piegus©
Prelekcja 5
Hydrosfera i litosfera jako z
ródła czynników patogennych dla człowieka
1. Wymagania mikrobiologiczne dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
W 100 ml wody nie mogą występować:
·ð E. coli lub bakterie grupy coli typu kaÅ‚owego (sÄ… termotolerancyjne, ilość roÅ›nie w
temperaturze 37oC)
·ð enterokoki  paciorkowce kaÅ‚owe, mogÄ… być wykrywane sporadycznie, ale nie w
kolejnych próbach, max. 5 % próbek w ciągu roku
·ð clostridia redukujÄ…ce siarczyny, np. Clostridium perfingens  wystÄ™puje tylko w
wodach powierzchownych (koniecznie muszą być badane!)
2. Wskaz
niki dla wód śródlądowych
·ð temperatura
·ð pH
·ð BZT5  Biochemiczne Zapotrzebowanie Tlenu, wskaz
nik określający ilość tlenu
wymaganą do utlenienia związków organicznych przez mikroorganizmy. Najpierw
pobiera się próbkęwody w ciemnej butelce i oblicza się ilość tlenu. Dalej następuje
inkubacja na 5 dni i znów oblicza się zawartość tlenu.
·ð ChZT5  Chemiczne Zapotrzebowanie Tlenu, za pomocÄ… utleniaczy okreÅ›lamy stopieÅ„
utlenienia, chemiczny wskaz
nik zużycia tlenu oznacza ilość tlenu pobranego z
utleniaczy na utlenienie związków organicznych i nieorganicznych (siarczany,
siarczki, żelazo) stosowany jako miara zanieczyszczeń w wodzie i ściekach; utleniacze
chemiczne: dwuchromian, nadmanganian; im większa zawartość drobnoustrojów,
tym większa wartość ChZT
·ð indeks biologiczny Bi  wskaz
nik biologiczny, metoda hydrobiologiczna, określenie
stosunku liczbowego różnych organizmów mikroskopowych występujących w 1 ml
wody

= gdzie: P  producenci, R  reducenci, K  konsumenci

·ð miano coli  liczba cm3 H2O, na którÄ… przypada jedna paÅ‚eczka okrężnicy E. coli lub
pokrewnych bakterii występujących w jelitach człowieka, np. Citrobacter sp.,
Enterobacter sp.; im wyższe miano coli, tym bardziej czysta woda, powyżej 50 cm3
woda nadaje się do spożycia
·ð chlorki
·ð twardość ogólna
·ð saprobowość  zanieczyszczenie materiÄ… biologicznÄ…
3. System saprobowy
·ð wody polisaprobowe  brak producentów; Bi = 0-0,8; BZT5 = 10-100 mg O2/l
wody silnie zanieczyszczone; gatunek wskaz
nikowy: Tubifex sp.
·ð wody mezosaprobowe  Bi = 0,81-4,5; BZT5 = 3-10 mg O2/l
gatunki wskaz
nikowe: Hirudo medicinalis, Galba sp.
·ð wody oligosaprobowe  równowaga, miÄ™dzy P, K i R; Bi > 4,5; BZT5 = 0-3 mg O2/l
zakończenie procesów rozkładu; gatunki wskaz
nikowe: Gammarus sp., Spongilla sp.
·ð wody katarobowe  caÅ‚kowicie czyste; gatunki wskanikowe: pstrÄ…g potokowy
(Salmo fontinalis), kiełż (Gammarus)
·ð wody transsaprobowe  pozaklasowe, charakter toksycznych Å›cieków, nie zawierajÄ…
żywych organizmów
Page 1 of 2
piegus©
4. Sanitarna ocena gleby
·ð obecność drobnoustrojów jelitowych:
-ð E. coli  Å›wieże zanieczyszczenie
-ð Enterobacter aerogenes  starsze
-ð Clostridium perfingens  w formie przetrwalników, najstarsze
·ð miano coli, miano perfingens  najmniejsza masa gleby, w której stwierdza siÄ™
jeszcze obecność bakterii grupy coli lub przetrwalników perfingens
·ð badanie helmintologiczne  czy wystÄ™pujÄ… stadia rozwojowe nastÄ™pujÄ…cych
pasożytów: Echinococcus, Taenia, Ascaris, Toxocara, Ancylostoma, Necator, Trichuris
wykrywanie metodÄ…:
-ð flotacyjnÄ…  na powierzchni wody, która zalaÅ‚a próbkÄ™ badanej gleby
-ð sedymentacyjnÄ…  w osadzie wody, która zalaÅ‚a próbkÄ™ badanej gleby
5. Dermatofity
·ð grupa grzybów wystÄ™pujÄ…cych w glebie, rozkÅ‚adajÄ…cych keratynÄ™ (keratynofilność)
·ð gatunki chorobotwórcze, grzybice wÅ‚osów, skóry, paznokci, stóp
·ð biorÄ… udziaÅ‚ w mineralizacji zwiÄ…zków organicznych w glebie, np. T. rubrum
·ð test przynÄ™ty wÅ‚osowej  wykrycie dermatofitów; pÄ™k wÅ‚osów jaÅ‚owych inkubuje siÄ™
4 tygodnie w temperaturze pokojowej; po tym czasie sprawdza się, czy włosy zostały
naruszone (nacięcie na włosach widoczne pod mikroskopem)
Page 2 of 2