Kurs GMDSS

GMDSS:

Założenia:

wprowadzenie technik satelitarnych na jak najszerszą skalę.

wycofanie tgf Morse'a i wprowadzenie HF NBDP

radiotelefonia w zakresach MF, HF i VHF sprawdziła się i pozostanie w nowym systemie

wprowadzenie DSC jako podsystemu umożliwiającego automatyzację komunikacji. Do zastosowań należy ustanowienie łącza radiowego jak i przekazywania sygnałów alarmowych wraz z niezbędnymi informacjami.

EPIRB niezależne od urządzeń i zasilania statkowego.

SART jako główny system naprowadzający na rozbitków.

MSI umożliwiający zaopatrywanie statków w aktualne informacje dotyczące bezpieczeństwa żeglugi

Funkcje:

Prewencja - zapobieganie wypadkom poprzez dostarczanie niezbędnych informacji MSI:

NAVTEX - 518 kHz zasięg do ok. 400 Mm. Zaplanowano również transmisje na 490 kHz w językach narodowych. W strefach subtropikalnych i tropikalnych używana będzie również 4209.5 kHz.

WWNWS - stosujący HF NBDP. Dzieli świat na 16 stref Navarea.

EGC - w systemie INMARSAT wykorzystujący pasmo 1.6 MHz.

Alarmowanie w relacjach statek brzeg MRCC SAR, MRCC statek oraz statek statek.

Łączność koordynacyjna obejmująca przekazywanie komunikatów między stacją brzegową a jednostkami biorącymi udział w akcji ratunkowej.

Łączność w miejscu akcji między siłami biorącymi udział - wodnymi i lotniczymi.

Lokalizacja miejsc wypadku oraz naprowadzanie na rozbitków.

Łączność pomiędzy centrami dowodzenia statków.

Łączność eksploatacyjna.

Przepisy:

1Hz=1cykl/1s., 1kHz, 1MHz, 1GHz

Podział częstotliwości na pasma:

AUDIO FREQUENCY - FALE AKUSTYCZNE do 30 kHz. W tym 300 - 3000 Hz pasmo telefoniczne. Najczęściej używaną częstotliwością w ludzkim głosie jest 800Hz.

30 kHz - 300 kHz FALE DŁUGIE LOW FREQUENCY prawie nie używane w radiokomunikacji morskiej. Bardzo stabilne. Uginają się do krzywizny ziemi. Zasięg ściśle związany z mocą emitowaną.

300 - 1600 kHz FALE ŚREDNIE MEDIUM FREQUENCY w dzień zachowują się jak długie a w nocy można pracować na fali jonosferycznej. Zasięg ok. 200 Mm.

- 4 MHz FALE POŚREDNIE MEDIUM FRQUENCY ( T ) podobna propagacja tylko fala jonosferyczna rozchodzi się efektywniej. Zasięg ok. 500 Mm. Maksymalna moc 400 W. Emisje J3E, H3E A3E

4 - 30 MHz FALE KRÓTKIE HIGH FREQUENCY ( U ) brak propagacji przyziemnej. Tylko jonosferycznie. Dla pasm 4 i 6 MHz zasięg do kilku tysięcy Mm dla pasm 8, 12, 16, 18/19, 22, 25/26 MHz zasięg ogólnoświatowy. Moc do 1500 W.

30 - 300 MHz FALE ULTRAKRÓTKIE VHF ( 156 - 174 MHz pasmo V ) rozchodzą się po liniach prostych przenikają przez jonosferę. Zasięg zależny od wzniesienia anten. Moc 25/1 W.

300 - 3 GHz MIKROFALE UHF rozchodzą się prostoliniowo. Przenikają jonosferę. Łączność satelitarna.

3 - 30 GHz MIKROFALE SHF tak samo. Pasmo L - ok. 1.5 GHz, pasmo C - ok. 4 GHz - okna kosmiczne wykorzystywane w INMARSACIE. Moc do 4 W.

Modulacja:

Przesyłanie informacji w paśmie akustycznym jest bardzo kłopotliwe. Są one przesuwane w kierunku fal radiowych - modulacja

Nośna - sygnał sinusoidalny o częstotliwości radiowej, który ulega zmodulowaniu przenoszoną informacją.

Określenie szerokości kanału BW - band width:

EMISJA NIEZB. SZER SZER KANAŁU

PASMA

A3E 6 kHz 6 kHz

H3E 3 kHz 3 kHz

J3E 2.7 kHz 3 kHz

G3E (F3E) 16 kHz 25 kHz

F1B(DSC,NBDP) 304 Hz 500 Hz

Wyjątkiem jest DSC na kanale 70 VHF odpowiednio 1.5 kHz na środku 25 kHz kanału.

G3E (F3E) stosowany jest na VHF i w INMARSACIE A.

Sposoby modulacji:

Amplitudy: AM - DSB,SSB ( LSB, USB - komunikacja morska upper side band).

Fazy i częstotliwości: FM, FSK - w teleksie frequency shift keying, PM, PSK.

Oznaczenia regulaminowe:

Pierwszy symbol: sposób modulacji.

A - AM 2 wstęgi z nośną.

H - AM 1 wstęga z nośną.

J - AM 1 wstęga z nośną szczątkową.

F - FM

G - PM

Drugi symbol: charakter sygnału modulującego nośną.

1 - cyfrowy bez podnośnej.

2 - cyfrowy z podnośną.

3 - analogowy

Trzeci symbol: Rodzaj informacji i sposób jej odbioru.

A - telegrafia na słuch.

B - odbiór automatyczny TELEX

C - faksymilografia

D - transmisja danych

E - telefonia.

Oznaczenia emisji:

A1A - tgf robocza H3E - do wywołań niebezpieczeństwa 2182 kHz F1B (J2B) - NBDP, DSC

A2A - tgf 500 kHz J3E - fonia w paśmie MF, HF G3E - telefonia INMARSAT A

G1B - TLX INMA. A/C A3E - radiostacja szalupowa, lotnicze SAR 121.5,123.1 MHz

Częstotliwości:

Nośna - carrier frequency - częstotliwość radiowa ulegająca modulacji informacją z mikrofonu, faksu, tlx ... W komunikacji morskiej na lewym skraju pasma sygnału.

Przydzielona - assigned frequency - po środku kanału łączności. Jest to pojęcie z systemów jednowstęgowych. Nośna + Podnośna = Przydzielona

Systemy mające podnośną:

NBDP - zależne od przystawki ARQ ( 1.5, 1.7, 1.9 kHz)

DSC - 1.7 kHz

FAX - 1.9 kHz

Częstotliwości bezpieczeństwa:

DSC	Radiotelefonia	NBDP
2187.5 kHz	2182 kHz	2174.5 kHz
4207.5 kHz 6312 kHz 8414.5 kHz 12577 kHz 16804.5 kHz	4125 kHz 6215 kHz 8291 kHz 12290 kHz 16420 kHz	4177.5 kHz 6268 kHz 8376.5 kHz 12520 kHz 16695 kHz
CH 70	CH 16	---

Wspólne częstotliwości morskie i lotnicze w akcjach SAR

Morskie Lotnicze

CH 06 4125 kHz 123.1 MHz 3023 kHz J3E

CH 16 2182 kHz 121.5 MHz 5680 kHz J3E

Częstotliwości i kanały:

INTERSHIP: 06,08,10,13,09,72,73,69,67,77,15,17.

15,17-pokładowa 1W

70 - DSC

06 - z lotnictwem w SAR oraz lodołamach

13 - bezpiecz. Nawigacji INTERSHIP

09,72,73 - z lotnictwem dot. ruchu statków

10,67,73 - Europa, Kanada akcje ratownicze i oczyszczanie lotnictwem

68,69,11,71,12,14,74,79,80 - obsługa ruchu statków.

2182k - wyw w niebezpieczeństwie - cisza 00-03 i 30-33

4125k - uzup. do 2182 - CS, lotnicza SAR

6215k - -`'-,-`'-

3023, 5680k - lotnicze do SAR

121.5,243 M - lotnicze SAR, EPIRB

M dodatkowa lotnicza, statki, CS

06 - 156.3 M statki i samoloty SAR

16 - 156.8 M wywoławczy i niebezpieczeństwa - 75 i 76 pasmo ochronne.

406 M - EPIRB COSPAS-SARSAT

1646 M INMARSAT EPIRB

Priorytety łączności:

DISTRESS: MAYDAY w niebezpieczeństwie - kiedy statek lub osoba jest w bezpośrednim niebezpieczeństwie i potrzebuje natychmiastowej pomocy. Nadawane wyłącznie na polecenie kapitana. Również DISTRESS RELAY ALERT, DISTRESS ACKNOWLEDGEMENT.

URGENCY: PAN PAN pilna - gdy statek ma do przekazania bardzo ważną informację dotyczącą bezpieczeństwa - pomoc czy porada medyczna, pomoc morska - holownik, lodołamacz - zwykle płatne.

SAFETY: SECURITE komunikaty i ostrzeżenia nawigacyjne i meteo.

ROUTINE: zwykła można dalej podzielić na:

Radionamierzanie w akcjach SAR

Łączność z samolotami w SAR

Służbowa statku i obserwacje meteo

ETAT PRIORITE NATIONS

EAT PRIORITE

Łączność prasowa

Łączność prywatna,

Alarmowanie w GMDSS:

MMSI - 9 cyfr - MIDXXXXXX - statek

0MIDXXXXXX - wywołanie grupowe

00MIDXXXXXX - stacja brzegowa

Adresatami wywołania w niebezpieczeństwie DSC są wszystkie stacje w zasięgu łączności. Powinno podać się aktualną pozycję, czas, rodzaj nieb. z listy, podać rodzaj dalszej łączności - jeśli nie ma tej informacji to domyślnie przyjmuje się że fonia. Alarm jest powtarzany co ok. 3.5 minuty do czasu gdy urządzenie odbierze DISTRESS ACKNOWLEDGEMENT na DSC. Powinna to zrobić stacja brzegowa w czasie do 3 min. Obowiązkiem statków jest potwierdzenie odebrania komunikatu w tym samym paśmie na RTL lub NBDP w formie:

MAYDAY <MMSI statku w niebezpieczeństwie> (3 x na fonii) THIS IS <MMSI statku w naszego/call sign> (3 x na fonii) RECEIVED MAYDAY.

Statek ma obowiązek śledzić, czy stacja brzegowa wyśle potwierdzenie odbioru. Jeśli nie usłyszymy potwierdzenia stacji brzegowej do drugiego nadania komunikatu na DSC należy wysłać komunikat DISTRESS RELAY w skuteczny sposób, tak aby stacja brzegowa go odebrała. Należy w tym komunikacie zawrzeć znane informacje o statku w niebezpieczeństwie. Po odebraniu komunikatu przez stację brzegową rozpoczyna się łączność w niebezpieczeństwie. Statek w niebezpieczeństwie nadaje:

MAYDAY THIS IS <MMSI/call sign/nazwa> CZAS, POZYCJA, RODZAJ NIEBEZPIECZEŃSTWA, OCZEKIWANA POMOC, ILOŚĆ OSÓB NA STATKU CZY INNE WAŻNE INFORMACJE

W sytuacji gdy stacja brzegowa była poza zasięgiem i nie wysyłała potwierdzenia to statki potwierdzają odebranie na DSC ( po drugim wezwaniu - ok. 4 min. ). Jest to jednak dozwolone jedynie w pasmach MF i VHF. Na HF należy czekać na potwierdzenie ze stacji brzegowej. Powinna ona je wysłać zarówno po odebraniu samego wezwania jak i RELAY. Sama też wysyła DISTRESS RELAY i statki powinny na niego również odpowiedzieć.

Na HF statek ma do wyboru 5 częstotliwości i na każdej z nich może nadać DSC MAYDAY. Może nadawać na każdej z nich , czekać Ok. 3 minut na potwierdzenie i przechodzić na następną, lub po wysłaniu na jednej od razu przechodzić na drugą itd. Potwierdzenie i tak przyjdzie na odbiornik nasłuchowy skanujący odpowiednie częstotliwości.

Korespondencja jest koordynowana przez RCC - może zastosować sygnał SILENCE MAYDAY aby uciszyć zakłócające stacje. Również SILENCE FINI który oznacza zakończenie korespondencji w niebezpieczeństwie. Komunikat o zakończeniu akcji ratowniczej brzmi następująco:

MAYDAY THIS IS RCC <.....> CZAS ZAKOŃCZENIA KORESPONDENCJI, IDENTYFIKACJIA STATKU W NIEBEZPIECZEŃSTWIE SILENCE FINI ( WYNIK AKCJI RATOWNICZEJ )

Dokumenty radiostacji:

licencja - zezwolenie na używanie radiostacji. Podane sprzęt i jego podstawowe dane jak moc, pasmo, emisja. Wydawana przez PAR zwykle na 5 lat. Podana kategoria radiostacji ( CP/8H - Correspondence Publique 8 godzi wachty radiowej - zwykle ). PAR dokonuje inspekcji podczas których dokonuje pomiarów parametrów eksploatacyjnych.

świadectwo operatora - ogólne lub ograniczone - upoważnia do prowadzenia łączności GOC A1-4, ROC A1 i tylko VHF. Możliwe jest ROC dla polskich obszarów A1 - bez znajomości angielskiego. Radioelektronik - 2 stopnie operator i serwis radiostacji.

certyfikat bezpieczeństwa radiowego - stwierdza zgodność z SOLAS. Statki poniżej 300 t mają kartę bezpieczeństwa. Wydany na rok z możliwością przedłużenia na 3 m-ce. Przed wydaniem odbywa się inspekcja sprawdzająca papiery, publikacje i wiedzę. W GMDSS wprowadzono zapewnienie działania radiostacji na 3 sposoby:

• dublowanie urządzeń radiowych - 2 stacjonarne VHF z dwoma nasłuchowymi DSC ch 70 z kompletem anten, Radiostacja MF, HF prowadząca nasłuch na DSC i pracująca na DSC, RTLF i NBDP zdublowana co najmniej przez INMARSAT C z EGC. Jeśli statek pływa w A4 to musi mieć dwie radiostacje MF, HF, chyba że pływa tam tylko okazjonalnie.

• naprawy lądowe

• naprawy na statku

W rejonach A1 i A2 dowolny ze sposobów, w A3 i A4 dwa z nich.

dziennik radiowy - należy w nim wpisywać korespondencję wysłaną i odebraną, testy urządzeń, codzienne doładowywanie akumulatorów, rozliczenia łączności, awarie w radiostacji, wezwania w niebezpieczeństwie - pierwszy raz odebrane, nazwa i pozycja statku w niebezpieczeństwie, zakończenie i rezultaty. Codziennie pozycję statku. Co tydzień test DSC a raz w miesiącu EPIRB i SART.

Publikacje książkowe:

• Radio Regulations lub Manual for Use by Maritime Mobile Service

• List IV List of Coast Stations + Map of ...

• List V List of Ship Stations

• List VI List of Radiodetermination and Special Service Stations

• List VII A List of Call Signs and Numerical Identities.

Administracje morskie wymagają również ALORS I, II i V lub narodowych odpowiedników.

Radiotelefonia:

Urządzenia wchodzące w skład GMDSS:

Radiostacja UKF - przystosowana do pracy w DSC. Łączność w DSC jest realizowana przez przystawkę. Za pomocą kodu cyfrowego MMSI nawiązujemy kontakt z adresatem. Ma zastosowanie w rejonie A1 ( ok. 25 - 30 Mm. ). Spełnia następujące funkcje:

Alarmowanie za pomocą DSC CH 70 156.525 MHz

Informacje przesyłane automatycznie

Łączność foniczna w niebezpieczeństwie na CH 16 156.8 MHz

Realizacja łączności eksploatacyjnej i publicznej na pozostałych kanałach

Radiostacja pośrednio falowa - zdolna do łączności fonicznej i DSC. Zastosowanie w rejonie A2. Funkcje:

Alarmowanie w nieb. i wywołanie w celu zapewnienia bezpieczeństwa za pomocą 2182 kHz fonią i 2184.5 kHz dla DSC.

Realizacja NBDP 2174.5 kHz

Realizacja łączności fonicznej w niebezpieczeństwie i dla zapewnienia bezpieczeństwa 2182 kHz

Łączność w akcjach SAR na 3023 kHz

Realizacja łączności publicznej w paśmie 1.6 - 4 MHz.

Radiostacja pośrednio i krótkofalowa - musi być zdolna do pracy fonicznej oraz DSC i NBDP. Funkcje:

Alarmowanie w niebezpieczeństwie za pomocą DSC

Przekazywanie informacji RTLF/NBDP Na częstotliwościach: z tabel i utrzymywania łączności z samolotami SAR.

Realizacja łączności publicznej w pasmach 4 - 27000 kHz

Odbiornik NAVTEX - odbiór ostrzeżeń nawigacyjnych na 518 kHz.

INMARSAT SES - Łączność satelitarna.

EPIRB - 406 MHz COSPAS-SARSAT

EPIRB - ch 70 DSC i transponder radarowy - awaryjna.

Wymagania sprzętowe dla statków:

Wszystkich:

radiostacja stacjonarna UKF zdolna do nadawania i odbioru alarmu DSC ch70 i fonii na ch 06, 13, 16

radiostacja UKF do ciągłego nasłuchu wywołania DSC na ch70

SART pasma 9 MHz - co najmniej 2 szt.

odbiornik NAVTEX

w rejonach gdzie nie pracuje NAVTEX - urządzenie do odbioru meldunków MSI - INMARSAT EGC lub HF NBDP - jeśli taki serwis jest dostępny

radiopława EPIRB 406 MHz lub radiopława INMARSAT jeśli statek operuje w rejonie działania systemu.

Przenośna UKF - wodoszczelna statki do 500 t grt 2 szt. powyżej - 3szt.

do 1 lutego 1999 radiostację pośrednio falową do nadawania i odbierania alarmów niebezpieczeństwa na częstotliwości 2182 kHz i urządzenie do generowania radiotelefonicznego sygnału alarmowego na częstotliwości 2182 kHz ( nie wymagane w A1 )

W rejonie A1:

radiostacja z p.1 musi mieć kanały do prowadzenia normalnej łączności.

radiopława 406 MHz może być zastąpiona radiopławą ch 70.

W rejonie A1 i A2:

nadajnik i odbiornik na fale pośrednie, który pracuje na częstotliwości bezpieczeństwa 2187.5 kHz, fonii 2182 kHz oraz umożliwia prowadzenie normalnej łączności

Odbiornik nasłuchowy DSC na kanał niebezpieczeństwa 2187.5 kHz i inne kanały wywoławcze

W rejonie A1 i A2 i A3:

I wersja

terminal systemu INMARSAT umożliwiający prowadzenie łączności w niebezpieczeństwie orz zwykłej

nadajnik i odbiornik na fale pośrednie zapewniający DSC i fonię

odbiornik nasłuchowy DSC na fale średnie i pośrednie

II wersja

nadajnik i odbiornik na fale średnie pośrednie i krótkie zapewniający DSC, fonię i telegrafię automatyczną

odbiornik nasłuchowy DSC na fale pośrednie i krótkie umożliwiający nasłuch co najmniej na częstotliwościach bezpieczeństwa 2182 i 2187.5 kHz oraz jednej z 4207.5, 6312, 12577, 16804,5 kHz

W rejonie A1...A4

nadajnik i odbiornik na fale pośrednie i krótkie zapewniający DSC, fonię i telegrafię automatyczną w łączności niebezpieczeństwa i zwykłej

odbiornik nasłuchowy DSC na fale średnie i pośrednie i krótkie umożliwiający nasłuch co najmniej na częstotliwościach bezpieczeństwa 2182 i 2187.5 kHz oraz jednej z 4207.5, 6312, 12577, 16804,5 kHz

Definicje regionów GMDSS:

A1 - akwen żeglugi będący w zasięgu ciągłego i niezawodnego alarmowania za pomocą DSC ze stacji brzegowych w paśmie UKF ( ch 70 ). Zasięg wynosi ok. 20 - 40 Mm.

A2 - akwen żeglugi będący w zasięgu ciągłego i niezawodnego alarmowania ze stacji brzegowych za pomocą DSC w paśmie fal pośrednich ( 2 MHz ) z wyłączeniem regionu A1. Zasięg wynosi ok. 150 Mm.

A3 - akwen żeglugi będący w zasięgu łączności w systemie INMARSAT ( 70°N - 70°S ) z wyłączeniem obszarów A1 i A2.

A4 - obszar poza A1, A2 i A3.

Telex - NBDP:

Przystawka ARQ generuje częstotliwość podnośną 1500 - 1900 Hz. O tą wartość przesuwana jest emisja z dalekopisu w celu zmieszczenia informacji w niej zawartych w normalnym paśmie. Następuje tu także częstotliwościowa modulacja informacji - sygnału prądowego 01 z dalekopisu - ( podnośna +/- 85 Hz ). Dzięki tak dobranym parametrom szerokość kanału 300 Hz jest znacznie większa od niezbędnej szerokości pasma - 2 x 85 Hz. W publikacjach dla teleksu podawana jest częstotliwość przydzielona. Jeśli mamy przystawkę ARQ należy tę częstotliwość obniżyć o wartość podnośnej przystawki i to ( częstotliwość nośną ) ustawić na nadajniku czy odbiorniku. Jeśli nadajnik ma funkcję Telex i dalekopis jest do niego podłączony bezpośrednio, to nie należy tego robić. Nadajnik ma zachowane wszystkie cechy modulacji amplitudą.

Na lądzie telex używa 5 elementowego alfabetu ITA no 2. Zawierał on 2⁵ = 32 elementy. Każdy z kodów składał się z 5 bitów po 20 ms. Poprzedzony był 20 ms impulsem startu a zakończony 30 ms impulsem stopu. Stąd 1 znak trwał 150 ms. Przesyłany był sygnałem prądowym 01. W systemach radiokomunikacyjnych jest to nie możliwe. Wybrano więc tzw. FREQUENCY SHIFT KEYING. Polega on na przyporządkowaniu dwóm stanom logicznym odpowiednich częstotliwości f₁ i f₂ tak ,że f₁=f₀-Δf, f₂=f₀+Δf, gdzie f₀ - częstotliwość podnośna, Δf=85 Hz. W warunkach morskich ITU no 2 nie sprawdził się ze względu na duże przekłamania. Stopa błędu (BER - bits error rate) = ilość błędnych elementów / ilość elementów wynosiła ok. 10^-2. Zdecydowano się na użycie ciągów 7 elementowych. Możliwe jest 2⁷=128 takich ciągów ( używane w DSC ). Spośród nich wybrano 35 ciągów których stosunek ilości 0/1 = 3/4. W ten sposób zapewniono detekcję błędów.

ARQ - Automatic Request:

W przystawce detekcji i korekcji błędów po stronie odbiorczej następuje sprawdzanie stosunku 3/4 - ITU no 5. Jeśli jest w porządku to wysyła sygnał żeby wysyłać dalej, a jeśli nie to wysłana jest prośba o powtórzenie. Tutaj również odbywa się zamiana z ciągów 5 elementowych na 7 i odcięcie impulsów start i stop po stronie nadawczej i dodanie tych impulsów wraz z zamianą z powrotem na 5 elementowe po stronie odbiorczej. Powyższy system jest zamknięty ze sprzężeniem zwrotnym decyzyjnym. Stacja master - rozpoczynająca nadawanie - główna, ISS information sending station. Stacja slave - podległa - IRS information receiving station. Każdy z impulsów w tym systemie ma po 10 ms. Z tego wynika że 1 litera - 70 ms. Przy przesyłaniu drogą radiową prędkość wzrosła do 100 el/s. Przesyłane są 3 literowe pakiety. Po stronie lądowej potrzeba na to 450 ms a po morskiej 210 ms. Pozostałe 240 ms wykorzystywane jest na obróbkę sygnałów z i do dalekopisu oraz przesłanie sygnałów kontrolnych detekcji błędów. Jeśli łączność jest poprawna przesyłane są naprzemiennie sygnały CS2 i CS1. W przypadku wystąpienia błędu powtarzany jest ostatni sygnał kontrolny. Trzeci z dodatkowych sygnałów (35-32=3) - CS3 służy do zamiany telexów rolami master-slave czyli nadawanie-odbiór. W tym systemie stopa błędów wynosi 10^-4. W ARQ są tylko po jednej stacji nadawczej i odbiorczej.

TLX master	Kanał główny	Kanał sprz. zwrotnego	TLX slave
ABC 450 ms
DEF 450 ms	ABC 210 ms
		CS1 < 240 ms
			ABC 450 ms
GHI 450 ms	DEF 210 ms
		CS2 < 240 ms
			DEF 450 ms
	GHI 210 ms
		CS2 < 240 ms
GHI 450 ms
JKL 450 ms	GHI 210 ms
		CS1 < 240 ms
			GHI 450ms

FEC - Forward Error Correction:

System rozgłoszeniowy. Jedna stacja nadaje wszyscy odbierają. Każdy znak jest nadawany dwa razy w emisji DX a potem z przesunięciem 4 znaków - 280 ms w emisji RX. Teleks rozpoczynający się ABCDE będzie nadany następująco:

DX

RQ

CR

LF

A

B

C

D

E

RX

∝

∝

∝

CR

LF

A

B

eter

RQ

∝

CR

∝

LF

∝

A

CR

B

LF

C

A

D

B

E

W tym trybie dalekopis odbiorczy piszę literę gdy w obu transmisjach udało się odebrać poprawnie lub gdy literę udało się odebrać tylko w jednej z transmisji. Gdy nie udało się nic odebrać albo za każdym razem odebrano inny znak drukowana jest spacja lub znak błędu. Detekcja błędu polega na sprawdzaniu stosunku 0/1. System ten używany jest do przekazywania prognoz pogody, ostrzeżeń, traffic list, gazetki, NAVTEX.

Format telexu:

TLX12 21/03 1150

FM :MARCIN/SPQW

TP :KOMPANIA

ATT :JANEK

CC :PAWEŁ

REF: WYMIANA ZAŁOGI

TREŚĆ

PODPIS

NNNN

Format telegramu:

M/V SOHA/4SWR2 <NUMER> <SŁOWA TARYF/RZECZ> <DATA> <CZAS>

<KOD PŁATNIKA>

LX=TD01=URGENT=TFN435689.....

JAN MALINOWSKI

KONCOWA 2/23

WARSZAWA CZĘŚĆ PŁATNA !!!

POLAND

WRACAM NIEDŁUGO

TADEK

COL 435689 MALINOWSKI 13/84

Rodzaje adresów: bezpośrednio w tekście, zarejestrowany adres tgm, telefon, telex, skrytka pocztowa.

Opłaty: wskazówka służbowa - 1 wyraz, 1 wyraz - każde rozpoczęte 10 znaków lub od spacji do spacji, znaki przestankowe. CC - coast station charge, LL - land line, S.C. - ship charge. Za niektóre wskazówki służbowe dodatkowa opłata związana z usługą. Zwykle opłata=(LL+CC)x liczba wyrazów + opłata stała. Dla pilnych opłata = (2LL+CC)x liczba wyrazów + opłata stała. SC zwykle jako procent całej opłaty jw.

Procedura łączności:

Przygotowanie i edycja wiadomości.

Wybór stacji

Ustawienie odbiornika, oczekiwanie na sygnał wolnego kanału

Ustawienie nadajnika

Wywołanie ARQ

Zestrojenie łączy

Zamawianie usługi

DIRTLX 00434334534+? HELP+?

GA+? MSG+?

WRU TLXxxxxxxxxxxxx+?

HERE IS STA+?

TGM+?

TREŚĆ

HERE IS

WRU

KKKK

Rozłączenie łącza radiowego

Rozliczenie

Gdy zamiast z automatem mamy do czynienia z operatorem cała procedura odbywa się w formie konwersacji. Używanych jest wiele skrótów. Większość z nich po postawieniu `?' na końcu staje się pytaniami.

QSL-potwierdzenie odbioru wiadomości.

QRC-AAIC-płatnik accounting authority identification code.

QTH- pozycja ( rejon ) geograficzny - niektóre stacje mają anteny kierunkowe.

QRW-GA- go ahead.

QRU-MSG-oczekujące wiadomości z trafiki.

NIL-brak.

QTC-TGM-telegram

QRJ-fonia, telefon.

QSJ-opłata za łączność.

DE-this is

CQ-do wszystkich.

AS-after second, za chwilę.

TKS-TU-thanks.

PSE-PLS-please.

SRI-sorry.

GM,GD,GE,GB-good morning, evening, day, bye. Nigdy GA!!!

Skraca się również samogłoski w popularnych wyrazach np.: now=nw, have=hv

73-pozdrowienia, 88-ucałowania, 4U,U2,B4

GDYNIA RADIO DE MARCIN/SPOW

GM HV 1 TGM 4U+?

MARCIN/SPOW DE GDYNIA RADIO

YR QRC PLS+?

PL01+?

GA+?

Treść telegramu Przykładowa łączność.

QSL? +?

YR TLG QSL+?

QRU? +?

NIL 4U+?

GB HV NICE WATH

DSC:

System daje możliwości skutecznego, automatycznego alarmowania na 7 częstotliwościach z różnych pasm - patrz tabelka wcześniej. Pozwala również na automatyczne nawiązywanie łączności w radiokomunikacji morskiej. Pracuje on w pasmach pośrednio i krótkofalowych oraz na VHF. Zastosowano system synchroniczny z 10 elementowym kodem detekcyjnym. Emisja na MF i HF J2B = F1B z przesuwem częstotliwości o 1700 Hz. Szybkość emisji 100 bodów. Kluczowanie z dewiacją +/- 85 Hz. UKF - modulacja częstotliwości z preemfazą wynoszącą 6 dB / oktawę i przesuwem częstotliwości między 1300 / 2100 Hz przy czym podnośną jest 1700 Hz. Tolerancja sygnałów 1300 i 2100 Hz wynosi 10 Hz.

Bit	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
	1	0	0	1	0	1	1	0	1	1
Waga	2^0	2^1	2^2	2^3	2^4	2^5	2^6	2^2	2^1	2^0

Pole informacyjne Pole kontrolne

W polu kontrolnym znajduje się informacja co do ilości zer w polu informacyjnym. W celu zwiększenia skuteczności wywołania zastosowano metodę dwukrotnego transmitowania sygnałów. Pierwsza emisje oznaczona jest DX a druga RX. Przejęto następujące opóźnienia między emisjami. Wynoszą one odpowiednio MF i HF 400 ms, VHF 33 1/3 ms. Wynika to z opóźnienia nadawania RX o 4 znaki na danej częstotliwości. Pojedyncze wywołanie trwa MF i HF - 6.2 - 7.2 ms a na VHF 0.45 - 0.63 s.

Format sekwencji wywoławczej:

ciąg

sekw.

fazująca

specyf.

adres

kate-

samo

1

2

3

znak

znak

0-1

synchr. bitowa

synch. blokowa

formatu

goria

identy- fikacja

wiadomość

wiadomość

wiadomość

...

końca sekwencji

detekcji błędu

sekwencja fazująca wywołania. Zawiera informacje dla odbiornika pozwalająca na zatrzymanie dalszego przeszukiwania oraz służące do dokładnego odtworzenia pozycji poszczególnych bitów oraz jednoznacznego zlokalizowania ciągów kodów tworzących całą sekwencję wywoławcza. Fazowanie bitowe zajmuje 200 bitów na MF i HF ( w niebezpieczeństwie, pośrednictwo w niebezpieczeństwie, potwierdzenie niebzp., potwierdzenia odbioru sygnału od stacji pośredniczącej oraz wszystkie wywołania od stacji statkowej ) oraz 20 bitów we wszystkich innych rodzajach łączności i na VHF. Blokowe natomiast stosuje się w celu uniknięcia błędnej synchronizacji bitowej poprzez rozpoznawania konkretnych symboli, a nie zmian w sekwencji synchronizacji bitowej. Zawiera symbole nadawane naprzemiennie na pozycjach DX i RX.

specyfikator formatu. Określa postać całej sekwencji w zależności od rodzaju wywołania. Symbol specyfikatora nadawany jest dwukrotnie na pozycjach DX i RX.:

112 - wywołanie w niebezpieczeństwie.

116 - --`'-- do wszystkich statków.

114 - --`'-- do grupy statków.

120 - --`'-- do pojedynczej stacji.

102 - --`'-- do statków w obszarze geograficznym.

123 - --`'-- do konkretnej stacji wyposażonej w automatyczny serwis.

Stanowi on więc niejako informację co do rodzaju następującego adresu.

adres. Informacje określające adresata danej sekwencji. W celu wywołania selektywnego bądź grupy statków w polu adresowym umieszcza się adres numeryczny lub alfanumeryczny - typ adresu określony jest przez specyfikator. Wywołanie w rejonie geograficznym określone jest poprzez kodowanie współrzędnych wg. siatki Merkatora. W przypadku wywołania w niebezpieczeństwie lub do wszystkich statków adresu nie ma. Adresem numerycznym jest 10 cyfrowy identyfikator składający się z 9-cyfrowej liczby dziesiętnej uzupełnionej zerem na ostatniej pozycji. Każde dwie kolejne cyfry kodowane są jako ciąg 00-99 i przesyłane jednym 10 bitowym kodem. Łącznie adres zajmuje 5 symboli. Identyfikatory morskich stacji ruchomych ( MMSI ) złozone są z 9 cyfr zawierających 3 cyfry MID - Maritime Identification Digits oraz 6 pozostałych. MID zawiera informację co do narodowości statku. Identyfikator zawarty jest w części samoidentyfikacyjnej przy nadawaniu i w adresie przy odbiorze. W celu usprawnienia wywołań grup radiostacji statkowych , dla jednostek mających wspólną cechę wprowadzono wywołania grupowe. W praktyce oznacza to danie danej grupie wspólnego adresu grupowego. Nie ma ograniczeń formalnych co do ilości tworzonych grup więc każda stacja ma adres indywidualny i co najmniej jeden adres grupowy. Wywołania w obszarze geograficznym wymaga przesłania 5 kodów stanowiących kombinacje 2 cyfr:

Symbol	Kod	Informacja
1	2	Ćwiartka globu
	1	ϕa
2	0
	0	λa
3	3
	0
4	0	Δϕ
	5
5	1	Δλ
	0

Ćwiartki globu: 0-NE, 1-NW, 2-SE, 3-SW.

kategoria. Definiuje priorytet sekwencji wywoławczej. Związane z bezpieczeństwem statku: NIEBEZPIECZEŃSTWO PILNOŚĆ BEZPIECZEŃSTWO inne wywołania: INTERESY STATKU WYWOŁANIE RUTYNOWE. Dla wywołań w niebezpieczeństwie priorytet definiowany jest przez specyfikator formatu i sekwencja wywoławcza nie zawiera informacji w polu kategorii. Wywołania bezpieczeństwa pozwalają na następujące informacje: niebezpieczeństwo, nagła potrzeba - pilność, bezpieczeństwo. Dla innych wywołań wyróżnia się kategorie: interesy statku ( statek - brzeg ) oraz wywołanie rutynowe.

samoidentyfikacja. MMSI kodowany jak adres będący formą przedstawienia się przez stację nadającą. Jeśli któreś wywołanie wymaga potwierdzenia to odpowiedź na nie automatycznie uzyskuje adres z pola samoidentyfikacji.

blok wiadomości.

1. W wywołaniu w niebezpieczeństwie:

1. 1.Rodzaj niebezpieczeństwa.

2. 2.Pozycja statku w niebezpieczeństwie.

3. 3.Czas określenia pozycji.

1. 4.Rodzaj późniejszej komunikacji.

1. W innych wywołaniach:

1. 1.telekomenda1 - dalsza łączność, telekomenda2 -

1. 2.informacje o kanale i częstotliwości

3. 3.w przypadku podania pozycji zawiera czas jej określenia.

koniec sekwencji wywoławczej. Nadawany 3 razy na DX i raz na RX. Może nim być wymaganie potwierdzenia (RQ), odpowiedź na wiadomość wymagającą potwierdzenia (BQ) i reszta wywołań.

znak detekcji błędów. Jego zadaniem jest przesłanie 10-bitowego kodu detekcji błędów i rozdziału czasowego.

1. Powtórzenie wywołania:

1. Powinno zawierać pojedynczą sekwencję wywoławczą. W wyjątkowych okolicznościach i przy użyciu narodowych częstotliwości DSC może zostać nadanych do 5 takich samych sekwencji wywoławczych. Wywołania w niebezpieczeństwie transmitowane są jako pojedyncze sekwencje poprzedzane sekwencją synchronizacji bitowej. Jednak w sytuacji, gdy próba wywołania w niebezpieczeństwie zawiera więcej niż jedną sekwencję na tej samej częstotliwości, kolejne sekwencje powinny być nadawane bez przerwy między końcem jednej sekwencji a początkiem drugiej, aby umożliwić zachowanie synchronizacji.

1. Format wywołania w korespondencji publicznej na DSC jest analogiczny do wywołania w niebezpieczeństwie. Odbywa się ono jednak na innych częstotliwościach ( nie dotyczy UKF - ch 70 ).

Metody detekcji błędów w DSC:

pola kontrolne w 10-elementowych ciągach

rozdział czasowy 2 emisji DX i RX

nadanie znaku detekcji błędów

Sprzęt:

zgodny z wymogami międzynarodowymi

dla małych statków pracujący na VHF/MF

przystawki do istniejącego sprzętu.

SSFC:

SEQUENTIAL SINGLE FREQUENCY CODE SYSTEM. Sygnał selektywnego wywołania polega na wysłaniu 5 kolejno po sobie następujących modulowanych impulsów wysokiej częstotliwości, których amplituda i czas trwania są równe. Poszczególne impulsy różnią się akustyczną częstotliwością modulacji. Każda z pięciu cyfr stacji statkowej ( 4 dla stacji lądowej ) reprezentowana jest przez ton o określonej częstotliwości. Wysyłanie impulsów odbywa się w sposób ciągły. Zastosowano wydzieloną częstotliwość w celu powtórzenia poprzedniej cyfry w przypadku występowania po sobie jednakowych cyfr. Jest to system sekwencyjny, czasowo - częstotliwościowy.

EPIRB:

Rodzaje EPIRB:

a - 2182 kHz - obecnie nie używana

b - 121.5 MHz - lotnicza

c - 243 MHz - lotnicza ( 2 harmoniczna )

d - ch 70

e - 406 MHz - Cospas - Sarsat. Zwykle ma również 121.5 MHz - obowiązkowa SOLAS 74.

f - 1.6 GHz - INMARSAT E

g - SART 9 GHz - wymagane od 1.02.95

COSPAS - SARSAT:

Typ `e'. Satelity poruszają się po orbitach biegunowych. Pozycja określana w oparciu o zliczenie przesunięcia dopplerowskiego. W wersji 121.5 MHz konieczne jest żeby satelita widział jednocześnie EPIRB i stację brzegową. Błąd w lokalizacji ok. 10 Mm. Opóźnienie w przekazaniu alarmu do 11.5 h. Pojemność systemu 10 EPIRB jednocześnie. Nadawany jest tylko sygnał alarmowy z mocą 75 mW. W wersji 406 MHz sygnał odebrany przez satelitę, zapamiętany i w momencie najbliższej widzialności LUT przekazany (również do każdej następnej). Nadawane są dwa pakiety informacji:

skrócony: 15 bitów synchronizacji

5 bitów synchronizacji ramki pakietu

1 bit informacji o długości pakietu

10 bitów MMSI

3 bity typ protokołu - morski i powietrzny

6 bitów sygnał wywoławczy

2 bity rodzaj dodatkowego namierzania

21 bitów zabezpieczenia błędowego.

Dokładność określania pozycji 3Mm. Opóźnienie lokalizacji alarmu do 1.5 h. Pojemność systemu do 90 EPIRB jednocześnie. Szybkość nadawania 400 bodów ( satelita 2400 na częstotliwości ok. 1.6 GHz). Nadawanie pakietu trwa 440 ms. Potem przerwa 50 s. Aż do wyczerpania baterii ok. 48 h. Zawiera również lampę stroboskopową.

CH 70:

Nadaje sekwencję wywoławczą na ch 70. Jest to pływające urządzenie DSC. Wysyła paczki po 5 sekwencji. Powinna mieć zainstalowany transponder radarowy zwalniak i baterię na 48 h.

INMARSAT - E:

Działają w paśmie 1644.3 - 1644.5 MHz. Stąd zostało wyodrębnione 100 kanałów po 2 kHz. System opiera się o satelity INMARSATU. Komplet informacji nadawanych przez EPIRB wynosi 165 bitów. 60 kolejnych nadań zajmuje ok. 5 minut. Obecnie nadawane są dwa takie ciągi 5 minut dla satelitów starszej i 5 min. Dla satelitów nowszej generacji. Potem następuje przerwa 35 minut. Następne przerwy są dłuższe. Czas pracy radiopławy 48 h. Może mieć wbudowany transponder radarowy i odbiornik GPS.

Transponder radarowy:

Uruchamia się w polu mikrofalowym z pasma X radaru 9.2 - 9.5 GHz i wysyła w tym paśmie impuls piłokształtny - 12 impulsów pojawiających się na radarze w formie 12 kropek.

F[GHz]

9.5

itd. 12 razy

9.2

t [μs]

0.5 0.4 7.5

Początkowe opóźnienie 0.5 μs. Wprowadzono w celu ochrony odbiornika przed własną emisją. Jeden cały cykl nadajnika trwa 12 x 8μs. Kropki na ekranie radaru są od siebie oddalone o ok. 0.6 Mm Maksymalny błąd pozycji SARTu od pierwszej kropki na ekranie radaru wynosi 1350m czyli ok. 0.65 Mm. Minimalny błąd 210 m. Jest to uzależnione od częstotliwości pracy radaru - w którym momencie częstotliwość SART pokrywa się z częstotliwością naszego radaru. Zawsze jest błąd stały ok. 150 m. Związany z 0.5 μs opóźnienia. W momencie promieniowania SARTu przez radar włącza się sygnalizacja pracy informująca o tym rozbitków. Bateria musi wystarczyć na 96 h oczekiwania i 8 h pracy z częstością 1/s. Powinien się pobudzać od radaru statkowego z 10 Mm lub lotniczego 30 Mm. W 10 s. po końcu wzbudzenia powinien przełączyć się na oczekiwanie.

INMARSAT:

Oparty na satelitach geostacjonarnych na wysokości 36000 km. Obszar ziemi został podzielony na 4 zazębiające się strefy. Każda z nich obsługiwana jest przez innego satelitę. Odbierają one słabe sygnały ze statku, wzmacniają je , a następnie na innej częstotliwości przesyłają do współpracującej z danym satelitą stacji naziemnej. Ona kieruje odebrane sygnały do sieci lądowej. System umożliwia przesyłanie następujących rodzajów danych: telex, telefon, transmisja danych, fax, wywołania grupowe w danym obszarze geograficznym i natychmiastowe połączenie z RCC w razie niebezpieczeństwa. Skuteczna łączność może być realizowana z obszaru pomiędzy 70°N a 70°S.

W celu poprawy ekonomiki systemu zastosowano czasowe zwielokrotnienie kanałów - TDM - time division multiplex. Polega to na podziale kanału na równe odcinki czasu - ramki podstawowe (TDM). Te z kolei są podzielone na ramki elementarne ( kanały czasowe ) udostępniane naprzemiennie pracującym w danym kanale stacjom. Każda stacja statkowa odbiera w stałej ramce elementarnej w ramach każdej ramki podstawowej. W celu odpowiedniej synchronizacji na początku każdego TDM nadaje się słowo wyróżniające. Również zwielokrotnienie czasowe dostępu do satelity TDMA wymaga podziału na ramki. Każda z aktywnych stacji ruchomych ma w ramce TDMA swój przedział czasu nadadawania. Synchronizacja w tym przypadku odbywa się w oparci o otrzymywane TDM. Niemożliwe było przypisanie na stałe każdej stacji stałego kanału. Przydziela się je ( kanały robocze ) na żądanie i na czas jednego seansu łączności. Z tego powodu wydzielono kanały sygnalizacyjne. Są one wykorzystywane do przesyłania żądania przydzielenia kanału roboczego. Stosuje się tu zasadę dostępu przypadkowego.

INMARSAT w relacji statek satelita wykorzystuje pasmo L. Satelita statek 1535 - 1549,5 ( 1530 - 1545 ) MHz a statek satelita 1636 - 1645 ( 1626.5 - 1646.5 ) MHz. Pasmo 85 MHz zawiera 339 par częstotliwości z przyrostem 5 MHz.. istnieją specjalne wydzielone pasma dla szybkiej transmisji danych i łączności w niebezpieczeństwie.

Typy kanałów:

Żądania- umożliwia statkom nawiązanie dowolnej łączności ze stacjami brzegowymi ( CES ).

Przydziału- do wywołania statku przez stację lądową i ustaleniu szczegółów łączności. Pakiet przydziału kanału wysyłany przez stację brzegową na jej TDM jest przechwytywany przez NCS i retransmitowany we wspólnym kanale sygnalizacyjnym który przesłuchiwany jest przez wszystkie terminale nie zajęte w tej chwili pracą. Umożliwia on również przesyłanie między stacjami brzegowymi informacji o zajętości kanałów i sterowania ich wykorzystaniem. Jest on utworzony za pomocą wspólnej nośnej TDM emitowanej przez NCS. Łączność odbywa się na kanałach roboczych.

Organizacja systemu:

• segment kosmiczny

• brzegowe stacje lądowe ( CES ): emitują własne nośne TDM, przesłuchuje wspólną TDM i TDMA, prowadzi odbiór w kanale żądania, powinna mieć możliwość nadawania w paśmie L, zapewnia automatyczną regulację częstotliwości transmisji w obu kierunkach, prowadzi listę zarejestrowanych użytkowników systemu.

• terminale statkowe ( SES )

• sieć kontrolno koordynująca złożona z 4 stacji dla 4 satelitów ( NCS ): pełnią rolę CES a ponadto dokonują przydziału segmentu kosmicznego użytkownikom, koordynują pracę sieci, nadają wspólną TDM, przyjmują informacje o przydziale kanałów i retransmitują je na wspólnej TDM, rejestrować kanały będące w użyciu, przerywać inną łączność dla SOS, prowadzić wykazy aktywności telefonicznej, sprawdzać zajętość SES, rejestrować informacje z kanału żądania, sygnalizacyjnym i telefonicznym, przełączać częstotliwość nośną główną na zapasową, sterować obciążeniem transpondera, przeprowadzać pomiary parametrów emisji oraz uruchamiać alarm w razie otrzymania SOS.

• Operacyjne centrum kontroli i zarządzania ( OCC): wydzierżawia satelity lub kanały łączności, sterowanie segmentu TTC, kontroli orbity IOT, segmentu sterującego SCC, nadzorowanie NCS.

INMARSAT A:

Atena kierunkowa. Jej układ stabilizacji musi zapewniać zmniejszenie kołysań statku poprzecznych do 30° i podłużnych do 10° do wartości poniżej 2.5°. Układ śledzenia powinien działać równie skutecznie. Każdy statek ma swój SID - 7 elementów. Przy wyborze satelity wybieramy raczej te przed dziobem, wyżej i z dala od kątów martwych. Przy inicjacji terminala należy najpierw wprowadzić czas, żyro a potem azymuty, elewacje, TDM, nr obszaru. 3 rodzaje ustawiania anteny: ON LINE CONTROL A,E; ON LINE CONTROL F ( automatycznie - unikać ); z panelu +/- Azymut i Elewacja - ręcznie - raczej do dostrajania.

Łączność telefoniczna: podnieść słuchawkę, wybrać nr CES + 1 telefon lub 2 fax poczekać na sygnał. Potem kod usługi i ewentualnie nr abonenta. Zakończyć znakiem #. Potem położyć słuchawkę.

Łączność telexowa: teleks ON LINE, wybrać CES z 1+, poczekać na GA+, wybrać kod usługi ewentualnie z numerem abonenta, zakończyć +, dalej w zależności od usługi. Rozłączenie z abonentem poprzez ..... .

Łączność w niebezpieczeństwie: uaktywnić terminal tlx ( ON LINE ) lub podnieść telefon, wybrać priorytet P3. Wybrać nr CES. Nie ma wymiany znamienników. Utrzymujemy łączność aż druga strona poprosi nas o jej przerwanie. Gdy zamiast numeru CES wpiszemy jakąś bzdurę połączą nas z NCS a stamtąd z odpowiadającym RCC. Sami też możemy a nawet powinniśmy starać się połączyć z najbliższym RCC.

Kody Służbowe:

00 połączenie automatyczne

11 przez operatora

15 wysłanie telegramu (tlx)

32 lekarz dyżurny

33 pomoc techniczna INMARSAT

35 collect call (tlf)

37 czas trwania rozmowy automatycznej (tlf)

38 pomoc medyczna - transport, RCC

39 pomoc morska RCC

INMARSAT C:

Bardzo tani, Antena helikalna - bezkierunkowa. Brak telefonii. Telex transmisja danych. Działa w oparciu o STORE AND FORWARD. Jeśli nasza wiadomość nie dotrze do adresata dostajemy powiadomienie. Używane są następujące skróty:

• OCC - zajęty

• NC - no circuit - linia niedostępna

• DER - przerwa techniczna

• ABS - terminal zamknięty

• NA - dłuższa nieobecność w systemie

• NP - brak informacji o terminalu

• NCH - numer znany systemowi ale niedostępny- wyłączony albo zmieniony numer.

System można zintegrować z EGC. Łączność w niebezpieczeństwie realizuje się wypełniając odpowiednią tabelkę na ekranie terminala. Aby zmienić region pracy należy się wy i zalogować w odpowiednich NCS.

Opłaty za LES, LL za ilość przekazanych informacji w kB.

Klasy SES: 1 - tylko wymiana informacji statek <-> brzeg, brak EGC

2 - odbiór EGC gdy terminal nie jest zajęty, lub tylko EGC

3 - dwa kanały do łączności normalnej, oraz do EGC

Odbiorniki EGC mogą być: klasa 0 opcja 1- odbiornik wolnostojący, SES nie może zajmować normalną łącznością, lub opcja 2 - odbiornik dodatkowy podłączony do terminalu A,B, lub M. MSI jest realizowane jako SafetyNET. FleetNET to odpowiednik wywołania grupowego.

Identyfikacja stacji:

NBDP 5 cyfr

INMARSAT A 7 cyfr

DSC 9 cyfr MID + 6

INMARSAT C 9 cyfr 4MID + 4

ZASILANIE:

Rezerwowe zasilanie na statku:

Zgodnie z konwencją SOLAS podtrzymane muszą być urządzenia niezbędne do bezpiecznej żeglugi oraz łącznościowe. Akumulatory muszą być ładowalne w ciągu 10 h, statek musi być wyposażony w odpowiednie urządzenia do ich ładowania. Powinna być również zapewniona możliwość ładownia ręcznego w dużo krótszym czasie. Muszą być w stanie podtrzymać niezbędne urządzenia przez co najmniej 1 h.

Urządzenia odbiorcze nie powinny się resetować przy zaniku napięcia krótszym niż 1 min. A odbiorcze nie powinny blokować systemu.

Baterie:

w GMDSS baterie suche Litowe. Duża trwałość i drogie. Napięcie z ogniwa 1.4 - 3.9 V. Wydajność prądowa 1mA - 10 A. Na każdej z nich jest data ważności, której należy przestrzegać.

Akumulatory:

• kwasowe - jak w samochodzie - ołowiowe. Elektrolit 30 % H₂SO₄. Elektrody stanowią PbO₂ i porowaty ołów gąbczasty. Gęstość elektrolitu powinna być pomiędzy 1.14 - 1.28 g/cm³.

• zasadowe - rzadko w samochodach, powinny być stosowane na statkach, mają specyficzną budowę ale na zewnątrz trudno je rozróżnić. Niklowo - kadmowe, niklowo - ołowiowe, srebrno - cynkowe ... Elektrolitem może być wodny roztwór wodorotlenku sodu, potasu, a czasami dodaje się wodorotlenku niklawego. Gęstość 1.17 - 1.4 g/cm³.

Kwasowe od zasadowych różnią się tym, że w zasadowych gęstość elektrolitu prawie się nie zmienia. Natomiast w kwasowych zależy ona od stopnia wyczerpania akumulatora i nie można schodzić poniżej 1.14 g/cm³. Zasadowe są trwalsze - nawet do 2000 cykli, kwasowe 50 -100. Zasadowe można głęboko rozładowywać. Obecnie produkowane nie mają już efektu pamięciowego. Należy pamiętać aby nie otwierać zasadowych, gdyż mają własne zawory upustowe dla gazów, a zbyt częste ich upuszczenie prowadzi do zmniejszenia trwałości.

Parametry elektryczne:

Napięcie jałowe obwodu otwartego - bez obciążenia.

Napięcie znamionowe 2V kwasowe, 1.2V zasadowe.

Napięcie końcowe wyładowania - najniższe napięcie do którego można nieszkodliwie wyładować. Dla kwasowych wynosi ono 1.75 V.

Napięcie końcowe ładowania odwrotnie - koniec ładowania. Ok. 2.2 V.

Napięcie gazowania - początek intensywnego gazowania. Kwasowe 2.4V.

Pojemność znamionowa - ilość ładunku którą akumulator może oddać w ciągu 20 h - kwas, 4 h - zasada.

Prąd znamionowy = pojemność znamionowa x czas.

Rezystancja wewnętrzna.

Sprawność energetyczna.

Gęstość elektrolitu.

Ładowanie akumulatorów:

Przy stałym prądzie - jednostopniowe prądem równym 0.1 poj. znamionowej lub dwustopniowe 0.15 do napięcia gazowania a potem 0.05.

Przy stałym napięciu - jak w samochodzie - regulator napięcia.

Zmodyfikowane charakterystyki - kombinacje powyższych.

Doładowywanie - uzupełnianie ładunku akumulatora.

Podładowywanie - przyspieszone - 0.8 - 0.9 poj. znamionowej. Duży prąd - w wypadkach awaryjnych.

Ładowanie wyrównawcze - 0.05 prądu do oznak pełnego naładowania i jeszcze kilka godzin dla wyrównania napięć poszczególnych ogniw.

Ładowanie odsiarczaniające - małym prądem 0.02 w cyklach 12 h i sprawdzamy naładowane itd. Jeśli to nie pomoże można próbować wymienić elektrolit - wiercimy dziury w wieczku, wylewamy, zalewamy i zatykamy dziury. Objawami zasiaczanienia są:

• mała gęstość elektrolitu pod koniec ładowania ( ok. 70 % normalnej )

• szybkie nagrzewanie podczas ładowania

• po naładowaniu duże napięcie szybko spadające w trakcie eksploatacji

Powodami zasiarczanienia są:

• nadmierne rozładowanie akumulatora

• stałe niedoładowanie - unikać zbyt dużych akumulatorów w samochodzie

• przeładowanie

• odwrotne ładowanie

• przechowywanie bez elektrolitu akumulatora, który wcześniej pracował

Rodzaje pracy :

Bateryjna - do wyczerpania pojemności a potem wymiana.

Równoległa - akumulator i źródło zasilania równolegle.

Buforowa - na przemian jest doładowywany i pracuje. Wtedy, gdy występuje niedobór mocy lub wymagane jest bardzo stabilne stałe napięcie.

Rezerwowa - buforowa z doładowaniem - zasilanie przełączone w wyniku zaniku napięcia w sieci.

Rezerwowo - rozruchowa - nie jest podłączony na stałe. W razie konieczności podłączany do urządzenia.

Bateryjno - równoległa - Na stałe podłączony i jest ładowany gdy jego napięcie spada poniżej napięcia w sieci.

BHP:

Nie używać otwartego ognia przy akumulatorach, nie kłaść metalowych przedmiotów, zapobiegać wytrącaniu się soli ( powoduje przepływy prądu między klemami ), czasami zdarzają się zwarcia między płytkami w akumulatorze - niszczą się separatory, osad z dna zwiera. Na samych płytkach tworzą się czasami mini ogniwa.

ANTENY STATKOWE:

Podziały:

• nadawcze, odbiorcze.

• przewodowe ( T, odwrotne L ), masztowe - prętowe, satelitarne

Przewodowe są bardzo tanie mają dobre właściwości, przecierają się i z tego względu na końcach stosuje się pętle bezpieczeństwa. Masztowe zajmują mniej miejsca, są wytrzymalsze, krótsze, mniej kłopotliwe w eksploatacji. Czasami stosuje się kosz - pręty dookoła anteny głównej w celu lepszego jej dopasowania do częstotliwości roboczej. Czasami występuje pojemność wierzchołkowa - pierścień lub słonko. Pozwala na skrócenie anteny przy zachowaniu parametrów elektrycznych.

Parametry anteny:

Charakterystyka promieniowania ile energii promieniowanej w danym kierunku na kuli.

Kierunkowość

Zysk energetyczny

Długość ( powierzchnia ) skuteczna

Impedancja wyjściowa

Anteny satelitarne:

A -duża kopuła a w środku antena paraboliczna i układy stabilizacji i śledzenia. Kable koncentryczne potrafią się rozłączać i kruszyć w środku. W kopule są też bezpieczniki, które czasami trzeba włączyć oraz przycisk RESET.

C - mała hermetycznie zamknięta - helikalna. Jeśli do środka dostanie się wilgoć miedź w środku utlenia się i antena traci parametry.

© Marcin Mierzejewski 1997

16

14

---