05 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki 2

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Elżbieta Zagożdżon-Kuśmirek

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie
zdrowia 322[03].O1.05

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
lek med. Mariusz Długosz
dr n. med. Piotr Majcher

Opracowanie redakcyjne:
mgr Elżbieta Zagożdżon-Kuśmirek

Konsultacja:
mgr Ewa Łoś

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].O1.05
„Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu higienistka stomatologiczna.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Działalność gospodarcza

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Podstawy prawne prowadzenia działalności gospodarczej

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Konstruowanie biznesplanu dla zakładu świadczącego usługi zdrowotne

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Kontraktowanie usług medycznych

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Finansowanie świadczeń zdrowotnych

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o funkcjonowaniu gospodarki

rynkowej, prawie pracy, formalno-prawnej obsłudze i organizacji usług medycznych oraz
zagadnieniach cywilnoprawnych, niezbędnych w pracy zawodowej higienistki stomatologicznej.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć – przykładowy zestaw zadań; zaliczenie testu potwierdzi opanowanie
materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę.

Schemat układu jednostek modułowych

322[03].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony

rodowiska

322[03].O1

Podstawy zawodu

322[03].O1.02

Nawiązywanie i utrzymywanie

kontaktów międzyludzkich

322[03].O1.03

Analizowanie budowy, fizjologii

i patofizjologii narządu żucia

322[03].O1.04

Udzielanie pierwszej pomocy

322[03].O1.05

Stosowanie przepisów prawa i zasad

ekonomiki w ochronie zdrowia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu przedsiębiorczości,

–

rozróżniać czynniki wpływające na popyt i podaż usług,

–

wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej,

–

sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem,

–

charakteryzować podstawowe przepisy prawa dotyczące praw i obowiązków pracowników
i pracodawców,

–

interpretować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej,

–

współpracować w grupie,

–

obsługiwać komputer.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

posłużyć się podstawową terminologią z zakresu ekonomiki i zarządzania,

–

wyjaśnić funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce,

–

zinterpretować przepisy prawa medycznego,

–

określić źródła i wyjaśnić sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych,

–

wyjaśnić istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce,

–

scharakteryzować specyfikę rynku usług medycznych,

–

określić czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych,

–

określić podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych,

–

wyjaśnić zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług medycznych,

–

określić rodzaje kontraktów na usługi medyczne,

–

określić procedurę kontraktowania usług medycznych,

–

scharakteryzować działalność organizacji oraz instytucji zajmujących się ochroną praw
pacjenta,

–

zaspokoić uzasadnione roszczenia pacjenta dotyczące świadczonych usług medycznych,

–

uzasadnić znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego
ś

wiadczeń zdrowotnych,

–

zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika oraz
pracodawcy,

–

zastosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych,

–

sporządzić dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem,

−

zastosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej,

−

sporządzić dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,

−

zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące odpowiedzialności cywilnej i karnej,

−

posłużyć się specjalistycznymi programami komputerowymi,

–

skorzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Działalność gospodarcza

4.1.1. Materiał nauczania

Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy „Prawo działalności gospodarczej” jest

zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz wyszukiwanie,
rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany
i ciągły. Aby działalność była zakwalifikowana jako gospodarcza, musi spełnić łącznie dwa
warunki, które odnoszą się do celu prowadzonej działalności oraz stopnia samodzielności
ekonomiczno-finansowej, a także prowadzić interesy w sposób zorganizowany i ciągły, czyli
w formie przedsiębiorstwa.

Współczesne ustawodawstwo uznaje zasadę wolności gospodarczej, której treścią jest

reguła, według której podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne
i dozwolone każdemu na równych prawach, ale z zachowaniem warunków określonych
przepisami prawa.

Zasadzie wolności gospodarczej towarzyszy zasada równości gospodarczej, według

której przedsiębiorcy niezależnie od typu własności, na jednolitych zasadach podlegają
obciążeniom publiczno-prawnym, w tym zwłaszcza podatkom oraz korzystają z kredytów
bankowych i zaopatrzenia w środki produkcji.

Rozróżnienie rodzajów przedsiębiorców wprowadza ustawa „Prawo o działalności

gospodarczej”, stanowi ona, że przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, osoba prawna,
a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Osoba fizyczna
to człowiek, który dysponuje zdolnością prawną od chwili urodzenia, dzięki czemu ma
możność bycia podmiotem prawa. Zdolność prawna osoby fizycznej nie może być niczym
ograniczona i kończy się z chwilą jej śmierci. Przedsiębiorcą może być tylko osoba fizyczna.
posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, czyli mogąca nabywać prawa i zaciągać
zobowiązania np. poprzez zawieranie umów gospodarczych.

Osobą prawną jest, zgodnie z kodeksem cywilnym, skarb państwa i jednostki

organizacyjne, którym przepisy przyznają osobowość prawną, np. na drodze ustawowej. Poza
skarbem państwa i gminami – osobami prawnymi, które nie są przedsiębiorstwami, występują
osoby prawne, dla których cecha bycia przedsiębiorcą jest najważniejsza w opisie ich statusu
prawnego. Spośród nich najważniejsze są spółki kapitałowe, duże znaczenie mają też
przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie.

Typy działalności gospodarczej zostały określone bardzo ogólnie, dzięki czemu możliwe

jest objęcie jej zakresem bardzo różnych dziedzin aktywności, w tym ochrony zdrowia.

Wyznacznikami działalności gospodarczej są:

1) gospodarczy charakter prowadzonej działalności,
2) cel zarobkowy,
3) prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i trwały,
4) prowadzenie działalności na własny rachunek prowadzącego.

Z gospodarczym charakterem prowadzonej działalności wiąże się występowanie

w stosunkach prawnych w charakterze profesjonalisty, a więc prowadzenie przedsiębiorstwa,
w oparciu o które można wyodrębnić kompleks majątkowy. Z kolei wskazanie celu
zarobkowego pozwala zakładać, że celem działalności gospodarczej musi być osiąganie
zysku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Działalność musi być wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, czyli musi być

realizowana w ramach procesu prowadzenia przedsiębiorstwa jako koncepcja prowadzenia
działalności, a nie czynność jednorazowa. Działalność musi być prowadzona we własnym
imieniu, czyli właściciel ponosi odpowiedzialność za podejmowane czynności.

Kryterium podmiotowym uznania za przedsiębiorcę jest zawodowe występowanie we

własnym imieniu, co łączy się z posiadaniem określonej wiedzy i umiejętności związanych
z wykonywaną działalnością zarobkową.

Działalność gospodarcza może być prowadzona bezpośrednio wtedy, w zależności od tego,

czy będą ją prowadzić sami przedsiębiorcy, czy też z innymi osobami – będzie im przysługiwał
status przedsiębiorcy indywidualnego lub wspólnika spółki cywilnej. Istnieje też forma spółki
handlowej, wtedy przedsiębiorcą będzie powołana w tym celu spółka handlowa, zaś jej
uczestnicy będą przedsiębiorcami jedynie pośrednio.

Jeśli osoby tworzące spółkę handlową chcą wpływać bezpośrednio na podejmowanie przez

spółkę decyzji gospodarczych, mogą wybrać formę prawną spółki osobowej z pozycją
wspólnika jawnego, partnera lub komplementariusza prowadzącego sprawy spółki. Mogą też
wybrać formę prawną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, wtedy
mogą wejść do zarządu takiej spółki.

Do prowadzenia działalności gospodarczej ustawodawca przewidział też:

−

przedsiębiorstwa państwowe,

−

spółdzielnie,

−

towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych,

−

inne osoby prawne, jeśli prowadzą działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi
wpisania do rejestru przedsiębiorców, np.: fundacje, stowarzyszenia.
Aby podjąć działalność gospodarczą, należy zastosować się do obowiązujących przepisów

prawnych określonych w ustawie „Prawo działalności gospodarczej”. Przewidują one, że
podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych
prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Przedsiębiorca prowadzący
działalność gospodarczą powinien zapewnić, o ile ustawy wprowadzają obowiązek posiadania
odpowiednich kwalifikacji, aby prace, zajęcia lub czynności, gdzie taki obowiązek istnieje, były
wykonywane przez osoby, które je posiadają.

Prowadzenie praktyki medycznej jest rodzajem działalności gospodarczej w zakresie

wiadczenia usług medycznych. Działalność ta może być realizowana albo w postaci

indywidualnej praktyki, albo poprzez zakład opieki zdrowotnej publiczny lub niepubliczny.
Wybór formy determinuje w dużym stopniu przyszły kształt działalności, a także decyduje
o trybie rejestracji działalności gospodarczej.

Definicję świadczeniodawcy można znaleźć w ustawie o ubezpieczeniu w Narodowym

Funduszu Zdrowia, według niej przez pojęcie świadczeniodawcy rozumie się:
1. Zakład opieki zdrowotnej wykonujący zadania określone w jego statucie, grupową

praktykę lekarską, grupową praktykę pielęgniarek lub położnych, osobę wykonującą zawód
medyczny w ramach indywidualnej lub specjalistycznej praktyki.

2. Osobę fizyczną inną niż wyżej wymieniona, która uzyskała fachowe uprawnienia do

udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach prowadzonej działalności
gospodarczej.

3. Jednostkę budżetową tworzoną i nadzorowaną przez Ministra Obrony Narodowej, ministra

właściwego do spraw wewnętrznych lub Ministra Sprawiedliwości, posiadającą
w strukturze organizacyjnej ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki
zdrowotnej, w której gromadzone są środki specjalne na finansowanie wydatków
związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ustawa

powszechnym

ubezpieczeniu zdrowotnym także zawiera definicję

wiadczeniodawcy: jest nim zakład opieki zdrowotnej wykonujący zadania określone w jego

statucie oraz osoba fizyczna wykonująca zawód medyczny w ramach indywidualnej lub
specjalistycznej praktyki albo osoba, która uzyskała fachowe kwalifikacje do udzielania
ś

wiadczeń zdrowotnych i udziela je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zasady wykonywania świadczeń zdrowotnych przez osoby fizyczne wykonujące zawód

medyczny lub grupową praktykę lekarską określają przepisy ustawy o zawodzie lekarza.
Wynika z niej, że usługi medyczne mogą być wykonywane w formie zakładów opieki
zdrowotnej lub w formach określonych w ustawie.

Ustawy zasadniczo dopuszczają dwie formy prowadzenia praktyk grupowych: spółkę

cywilną oraz spółkę partnerską. W przypadku gdy świadczeń refundowanych udzielają
lekarze, pielęgniarki lub położne wykonujący zawód w formie praktyki grupowej
prowadzonej jako spółka cywilna, świadczeniodawcami powinni być odpowiednio wszyscy
wspólnicy spółki cywilnej. Stroną kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia będzie wtedy
każdy z podmiotów wykonujących zawód w tej formie.

W przypadku, gdy praktyka grupowa prowadzona jest w formie spółki partnerskiej, ze

względu na zdolność prawną spółek partnerskich do zaciągania zobowiązań, stroną kontraktu
będzie spółka.

W przypadku praktyk grupowych prowadzonych jako spółki partnerskie należy w roli

wiadczeniodawcy widzieć spółkę partnerską, a nie prowadzoną przez wspólników praktykę

grupową. Umowa o udzielanie świadczeń może być zawarta wyłącznie ze świadczeniodawcą,
który został wybrany do udzielania świadczeń zdrowotnych na zasadach określonych
w ustawie.

Usług medycznych w formie praktyki indywidualnej lub grupowej mogą udzielać, zgodnie

z ustawą o zawodzie lekarza i ustawą o zawodzie pielęgniarki i położnej, tylko wymienione w
niej grupy zawodowe. Można wyróżnić jeszcze inne grupy zawodowe (średni personel ochrony
zdrowia), które mogą udzielać świadczeń zdrowotnych refundowanych z ubezpieczenia, nie
mają one jednak możliwości zawarcia samodzielnie umowy z Funduszem i praktykują u innych
ś

wiadczeniodawców. Do katalogu tych podmiotów wchodzą m.in. podmioty realizujące usługi

zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i medyczne środki pomocnicze oraz wykonujące
czynności techniczne z zakresu protetyki i ortodoncji, jak również świadczące usługi transportu
sanitarnego innego niż określony w ustawie o ratownictwie medycznym. Do tych podmiotów
można zaliczyć, np.: uprawnionych do prowadzenia rehabilitacji magistrów rehabilitacji
leczniczej lub fizykoterapii, psychologów lub inne osoby posiadające wykształcenie przydatne
przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie, w jakim mogą samodzielnie ich udzielać.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co to jest działalność gospodarcza?
2. Co jest wyznacznikiem działalności gospodarczej?
3. Czym różni się osoba prawna od osoby fizycznej?
4. Jakie są różnice między prowadzeniem działalności gospodarczej pośrednio i bezpośrednio?
5. Jakie znaczenie dla przedsiębiorstwa ma wybór określonej formy działalności

gospodarczej?

6. Kto i na jakich zasadach może utworzyć zakład opieki zdrowotnej?
7. Kto i na jakich zasadach może świadczyć usługi zdrowotne?
8. Jakie przepisy prawne regulują świadczenie usług zdrowotnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy form organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej.

Wskaż ich wady i zalety oraz możliwość wykorzystania jako formy prowadzenia publicznego
i niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować formy organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej,
2) przeanalizować przepisy prawa mówiące o zakładaniu działalności gospodarczej

w ochronie zdrowia,

3) wypisać wady i zalety poszczególnych form prowadzenia działalności,
4) określić możliwość wykorzystania poszczególnych form organizacyjno-prawnych do

prowadzenia działalności usługowej w ochronie zdrowia,

5) wskazać formy prowadzenia działalności przydatne do prowadzenia publicznego

i niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Sporządź wykaz czynności związanych z zakładaniem działalności gospodarczej

pozwalającej na świadczenie usług medycznych w zawodzie higienistka stomatologiczna.
Przydatne będą adresy internetowe: www.rejestrzoz.gov.pl, www.mz.gov.pl, www.iFirma.pl,
www.wskazowkiksiegowe.pl, www.eGospodarka.pl.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać we wskazanej przez nauczyciela literaturze i w Internecie odpowiednie akty

prawne, regulujące działalność gospodarczą w ochronie zdrowia,

2) przeanalizować przepisy prawa mówiące o zakładaniu działalności gospodarczej,
3) ustalić wykaz czynności niezbędnych do założenia działalności gospodarczej,
4) wskazać instytucje, w których dokonuje się rejestracji przedsiębiorstwa osoby fizycznej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) odszukać akty prawne określające działalność gospodarczą w ochronie

zdrowia?

2) zinterpretować przepisy prawne regulujące świadczenie usług zdrowotnych?

3) znaleźć akty prawne określające warunki powstania i funkcjonowania

praktyki w zawodzie higienistka stomatologiczna?

4) uzasadnić wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej w ochronie

zdrowia?

5) ustalić wykaz czynności niezbędnych do założenia działalności gospodarczej?

6) wskazać instytucje, w których dokonuje się rejestracji przedsiębiorstwa

osoby fizycznej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Podstawy prawne prowadzenia działalności gospodarczej

4.2.1. Materiał nauczania

Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym oznacza kompleks majątkowy

zorganizowany w celu prowadzenia działalności gospodarczej. W takim ujęciu
przedsiębiorstwo składa się z elementów majątkowych takich, jak: zespoły budynków,
maszyny, urządzenia, surowce oraz firma, czyli nazwa przedsiębiorstwa, patenty, licencje, itp.
Składnikiem przedsiębiorstwa jest także jego struktura organizacyjna.

Według kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo to zespół składników materialnych

i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje
wszystko, co wchodzi w jego skład, a w szczególności:
1) firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo,
2) księgi handlowe,
3) nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały,
4) patenty, wzory użytkowe i zdobnicze,
5) zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
6) prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo.

W znaczeniu podmiotowym przedsiębiorstwo to wyodrębniony ustawowo zespół praw

i obowiązków, ściśle związanych z tym przedsiębiorstwem. Takie przedsiębiorstwo musi
przybrać konkretną postać formalno-prawną.

Podjęcie działalności gospodarczej wiąże się z dokonaniem wielu czynności formalnych

i organizacyjnych.

Zanim zarejestruje się przedsiębiorstwo, należy prześledzić akty prawne, takie jak:

−

ustawa „Prawo działalności gospodarczej” z 1999 r. z późniejszymi zmianami,

−

ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (sierpień 2007 r. – tekst jednolity),

−

ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (z października 2006 r. – tekst ujednolicony),

−

ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (z lipca 1991 r. z późniejszymi
zmianami),

−

ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne (z listopada 1998 r. z późniejszymi zmianami),

−

ustawa o podatku od towarów i usług (z marca 2004 r. z późniejszymi zmianami),

−

inne ustawy wprowadzane w trakcie trwania działalności.
Z kolei przy rejestracji firmy mogą okazać się niezbędne dokumenty, takie jak:

−

wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej,

−

karta zgłoszenia pracodawcy do Państwowej Inspekcji Pracy – wymagana, gdy firma,
oprócz właściciela, zatrudnia na umowę o pracę pracownika lub pracowników,

−

karta zgłoszenia pracodawcy do Państwowej Inspekcji Sanitarnej – wymagana, gdy
firma, oprócz właściciela, zatrudnia na umowę o pracę pracownika lub pracowników,

−

NIP – 1 – jeśli działalność gospodarcza będzie prowadzona samodzielnie,

−

VAT – R – zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług,

−

ZUS ZFA – zgłoszenie danych płatnika składek – osoby fizycznej,

−

ZUS ZPA – zgłoszenie danych płatnika składek – osoby prawnej lub jednostki
organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,

−

ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczeń,

−

ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego,

−

wniosek o numer REGON.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Utworzenie przedsiębiorstwa, zwłaszcza prywatnej praktyki medycznej, w określonych

ramach prawno-organizacyjnych, powinno być poprzedzone rzetelną analizą, gdyż wybór
określonej formy działalności decyduje o:

−

rodzaju i skali odpowiedzialności przedsiębiorstwa i jego właściciela/właścicieli wobec
wierzycieli (cały majątek lub do pewnej jego wysokości),

−

uprawnieniach właściciela/właścicieli i osób prowadzących przedsiębiorstwo w zakresie
zarządzania, kontroli, reprezentowania na zewnątrz,

−

stopniu upublicznienia działalności przedsiębiorstwa (informowanie o wynikach
działalności),

−

możliwości i stopniu trudności pozyskania lub zmiany kapitału przedsiębiorstwa,

−

sposobie rozliczania przez księgowego,

−

procedurze powołania, rozwiązania i likwidacji przedsiębiorstwa,

−

stopniu zaufania potencjalnych klientów i wierzycieli.
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (z 1991 r. z późniejszymi zmianami, z sierpnia

2007 r. – tekst jednolity) mówi, iż zakład opieki zdrowotnej to wyodrębniony organizacyjnie
zespół osób i środków majątkowych, utworzony i utrzymywany w celu udzielania świadczeń
zdrowotnych i promocji zdrowia.

W zależności od podmiotu, który utworzył zakład opieki zdrowotnej, można wyodrębnić

publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Zakłady opieki zdrowotnej mogą być
tworzone i utrzymywane przez osoby fizyczne. Świadczenia zdrowotne mogą być udzielane
przez zakłady opieki zdrowotnej, np. tworzone przez osoby fizyczne jako spółki lub przez
osoby fizyczne o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych (art. 4 Ustawy).

Zakładając zakład opieki zdrowotnej, czy też tylko podejmując w nim pracę, każdy

powinien dobrze przeanalizować akty prawne dotyczące prawa cywilnego, prawa pracy,
prawa o ubezpieczeniach społecznych oraz prawa o ubezpieczeniach zdrowotnych. Jest to
potrzebne, aby nie złamać obowiązujących przepisów i nie ponosić w związku z tym
konsekwencji karnych, ale także po to, aby potencjalny pracodawca, świadomie bądź
nieświadomie, nie wykorzystał naszej nieznajomości prawa (nieznajomość prawa nie zwalnia
od jego przestrzegania).

Podstawy prawne funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej to:

−

ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. nr 91 poz. 408 z 1991 r.
z późniejszymi zmianami),

−

wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym, rejestrze publicznych zakładów opieki
zdrowotnej, prowadzonym przez właściwy sąd rejonowy,

−

wpis w rejestrze zakładów opieki zdrowotnej, prowadzonym przez właściwego wojewodę,

−

statut zakładu opieki zdrowotnej.
Zestaw przepisów, z którymi należy się zapoznać, aby uniknąć problemów prawnych:

−

Kodeks pracy, a w nim przepisy dotyczące m.in.: kwalifikacji zawodowych pracowników,
rodzaju stosunków pracy, nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, równego
traktowania w pracy, konsekwencji dyskryminacji w pracy, praw i obowiązków pracodawcy
i pracownika, czasu pracy, zasad przyznawania urlopów, zasad rozwiązywania sporów
o roszczenia w sprawie pracy, wynagrodzenia za pracę i jego ochrony, odpraw emerytalnych,
rentowych, pośmiertnych, zakazu konkurencji, nagród i wyróżnień, bezpieczeństwa i higieny
pracy, zatrudniania młodocianych, kobiet, kobiet w ciąży i karmiących.

−

Kodeks cywilny, a w nim przepisy dotyczące m.in.: zdolności prawnej i zdolności do
czynności prawnych, osoby prawnej i osoby fizycznej, przedsiębiorców i ich oznaczenia,
czynności prawnych i ich form, zawarcia umowy, wad oświadczenia woli,
przedstawicielstwa, pełnomocnictwa, własności, użytkowania przez osoby prawne
i fizyczne, zobowiązań, przedawnienia roszczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

Ustawa o ubezpieczeniach społecznych, a w nim przepisy dotyczące m.in.: organizowania
i finansowania ubezpieczeń społecznych, zasad przyznawania emerytur i rent, zaopatrzenia
emerytalno-rentowego pracowników i ich rodzin, zaopatrzenia z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych, ubezpieczenia społecznego na wypadek choroby
i macierzyństwa, ubezpieczeń zdrowotnych, pomocy społecznej.

−

Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, a w niej przepisy dotyczące
obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, sposobu zbierania składek na ubezpieczenie
zdrowotne, świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, organizacji udzielania świadczeń
z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, organizacji i zakresu działania Narodowego Funduszu
Zdrowia oraz jego gospodarki finansowej, uprawnień kontrolnych Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, przepisów karnych.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Które akty prawne regulują powstanie przedsiębiorstwa usługowego?
2. Jakie dokumenty są niezbędne przy zakładaniu firmy?
3. Jakie są podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej?
4. Jakie warunki należy spełnić, żeby utworzyć niepubliczny zakład opieki zdrowotnej?
5. Jakie przepisy prawa pracy, cywilnego oraz ustawy należy znać, aby być pracownikiem

wiadomym swych praw i obowiązków?

6. Które przepisy prawne regulują obowiązek ubezpieczenia społecznego pracownika

i pracodawcy?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Znajdź i przeanalizuj akty prawne określające zasady powoływania oraz warunki

działania i funkcjonowania prywatnej praktyki w zawodzie higienistka stomatologiczna.
Przydatne będą adresy internetowe www.nfz.gov.pl, www.rejestrzoz.gov.pl, www.mz.gov.pl.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych i w Internecie akty prawne określające zasady

powoływania i warunki działania prywatnej praktyki w zawodzie higienistka
stomatologiczna,

2) przeanalizować akty prawne,
3) zapisać warunki, jakie muszą być spełnione, aby powstała i mogła funkcjonować

prywatna praktyka.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Znajdź w dostępnej literaturze i w Internecie, a następnie dokonaj analizy aktów

prawnych, dotyczących prawa cywilnego, prawa pracy, prawa o ubezpieczeniach społecznych
i zdrowotnych, które powinien znać nowo przyjmowany pracownik.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować dostępną literaturę i zasoby Internetu,
2) wskazać akty prawne zawierające przepisy dotyczące praw i obowiązków pracownika,
3) wskazać akty prawne dotyczące prawa o ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych,
4) przeanalizować akty prawne pod kątem wykorzystania w pracy w zawodzie higienistka

stomatologiczna.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) odszukać akty prawne określające zasady powoływania i warunki działania

prywatnej praktyki w zawodzie higienistka stomatologiczna?

2) określić warunki, jakie muszą być spełnione, aby powstała i mogła

funkcjonować prywatna praktyka świadcząca usługi medyczne?

3) scharakteryzować akty prawne zawierające przepisy dotyczące praw

i obowiązków pracownika?

4) scharakteryzować akty prawne dotyczące prawa o ubezpieczeniach

społecznych i zdrowotnych?

5) określić zagrożenia wynikające z niestosowania się pracodawcy

do przepisów prawnych wynikających z Kodeksu cywilnego i Kodeksu
pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Konstruowanie biznesplanu dla zakładu świadczącego usługi

zdrowotne

4.3.1. Materiał nauczania

Zanim utworzy się zakład opieki zdrowotnej, zwłaszcza niepubliczny, należy sporządzić

biznes plan, aby móc przewidzieć, czy i jaka inwestycja ma szanse powodzenia. Biznesplan
jest dokumentem, który:

−

określa i wytycza działalność przedsiębiorstwa w przyszłości,

−

pozwala określić niezbędne zasoby, przewidywane koszty oraz ocenić, czy warto ponosić
ryzyko związane z inwestowaniem, czyli pozwala ocenić opłacalność przedsięwzięcia,

−

później stanowi podstawę do kontrolowania, czy działalność firmy zmierza do
osiągnięcia wytyczonego celu,

−

umożliwia podjęcie właściwych decyzji dotyczących teraźniejszości i przyszłości
przedsiębiorstwa,

−

pozwala pozyskać ewentualnego inwestora lub sponsora, który pomoże rozwinąć
i uatrakcyjnić działalność,

−

daje szansę zaprezentowania zamiarów, pomysłów i zdolności w zakresie zarządzania
przedsiębiorstwem,

−

gdy jest pisany samodzielnie, pozwala wychwycić wszystkie braki i niedociągnięcia,
dzięki czemu można je wyeliminować przed wejściem na rynek.
Zanim rozpocznie się pracę nad biznesplanem, należy odpowiedzieć sobie na pytania:

−

jaka jest usługa lub produkt, który chcemy oferować na rynku usług medycznych,

−

czy będzie czymś zupełnie nowym, czy też zastąpi coś, co już istnieje,

−

czy cena usługi/produktu będzie konkurencyjna, jakość wyższa niż u konkurencji,
a dostępność lepsza.
Odpowiedzi na powyższe pytania pozwolą wyodrębnić te cechy usługi/produktu, które

wiadczą o ich przewadze rynkowej.

Kolejny krok, to zastanowienie się, w jaki sposób należałoby wprowadzić usługę/produkt

na rynek, do jakich klientów będą one adresowane, na jakiej podstawie uważamy, że właśnie
ci klienci wybiorą właśnie nasz zakład i nasze usługi, a także, w jaki sposób wprowadzimy
naszą usługę czy produkt na rynek.

Bardzo ważne jest to, że konstrukcja biznesplanu zależy od tego, kto będzie jego

odbiorcą. Na przykład, jeśli staramy się o kredyt, to w biznesplanie musi znaleźć się
wystarczająco duża ilość informacji dotyczących finansów.

Podsumowując, w biznesplanie powinny być opisane: cel firmy, jej osobowość prawna,

rodzaj działalności, struktura organizacyjna, osoby zarządzające, a także klienci, do których
chcemy dotrzeć i rynek, na który chcemy wejść. Ważne jest, aby przedstawić cechy
usługi/produktu, kanały i sposoby dystrybucji, sprzedaży, a także sposoby pozyskania klientów,
strategie marketingowe, jakie zamierzamy zastosować. Niezbędna jest też prognoza sprzedaży
usług/produktu, zysków, a na koniec analiza ryzyka spowodowana, np. pojawieniem się
konkurencji.

Części, z których powinien składać się prawidłowo opracowany biznesplan:

1. Wstęp – powinien przyciągnąć uwagę czytelnika pokazując pozycję przedsiębiorstwa na

rynku, produkty/usługi, które chcemy zaoferować, ich przewagę nad konkurencyjnymi,
powody, dla których klient wybierze nasz produkt, docelowy rynek, perspektywy wzrostu
sprzedaży, cele firmy krótko- i długookresowe, przewidywane: sprzedaż, zyski,
zapotrzebowanie na gotówkę, korzyści dla inwestorów z tytułu udzielenia pożyczki. Tę
część pisze się na samym końcu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Opis przedsięwzięcia: nazwa, adres, misja, cele przedsiębiorstwa, forma prawna, struktura

organizacyjna firmy, dane o właścicielu przedsiębiorstwa, załodze, informacje
o profesjonalistach, radzie nadzorczej (jeśli jest), zaciągniętych kredytach, proponowanych
zabezpieczeniach kredytu.

3. Kierownictwo i zarządzanie przedsiębiorstwem: wykształcenie, osiągnięcia, awanse,

kariera zawodowa, dotrzymywanie zobowiązań, zakres obowiązków i odpowiedzialności
poszczególnych członków kierownictwa.

4. Plan marketingowy: strategia marketingowa i oferta firmy, klienci firmy, ich

charakterystyka, opis rynku, rynek docelowy, opis konkurencji, oddziaływanie na rynek –
narzędzia marketingowe, charakterystyka dostawców.

5. Plan finansowy – jest to fundament biznesplanu i punkt wyjścia do jego opracowania.

Dla nowego przedsiębiorstwa najczęściej opracowuje się prognozę finansów na 3–5 lat.
Założenia co do przyszłości powinny uwzględniać: koniunkturę gospodarki, perspektywy
rozwoju sektora, prognozowany popyt na usługi, inflacyjny wzrost cen, stopy procentowe
kredytów, politykę podatkową. Dobrze jest sporządzić prognozę finansową w wariancie
optymistycznym, pesymistycznym i pośrednim.

6. Czynniki ryzyka i powodzenia, czyli szanse i zagrożenia.
7. Kalendarium, czyli harmonogram działań związanych z uruchomieniem firmy, terminy

wyznaczające kolejne etapy rozwoju przedsiębiorstwa.

8. Załączniki: prognoza wyniku finansowego, plan wpływów i wydatków, inne opracowania

związane z branżą przedsiębiorstwa.
Poprawnie przygotowany biznesplan stanowi nie tylko dokument niezbędny dla

kredytodawcy, ale jest też podstawą działania przedsiębiorcy. W przypadku zakładu opieki
zdrowotnej tym bardziej jest pomocny w precyzyjnym określeniu zakresu działalności,
doborze personelu o niezbędnych, ważnych kwalifikacjach i dokładnym ustaleniu
potrzebnych urządzeń i sprzętu. Biznesplan to podstawa i bez niego niezwykle trudne jest
osiągnięcie sukcesu, zwłaszcza w branży usług medycznych.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jaki jest cel opracowania biznesplanu dla zakładu opieki zdrowotnej?
2. Jakie elementy powinien zawierać prawidłowo sporządzony biznesplan?
3. Który z elementów biznesplanu jest najważniejszy dla potencjalnego inwestora?
4. Który z elementów biznesplanu może pomóc poprawnie ocenić sytuację finansową firmy?
5. Jaki jest związek między planowaniem a ryzykiem w działalności gospodarczej?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy SWOT przedsiębiorstwa z opisu:
Analiza SWOT wykorzystuje prosty schemat klasyfikacji, dzieląc wszystkie czynniki

wpływające na obecną i przyszłą sytuację strategiczną przedsiębiorstwa według miejsca
powstania (na wewnętrzne i zewnętrzne) i sposobu oddziaływania (na pozytywne i negatywne).
Ze skrzyżowania tych dwóch kryteriów powstają szanse, zagrożenia, mocne i słabe strony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Opis przedsiębiorstwa

Pan Janek, który skończył szkołę medyczną wraz ze swoim kolegą Markiem, który

właśnie kończy szkołę zarządzania i marketingu postanowili, że założą własną firmę. Będą
szkolili pracowników małych zakładów opieki zdrowotnej i ośrodków pomocy rodzinie
w świadczeniu opieki medycznej w warunkach domowych, gdyż na te usługi jest bardzo duże
zapotrzebowanie. Produktem ich firmy, którą nazwali „Medicopter”, będzie pakiet usług
edukacyjnych, za który mężczyźni planują pobierać opłatę 2000 pln za kurs.

Realizacja tej usługi pociągnie za sobą koszty związane z używaniem telefonów

komórkowych, zużyciem benzyny i materiałów biurowych, koszt wynajęcia pomieszczenia,
ogłoszenia w mediach, zakup materiałów komputerowych i biurowych, opłata abonamentu
komórkowego, koszty energii i wynagrodzeń pana Jana i pana Marka wraz z pochodnymi,
a także podatek od działalności gospodarczej – wszystko w sumie 7000 miesięcznie. Na
początek, żeby nie zwiększać kosztów, będą wykorzystywać w firmie własny sprzęt
komputerowy i samochód Jana.

W ich miejscowości działa już od kilku lat jeden zakład szkoleniowy, ale on prowadzi

kursy w wielu dziedzinach, nie tylko medycznej. Czy w liczącej 50 000 mieszkańców
miejscowości wypoczynkowej znajdzie się wystarczająca ilość klientów, którzy zechcą kupić
produkt firmy „Medicopter”?

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować literaturę na temat dokonywania analizy SWOT,
2) wskazać podstawowe elementy analizy,
3) dokonać analizy SWOT przedsiębiorstwa,
4) określić brakujące informacje,
5) zaplanować, jakie jeszcze dane należy uwzględnić, aby analiza SWOT była pełna.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

opis przedsiębiorstwa,

−

papier formatu A4,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opracuj projekt biznesplanu przydatny dla prowadzenia działalności gospodarczej

w zawodzie higienistka stomatologiczna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować literaturę na temat opracowywania biznesplanu,
2) wskazać podstawowe elementy biznesplanu,
3) wybrać sposób zapisania biznesplanu,
4) określić założenia strategiczne i plan działania,
5) dokonać wstępnej analizy finansowej,
6) sporządzić biznesplan.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

komputer z dostępem do Internetu i arkuszem kalkulacyjnym,

−

nośnik elektroniczny ze wzorem biznesplanu (płyta, dyskietka),

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować zakres działań, jakie należy podjąć, aby opracować

poprawny biznesplan?

2) scharakteryzować zawartość podstawowych działów biznesplanu?

3) dobrać sposób zapisania biznesplanu i uzasadnić ten wybór?

4) dokonać wstępnej analizy SWOT niezbędnej przed przystąpieniem do

wykonania biznesplanu?

5) określić założenia strategiczne i plan działania firmy?

6) opracować projekt biznesplanu dotyczącego własnej działalności

gospodarczej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Kontraktowanie usług medycznych

4.4.1. Materiał nauczania

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 30 sierpnia 1991 r. (z późniejszymi zmianami)

oraz Rozporządzanie Ministra Zdrowia z 5 sierpnia 1993 r. stworzyły podstawy prawne dla
systemu, w którym może być rozdzielone finansowanie opieki zdrowotnej i jej świadczenie.
Płatnik (Narodowy Fundusz Zdrowia) może skoncentrować się na planowaniu strategicznym,
finansowaniu i procesach regulacji w ochronie zdrowia, natomiast świadczeniodawcy mogą
poświęcić swą uwagę podnoszeniu poziomu opieki zdrowotnej i zarządzaniu swoimi
praktykami w sposób coraz bardziej efektywny.

Jednym

instrumentów

stosowanych

przy

rozdzieleniu

funkcji

płatnika

i świadczeniodawcy jest kontrakt zawarty pomiędzy nimi. Jest to umowa prawna pomiędzy
dwiema lub więcej niezależnymi stronami, a warunki kontraktu stanowią przedmiot negocjacji.

Kontrakty służą wielu celom:

−

ustalają prawny stosunek między stronami,

−

regulują prawa i obowiązki stron,

−

potwierdzają intencje obu stron,

−

eliminują niepewności dotyczące praw, obowiązków i współpracy,

−

chronią przed konfliktami w przyszłości,

−

przyczyniają się do ustalenia związku opartego na otwartości, dobrej wierze, wzajemnym
szacunku i zaufaniu partnerów oraz na racjonalnym stosunku do podstawowych zasad
ekonomii.
Kontrakt zawierany jest pomiędzy zleceniodawcą (Narodowy Fundusz Zdrowia)

a zleceniobiorcą (lekarz prywatnie praktykujący, zakład opieki zdrowotnej publiczny lub
niepubliczny). Wymagane jest, aby zleceniobiorca posiadał prawo wykonywania zawodu,
właściwą specjalizację, dysponował odpowiednim lokalem i sprzętem medycznym,
a niepubliczny zakład opieki zdrowotnej musi być wpisany do rejestru zakładów.

Zanim zostanie podpisana umowa, zleceniodawca musi dokonać analizy zapotrzebowania

na określone świadczenia oraz analizy ich kosztów. Zakład opieki zdrowotnej już
funkcjonujący powinien mieć opracowane oferty usług medycznych; jest to potrzebne do
przygotowania kontraktu na świadczenie tych usług. Zanim podejmiemy decyzję o tym, co
wejdzie w zakres oferty naszej firmy, wskazane jest zapoznanie się z klasyfikacją procedur
medycznych ICD – 9, gdyż to w niej znajdziemy pełen wykaz procedur/świadczeń, które
możemy zakontraktować w Narodowym Funduszu Zdrowia. Opracowując ofertę należy także
przeanalizować takie czynniki, jak:

−

ilość posiadanych pracowników i ich kwalifikacje zawodowe,

−

posiadaną aparaturę i sprzęt medyczny – rodzaj, stan, nowoczesność,

−

możliwości lokalowe,

−

zasoby finansowe,

−

ryzyko związane z wprowadzeniem zbyt wielu świadczeń lub zbyt wysokiej ich ceny,

−

zdolności finansowe odbiorców świadczeń.
Dopiero, gdy odpowiemy na te pytania, można przystąpić do konstruowania oferty usług

medycznych.

W trakcie trwania umowy musi być dokonywana kontrola jej realizacji. Zakres i forma

kontroli zależą od zapisów w umowie, najczęściej jest to: liczba, rodzaj i koszty świadczeń
zdrowotnych, liczba osób objętych opieką, czas udzielania świadczeń, czas oczekiwania na nie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawarcie umowy następuje w wyniku ogłoszenia publicznego przetargu, o którym

obwieszczenie musi być umieszczone w prasie terenowej, na tablicy ogłoszeń organizatora
przetargu, w Okręgowej Izbie Lekarskiej i w Internecie. Umowa zawierana jest
po zrealizowaniu ściśle określonej w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 1993 r. procedury,
musi być zawarta na piśmie i muszą się w niej znaleźć elementy określone także
w tym Rozporządzeniu. W trakcie trwania umowy może ona zostać rozwiązana w przypadku
jej niewykonywania lub wadliwego realizowania przez którąkolwiek ze stron, ale dopiero
wtedy, gdy strona winna uchybień nie jest w stanie doprowadzić do ich wyeliminowania
w wyznaczonym terminie.

Należność za wykonanie świadczeń medycznych przekazywana jest świadczeniodawcy

w wysokości ustalonej podczas negocjacji przy zawieraniu umowy. Przy jej ustalaniu
uwzględnia się liczbę osób objętych opieką, liczbę i rodzaj świadczeń, zużycie sprzętu,
leków, koszt użytkowania lokalu, itd. W razie zaistnienia zwłoki w przekazywaniu należności
zleceniobiorcy przysługują umowne odsetki.

Kontrakt na usługi medyczne nie może być zawarty na dłużej niż jeden rok, po tym

okresie należy go ponownie zawrzeć, choć istnieje możliwość jego przedłużenia bez
konieczności ogłaszania ponownego przetargu.

W systemie ochrony zdrowia funkcjonują różne typy kontraktów, które różnią się między

sobą relacjami między płatnikiem a usługodawcami. Mogą różnić się zakresem świadczeń,
mechanizmami płacenia za usługi czy miejscem świadczenia usług. Jednym ze sposobów
klasyfikacji jest podział kontraktów ze względu na ponoszone ryzyko, z czym wiąże się
zwiększenie korzyści finansowych dla poszczególnych stron kontraktu. Mniejsze ryzyko
oznacza dla stron kontraktu zazwyczaj mniejszy dochód.

Podział kontraktów pod względem ryzyka pozwala wyodrębnić następujące rodzaje

kontraktów:
1) kontrakt, w którym usługodawca ponosi całkowite ryzyko,
2) kontrakt, w którym całe ryzyko ponosi płatnik,
3) kontrakt, w którym żadna strona nie ponosi ryzyka,
4) kontrakt, w którym obie strony ponoszą ryzyko.

Kontrakty, w których usługodawca ponosi całkowite ryzyko to takie, w których dochód

wiadczeniodawcy nie jest określony, ale całkowity wydatek płatnika jest ściśle określony.

Przykładem takiego kontraktu jest ten, w którym usługodawcy są opłacani na podstawie
budżetu kapitacyjnego. Płatnik kontraktując ściśle określoną liczbę i rodzaj usług decyduje
o kwocie pieniędzy na nie przeznaczonej, natomiast usługodawca godząc się nań nie wie, czy
pacjenci objęci jego opieką nie będą wymagali większej ilości świadczeń, czy wychodzących
poza kontrakt usług medycznych. Może się zdarzyć, że usługodawca, który ma pod opieką
populację wymagającą mniej drogich konsultacji specjalistycznych, mniej badań
laboratoryjnych i diagnostycznych, będzie miał większy dochód, aniżeli usługodawca
opiekujący się bardziej chorowitą populacją. W tym typie kontraktu całe ryzyko ponosi więc
usługodawca, tym bardziej jeśli zobowiąże się do dodatkowych usług zdrowotnych.
I odwrotnie, jeśli usługodawca jest odpowiedzialny tylko za świadczenie usług
podstawowych, ponosi dużo mniejsze ryzyko.

Druga grupa kontraktów to te, w których całe ryzyko ponosi płatnik, czyli takie,

w których świadczeniobiorcy są opłacani za usługę. Zwraca się w nich koszty za wszystkie
wykonane usługi bez względu na to, ile one kosztują, czyli dochód świadczeniodawcy zależy
od liczby i rodzaju usług, nie ma więc żadnych ograniczeń jego dochodu. Płatnik nie ma tu
ż

adnej gwarancji, że jego wydatki będą wynosić tyle, ile zakontraktował, mogą być mniejsze,

ale może się spodziewać, że będą przewyższały kontrakt.

Kontrakt, w którym żadna strona nie ponosi ryzyka to taki, w którym obie strony: płatnik

i świadczeniodawca nie mają wątpliwości co do wzajemnych rozliczeń. Ma to miejsce na

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przykład przy zatrudnieniu na podstawie pensji, gdy obie strony zabezpieczone są stałymi
wpływami i wydatkami, a nie ma ryzyka, jakie niosą wcześniej przedstawione rodzaje
kontraktów.

Kolejny rodzaj to kontrakt, w którym obie strony ponoszą ryzyko, czyli w przypadku,

gdy świadczeniodawca opłacany jest na podstawie zróżnicowanych grup diagnostycznych.
Grupa diagnostyczna ustalana jest w oparciu o jednostkę chorobową, główną procedurę i inne
zmienne opisujące stan pacjenta. Na podstawie częstotliwości występowania danych
przypadków określa się średnią grupę, która stanowi podstawę do obliczenia kosztów danej
grupy diagnostycznej. W takim kontrakcie usługodawca opłacany jest za fakt wizyty, a nie za
usługę medyczną, wykonywaną w czasie jej trwania. Dochód zależy więc od liczby i rodzaju
usług świadczonych podczas wizyty: im jest ich mniej, tym wyższy dochód, im więcej
przypadków cięższych, tym dochód mniejszy. Płatnik z kolei ponosi ryzyko związane
z występowaniem dużej ilości przypadków lżejszych, mniej kosztownych niż te, na podstawie
których ustalana była opłata. Nie ma też pewności odnośnie do całkowitych wydatków na
ochronę zdrowia, gdyż opłaca świadczeniodawców w oparciu o liczbę pacjentów, może więc
wydać więcej, niż zakontraktował.

Analizując powyższe zagrożenia związane z kontraktami na usługi medyczne, należy

stwierdzic, że płatnicy i świadczeniodawcy powinni tak dostosować kontrakty między sobą,
ż

eby zminimalizować ryzyko dla obu stron, pozwolić obu stronom na zyski, nie tracąc przy

tym dobra świadczeniobiorców, dla których przede wszystkim kontrakty są zawierane.

Zanim jednak podejdziemy do procedury zawierania umowy na świadczenie usług

medycznych,

koniecznie

należy

przeanalizować

ustawy

i zarządzenia mówiące

o wymaganiach płatnika (obecnie: Narodowego Funduszu Zdrowia) w tym zakresie. Ważnym
elementem w postępowaniu przetargowym jest oferta. Musi ona spełnić kilka warunków, aby
mogła być uznana za ważną, i aby komisja przetargowa wzięła ją pod uwagę. Warunki te
powinny być podane w ogłoszeniu o przetargu. Część z nich wynika z obligacji prawnych
(rozporządzenie), część dodaje ogłaszający przetarg (np. preferowane kwalifikacje).
Rozporządzenie podaje następujące warunki, jakie powinna spełniać oferta:

„§14. Oferta, o której mowa w §13, winna zawierać:

1. Nazwę i siedzibę zakładu, a jeśli ofertę składa osoba fizyczna – imię, nazwisko, adres

oraz numer zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu.

2. Określenie warunków lokalowych, wyposażenia oraz aparatury i sprzętu medycznego,

rodków transportu, środków łączności.

3. Wskazanie liczby i kwalifikacji zawodowych osób udzielających świadczeń i personelu

pomocniczego.

4. Określenie przewidywanych kosztów udzielania świadczeń, będących przedmiotem

przetargu oraz sposobu ich kalkulacji.

5. Proponowany czas trwania umowy”.

Warto zwrócić uwagę na kilka spraw:

−

w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 1993 r. używa się określenia „oferta winna
zawierać”. Jest to zalecenie, sformułowane jednak w taki sposób, że już na wstępie
sugeruje wyjątki od reguły,

−

w tym świetle dość duże wymagania wobec oferty są nieco łagodniejsze,

−

wymagania są podane w postaci raczej zaadresowanej do większych podmiotów
(np. niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej), niż do osób prowadzących działalność
gospodarczą, jak np. osoby fizyczne.
W tej sytuacji osoba zainteresowana udziałem w przetargu przygotuje ofertę zawierającą:

−

imię, nazwisko, adres, numer zaświadczenia o prawie do wykonywania zawodu,

−

oświadczenie o gotowości wykonywania kontraktu na terenie ewentualnie udostępnionym
przez przychodnię i wykorzystania dostępnego tam sprzętu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

oświadczenie o gotowości zatrudnienia personelu współpracującego z podaniem liczby
osób i ich kwalifikacji,

−

propozycję wysokości wynagrodzenia, np. z roczną opiekę nad jedną osobą,
z ewentualnym zaznaczeniem, o jaki zakres opieki chodzi,

−

proponowany czas trwania umowy – czyli maksymalnie jeden rok (do czasu nowelizacji
Rozporządzenia MZiOS z 5 sierpnia 1993 r.).
Poniżej przedstawiono istotny załącznik do zarządzenia Prezesa NFZ w sprawie

warunków postępowania dotyczących zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki
zdrowotnej na rok 2008. Załącznik ten może być pomocny w trakcie wykonywania ćwiczeń
do tego rozdziału.

Załącznik do zarządzenia Nr 53/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia

z dnia 10 września 2007 r.

WARUNKI POSTĘPOWANIA DOTYCZĄCE ZAWIERANIA UMÓW

O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ

I. Postanowienia ogólne

§ 1

1. Warunki postępowania dotyczące zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki

zdrowotnej, zwane dalej „warunkami postępowania”, stosuje się do postępowań
prowadzonych w trybie konkursu ofert lub rokowań, których celem jest zawarcie umów
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej na rok 2008 i lata następne.

2. Warunków postępowania nie stosuje się do postępowań w sprawie zawarcia umów

o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna oraz
w rodzaju zaopatrzenie w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi
i środkami pomocniczymi.

3. Warunki postępowania określają sposób przygotowania i składania ofert oraz składania

rodków odwoławczych.

4. Opis przedmiotu postępowania, zakresy świadczeń w poszczególnych rodzajach

wiadczeń opieki zdrowotnej, zasady udzielania i finansowania świadczeń opieki

zdrowotnej oraz warunki wymagane od oferentów określają warunki zawierania umów
dla poszczególnych rodzajów świadczeń opieki zdrowotnej, ustalone przez Prezesa
Funduszu.

§ 2

Ilekroć w warunkach postępowania jest mowa o:

1) ankiecie – rozumie się przez to zestaw pytań Funduszu kierowanych do oferentów,
2) aplikacji ofertowej – rozumie się przez to aplikację informatyczną udostępnioną przez

Fundusz do przygotowania formularza ofertowego i oferty elektronicznej,

3) formularzu ofertowym – rozumie się przez to pisemną, zunifikowaną część oferty

zawierającą ofertę rzeczową i cenową wraz z opisem proponowanego potencjału
wykonawczego oferenta, odpowiedziami na pytania ankietowe,

4) Funduszu – rozumie się przez to Narodowy Fundusz Zdrowia,
5) miejscu udzielania świadczeń – rozumie się przez to pomieszczenie lub zespół

pomieszczeń oferenta lub podwykonawcy oferenta, w tej samej lokalizacji, powiązanych
funkcjonalnie i organizacyjnie, w celu wykonywania świadczeń określonego zakresu,

6) nośniku elektronicznym – rozumie się przez to dyskietkę albo płytę CD,
7) oddziale Funduszu – rozumie się przez to oddział wojewódzki Funduszu, który prowadzi

postępowanie w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) ofercie – rozumie się przez to ofertę w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego złożoną

przez oferenta zgodnie z przedmiotem postępowania określonym w ogłoszeniu
o postępowaniu. Oferta składa się z formularza ofertowego oraz innych dokumentów
wymaganych od oferenta w danym postępowaniu,

9) ofercie elektronicznej – rozumie się przez to formę elektroniczną formularza ofertowego

wraz z danymi o charakterze informacyjnym, dotyczącymi oferenta i profilu
ś

wiadczeniodawcy,

10) oferencie – rozumie się przez to świadczeniodawcę w rozumieniu art. 5 pkt 41 ustawy,

który ubiega się o zawarcie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,

11) ogłoszeniu o postępowaniu – rozumie się przez to ogłoszenie o konkursie ofert albo

ogłoszenie o rokowaniach i zaproszenie do rokowań, o którym mowa w art. 139 ust. 2
ustawy,

12) portalu – rozumie się przez to środowisko komunikacyjne, przeznaczone dla

wiadczeniodawców i Funduszu, zrealizowane w technice www,

13) potencjale wykonawczym – rozumie się przez to zasoby będące w dyspozycji

wiadczeniodawcy, służące wykonywaniu świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności

posiadany sprzęt (np. pojazdy-karetki) oraz osoby udzielające tych świadczeń,

14) postępowaniu – rozumie się przez to postępowanie w sprawie zawarcia umowy

o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej prowadzone w trybie konkursu ofert albo
rokowań,

15) profil świadczeniodawcy – struktura organizacyjna i wykonawcza świadczeniodawcy

z danymi o potencjale wykonawczym,

16) przedmiocie postępowania – rozumie się przez to określone w ogłoszeniu

o postępowaniu świadczenia opieki zdrowotnej należące do jednego rodzaju i zakresu
ś

wiadczeń, które są kontraktowane przez oddział Funduszu w ramach danego

postępowania,

17) regulaminie komisji – rozumie się przez to regulamin komisji prowadzącej postępowanie,

ustalony na podstawie art. 139 ust. 4 ustawy,

18) regulaminie technicznym przygotowania oferty – rozumie się przez to zasady

zastosowania aplikacji informatycznych (w tym portalu i aplikacji ofertowej) oraz sposób
przygotowania formularza ofertowego,

19) rodzaju świadczeń – rozumie się przez to wyodrębnione świadczenia opieki zdrowotnej

oznaczone wspólną nazwą, określone w ogólnych warunkach umów o udzielanie
ś

wiadczeń opieki zdrowotnej, wydanych na podstawie art. 137 ust. 9 albo ust. 10 ustawy,

20) warunkach zawierania umów – rozumie się przez to warunki określone w zarządzeniach

Prezesa Funduszu w sprawie warunków zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki
zdrowotnej dla danego rodzaju lub zakresu świadczeń,

21) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki

zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

22) wzorze umowy – rozumie się przez to wzór umowy o udzielanie świadczeń opieki

zdrowotnej określony w zarządzeniu Prezesa Funduszu w sprawie warunków zawierania
umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej dla danego rodzaju lub zakresu
ś

wiadczeń,

23) zakresie świadczeń – rozumie się przez to świadczenie lub grupę świadczeń opieki

zdrowotnej wyodrębnionych w danym rodzaju świadczeń, dla których w umowie określa
się kwotę finansowania,

24) zapytaniu ofertowym – rozumie się przez to elektroniczną definicję przedmiotu

postępowania, która użyta w aplikacji ofertowej pozwoli oferentowi na przygotowanie
formularza ofertowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

§ 3

Postępowanie prowadzone jest na podstawie ustawy, przepisów wykonawczych do

ustawy oraz niniejszych warunków postępowania.

§ 4

Oferent jest zobowiązany do przygotowania i złożenia oferty zgodnie z warunkami

postępowania oraz z warunkami zawierania umów.

§ 5

Warunki postępowania, warunki zawierania umów oraz inne dokumenty oferent pobiera

w formie elektronicznej w miejscu i terminie określonym w ogłoszeniu o postępowaniu.

§ 6

1. Postępowania prowadzone są przez oddziały Funduszu.
2. W ogłoszeniu o postępowaniu zamieszcza się informacje, o których mowa w art. 139 ust. 3

ustawy, w szczególności nazwę, siedzibę oraz adres oddziału Funduszu prowadzącego
dane postępowanie.

§ 7

1. Przedmiot postępowania oraz jego maksymalna wartość są określone w ogłoszeniu

o postępowaniu.

2. Przedmiot postępowania określa się dla zakresów świadczeń.

§ 8

1. Oferent musi spełniać wymagania określone w ogłoszeniu o postępowaniu, w warunkach

postępowania oraz w warunkach zawierania umów.

2. Warunkiem przystąpienia do postępowania jest złożenie oferty, z zastrzeżeniem § 4.

II. Sposób przygotowania oferty

§ 9

Oferent zobowiązany jest złożyć ofertę w formie pisemnej wraz z ofertą elektroniczną.

Oferta w formie pisemnej obejmuje:
1) wydruk formularza ofertowego, zgodny z jego postacią elektroniczną,
2) dokumenty i oświadczenia wymienione w § 12.

Formularz ofertowy sporządzany jest z użyciem aplikacji ofertowej w sposób określony
przez oddział Funduszu w regulaminie technicznym przygotowania oferty.

Formularz ofertowy obejmuje:
1) dane identyfikacyjne oferenta,
2) wykaz podwykonawców z informacją o umowach podwykonania, w przypadku gdy

w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy, dopuszczone jest zlecanie
podwykonawcom udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,

3) wykaz personelu z opisem kompetencji, w tym personelu podwykonawcy

w przypadku podzlecania zakresu świadczeń,

4) wykaz sprzętu, w tym sprzętu podwykonawcy w przypadku podzlecania zakresu

wiadczeń,

5) wykaz miejsc udzielania świadczeń z danymi identyfikacyjnymi, w tym

podwykonawcy,

6) ofertę ilościowo-cenową dla przedmiotu postępowania i miejsca udzielania

wiadczeń, w tym:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) określenia potencjału wykonawczego na podstawie wykazów, o których mowa

w punkcie 2–5,

b) harmonogram udzielania świadczeń,
c) harmonogram pracy personelu lub jego ogólną dostępność godzinową,

7) ankiety dotyczące danego postępowania.

§ 10

Oferent zobowiązany jest do zapoznania się z aplikacjami informatycznymi określonymi
przez oddział Funduszu w regulaminie technicznym przygotowania oferty.

W celu przygotowania oferty oferent jest zobowiązany, w szczególności, do:
1) pobrania materiałów niezbędnych do przygotowania oferty wraz z ofertą

elektroniczną,

2) zarejestrowania profilu świadczeniodawcy z użyciem portalu – jeśli regulamin

techniczny przygotowania oferty to przewiduje,

3) przygotowania formularza ofertowego i oferty elektronicznej na podstawie zapytania

ofertowego i danych o profilu świadczeniodawcy,

4) zapisania oferty elektronicznej na nośniku elektronicznym, z opisem zawierającym

następujące informacje:
a) wyraz: „oferta”,
b) nazwa i adres oferenta,
c) numer i przedmiot postępowania,

5) wydrukowania formularza ofertowego zgodnego z ofertą elektroniczną, a następnie

opatrzenia każdej strony tego wydruku kolejnym numerem oraz podpisami lub
parafami osób uprawnionych do reprezentowania oferenta, zgodnymi z załączonym
wzorem podpisów,

6) umieszczenia wydruku formularza ofertowego oraz nośnika elektronicznego z ofertą

elektroniczną, o których mowa w punkcie 4 i 5, w odrębnej, zaklejonej kopercie.
Opis koperty powinien zawierać następujące informacje:
a) wyraz: „oferta”,
b) nazwa i adres oferenta,
c) numer i przedmiot postępowania,

7) umieszczenia koperty, o której mowa w pkt 6 wewnątrz koperty lub paczki

zawierającej pozostałe dokumenty określone w § 12; każdą stronę dokumentów
wymienionych w § 12 załączanych do oferty należy opatrzyć kolejnym numerem
oraz podpisami lub parafami, zgodnymi z załączonym wzorem podpisów osób
uprawnionych do reprezentowania oferenta;

8) umieszczenia na kopercie lub paczce, o której mowa w pkt 7, informacji według

wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do niniejszych warunków postępowania;

9) umieszczenia na kopercie lub paczce, o której mowa w pkt 7, wydruku formularza

rejestracyjnego zawierającego kod graficzny wygenerowany z aplikacji ofertowej.

§ 11

1. Ofertę sporządza się, pod rygorem nieważności, w języku polskim i w Sposób czytelny.
2. Do wszystkich dokumentów składanych w językach obcych należy dostarczyć ich

tłumaczenie na język polski dokonane przez tłumacza przysięgłego.

3. Każda strona oferty w formie pisemnej powinna być podpisana lub parafowana, zgodnie

z załączonym wzorem podpisów, przez osoby uprawnione do reprezentowania oferenta
oraz opatrzona kolejnym numerem, zgodnie z § 10 ust. 2 pkt 5 i 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

§ 12

Oferta w formie pisemnej powinna zawierać ponadto następujące dokumenty
i oświadczenia:
1) w przypadku zakładów opieki zdrowotnej:

a) decyzję o wpisie do rejestru zakładów opieki zdrowotnej wojewody albo

ministra zdrowia albo wypis z takiego rejestru, wystawione nie wcześniej niż
6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert,

b) kopię obowiązującego statutu zakładu opieki zdrowotnej,
c) kopię umowy spółki cywilnej lub wyciąg z tej umowy zawierający

postanowienia o zasadach reprezentacji spółki albo uchwałę wspólników spółki
cywilnej w przedmiocie zasad reprezentacji spółki – w przypadku zakładów
opieki zdrowotnej, dla której organem założycielskim jest spółka cywilna,

2) w przypadku samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej – aktualny

odpis z Krajowego Rejestru Sądowego z części dotyczącej rejestru stowarzyszeń,
innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów
opieki zdrowotnej wystawiony nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu
składania ofert,

3) w przypadku indywidualnych lub grupowych praktyk – dokument stwierdzający

wpis do rejestru praktyki prowadzonego przez właściwą okręgową radę lekarską albo
okręgową radę pielęgniarek i położnych,

4) w przypadku oferentów prowadzących działalność gospodarczą:

a) zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,
b) aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego z części dotyczącej rejestru

przedsiębiorców – wystawione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem
terminu składania ofert;

5) w przypadku oferentów składających ofertę na świadczenia w rodzaju leczenie

uzdrowiskowe – kopię koncesji na eksploatację naturalnych surowców leczniczych
lub kopię umowy na korzystanie z usług świadczonych przez zakład posiadający taką
koncesję,

6) kopię polisy lub innego dokumentu potwierdzającego zawarcie przez oferenta

umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oferenta za szkody wyrządzone
w związku z udzielaniem świadczeń w zakresie przedmiotu postępowania na okres
obowiązywania umowy, z zastrzeżeniem ust. 7–11; oferent może złożyć także
umowę przedwstępną lub inny dokument, w tym także oświadczenie, stwierdzające,
ż

e umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zostanie zawarta na okres

obowiązywania umowy, zastrzeżeniem ust. 7–11,

7) w przypadku, gdy w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy,

dopuszczone jest zlecanie podwykonawcom udzielania świadczeń opieki zdrowotnej
objętych umową – kopię zawartej umowy (bez postanowień określających
finansowanie) albo zobowiązanie podwykonawcy do zawarcia umowy z oferentem,
zawierające zastrzeżenie o prawie Funduszu do przeprowadzenia kontroli na
zasadach określonych w ustawie, w zakresie wynikającym z umowy zawartej
z oddziałem Funduszu;

8) w przypadku, gdy oferent nie przedstawi dokumentów, o których mowa w pkt 7 –

oświadczenie, że będzie wykonywał umowę samodzielnie bez zlecania
podwykonawcom udzielania świadczeń będących przedmiotem umowy,

9) oświadczenie według wzoru określonego w załączniku nr 2 do niniejszych

warunków postępowania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) w przypadku gdy oferent jest reprezentowany przez pełnomocnika – pełnomocnictwo

do składania oświadczeń woli w imieniu oferenta, w szczególności do złożenia oferty,
udzielone przez osobę lub osoby, których prawo do reprezentowania oferenta wynika
z dokumentów przedstawionych wraz z ofertą,

11) inne dokumenty lub oświadczenia, jeżeli obowiązek dołączenia ich do oferty został

określony w warunkach zawierania umów.

Dokumenty, o których mowa w ust. 1, składane przez oferenta, muszą być zgodne
z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym.

W przypadku gdy w dniu składania oferty oddział Funduszu posiada dokumenty,
o których mowa w ust. 1 pkt 1–6, a potwierdzony w nich stan prawny lub faktyczny nie
uległ zmianie, oferent może złożyć oświadczenie zgodne ze wzorem określonym
w załączniku nr 3 do niniejszych warunków postępowania.

Kserokopie dokumentów muszą być poświadczone za zgodność z oryginałem przez
osoby uprawnione do reprezentowania oferenta.

Oddział Funduszu może zażądać przedstawienia oryginału dokumentu, w przypadku gdy
kopia dokumentu jest nieczytelna lub budzi wątpliwości, co do jej zgodności
z oryginałem, a oddział Funduszu nie może sprawdzić jej prawdziwości w inny sposób.

W przypadku złożenia przez oferenta oryginalnych dokumentów oddział Funduszu
zwraca je, na wniosek oferenta, pod warunkiem dostarczenia przez niego kserokopii tych
dokumentów poświadczonych zgodnie z ust. 4.

Oferent jest zobowiązany do złożenia dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 6,
w przypadku gdy w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy zastrzeżony jest
obowiązek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku
z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej na okres obowiązywania umowy.

Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w odniesieniu do
jednego zdarzenia, którego skutki objęte są umową ubezpieczenia, wynosi, z zastrzeżeniem
ust. 11, równowartość w złotych:
1) 46 500 euro w odniesieniu do:

a) zakładów opieki zdrowotnej,
b) osób wykonujących zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub

indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej na zasadach określonych
w odrębnych przepisach,

c) grupowej praktyki lekarskiej prowadzącej działalność na zasadach określonych

w odrębnych przepisach,

2) 25 000 euro w odniesieniu do:

a) osób wykonujących zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub

indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych na zasadach
określonych w odrębnych przepisach,

b) grupowej praktyki pielęgniarek, położnych prowadzących działalność na

zasadach określonych w odrębnych przepisach,

3) 12 000 euro w odniesieniu do osób legitymujących się nabyciem fachowych

kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub
w określonej dziedzinie medycyny, które dysponują lokalem oraz aparaturą
i sprzętem medycznym, odpowiadającym wymaganiom przewidzianym dla
zakładów opieki zdrowotnej, oraz spełniają warunki określone w przepisach
o swobodzie działalności gospodarczej.

Kwoty, o których mowa w ust. 8, ustalane są przy zastosowaniu kursu średniego euro
ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa
ubezpieczenia została zawarta.

10 Ubezpieczenie, o którym mowa w ust. 7, obejmuje w szczególności odpowiedzialność

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

cywilną z tytułu przeniesienia chorób zakaźnych i zakażeń, w tym zakażenia wirusem
HIV i wirusami hepatotropowymi powodującymi WZW.

11 W przypadku dysponentów jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego,

w rozumieniu przepisów o Państwowym Ratownictwie Medycznym, dokument
potwierdzający ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy
wykonywaniu medycznych czynności ratunkowych przez wykonujące te czynności
zespoły ratownictwa medycznego, oraz przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej
przez szpitalne oddziały ratunkowe, powinien odpowiadać wymogom określonym
w przepisach o obowiązkowym ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej dysponentów
jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego.

12 Dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 2 i 4, uważa się za wystawione

w terminie, jeżeli organ uprawniony do ich wystawienia potwierdzi, wcześniej niż 6
miesięcy przed upływem terminu składania ofert, aktualność danych określonych w tych
dokumentach. Adnotacja organu powinna być dokonana na takim dokumencie i zawierać
datę potwierdzenia oraz podpis uprawnionego pracownika.

III. Sposób składania ofert

§ 13

1. Oferent może złożyć w danym oddziale Funduszu tylko jedną ofertę dotyczącą danego

przedmiotu postępowania.

2. Oferent, którego miejsca udzielania świadczeń, są zlokalizowane na obszarze działania

więcej niż jednego oddziału Funduszu, może złożyć oferty dotyczące poszczególnych
postępowań prowadzonych przez oddziały Funduszu. W takim przypadku ofertę składa
się w oddziale Funduszu właściwym ze względu na miejsce udzielania świadczeń,
zgodnie z przedmiotem postępowania określonym w ogłoszeniu o postępowaniu.

3. W przypadku gdy oddział Funduszu prowadzi kilka postępowań w ramach jednego

rodzaju świadczeń, oferent może złożyć oferty dotyczące poszczególnych postępowań
prowadzonych przez oddział Funduszu. W takim przypadku ofertę składa się zgodnie
z przedmiotem postępowania określonym w ogłoszeniu o postępowaniu.

§ 14

1. Ofertę składa się w oddziale Funduszu w terminie i miejscu określonym w ogłoszeniu

o postępowaniu.

2. Oferty składa się w zamkniętych kopertach lub paczkach, z zachowaniem wymagań

określonych w § 10 ust. 2 pkt 6–8.

§ 15

Składający ofertę osobiście otrzymuje potwierdzenie jej złożenia zawierające datę
złożenia oraz numer z rejestru ofert według wzoru określonego w załączniku nr 4 do
niniejszych warunków postępowania.

Ofertę przesłaną drogą pocztową uważa się za złożoną w terminie, jeżeli:
1) data stempla pocztowego (data nadania) nie jest późniejsza niż termin składania ofert

określony w ogłoszeniu,

2) wpłynie ona do oddziału Funduszu najpóźniej na jeden dzień przed terminem

otwarcia ofert.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

§ 16

1. Oferent może uzupełnić złożoną przez siebie ofertę, pod warunkiem, że oddział Funduszu

otrzyma pisemne powiadomienie o uzupełnieniu oferty przed upływem terminu składania
ofert. Powiadomienie musi być oznaczone w taki sam sposób jak oferta oraz dodatkowo
zawierać dopisek „UZUPEŁNIENIE OFERTY”. Postanowienia § 10 ust. 2 pkt 8 stosuje
się odpowiednio.

2. Oferent może, przed upływem terminu składania ofert, wycofać złożoną przez siebie

ofertę, pod warunkiem że oddział Funduszu otrzyma pisemne oświadczenie oferenta
o wycofaniu oferty. W przypadku gdy oferta została złożona osobiście, oferent powinien
przedstawić ponadto pisemne potwierdzenie złożenia oferty, o którym mowa w § 15 ust. 1.

3. W przypadku wycofania złożonej oferty, oferent może, przed upływem terminu składania

ofert, złożyć nową ofertę z zachowaniem warunków określonych w warunkach
postępowania.

4. Po upływie terminu składania ofert, oferent jest związany ofertą do czasu rozstrzygnięcia

postępowania.

5. Po upływie terminu składania ofert, złożone w postępowaniu oferty wraz z wszelkimi

załączonymi dokumentami nie podlegają zwrotowi. Oferent nie może po otwarciu ofert
żą

dać zwrotu, zamiany lub przeniesienia do oferty złożonej w innym postępowaniu

dokumentów będących częścią tej oferty, z zastrzeżeniem § 12 ust. 6.

§ 17

1. W przypadku wezwania oferenta przez komisję do usunięcia braków formalnych oferty,

oferent wykonuje wskazane czynności w terminie określonym w wezwaniu.

2. Jeżeli oferent wykonuje wezwanie komisji poprzez przesłanie dokumentów lub

oświadczeń drogą pocztową, uważa się, że termin został zachowany, jeżeli data stempla
pocztowego (data nadania) nie jest późniejsza niż termin określony w wezwaniu do
usunięcia braków.

3. Kopertę lub paczkę zawierającą dokumenty lub oświadczenia stanowiące realizację

wezwania komisji do usunięcia braków formalnych oferty oznacza się jak ofertę oraz
dodatkowo umieszcza się dopisek „USUNIĘCIE BRAKÓW FORMALNYCH OFERTY”.

IV. Zasady przeprowadzania postępowania

§ 18

Ofertę pozostawia się bez rozpoznania, jeżeli:

1) format oferty jest niezgodny z formatem zapytań ofertowych i towarzyszących jej ankiet

w danym postępowaniu,

2) została złożona w innym miejscu niż określone w ogłoszeniu o postępowaniu,
3) dotyczy przypadku, o którym mowa w art. 156 ust. 2 ustawy.

§ 19

Tryb pracy komisji prowadzącej postępowanie określa regulamin komisji.

V. Sposób składania środków odwoławczych

§ 20

1. W toku postępowania oferent może złożyć w formie pisemnej do komisji prowadzącej

postępowanie umotywowany protest w terminie 7 dni roboczych od dnia dokonania
zaskarżonej czynności.

2. Protest uważa się za wniesiony z chwilą, gdy dotarł on do komisji prowadzącej

postępowanie w taki sposób, że mogła się zapoznać z jego treścią.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Tryb rozpatrywania protestów określa ustawa oraz regulamin komisji.

§ 21

1. Odwołanie od rozstrzygnięcia konkursu składa się w formie pisemnej.
2. Odwołanie przesłane drogą pocztową uważa się za złożone w terminie, jeżeli data

stempla pocztowego (data nadania) nie jest późniejsza niż termin do jego składania.

4. Odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia o rozstrzygnięciu

postępowania.

5. Odwołanie wniesione po terminie nie podlega rozpatrzeniu.
6. Odwołanie powinno zawierać w szczególności dane identyfikacyjne oferenta, w tym jego

adres, żądanie wraz z uzasadnieniem, oznaczenie przedmiotu postępowania oraz
wskazanie terminu ogłoszenia o rozstrzygnięciu postępowania, którego dotyczy. Do
odwołania dołącza się dowód potwierdzający umocowanie składającego odwołanie do
działania w imieniu oferenta.

7. Przesłanie odwołania za pomocą teleksu, poczty elektronicznej lub telefaksu wymaga

potwierdzenia w formie pisemnej przed upływem terminu do jego złożenia.

§ 22

Rozpatrywanie odwołań, o których mowa w § 21 odbywa się na zasadach określonych

w ustawie.

OŚWIADCZENIE OFERENTA

Oświadczam, że jako oferent:

1) zapoznałem się z warunkami postępowania oraz z warunkami zawierania umów i nie

zgłaszam do nich zastrzeżeń oraz przyjmuję je do stosowania,

2) zapoznałem się i akceptuję ogólne warunki umów o udzielanie świadczeń opieki

zdrowotnej, określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2005 r.
w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,

3) zapoznałem się i akceptuję wzory umów,
4) zapoznałem się z regulaminem technicznym przygotowania oferty określonym przez

oddział Funduszu,

5) zapoznałem się z aplikacjami informatycznymi określonymi przez oddział Funduszu

w regulaminie technicznym przygotowania oferty,

6) posiadam tytuł prawny do korzystania z:

a) lokali lub budynków, w których będą udzielane świadczenia,
b) sprzętu i aparatury medycznej stanowiącej ich wyposażenie,

7) będę wykonywał świadczenia objęte umową z oddziałem Funduszu w lokalach

i pomieszczeniach oraz przy pomocy sprzętu i aparatury, o których mowa w pkt 6,

8) spełniam wymogi sanitarno-epidemiologiczne dla pomieszczeń, w których będą

wykonywane świadczenia,

9) spełniam inne wymogi określone w odrębnych przepisach dla podmiotów udzielających

wiadczenia opieki zdrowotnej,

10) dane przedstawione w ofercie i niniejszych oświadczeniach są zgodne ze stanem

prawnym i faktycznym,

11) nie zachodzi wobec mnie przeszkoda do zawarcia umowy, o której mowa w art. 132

ust. 3 ustawy.

............................................................

.............................................................

(miejscowość, data)

(pieczątka, podpis)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jakim celu są zawierane kontrakty na świadczenie usług medycznych?
2. Jakie można wyodrębnić rodzaje kontraktów na świadczenie usług medycznych?
3. W oparciu o jakie procedury są zawierane kontrakty?
4. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym usługodawca ponosi całkowite ryzyko?
5. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym całe ryzyko ponosi płatnik?
6. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym żadna strona nie ponosi ryzyka?
7. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym obie strony ponoszą ryzyko?
8. Jaka procedura towarzyszy opracowaniu i zgłoszeniu oferty na usługi medyczne?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy poszczególnych rodzajów kontraktów na świadczenie usług medycznych.

Wskaż ich wady i zalety oraz możliwość wykorzystania w publicznym i niepublicznym
zakładzie opieki zdrowotnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować informacje na temat kontraktów na świadczenie usług medycznych,
2) przeanalizować przepisy prawa mówiące o kontraktowaniu świadczeń w ochronie zdrowia,
3) wypisać wady i zalety poszczególnych kontraktów,
4) określić możliwość wykorzystania poszczególnych rodzajów kontraktów do prowadzenia

działalności usługowej w ochronie zdrowia,

5) wskazać rodzaje kontraktów przydatne do prowadzenia niepublicznego zakładu opieki

zdrowotnej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opracuj ofertę usług medycznych, niezbędną do przygotowania kontraktu na świadczenie

usług medycznych w zawodzie higienistka stomatologiczna. Pomocna będzie klasyfikacja
procedur medycznych ICD-9.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać stronę internetową Narodowego Funduszu Zdrowia,
2) przeanalizować wymagania stawiane wybranym podmiotom medycznym przez Narodowy

Fundusz Zdrowia,

3) przeanalizować usługi i procedury medyczne świadczonych przez te podmioty medyczne,
4) wybrać usługi medyczne, dla których opracuje ofertę,
5) przygotować ofertę wybranych usług medycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

nośnik elektroniczny (płyta, dyskietka),

−

papier formatu A4, flamastry,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) odnaleźć akty prawne regulujące przyznawanie podmiotom medycznym

prawa do świadczenia usług medycznych?

2) scharakteryzować wady i zalety kontraktów na świadczenie usług

medycznych?

3) dokonać analizy wymagań stawianych wybranym podmiotom medycznym

przez Narodowy Fundusz Zdrowia?

4) scharakteryzować elementy, z jakich powinna składać się oferta

na świadczenie usług medycznych?

5) opracować ofertę usług medycznych, niezbędną do przygotowania

kontraktu?

6) dokonać wstępnej oceny opracowanej oferty na świadczenie usług

medycznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Finansowanie świadczeń zdrowotnych

4.5.1. Materiał nauczania

Aby zakład opieki zdrowotnej mógł przynosić swoim właścicielom zaplanowane

dochody, ktoś musi finansować świadczone przez niego usługi zdrowotne. Głównym źródłem
finansowania jest ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia – obywatele są
obciążeni obowiązkową składką ubezpieczeniową, która odprowadzana jest do instytucji
ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ). Narodowy Fundusz Zdrowia cyklicznie organizuje
konkurs ofert na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Świadczeniodawcy, którzy zaoferowali
w konkursie najkorzystniejsze warunki, zawierają z NFZ umowę o udzielanie świadczeń
zdrowotnych

finansowanych

rodków

publicznych.

Niektóre

wiadczenia

wysokospecjalistyczne finansowane są bezpośrednio z budżetu Ministerstwa Zdrowia, a nie
ze środków NFZ.

W publicznych zakładach opieki zdrowotnej płatnikiem jest Narodowy Fundusz Zdrowia

i na podstawie rachunku za świadczenia udzielone w okresie sprawozdawczym, raportu
statystycznego oraz sprawozdania z wykonania umowy dokonuje wypłaty. Natomiast
niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej część procedur medycznych oferują bezpłatnie, na
podstawie kontraktu z NFZ (jak zakłady publiczne), a część – w pełnej odpłatności, czyli
płaci za nie pacjent/klient. Są to zwykle procedury, na które NFZ nie przeznacza środków,
gdyż nie figurują w klasyfikacji procedur medycznych ICD – 9. Precyzuje to ustawa
z 27 sierpnia 2004 r. (z późniejszymi zmianami) o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych.

Kontrakt, czyli umowa między świadczeniodawcą a płatnikiem, zastępuje dotychczasowy

stosunek pracy. W systemie kontraktowym można wprowadzić różne formy finansowania
ś

wiadczeń medycznych. Może to być:

1) opłata stała – pensja,
2) opłata za liczbę osób objętych opieką,
3) opłata za usługę,
4) opłata za przypadek chorobowy,
5) system mieszany.

Wypłacanie pensji jest najpowszechniejszym obecnie systemem wynagradzania

wiadczeniodawców w systemie ochrony zdrowia. Polega to na wypłacaniu pracownikom

z góry ustalonej sumy za cały czas pracy, często bez względu na posiadane kwalifikacje, lata
pracy czy w porównaniu z wynagrodzeniami w innych sektorach publicznych. Pensja nie
zależy wtedy od liczby udzielonych świadczeń, stopnia ciężkości przypadku, itp.

Taki system wynagradzania nie motywuje do wydajniejszej pracy, przeznaczania

większej liczby czasu dla pacjentów, większej dbałości o jakość świadczeń, inwestowania
w wykonywaną pracę. Mało tego, świadczeniodawcy nie starają się dbać o obniżanie kosztów
czy budowanie i utrzymywanie poprawnych relacji z pacjentami.

Zaletą systemu wynagrodzeń opartego o wypłacanie pensji jest zapewnianie

pracownikom stałego dochodu, a przez to dawanie poczucia bezpieczeństwa, ale to chyba nie
jest najważniejsze z punktu widzenia właściciela zakładu, płatnika czy pacjenta.

Pacjent w takim systemie wynagradzania otrzymuje usługi mierne pod względem jakości

i ilości, często nie może uzyskać dostępu do potrzebnych mu świadczeń, otrzymuje tylko te,
które są niezbędne. Nadmierna opieka i niepotrzebne interwencje w tym systemie nie są
spotykane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Z punktu widzenia płatnika największą zaletą w tym systemie wynagradzania jest łatwość

administrowania systemem: nie trzeba wystawiać rachunków, wykonywać list pacjentów czy
tworzyć grup przypadków, personel medyczny jest traktowany jak pracownicy administracyjni.
Główną wadą systemu jest brak bodźców motywacyjnych do wykonywania czynności powyżej
minimum niezbędnego do utrzymania zatrudnienia.

Innym sposobem finansowania świadczeń zdrowotnych jest wprowadzenie systemu

kawitacyjnego. Kawitacja to opłata za każdą osobę objętą opieką, przy ustalonym czasie,
poziomie świadczeń oraz pakiecie usług medycznych.

W tym systemie pracownik medyczny świadczący usługi otrzymuje określoną kwotę na

każdą osobę objętą opieką, aby móc zapewnić w ustalonym czasie określony poziom świadczeń
medycznych oraz zaoferować określony w kontrakcie pakiet usług medycznych.

Warunkiem, aby taki system mógł zaistnieć, jest utworzenie imiennej listy pacjentów

objętych opieką. Lekarze w systemie kapitacyjnym są zwykle odpowiedzialni za wszystkie
koszty świadczenia określonego pakietu usług (podstawowa opieka zdrowotna, rodzinna opieka
zdrowotna, opieka szpitalna, itp.), łącznie z kosztami badań diagnostycznych, konsultacji
specjalistycznych i zabiegów ambulatoryjnych.

Metoda opłaty za liczbę osób objętych opieką także ma wady i zalety. Lekarze są silnie

zmotywowani do obniżania kosztów opieki, a zwiększania jej efektywności, zwracają uwagę na
profilaktykę, jako działania zmniejszające wydatki na późniejsze drogie leczenie. Jednak mają
też tendencję do obejmowania opieką osób relatywnie zdrowych, ograniczania dostępu do
ś

wiadczeń, unikania kosztownych procedur czy kierowania pacjentów do specjalistów lub

szpitali, aby tym samym obniżyć swoje koszty.

Zalety dla pacjenta to uzyskiwanie większości świadczeń od np. jednego lekarza, dzięki

czemu pacjent czuje się bezpieczniej. Otrzymuje też tylko niezbędną opiekę czy interwencję,
bardzo rzadko jest obciążany zbędnym leczeniem. Wadą jest utrudnienie zapisu do lekarza dla
pacjentów wymagających częstego i kompleksowego leczenia, otrzymywanie tylko
niezbędnych świadczeń, nie zawsze najwyższej jakości, gdyż pociągałoby to za sobą
zwiększone wydatki z puli przeznaczonej na świadczenie usług przez lekarza, a przez to
pomniejszało jego dochód.

Z punktu widzenia płatnika jest to prosty system opłat, nie wymaga złożonej administracji,

a wyliczenie budżetu lekarza nie wymaga skomplikowanych operacji, gdy jest ustalona lista
pacjentów.

Metoda kapitacyjna jest systemem dobrym, jeśli wprowadza właściwe bodźce prowadzące

do poprawy efektywności kosztowej, dostępu i jakości opieki medycznej oraz satysfakcji
pacjenta.

Kolejny sposób finansowania to opłata za usługę. W tym systemie finansowania świadczeń

medycznych pracownicy wynagradzani są na podstawie liczby i rodzaju udzielonych usług
medycznych. Za każdą usługę ustalana jest w ramach zawieranego kontraktu określona cena,
a rachunki są oparte na tych stawkach.

Opłata za usługę dostarcza usługodawcom wielu finansowych i zawodowych bodźców,

które motywują do zwiększania liczby usług i podnoszenia ich jakości, a przez to pozwalają na
zwiększenie dochodów. Może jednak prowokować do zbędnego zwiększania liczby
ś

wiadczonych usług, aby wygenerować większe, ale nieuzasadnione dochody.

Ten system finansowania daje pacjentowi łatwy dostęp do większości usług medycznych,

łatwą możliwość wyboru i zmiany lekarza. Pułapką natomiast jest dość duże
prawdopodobieństwo zlecania zbędnych badań czy leków przez lekarza otrzymującego
wynagrodzenie za usługę. Niepotrzebne świadczenia są obciążone dodatkowym ryzykiem
powikłań, a pacjent może ponosić dodatkowe koszty związane z koniecznością odbywania
częstych wizyt u lekarza, dojazdów, absencji w pracy, zakupu leków, itp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Płatnik w tym systemie płaci tylko za faktycznie świadczone usługi na podstawie

szczegółowej dokumentacji prowadzonej przez świadczeniodawców. Rachunek jest dokładnie
badany, co powoduje, że koszty administracyjne są wysokie dla obu stron. System ten
przyczynia się do zwiększenia liczby świadczeń i kosztów opieki, dlatego kontrola zasadności
zleceń i wprowadzenie górnych limitów refundacji środków mogą pomóc w ich ograniczeniu,
choć dodatkowo przyczyniają się do wzrostu kosztów administracyjnych.

Opłata za przypadek chorobowy to system finansowania, w którym personel medyczny jest

opłacany na podstawie stałej stawki dla danego przypadku czy jednostki chorobowej.
Opracowane są procedury pozwalające określić opłatę za leczenie konkretnego przypadku.
Dostarczają

one

bodźce

finansowe

zawodowe,

gdyż

dają

silną

motywację

do racjonalizacji kosztów leczenia, ponieważ płaci się za diagnozę przypadku, a nie pracę przy
jego leczeniu. Z drugiej strony, jeśli pacjent wymaga częstego i kompleksowego leczenia, może
się spotkać z ograniczonym dostępem do usług, gdyż generuje koszty obciążające
ś

wiadczeniodawcy, zmniejszając jego zyski. Jeśli lekarz zechce utrzymać niskie koszty –

pacjent może otrzymać niewystarczającą opiekę.

Z perspektywy płatnika opłata za przypadek chorobowy wiąże się z wysokimi kosztami

zarządzania systemem informacji i prowadzenia rachunku kosztów. I są to koszty wysokie
zarówno dla płatnika, jak i świadczeniodawcy, natomiast sam system charakteryzuje się niskim
poziomem wydatków kosztem kompromisów w zakresie dostępności do usług i ich jakości.
Możliwe jest osłabienie bodźców negatywnych poprzez ograniczenie liczby kategorii
przypadków, co ułatwia zarządzanie nimi oraz wprowadzenie skutecznych systemów
monitorowania i kontroli w celu zapewnienia właściwej jakości opieki.

W celu zoptymalizowania efektywności, ilości i jakości usług medycznych podjęto się

wprowadzenia systemu mieszanego opłacania personelu medycznego. Stosuje się w nim różne
metody opłacania, biorąc z każdej z nich to, co w nich jest najlepsze. Na przykład metoda
kapitacyjna razem z opłatą za usługę daje korzyści obu metod, a pozwala na zminimalizowanie
ich wad. Jeśli do tego doda się pensję, to świadczeniodawca zyskuje dodatkowe zabezpieczenie.
Także powiązanie pensji z opłatą za usługę daje takie bodźce finansowe, których nie można
uzyskać tylko przy zastosowaniu samej pensji.

Każdy z systemów finansowania usług medycznych niesie ze sobą określone korzyści

i zalety dla świadczeniodawcy, świadczeniobiorcy, jak i płatnika. Dlatego warto prześledzić
wszystkie za i przeciw, aby wybrać ten, który będzie najlepszy w naszej sytuacji jako
ś

wiadczeniobiorcy, nie pomijając przy tym pacjenta/klienta. W polskich warunkach obecnie do

kontraktowania usług medycznych w podstawowej opiece zdrowotnej wykorzystuje się system
kapitacyjny lub mieszany, ale oparty głównie o opłatę kapitacyjną. W lecznictwie zamkniętym
natomiast dominuje system oparty o procedury medyczne.

Przystępując do uruchomienia działalności gospodarczej warto wiedzieć, że oprócz

dobrego i realnego pomysłu, niezwykle ważne są pieniądze. Oczywiście w zależności od tego,
jakiego rodzaju działalność chcemy podjąć, mogą to być różne kwoty. Aby określić „Ile to
będzie kosztowało”, należy na wstępie odpowiedzieć na pytania:
1. Czy do prowadzenia działalności potrzebny będzie lokal? Jeżeli tak, to czy go posiadam,

czy będę wynajmował, czy też muszę kupić potrzebny lokal? Ile to będzie kosztowało?

2. Jakie wydatki należy ponieść w związku z rejestracją firmy?
3. Jakie niezbędne opłaty będę musiał ponieść (energia, woda, telefon, ubezpieczenie, itp.)?
4. Jakie wydatki będę musiał ponieść z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej

(ubezpieczenie społeczne, podatki)?

5. Czy do prowadzenia zaplanowanej działalności potrzebne jest wyposażenie, maszyny,

urządzenia?

6. Czy będę wykorzystywał jakieś środki transportu i jakie opłaty się z tym łączą (zakup lub

wynajem, koszt benzyny)?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Ile potrzebuje gotówki na początek, na zakup surowców lub towarów?
8. Czy zatrudnię pracowników i jakie będę im płacić wynagrodzenie?
9. Jakie działania marketingowe (promocja, reklama) będę prowadzić, aby zdobyć klientów?

Rzetelna odpowiedź na pytanie: Ile pieniędzy trzeba mieć, aby rozpocząć działalność

gospodarczą? – jest podstawą planowania finansowego. Pozwala ono uniknąć nieprzyjemnej
sytuacji, kiedy co chwilę pojawiają się nieprzewidziane wydatki, a przedsięwzięcie, które
miało być olśniewającym sukcesem finansowym, kończy się kłopotami właściciela.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Kto może sfinansować świadczenia zdrowotne w zakładach opieki zdrowotnej?
2. Jakie są zasady finansowania świadczeń zdrowotnych w publicznych i niepublicznych

zakładach opieki zdrowotnej?

3. Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać środki pozwalające sfinansować prowadzoną

działalność medyczną?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W oparciu o dane zawarte w tabeli 1:

a) oceń rentowność kapitału własnego,
b) oblicz efekt dźwigni finansowej,
c) dokonaj rozliczenia czynników, które wpłynęły na zmianę rentowności kapitału własnego

w dwóch kolejnych okresach obrachunkowych.

Tabela 1 do ćwiczenia 1. Wyniki spółki „Medicopter” za dwa kolejne okresy obrachunkowe

Lp.

Wyszczególnienie

Okres ubiegły

Okres bieżący

Przychody ze sprzedaży netto

3 420 000

4 270 000

Koszt własny sprzedanych usług

2 850 000

3 470 000

Aktywa

5 000 000

5 500 000

Odsetki od kredytów

285 000

525 000

Wskaźnik zadłużenia ogólnego

40%

42%

Stopa podatku dochodowego

38%

36%

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować literaturę i przystąpić do rozwiązania zadania,
2) obliczyć wartości w kolejności podanej w poleceniu,
3) przeanalizować otrzymany wynik i określić stan finansowy badanej spółki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela z wynikami spółki „Medicopter”,

−

kalkulator,

−

papier formatu A4,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przeanalizuj przepisy prawne dotyczące sposobów finansowania usług medycznych

i ustal, jaki rodzaj kontraktu na świadczenie usług medycznych może Ci przynieść największe
zyski jako świadczeniodawcy w zawodzie higienistka stomatologiczna. Określ, jakie wiążą
się z tym zagrożenia dla świadczeniobiorcy i płatnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać akty prawne dotyczące finansowania świadczeń zdrowotnych,
2) przeanalizować akty prawne i wybrać najlepszy rodzaj kontraktu,
3) uzasadnić wybór i określić jego wady i zalety,
4) określić zagrożenia dla pacjenta i płatnika związane z dokonanym przez Ciebie wyborem

kontraktu.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

papier formatu A4,

−

literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować

sposoby

finansowania

wiadczeń

zdrowotnych

udzielanych w zakładzie ochrony zdrowia?

2) scharakteryzować wady i zalety systemów opłacania personelu

medycznego świadczącego usługi medyczne?

3) określić najskuteczniejszy sposób finansowania świadczeń zdrowotnych

udzielanych w zakładzie ochrony zdrowia?

4) wybrać korzystny dla Twojego przedsiębiorstwa medycznego sposób

finansowania usług medycznych?

5) wskazać zagrożenia dla pacjenta i płatnika związane z dokonanym wyborem

kontraktu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 30 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż rozwiązanie zadania na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą, informację o ubezpieczeniu do Narodowego

Funduszu Zdrowia
a) zgłasza Urząd Skarbowy.
b) zgłasza ZUS.
c) zgłasza KRUS.
d) zgłaszasz Ty sam.

2. Opiekę zdrowotną można podzielić na

a) stacjonarną, ambulatoryjną.
b) stacjonarną, podstawową.
c) podstawową, specjalistyczną.
d) specjalistyczną, ambulatoryjną.

3. O prawie obywateli Rzeczypospolitej Polskiej do ochrony zdrowia mówi

a) Konstytucja RP art. 64.
b) ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dn. 5 sierpnia 1993 r. z późniejszymi zmianami.
c) ustawa o pomocy społecznej z dn. 12 marca 2004 r.
d) Konstytucja RP art. 68.

4. Źródła zewnętrzne finansowania działalności zakładów opieki zdrowotnej to

a) leasing.
b) zysk netto.
c) amortyzacja.
d) sprzedaż usług.

5. Umowę na czas określony można wypowiedzieć z

a) 7-dniowym wypowiedzeniem.
b) 2-tygodniowym wypowiedzeniem.
c) 2-tygodniowym wypowiedzeniem po zasięgnięciu opinii zakładowej organizacji

związkowej.

d) 3-dniowym wypowiedzeniem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Umowa na okres próbny nie może być dłuższa niż

a) 1 tydzień.
b) 2 tygodnie.
c) 3 miesiące.
d) 6 miesięcy.

7. Skargi i wnioski dotyczące świadczenia usług medycznych mogą być składane do

a) Sądu Pracy.
b) Sądu Grodzkiego.
c) wojewódzkiego lub miejskiego Rzecznika Praw Konsumenta.
d) okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Izb Zrzeszających.

8. Prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego pracownik niepublicznego zakładu opieki

zdrowotnej uzyskuje
a) po przepracowaniu pierwszego miesiąca.
b) po przepracowaniu ½ roku.
c) po przepracowaniu 1 roku.
d) zależnie od poziomu wykształcenia.

9. W odpowiedzialności karnej odpowiadamy za czyn zabroniony, bezprawny lub karygodny.

Okoliczności uchylające odpowiedzialność, to
a) tylko stan wyższej konieczności.
b) tylko zgoda osoby pokrzywdzonej.
c) tylko dowód wdzięczności jako zwyczaj.
d) stan wyższej konieczności, zgoda osoby pokrzywdzonej, dowód wdzięczności jako

zwyczaj.

10. Za pracę w niedzielę i święto przysługuje pracownikowi dzień wolny

a) w dowolnym czasie wskazanym przez pracownika.
b) w dowolnym czasie wskazanym przez pracodawcę.
c) w czasie skazanym przez ustawodawcę.
d) lub dodatek, zależnie od możliwości pracodawcy.

11. Naprawienie szkody w odpowiedzialności cywilnej może nastąpić

a) według wyboru sądu.
b) wyłącznie jako przywrócenie stanu poprzedniego.
c) tylko jako zapłacenie odszkodowania.
d) według wyboru sądu, jako przywrócenie stanu poprzedniego, jako zapłacenie

odszkodowania.

12. Do zadań Narodowego Funduszu Zdrowia należy przede wszystkim

a) określanie, komu i jak długo przysługuje prawo do świadczeń po wygaśnięciu

obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

b) określanie jakości i dostępności oraz analiza kosztów świadczeń opieki zdrowotnej

w zakresie niezbędnym do zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

c) informowanie o świadczeniach zdrowotnych i o tym, jak z nich korzystać w ramach

działania wybranej placówki zdrowotnej.

d) interweniowanie w przypadku niewłaściwego poziomu udzielania świadczeń

zdrowotnych przez placówkę opieki zdrowotnej wybraną przez pacjenta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Aby działalność mogła być zakwalifikowana jako gospodarcza, musi

a) posiadać statut, lokal, mieć podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.
b) posiadać cel, samodzielność ekonomiczno-finansową, działać w sposób zorganizowany

i ciągły.

c) posiadać cel, środki finansowe i rzeczowe, mieć podpisany kontrakt z Funduszem.
d) figurować w wykazie działalności gospodarczej, spełniać wymogi ustawy

o zakładach opieki zdrowotnej.

14. Osoba fizyczna to

a) skarb państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy przyznają osobowość

prawną.

b) każdy człowiek od poczęcia aż do naturalnej śmierci.
c) człowiek, który dysponuje zdolnością prawną od chwili urodzenia, dzięki czemu ma

możność bycia podmiotem prawa.

d) osoba prowadząca działalność gospodarczą na mocy kontraktu lub ustawy.

15. Aby podjąć działalność gospodarczą w ochronie zdrowia, należy zastosować się do

obowiązujących przepisów prawnych określonych w ustawie
a) „prawo działalności gospodarczej”.
b) o „zakładach opieki zdrowotnej”.
c) o „finansowaniu zakładów opieki zdrowotnej”.
d) o „zawieraniu kontraktów na świadczenie opieki zdrowotnej”.

16. Numer statystyczny REGON jest nadawany przez

a) Wojewódzki Urząd Statystyczny.
b) Urząd Skarbowy.
c) Urząd Celny.
d) Urząd Miasta.

17. Każdy z podatników posiada swój numer identyfikacji podatkowej NIP. Warunkiem jego

uzyskania jest
a) złożenie deklaracji podatkowej.
b) dokonanie przez podatnika zgłoszenia identyfikacyjnego na obowiązującym

formularzu.

c) wpłacenie pierwszej zaliczki na podatek dochodowy.
d) wpłacenie po raz pierwszy podatku od towarów i usług.

18. Zakład opieki zdrowotnej może rozpocząć działalność dopiero po uzyskaniu

a) zatwierdzenia Statutu organizacji.
b) akceptacji Ministra Zdrowia.
c) zarejestrowaniu zakładu w Urzędzie Skarbowym.
d) wpisu do rejestru zakładów opieki zdrowotnej.

19. Zakładem opieki zdrowotnej nie jest

a) pogotowie ratunkowe.
b) żłobek.
c) przedszkole.
d) pracownia diagnostyczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20. Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej może być utworzony przez

a) wojewodę.
b) kościół.
c) państwową uczelnię medyczną.
d) organ gminy.

21. W systemie kontraktowym metoda opłacania za liczbę osób objętych opieką powoduje,

e pacjent ma dostęp do świadczeń medycznych

a) bardzo dobry, świadczenia są wysokiej jakości.
b) przeciętny, świadczenia są bardzo wysokiej jakości.
c) przeciętny, świadczenia są przeciętnej jakości.
d) utrudniony, świadczenia są udzielane niechętnie.

22. Zawarta w kontrakcie metoda opłaty za przypadek chorobowy powoduje, że

wiadczeniodawca jest zmotywowany

a) słabo.
b) przeciętnie, utrudnia chorym dostęp do świadczeń.
c) do udzielania świadczeń wysokiej jakości.
d) do utrzymywania kosztów na niskim poziomie.

23. Kontrakt, w którym usługodawca ponosi całkowite ryzyko, to kontrakt zawierający

a) opłatę kapitacyjną.
b) opłatę za usługę.
c) pensję.
d) opłatę za przypadek.

24. System akredytacji zakładu opieki zdrowotnej i system ISO w systemie zapewnienia

jakości i zarządzaniu jakością są względem siebie
a) konkurencyjne.
b) przeciwstawne.
c) uzupełniające.
d) niezależne.

25. Aby móc skorzystać z wizyty u specjalisty świadczeniobiorca powinien

a) uzyskać skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.
b) zarejestrować się do wybranego specjalisty.
c) wykupić wizytę w prywatnym zakładzie opieki zdrowotnej.
d) wykonać badania specjalistyczne i z wynikami pójść do specjalisty.

26. Koszty amortyzacyjne to koszty związane

a) ze zużyciem odczynników, preparatów i lekarstw.
b) z zakupem sprzętu i leków.
c) ze świadczeniem usług medycznych.
d) z użyciem specjalistycznego sprzętu.

27. W okresie krótkim w przedsiębiorstwie występują koszty stałe i koszty zmienne. Do

kosztów zmiennych należą koszty
a) związane z wynajęciem budynków przedsiębiorstwa.
b) surowców użytych do produkcji.
c) związane z zatrudnieniem administracji.
d) związane z konserwacją sprzętu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28. Umowę o pracę pracownik powinien otrzymać

a) przed przystąpieniem do pracy.
b) w pierwszym tygodniu pracy.
c) w pierwszym miesiącu pracy.
d) po zakończeniu okresu próbnego.

29. Główne wewnętrzne elementy mające wpływ na postępowanie konsumenta na rynku

usług zdrowotnych to
a) potrzeby, proces postrzegania, postawy, działania marketingowe dostawców.
b) preferencje, osobowość człowieka, czynniki społeczno-kulturowe.
c) potrzeby, osobowość człowieka, proces uczenia się i zapamiętywania, postawy.
d) status ekonomiczny, czynniki kulturowe, osobowość człowieka.

30. Na opinię o świadczeniodawcach wpływ ma ich

a) tytuł naukowy, czas oczekiwania na wizytę, bliskość miejsca zamieszkania

wiadczeniodawcy.

b) brak błędów w sztuce leczenia, styl, w jakim traktuje się pacjenta, status materialny

wiadczeniobiorców.

c) kultura osobista, stopnie i tytuły naukowe, łatwość dojazdu do zakładu, czas

oczekiwania na wizytę.

d) estetyka zakładu opieki zdrowotnej, łatwość dojazdu, sporadyczne błędy w sztuce

leczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Baza informacji prawnej w Internecie: system LEX, serwis Prawo i zdrowie
2. Boratyński J., Dudek B., Morkis G.: Obsługa klienta. Prawo pracy
3. Buczyńska T.: Mikroekonomia. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Łódź 1999
4. BuczyńskaT.: Makroekonomia. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Łódź 2000
5. Chwierut S., Kulis M., Wójcik D.: Elementy zarządzania finansowego w ochronie

zdrowia. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków 2000

6. Getzen T.: Ekonomika zdrowia. PWN, Warszawa 2000
7. Kodeks cywilny
8. Kodeks pracy
9. Kodeks spółek handlowych
10. Mierzejewska-Macherek J.: Podstawy ekonomii. Centrum Doradztwa i Informacji Difin,

Warszawa 2003

11. Musiałkiewicz J.: Zarys wiedzy o gospodarce. Ekonomik, Warszawa 2001
12. Sobiecki R. (red.): Podstawy przedsiębiorczości w pytaniach i odpowiedziach. Centrum

Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2003

13. Sobiecki R.: Zarys gospodarki rynkowej. EUROMARK, Warszawa 2000
14. Trocki M. (red.): Nowoczesne zarządzanie w opiece zdrowotnej. Instytut Przedsiębiorczości

i Samorządności, Warszawa 2002