Konsultacje 9.30-10.30 B329, dr Piotr Minkowski
Na ostatnich zajęciach - kolokwium (pisemne) - 8 maj (zaliczenie, pisemne)
Literatura podstawowa:
Jack Clark Francis, Richard Taylor - Podstawy inwestowania, DW ABC, Kraków 2001.
Andrzej Sopoćko - Rynkowe instrumenty finansowe, PWN, Warszawa 2005.
Krzysztof Jajuga, Teresa Jajuga - Inwestycje, instrumenty finansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa, PWN, Warszawa 2004.
Literatura uzupełniająca
Paweł Kulpaka - Giełdy w gospodarce, PWE, Warszawa 2007
Witold Bień - Rynek papierów wartościowych, Difin, Warszawa 2004
Strony internetowe:
bizzone.pl, bankier.pl, pb.pl
Rynek kapitałowy - to ten segment rynku finansowego, na którym zawierane są transakcje, których przedmiotem są instrumenty finansowe o terminie wykupu powyżej roku z przeznaczeniem uzyskanych środków na cele rozwojowe; na tym rynku występuje podaż kapitału długoterminowego - trafia on do emitentów instrumentów finansowych, którzy wykorzystują go do prowadzenia swoich planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych, stwarzając ich nabywcom możliwość zyskownej lokaty posiadanych środków. Dokonująca się przez rynek kapitałowy bieżąca ocena działalności emitentów powoduje, że kapitały są kierowane na realizację najbardziej efektywnych przedsięwzięć.
Citibank Handlowy - funkcjonuje na rynku bardzo długo (i co z tego?).
GPW w Warszawie S.A., system (elektroniczny) wzorowany na francuskiej giełdzie.
KDPW - krajowy depozyt papierów wartościowych - rejestr akcjonariuszy (osoby lub firmy, transakcje przeksięgowywane - kupno/sprzedaż).
BM - pośredniczy
1 akcja = 1 głos = 1 prawo do dywidendy zasada na rynku giełdowym (podlegają obrotowi na GPW)
Akcja uprzywilejowana - np. imienna (nie notowane na GPW) rynek nieregulowany
1a = 2g = 2pd
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) jest centralnym organem administracji rządowej publicznego obrotu w działalności giełd towarowych, Giełdowych Izb Rozrachunkowych.
Do zadań KNF należy
sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych.
inspirowanie, organizowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynków kapitałowych oraz ochronę inwestorów.
współdziałanie z innymi instytucjami administracji rządowej NBP, w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa zapewniającej rozwój rynku papierów wartościowych.
upowszechnienie wiedzy o zasadach funkcjonowania papierów wartościowych.
przygotowywanie projektów prawnych w związku z funkcjonowaniem rynku papierów wartościowych.
KDPW działa w formie spółki akcyjnej; został on wydzielony w dniu 7 listopada 1994 r. w osobny podmiot gospodarczy ?będący częścią GPW?. Akcje mogą być wyłącznie imienne. Akcjonariuszami KDPW mogą być wyłącznie spółki prowadzące giełdę, domy maklerskie, spółki prowadzące rynek pozagiełdowy SP, NBP oraz banki. Do zadań KDPW należy:
prowadzenie depozytu papierów wartościowych a w szczególności rejestrowanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu
nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie.
obsługa realizacji zobowiązań emitentów w/c uprawnionych z papierów wartościowych.
rozliczenie (i gwarantowanie) transakcji zwieranych na rynku regulowanym.
IPO (ang. Initial Public Offer)
GPW, 12 kwietnia 1991 r. na podstawie aktu założycielskiego została powołana GPW S.A. Pierwsza sesja giełdowa odbyła się 16 kwietnia 1991, na której handlowano akcjami TONSIL, PRÓCHNIK, KROSNO, KABLE i EXBUD. GPW może być prowadzone wyłącznie przez S.A. Przedmiotem działalności spółki może być wyłącznie prowadzenie giełdy. Akcje spółki prowadzącej giełdę mogą być wyłącznie imienne. Akcje spółki prowadzącej giełdy mogą nabywać: domy maklerskie, SP, towarzystwa ubezpieczeniowe, zakłady ubezpieczeń oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do powszechnego obrotu i notowanych na giełdzie. Spółka, która wchodzi do obrotu giełdowego jest właścicielem jednej akcji GPW (symbolicznie). Główny akcjonariusz: SP. Na Walnym Zgromadzeniu max. 3% głosów (niezależnie jaki udział akcji) dla jednego akcjonariusza innego niż SP.
WIG - mierzy koniunkturę wszystkich spółek
WIG20 - 20 największych (dominujących) spółek, generują 80-90% obrotów (na sesji), mierzy koniunkturę na 20 największych spółkach; inwestorzy strategiczni (np. TFI, dysponujący dużym kapitałem), teoretycznie najmniejsze ryzyko
mWIG40 - średnie spółki, małe ryzyko
sWIG80 - indeks dochodowy ciągły
WIG |
indeks dochodowy, ciągły, obejmujący wszystkie spółki giełdowe z wyjątkiem tych, które nie spełniają minimalnych wymogów płynności. Publikowany od pierwszej sesji giełdowej czyli od 16 kwietnia 1991 roku. |
WIG20 |
indeks cenowy, ciągły (publikowany z określoną częstotliwością przez całą sesję), obejmujący 20 największych - pod względem wartości rynkowej w wolnym obrocie oraz płynności - spółek giełdowych. Jest instrumentem bazowym dla pochodnych. Obliczany od 16 kwietnia 1994 roku. |
mWIG40 |
indeks cenowy, ciągły, obejmujący 40 średnich - pod względem wartości rynkowej w wolnym obrocie oraz płynności - spółek. Również pełni funkcję instrumentu bazowego dla pochodnych. Obliczany od 31 grudnia 1998 roku. |
sWIG80 |
indeks cenowy, ciągły, obejmujący 80 mniejszych - pod względem wartości rynkowej w wolnym obrocie oraz płynności - spółek. Obliczany jest od 31 grudnia 1994 roku. |
Zagraniczne spółki na GPW
Pierwszą zagraniczną spółką na GPW był austriacki Bank Austria Creditanstalt (BA CA), który zadebiutował w Warszawie w październiku 2003 r. W latach 2004-2005 na parkiecie zadebiutowały po dwie nowe spółki w każdym roku. Rok później pojawiło się kolejnych sześciu zagranicznych emitentów, a w 2007 r. - do końca listopada - kolejne dziesięć spółek.
Lp |
Spółka |
Siedziba (kraj) |
Data debiutu |
Wartość oferty (mln PLN) |
1 |
Bank Austria Creditanstalt |
Austria |
14.10.2003 |
- |
2 |
Bmp |
Niemcy |
16.12.2004 |
43,9 |
3 |
MOL |
Węgry |
22.12.2004 |
- |
4 |
AmRest Holding |
Holandia |
27.04.2005 |
188,6 |
5 |
Sky Europe |
Austria |
27.09.2005 |
305 |
6 |
Astarta Holding |
Ukraina |
17.08.2006 |
95 |
7 |
Asseco Slovakia |
Słowacja |
10.10.2006 |
90 |
8 |
CEZ |
Czechy |
25.10.2006 |
- |
9 |
Cinema City |
Izrael |
8.12.2006 |
347,7 |
10 |
CEDC |
USA |
20.12.2006 |
220 |
11 |
Pegas Nonwovens |
Czechy |
21.12.2006 |
516 |
12 |
Warimpex |
Austria |
29.01.2007 |
428,3 |
13 |
Immoeast |
Austria |
25.05.2007 |
10.720,2 |
14 |
ACE |
Hiszpania |
1.06.2007 |
256 |
15 |
Orco Property Group |
Luksemburg |
21.06.2007 |
652,5 |
16 |
Silvano Fashion Group |
Estonia |
23.07.2007 |
123,2 |
17 |
Olympic Entertainment Group |
Estonia |
26.09.2007 |
- |
18 |
Plaza Centers |
Holandia |
19.10.2007 |
- |
19 |
ASBISc |
Cypr |
30.10.2007 |
48,7 |
20 |
Ronson Europe |
Holandia |
5.11.2007 |
264 |
21 |
Kernel Holding |
Ukraina |
23.11.2007 |
546 |
Dla części zagranicznych firm GPW jest kolejną giełdą, na którą wprowadzają swe akcje w ramach tzw. dual listing. Wśród firm notowanych na GPW są to m.in. czeski koncern energetyczny CEZ, czy zarejestrowany w USA i notowany na nowojorskim rynku Nasdaq dystrybutor alkoholi Central European Distribution Corporation (CEDC). Dla wielu zagranicznych firm, zwłaszcza z regionu Europy Wschodniej, GPW jest pierwszą giełdą, na którą wprowadzają swe akcje.
Zagraniczne spółki wchodzą na GPW, aby zdobyć kapitały na rozwój w regionie Europy Środkowej i Wschodniej lub rozwijać się na rynku polskim. GPW jest miejscem pozyskiwania kapitału również dla polskich firm prowadzących ekspansję w regionie.
Strumienie pieniężne
Jan Krzysztof Bielecki - 2,8 mln rocznie (zazdrościmy?)
Fuzja BPH + Pekao = ok. 10 spółek (UCI, BA, CA, BU, HypoB, BPH, PBK)
Konsolidacja banków why - redukujemy koszty
/powstaje struktura większa i silniejsza finansowo, o zwiększonych zasobach kapitałowych/ (więcej NBP)
Notowania spółek liczymy:
wartość rynkowa spółki = cena 1a*ilość akcji
(ilość akcji decyduje o „głosie”; pakiet kontrolny 50%+1głos)
Kapitalizacja - wartość giełdowa spółki równa iloczynowi aktualnego kursu akcji i liczby akcji spółki w obrocie giełdowym.
free float (akcjonariat rozproszony)
przedsiębiorstwa publicznego - ustala się jako stosunek liczby akcji znajdujących się poza posiadaniem dużych inwestorów, nie będących także akcjami zastrzeżonymi (ang. restricted stock), oraz liczby akcji ogółem. Inaczej - wszystkie wolnodostępne akcje znajdujące się w obrocie publicznym.
Wartość obrotu - wolumen akcji*c1a
wolumen obrotu (liczba akcji, które zmieniły właściciela)
LPP SA (Reserved)
PIA PIASECKI
Reserved IPO:60-70, ostatnie notowanie ~2199
Historyczny wykres indeksu WIG20
data bazowa: |
16 kwietnia 1994 |
|
wartość bazowa: |
1 000,00 |
|
kapitalizacja bazowa: |
136 322,90 |
|
wartość maksymalna: |
3 917,87 |
( 29 października 2007 ) |
wartość minimalna: |
577,90 |
( 28 marca 1995 ) |
Od 16 kwietnia 1994 do 4 marca 2008
Wskaźniki
P/E (cena do zysku; price/eps -zysk na akcję-) = WR (wartość rynkowa) /ZN (IV kw)
Jest to stosunek wartości rynkowej spółki giełdowej do zysku netto wypracowanego przez spółkę w czterech ostatnich kwartałach kalendarzowych. Na potrzeby obliczenia wskaźnika
Wartość rynkowa = kapitalizacji = ilość akcji * cena 1 akcji (bieżąca/aktualna)
Zysk netto - ważna struktura (zysk z działalności podstawowej /WS - ?wartość sprzedaży?/ czy z wyprzedaży majątku?)
Wskaźnik cena do przepływu gotówki (price/cash flow), P/Cf. Jest to relacja ceny akcji do przepływu gotówki na jedną akcję lub jest to relacja wartości rynkowej firmy do jej przepływu gotówki (w całości firmy). A przepływ gotówki jest obliczany jako suma zysku netto i amortyzacji.
Amortyzacja - koszt ale nie wydatek
Wskaźniki: dochód & przepływ gotówkowy
Wartość księgowa = Aktywa - zobowiązania i rezerwy = Kapitały Własne
Wskaźnik ceny do wartości księgowej (book value). Jest to stosunek wartości rynkowej spółki giełdowej do jej wartości księgowej. Na potrzeby obliczania wskaźnika pod uwagę bierze się wartość księgową podawaną przez spółkę w najbardziej aktualnym raporcie okresowym (zazwyczaj raport kwartalny).
Przykład
C/WK=0,5 Za złotówkę majątku (po odjęciu długów=zobowiązań) firmy płacimy 50gr
C/WK=2,0 -- || -- 2zł
Bilans - stan na dzień; bilans rozliczeń - stan na rok
WSKAŹNIK CENY RYNKOWEJ AKCJI DO WARTOŚCI KSIĘGOWEJ
Price / Book Value - P/BV
03.04.2002
Wskaźnik ten informuje, ile razy wartość spółki na rynku jest większa (mniejsza) od jej wartości księgowej.
|
|
|
|
cena giełdowa jednej akcji |
P/BV |
|
= |
|
|
|
|
|
|
wartość księgowa jednej akcji |
|
|
|
|
|
gdzie: wartość księgowa 1 akcji = (aktywa - zobowiązania) / ilość akcji |
Analizując ten wskaźnik zakładamy, że sprzedajemy spółkę w danej chwili. Wartość firmy obrazuje jej wartość księgowa, jednak cena musi być realna. Stąd też realna wartość firmy to różnica między posiadanym przez nią majątkiem a zaciągniętymi zobowiązaniami.
Wskaźnik poniżej jedności oznaczający, że cena rynkowa akcji znajduje się na poziomie niższym niż jej wartość księgowa, sugeruje problemy finansowe spółki. Należy jednak pamiętać, że taki poziom wskaźnika może oznaczać, że akcje zostały wycenione zbyt nisko w stosunku do ich faktycznej wartości. Taka sytuacja zachęci potencjalnych inwestorów do kupna akcji (chyba, że na rynku mamy do czynienia z głęboką bessą).
Główne działy prospektu emisyjnego
Podsumowanie
Czynniki ryzyka (ryzyko związane z sezonowością sprzedaży, kształtowaniem się kursów walutowych, konkurencją ze strony innych podmiotów, zmian regulacji prawnych, zmian cen nabywanych komponentów, )
Przesłanki oferty i opis wykorzystania wpływów pieniężnych oraz koszty oferty
Rozwodnienie (rozproszenie akcji)
Wybrane informacje finansowe
Prognozy wyników lub wyniki szacunkowe
Przegląd sytuacji operacyjnej i finansowej grupy Emitenta
Informacje o Emitencie (prognozy wyników lub wyniki finansowe)
Ład Korporacyjny
Osoby zarządzające i nadzorujące oraz pracownicy
Znaczni akcjonariusze
Informacje na temat właścicieli papierów wartościowych objętych sprzedażą
Transakcje z podmiotami powiązanymi
Umowa spółki i statut
Polityka w zakresie dywidendy
Kapitał akcyjny
Regulacje dotyczące rynku kapitałowego
Informacje o zasadach opodatkowania dochodów i związanych z posiadaniem i obrotem papierami wartościowymi
Informacje o papierach wartościowych
Informacje o warunkach oferty
Dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu i ustalenia dotyczące obrotu
Informacje dodatkowe związane z ofertą
Biegli rewidenci w okresie objętym historycznym informacyjnymi finansowymi
Skonsolidowane informacje finansowe
Informacje osób trzecich oraz oświadczenia ekspertów i oświadczenie o jakimkolwiek zaangażowaniu
Definicje
Załączniki
Osoby odpowiedzialne za informacje zamieszczane w prospekcie
Interesy osób fizycznych lub prawnych zaangażowanych w emisję lub ofertę
Proces wejścia na Giełdę
Uchwała
WZA (Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy)
Upublicznienie
Emisja nowych akcji (1 mln, wartość nominalna 10zł., cena emisyjna 30-45zł.)
Wybór: Biuro Maklerskie, Doradca prawny, ?BR?, Firma Consultingowa (przygotowuje prospekt), Firma PR
Prospekt emisyjny -> KNF -> GPW (Zarząd Giełdy rozpatruje wniosek o)
Transakcje składane przez Biuro Maklerskie lub Dom Inwestycyjny (pośrednik Inwestor - GPW)
BM & DI - pośrednictwo zleceń, Assets Management,
Assets Management (Fundusze Inwestycyjne):
Pa (portfel akcji) 70%-90% akcji
Pz (zrównoważony wzrost) 50%-50%
Pb (bezpieczny) 100% BS (bonów skarbowych)
Zlecenia transakcji składane przez:
POK (Punkt obsługi Klienta)
Telefon
Internet
Opłaty i prowizje:
prowizja 0,6%-0,8% - liniowa (bywają progi)
lub
kwota minimalna od zlecenia (gdy nieosiągnięty I próg - niskie zlecenie, zamiast prowizji)
ZN - Zysk Netto 20 mln PLN
WK - Wartość księgowa (majątek) 200
Amortyzacja 10
Ilość akcji 24 mln sztuk
Cena 1 akcji 10 zł
Zwrot inwestycji po 12 latach, przy założeniu, że całość zysku wypłacana w formie dywidendy
Wartość księgowa = Aktywa - zobowiązania i rezerwy = Kapitały Własne
Finansowanie firmy: zewn. (majątek zadłużony) lub wewn. (majątek firmy - lepiej)
Za złotówkę majątku płacimy 1,20 (raczej się chyba nie opłaca - premia/nadpłata, a wartość księgowa z roku na rok kilkakrotnie się nie zmienia)
Reserved: 1zł : 8zł - opłaca się {marka, wysoka marża zysku ze sprzedaży}
Operacje otwartego rynku sprowadzają się do uprawnienia BC do zakupu i sprzedaży papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu, którymi są papiery skarbowe. Przez ten instrument BC powiększa lub pomniejsza zasoby gotówkowe banków komercyjnych. Zakup i sprzedaż tych papierów odbywa się wg określonych s% ustalonych przez bank. Do operacji otwartego rynku zalicza się zarówno warunkową lub bezwarunkową sprzedaż lub kupno papierów wartościowych dokonywanych przez BC. Przez rynek otwarty w tych operacjach rozumie się przede wszystkim bankowy rynek pieniężny. Prowadząc politykę otwartego rynku skarb państwa emitując papiery wartościowe pożycza pieniądz od podmiotów, które te podmioty kupują, czyli pośrednio zaciąga kredyt u społeczeństwa. Ponieważ papiery wartościowe przeważnie są kupowane przez banki komercyjne ze zgromadzonych tam depozytów przez ludzi
Podstawy inwestycji kapitałowych 4/5
Rynek Finansowy
Rynek kapitałowy
- transfer kapitału pomiędzy dawcami a biorcami kapitału
Regulator rynku kapitałowego
KPWiG
KPW
KNF
Rynek regulowany
- regulator: KNF; oferta publiczna
Rynek nieregulowany
- oferta skierowana do akcjonariusza, transakcje firm branżowych, koncernów
Banki
(przeszło z NBP)
Tow. Ubezp.
(TU)
PTE
GPW
TFI
Banki
(niskie S%)
EM
(inwestorzy typu emerging markets)
OFE
PTE
Inwest. w
a do 40 %