łączy się czysto indywidualistyczna koncepcja społeczności i prawa przedmiotowego - tzn., prawa narzucającego się jako norma postępowania jednostkom i uosobionej zbiorowości czyli państwu

• indywidualizm ten doszedł do stwierdzenia że: człowiek z natury jest wolny, niezależny, odosobniony, jest posiadaczem praw indywidualnych, niezbywalnych i nie ulegających przedawnieniu tzw. praw naturalnych

• jednostki złączyły się w społeczeństwa w celu ochrony owych praw

• państwo ma zatem za zadanie ochraniać prawa jednostki

• prawo przedmiotowe ma za podstawę prawo podmiotowe jednostki

• granica działalności jednostki jest w poszanowaniu praw drugiego człowieka

Duguit twierdzi że ta koncepcja musi zaniknąć !!

• jest równie sztuczna jak koncepcja prawa podmiotowych

• jest natury metafizycznej

• ta koncepcja ma swoje korzenie w człowieku odosobnionym - człowieku naturalnym, który posiada jakieś wcześniejsze prawa niż społeczność

• a człowiek odosobniony i niezależny jest czystą fikcją - nigdy nie istniał,

• człowiek nie może żyć poza społeczeństwem

• wszelkie prawo w swym określeniu każe przypuszczać istnienie stosunku pomiędzy dwoma podmiotami - jednostka może mieć prawa tylko gdy żyje w społeczeństwie.

np. Robinson na swej wyspie nie ma praw :)))))

7. zasadnicze kierunki ewolucji prawa

• Każda jednostka ma w społeczeństwie pewną funkcję do spełnienia

• I to właśnie jest fundamentem normy prawnej - która narzuca się wszystkim wielkim i małym / rządzący mi rządzonym

• Ewolucja prawa: pojawia się koncepcja realistyczna i socjalistyczna

• prawa podmiotowe jak wolność i własność nie są niezbywalne jeżeli nie spełniają funkcji społecznej

• rządzący mogą ingerować w te prawa aby wymusić na człowieku spełnianie tej funkcji

• np. niewłaściwe użytkowanie własności ( zaniedbanie ziemi , domu) zabór własności

niewłaściwe „użytkowanie” wolności (nicnierobienie :)))) nakaz pracy

8. współczesne przesłanki solidaryzmu

uzasadnienie społeczne prawa przedmiotowego - jest ono realistyczne i socjalistyczne

• realistyczne - bo opieraz się na fakcie funkcji społecznej, fakcie przestrzeganym i bezpośrednio stwierdzonym

• socjalistyczne - bo opiera się na samych warunkach życia społecznego

podstawą prawa nie jest ochrona praw indywidualnych, ale koniecznośc utrzymania społeczności poprzez spełnianie funkcji społecznej przezkażdą jednostkę.

solidarność społeczna a raczej współzależność, jest faktem samej struktury społecznej dalej patrz imperatyw solidarności

2

---