SPORT TO ZDROWIE/BIEG

Bieganie jest nie tylko jednym z najbardziej popularnych i dostępnych sportów rekreacyjnych. Jest również jednym z najbardziej skutecznych sposobów zapobiegania chorobom układu krążenia i serca. Doskonale poprawia sprawność fizyczną i jest nieodłącznym komponentem każdego programu odchudzającego. Pierwszym krokiem w programie biegania (jeśli przeszliśmy już test medyczny) jest zapamiętywanie jednej podstawowej zasady: "ćwicz, ale nie przeciągaj struny". Zasada ta jest szczególnie istotna, jeśli jesteś zupełnie początkującym biegaczem i nie trenowałeś ostatnio dyscyplin sportowych, które tez wymagały wysiłku fizycznego takich jak: jazda na rowerze, tenis, bieg przełajowy na nartach czy aerobic. Zacznij wiec od programu marszobiegu.    "Systematyczne marsze powoli przygotowują twoje nogi do biegania, a ciebie wdrożą do zajęć" - mówi Budd Coates, czterokrotny uczestnik i organizator olimpijski oraz kierownik zespołu do spraw zdrowia w Rodale Press. Coates zaleca zaczęcie biegania od marszu przez okres dwóch tygodni, co drugi dzień po 20-30 minut. Po tym wstępnym okresie przełamania się należy wprowadzić dwuminutowy bieg na zmianę z czterominutowym marszem. Tę kombinacje powtarzać trzeba 5 razy w ciągu półgodzinnego treningu (zobacz "Dziesięciodniowy plan biegania"). "Największym błędem jest to, że początkujący biegacze próbują biegać za szybko" - dodaje Coates. "Doprowadzają się do stanu silnego wyczerpania, a swoje mięśnie nóg do nadwyrężenia i oczywistym jest, że w tych warunkach bieganie przestaje być dla nich przyjemnością. Dlatego też zniechęcają się i rezygnują z dalszego biegania. Powinni oni natomiast zacząć od umiarkowanej prędkości zbliżonej do tempa marszu". DZIESIĘCIODNIOWY PLAN BIEGANIA     Plan ten przygotowuje biegaczy do biegu trzydziestominutowego (bez przerwy) przez okres 10 tygodni. Każdego tygodnia tego programu wykonuj swoje marszobiegi w poniedziałek, środę, piątek i sobotę a opuszczaj je we wtorek, czwartek i niedzielę.  Tydzień 1 bieg - 2 minuty marsz - 4 minuty powtarzać 5 razy Tydzień 2 bieg - 3 minuty marsz - 3 minuty powtarzać 5 razy Tydzień 3 bieg - 5 minut marsz - 2,5 minuty powtarzać 4 razy Tydzień 4 bieg - 7 minut marsz - 3 minuty powtarzać 3 razy Tydzień 5 bieg - 8 minut marsz - 2 minuty powtarzać 3 razy Tydzień 6  bieg - 9 minut marsz - 2 minuty powtarzać 2 razy Tydzień 7 bieg - 9 minut marsz - 1 minuta powtarzać 3 razy Tydzień 8 bieg - 13 minut marsz - 2 minuty powtarzać 2 razy Tydzień 9 bieg - 14 minut marsz - 1 minuta powtarzać 1 raz Tydzień 10 bieg - 30 minut   Uwaga! Jeśli jesteś zmęczony po 9 tygodniach ćwiczeń, powtórz wszystko od początku przed przestąpieniem do biegu trzydziestominutowego.  Oparty na dziesięciotygodniowym systemie program biegania Coates'a powoduje, że początkujący biegacz osiąga zdolność do trzydziestominutowego biegu (bez marszu) do dziesiątego tygodnia trwania programu. Gdy już się biega swobodnie przez 30 minut bez przerwy, można zacząć myśleć o wydłużeniu dystansu w ciągu tygodnia - może 15-20 km, z pięcioma dniami biegu i dwoma dniami aktywnego odpoczynku (mogą one obejmować jazdę na rowerze, pływanie, czy ćwiczenia ogólnorozwojowe).  Gdzie jest najlepsze miejsce, żeby rozpocząć bieganie? Jeśli możesz, zacznij na bieżni w miejscowej szkole lub ścieżce w pobliskim parku. Trawa tez będzie dobra, ale upewnij się, że teren jest równy. Urządzenie do biegania w miejscowej siłowni też może zapewnić dobry początek. Miękkie podłoże jest kluczowym czynnikiem w zabezpieczaniu przed urazami, więc jeśli nawet jesteś skazany  na bieganie po drogach, próbuj biegać po miękkich poboczach. Unikaj dróg o złej nawierzchni, wyboistych i nierównych. Płaska nawierzchnia zmniejszy ryzyko kontuzji. Możesz biegać po chodnikach, ale i wtedy bądź ostrożny; beton jest jeszcze twardszy niż asfalt i łatwo jest potknąć się na nierównym chodniku.   REGUŁY POSTĘPOWANIA: Nie zaczynaj programu biegania bez uprzedniego badania lekarskiego. Powiedz komuś gdzie będziesz biegać i kiedy zamierzasz wrócić. Noś ze sobą jakiś dokument tożsamości oraz trochę drobnych na telefon. Uważaj na samochody. Zawsze biegnij po właściwej stronie jezdni, tak żebyś był przodem do nadjeżdżających z przeciwka samochodów i mógł je widzieć. Pij dużo płynów przed, w trakcie i po treningu, szczególnie w gorące dni. Nie próbuj ignorować żadnych urazów fizycznych. Zrób sobie przerwę i skonsultuj z lekarzem. Ubierz się odpowiednio. Jeśli jest ciemno załóż coś białego, lub jeszcze lepiej coś odblaskowego. Jeśli jest gorąco, załóż coś co chroni przed słońcem (czapeczka, okulary słoneczne, luźna, biała odzież). W zimie noś warstwy odzieży, rękawiczki, wełnianą czapkę narciarską, aby chronić się przed utratą ciepła.  Zainwestuj w odpowiednie obuwie. Dobra para butów do biegania będzie prawdopodobnie kosztowała około 200 zł. Ale są one twoim jedynym wydatkiem, który musisz ponieść. Wymień buty po 600 przebiegniętych kilometrach.  Nie biegaj na odludnych terenach, szczególnie jeśli biegasz sam. Jeśli nie masz partnera, biegaj z psem, lub noś ze sobą gaz do samoobrony.  NAPINAJ MIĘŚNIE Bez elastyczności mięśnie nogi łatwo narażone są na kontuzje. Dzieje się tak dlatego, że krótkie mięśnie są zbyt naprężone. Najlepszym momentem do rozciągnięcia mięśni jest czas nie przed, ale po biegu, kiedy mięśnie są rozgrzane i wydłużone. Następujące ćwiczenia mogą pomóc zmniejszyć problemy związane z kurczem łydki i naciąganiem ścięgna Achillesa.    Napinanie mięśni zginających bioder. Uklęknij na poduszce i podeprzyj się oburącz. Oprzyj prawą stopę o podłoże przed sobą. Trzymaj plecy i biodra wyprostowane. Wykonaj nacisk biodrami do przodu. Utrzymaj tę pozycję przez 30 sekund. Powtórz ćwiczenie z drugą nogą.  Napinanie mięśnia czterogłowego. Stań prosto ze złączonymi nogami, wspierając się jedną ręką np. o krzesło, ścianę lub drzewo. Ugnij lewą nogę w kolanie i chwyć za kostkę lewą rękę. Trzymaj uda razem i ciało wyprostowane. Lekko przyciągnij kostkę do pośladków i przytrzymaj w tej pozycji przez 30 sekund. Poczujesz naprężenie mięśni z przodu uda. Powtórz to z prawą nogą.  Napinanie mięśni łydek. Stań opierając się oburącz o ścianę lub drzewo. Wysuń prawą stopę przed lewą. Trzymaj lewą nogę tak, żeby była prosta w kolanie, a pięta skierowana w dół i przenieś ciężar ciała do przodu uginając prawa nogę w kolanie. Wytrzymaj tak przez 30 sekund. Poczujesz naprężenie z tyłu pod lewym kolanem i w dole łydki. Powtórz tym razem z ugiętym lewym kolanem i z lewa piętą  ciągle na podłodze. Utrzymaj te pozycje. Tym razem poczujesz naprężenie jeszcze dalej w lewej łydce. Zmień stopy i powtórz serię ćwiczeń z drugą nogą.   Napinanie ścięgna udowego. Połóż się na plecach z wyciągniętymi nogami. Przyciągnij prawe kolano do klatki piersiowej, tak żeby twoje biodro było pod katem prostym. Złącz obie dłonie z tyłu na udzie poniżej kolana, aby utrzymać udo nieruchomo. Trzymaj swa stopę zgiętą. Lewa noga powinna pozostać wyprostowana (chyba, że czujesz ból w plecach). Utrzymaj tę pozycję przez 30 sekund. Poczujesz naprężenie w łydce pod kolanem i w niższych partiach uda. Powtórz serię z lewą nogą.   Napinanie mięsni pośladkowych. Połóż się na plecach z wyprostowanymi nogami. Ugnij prawą nogę w kolanie i przyciągnij ją do barku, trzymając klatkę piersiową, ramiona i głowę  na podłodze. Spleć dłonie dookoła prawego kolana i lekko przyciągnij do przeciwległego ramienia. Zostań w tej pozycji przez 30 sekund. Poczujesz naprężenie w pośladkach i na biodrach. powtórz ćwiczenie z lewą nogą.  Napinanie mięśni pachwin. Siedząc na podłodze z wyprostowanymi plecami, ugnij nogi w kolanach i ułóż je tak, aby stopy dotykały się podeszwami. Oprzyj łokcie o wewnętrzną część kolan i naciśnij nogi tak, żeby się rozchyliły jeszcze bardziej (kolana będą stawiały lekki opór). Zostań w tej pozycji przez 30 sekund. Będziesz czuć naprężenie mięsni udowych.

---