0QFSBUPSTQS[ÄUVEPSPCÍU[JFNOZDI

0QFSBUPS[ZJNPOUFS[ZNBT[ZOJVS[“E[FË

2

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt „Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych”.

KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Operator sprzętu do robót ziemnych (833204)

Autorzy

–

inż. Bogusław Adryański
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom

–

Witold Więckowski
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom
Technika Motoryzacyjnej i Ruch Drogowy AUTU CONSULTING.

Konsultant ds. metodologii

–

dr inż. Zbigniew Pawelec
Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom

Recenzenci

–

dr inż. Rafał Podsiadło
Politechnika Radomska, Wydział Transportu

–

dr inż. Józef Stokłosa
Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Lublin

Ewaluatorzy zewnętrzni

–

mgr inż. Grzegorz Giermakowski

Zakład Budownictwa Telekomunikacyjnego, Radom
–

mgr inż. Paweł Czubak

Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowego „Perfekt”, Radom
–

inż. Andrzej Głowacki

Interbud Sp. z o.o., Radom

Komisja zatwierdzająca

–

Wiesław Krzyżanowski – przewodniczący
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Warszawa

–

mgr inż. Wiesław Raczyński
SIMP Studium Techniki, Płock
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, Warszawa

–

mgr inż. Andrzej Krasowski
Przemysłowy Instytut Maszyn Budowlanych, Kobyłka

–

mgr Andrzej Sokołowski
Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa

© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2007
ISBN 978-83-7204-503-4 [239]

Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

SPIS TREŚCI

Wstęp

................................................................................................................ 4

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9

2.

Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9

3. Stanowiska

pracy

...................................................................................... 10

4. Zadania

zawodowe .................................................................................... 10

5.

Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11

6. Korelacja

między zadaniami zawodowymi

a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 11

7. Kwalifikacje

ponadzawodowe .................................................................. 12

8.

Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 13

4

Wstęp

Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-

mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym i pozaszkolnym.

Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-

fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:

„…Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy

przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
–

prowadzenie badań i analiz rynku pracy,

–

ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,

–

koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji…”.

W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji

zawodowych o randze krajowej zajmuje się Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.

Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-

dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl.

Opis standardu zawiera następujące elementy:

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).

2.

Syntetyczny opis zawodu.

3.

Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.

4.

Wykaz zadań zawodowych.

5.

Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.

6.

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porządkowane do:
–

pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,

–

grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.

W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie są obli-

gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonują na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji

5

osób poszukujących pracy, oceny „luki kwalifikacyjnej” osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.

Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.

Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych

KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
I SPECJALNOŚCI

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 1

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2

kolejne zawody ....

!

Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacją

!

Słownik pojęć

!

Podstawy prawne wykonywania zawodu

!

Syntetyczny opis zawodu

!

Stanowiska pracy

!

Zadania zawodowe

!

Składowe kwalifikacji zawodowych

!

Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 3

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 4

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 1

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 2

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 5

(itd. ...)

6

* * *

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizę za-

wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3…). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3…). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.

W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na

zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.

Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.

Rys. 2. Etapy analizy zawodu

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały

do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.

Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-

ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji

ZAWÓD

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)

ZADANIE ZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI – WIADOMOŚCI
– CECHY PSYCHOFIZYCZNE

7

zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu są charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.

W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-

ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.

GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)


















Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)

BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)














Kwalifikacje ponadzawodowe

ZAWÓD










Kwalifikacje ogólnozawodowe

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)





Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

ZADANIE ZAWODOWE

Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych

Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom

prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonująca pracę ponosi za
nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.

8

Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu ty-

powych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem
kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.

Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wy-

konuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posia-
dania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy.
Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem
pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak
i za działania kierowanego przez siebie zespołu.

Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu

różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Za-
dania te mają charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagają
samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowie-
dzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebno-
ści, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły.

Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podej-

mują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i pro-
gnozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomy-
sły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający
w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko
wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także od-
powiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej
organizacji.

9

1. Podstawy prawne wykonywania zawodu

1

−

Ustawa Prawo Budowlane z 7 lipca 1994 r. (t.j. Dz. U. z 1994 r. Nr 89,
poz. 414 z późn. zm.).

−

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urzą-
dzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U.
z 15 października 2001 r. Nr 118, poz. 1263).

−

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych
(Dz. U. Nr 47, poz. 401).

2. Syntetyczny opis zawodu

Operator maszyn do robót ziemnych jest najczęściej zatrudniony w przedsię-

biorstwach budowlanych, drogowych, wydobywczych (żwirownie, piaskownie,
kamieniołomy).

Operator zapoznaje się z zadaniami zleconymi do wykonania oraz sposobem

i technologią ich realizacji i przygotowuje maszynę zgodnie z zaleceniami produ-
centa. Wykonuje prace ziemne, śledzi wskazania przyrządów kontrolnych oraz
reaguje na dostrzeżone nieprawidłowości. Praca operatora maszyn do robót ziem-
nych jest wykonywana pod nadzorem brygadzisty, mistrza lub kierownika budowy,
który przydziela operatorowi zakres zadań (robót) do wykonania.

Wykonuje roboty ziemne sprawnie, z wymaganą dokładnością i koncentracją,

obserwując jednocześnie otoczenie w celu wyeliminowania sytuacji niebezpiecz-
nych.

Zawód operatora wymaga stałego pogłębiania wiadomości z zakresu kon-

strukcji maszyn do robót ziemnych i ich eksploatacji, obejmującej między innymi
diagnozowanie i usuwanie drobnych usterek.

Od operatora maszyn do robót ziemnych wymagany jest dobry stan zdrowia,

duża sprawność fizyczna i manualna. Operator musi mieć również świadomość, że
kieruje urządzeniem, którego masa może mieścić się w przedziale od kilku do kil-
kudziesięciu ton i każda kolizja może mieć bardzo poważne skutki dla niego, jak
również dla otoczenia. Dlatego też stała koncentracja, podzielność uwagi i refleks
są w jego pracy niezbędne. Ponadto operator też musi być osobą zdyscyplinowaną
i dokładną.

Operator maszyn do robót ziemnych pracuje na wolnym powietrzu w pozycji

siedzącej w kabinie maszyny. Temperatura otoczenia ma duży wpływ na warunki
pracy. Niskie temperatury są niwelowane systemami ogrzewania kabin. Wysokie
temperatury w okresie letnim są dla operatora bardzo uciążliwe. Tylko nieliczne
maszyny najnowszych konstrukcji są wyposażone w systemy klimatyzacji. Opera-
tor na swoim stanowisku jest często narażony na zwiększony poziom hałasu i zapy-

1

Stan prawny na dzień 30 czerwca 2007 r.

10

lenie powietrza. Praca ma cechy monotonności, wynikające z powtarzalności ru-
chów dźwigniami sterującymi maszyną.

W zawodzie operatora maszyn do robót ziemnych możemy wyodrębnić sta-

nowiska związane z obsługą poszczególnych typów maszyn takich, jak koparki
jednonaczyniowe oraz wielonaczyniowe, koparki drenarskie, koparkospycharki
i koparkoładowarki, koparki wielonaczyniowe łańcuchowe, maszyny do czyszcze-
nia rowów melioracyjnych, spycharki, zgarniarki, równiarki, ładowarki, walce,
zagęszczarki i ubijaki. Każda z tych maszyn wymaga operatora przeszkolonego dla
danego typu maszyny, ponieważ różnią się one konstrukcją oraz wielkością w ra-
mach tego samego typu.

3. Stanowiska pracy

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Typowe stanowiska pracy

UWAGI

1

*

)

2

– Operator koparki jednonaczyniowej.
– Operator koparkospycharki i koparkoładowarki.
– Operator koparki wielonaczyniowej.
– Operator koparki drenarskiej.
– Operator koparki wielonaczyniowej łańcuchowej.
– Operator maszyny do czyszczenia i renowacji

rowów melioracyjnych.

– Operator spycharki.
– Operator zgarniarki.
– Operator równiarki.
– Operator ładowarki jednonaczyniowej.
– Operator walca do stabilizacji gruntu.
– Operator zagęszczarki i ubijaka wibracyjnego.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

4. Zadania zawodowe

Z-1.

Przygotowywanie maszyny z osprzętem do wykonywania prac.

Z-2.

Przygotowywanie obszaru prac i frontu robót zgodnie z zasadami i przepi-
sami bhp, ergonomii, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.

Z-3.

Zapoznawanie się z obmiarem prac, wskazówkami geodezyjnymi, sporzą-
dzanie dziennego raportu prac.

11

Z-4.

Wykonywanie rowów drenarskich z zachowaniem spadku dna z wykorzy-
staniem koparek drenarskich, koparek wielonaczyniowych oraz koparek
wielonaczyniowych łańcuchowych.

Z-5.

Odspajanie mas ziemnych za pomocą koparek jednonaczyniowych, koparko-
spycharek, koparkoładowarek oraz odspajanie i przemieszczanie mas ziem-
nych za pomocą zgarniarek, spycharek, równiarek, ładowarek jednonaczy-
niowych.

Z-6.

Formowanie nasypów i zagęszczanie mas ziemnych za pomocą maszyn za-
gęszczających: walców statycznych, wibracyjnych, zagęszczarek i ubijaków.

Z-7.

Wykonywanie orki i wysiewów przy rekultywacji nieużytków z wykorzy-
staniem ciągników z osprzętem.

Z-8.

Obsługa techniczna, montowanie i demontowanie osprzętów roboczych ma-
szyn.

Z-9.

Współpraca z osobami nadzorującymi prace.

Z-10.

Sprawdzanie jakości wykonywania własnej pracy po kolejnych etapach oraz
efektów końcowych.

5. Składowe kwalifikacji zawodowych

K-1.

Wykonywanie czynności towarzyszących przygotowaniu maszyny i osprzę-
tu do wykonania robót, zapoznanie się z wytycznymi nadzoru co do wyma-
gań i zakresu zadań do wykonania.

K-2.

Obsługa maszyny, wykonywanie robót ziemnych, kontrola wykonywanej
pracy.

6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi

kwalifikacji zawodowych

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Składowe kwalifikacji zawodowych

Zadania zawodowe

K-1 K-2

Z-1

X

Z-2

X

Z-3

X

Z-4

X X

Z-5

X X

Z-6

X

Z-7

X

Z-8

X

Z-9

X

Z-10

X

12

7. Kwalifikacje ponadzawodowe

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

UMIEJĘTNOŚCI

1

*

)

2

– Stosuje zasady, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciw-

pożarowej i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.

– Komunikuje się bezpośrednio z przełożonymi i współpracownikami.
– Posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi, poradnikami, normami.
– Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.
– Zachowuje ład i porządek na stanowisku pracy.
– Doskonali swoje umiejętności zawodowe.
– Przestrzega zasad współżycia społecznego.
– Przestrzega zasad etyki zawodowej.
– Dokonuje samodzielnie oceny swojej pracy.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

WIADOMOŚCI

1

*

)

2

– Przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowe i ochro-

ny środowiska naturalnego na stanowisku operatora.

– Elementarne podstawy komunikacji społecznej.
– Podstawowe wiadomości w zakresie stawianych wymagań.
– Podstawowe wiadomości z zakresu budowy maszyn i technologii prac maszy-

nami budowlanymi.

– Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.
– Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące sprzętu.
– Umiejętność korzystania z informacji – samokształcenie.
– Zasady współżycia społecznego.
– Zasady etyki zawodowej.
– Zasady organizacji stanowisk pracy.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

1

*

)

2

−

Ostrość wzroku.

−

Ostrość słuchu.

−

Uzdolnienia techniczne.

−

Wyobraźnia przestrzenna.

−

Odpowiedzialność.

−

Samokontrola.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

13

8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,

podstawowych i specjalistycznych dla zawodu

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.

POZIOM 1

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

–

Organizuje stanowisko pracy do robót ziemnych zgodnie z wymaganiami bhp,
ppoż i ochrony środowiska.

–

Dobiera osprzęt do wykonania określonych robót.

–

Czyta dokumentację techniczną maszyn do robót ziemnych.

–

Wykonuje codzienną obsługę techniczną powierzonej maszyny.

–

Rozpoznaje podstawowe nieprawidłowości w pracy maszyny i je usuwa.

–

Odczytuje oznakowania geodezyjne wykonane przez geodetów i kierownika
budowy.

–

Rozpoznaje rodzaje gruntów.

–

Stosuje się do zaleceń przekazanych przez geodetów.

–

Zna wymogi techniczne wykonywania robót ziemnych i skutki ich nieprze-
strzegania.

–

Współpracuje z osobą nadzorującą roboty ziemne i służbami bhp.

–

Stosuje się do poleceń nadzoru technicznego i służb bhp.

Wiadomości

–

Zasady wykonywania robót ziemnych maszynami i przepisy bhp.

–

Budowa i zastosowanie różnego rodzaju osprzętów dla maszyn do robót ziem-
nych.

–

Zasady organizacji stanowiska pracy dla różnego rodzaju maszyn do robót
ziemnych.

–

Dokumentacja techniczna maszyn.

–

Zasady obsługi technicznej maszyn do robót ziemnych.

14

–

Sposoby oznaczania punktów niwelacyjnych w terenie.

–

Rodzaje gruntów i ich własności fizyczne.

–

Prawo pracy i przepisy bhp w zakresie dopuszczalnego czasu pracy.

–

Organizacja przedsiębiorstwa.

–

Podstawowe zagadnienia prawa pracy.

–

Warunki techniczne odbioru robót.

Cechy psychofizyczne

–

Refleks.

–

Koordynacja wzrokowo-ruchowa.

–

Sprawność manualna.

–

Odporność na warunki pogodowe.

–

Systematyczność.

–

Dokładność.

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

–

Odczytuje oznaczenia geodezyjne w zakresie parametrów rowu drenarskiego
oraz ukształtowania terenu (K-1).

–

Wykonuje prace z użyciem różnych typów maszyn drenarskich: koparek wie-
lonaczyniowych oraz koparek wielonaczyniowych łańcuchowych (K-2).

–

Pracuje na różnych typach maszyn zagęszczających w zależności od etapu prac
(K-2).

–

Współdziała z innymi maszynami pracującymi na danym odcinku robót (K-2).

–

Prawidłowo i bezpiecznie transportuje maszynę na miejsce pracy (K-2).

–

Ustawia parametry pracy osprzętu roboczego maszyn do robót drenarskich:
koparek wielonaczyniowych oraz koparek wielonaczyniowych łańcuchowych
(K-1).

–

Ustawia parametry pracy osprzętu zgarniarek, spycharek, równiarek, ładowa-
rek jednonaczyniowych, koparkoładowarek (K-1).

–

Ekonomicznie wykorzystuje możliwości zgarniarek, spycharek, koparek, ko-
parkoładowarek, równiarek, ładowarek jednonaczyniowych (K-2).

–

Ustawia parametry pracy maszyn zagęszczających: walców statycznych, wi-
bracyjnych, zagęszczarek i ubijaków oraz sprawnie i bezpiecznie je obsługuje
(K-1).

–

Formuje nasyp i zagęszcza masę ziemną za pomocą maszyn zagęszczających
(K-2).

–

Wykonuje orkę i wysiewa rośliny umacniające (K-2).

–

Przeprowadza montaż i demontaż różnego typu osprzętów obsługiwanej ma-
szyny (K-1).

–

Oblicza wydajność maszyny i sporządza dzienny raport pracy (K-2).

15

–

Obmierza robotę ziemną po zakończeniu dniówki roboczej (K-2).

–

Rozlicza dzienne zużycie paliwa i innych materiałów eksploatacyjnych (K-2).

–

Rozlicza czas pracy własny i maszyny (K-2).

–

Ocenia jakość wykonanych przez siebie robót ziemnych, etapowo i po ich za-
kończeniu (K-2).

Wiadomości

–

Zasady działania i obsługi maszyn drenarskich, koparek wielonaczyniowych
oraz koparek wielonaczyniowych łańcuchowych (K-1).

–

Zasady kształtowania rowów drenarskich z zachowaniem spadków podłużnych
(K-1).

–

Technologia pracy poszczególnymi maszynami drenarskimi, koparkami wielo-
naczyniowymi oraz koparkami wielonaczyniowymi łańcuchowymi (K-1).

–

Podstawowe sposoby pomiarów rowu drenarskiego (K-2).

–

Technologia prowadzenia prac zgarniarkami, spycharkami, równiarkami, ko-
parkami, ładowarkami i koparkoładowarkami (K-2).

–

Zasady działania i budowa zgarniarek, spycharek, równiarek, koparek, ładowa-
rek i koparkoładowarek (K-1).

–

Zasady działania i budowy maszyn zagęszczających: walców statycznych,
wibracyjnych, zagęszczarek i ubijaków (K-1).

–

Technologia pracy walcami statycznymi, wibracyjnymi, zagęszczarkami i ubi-
jakami (K-2).

–

Technologia pracy ciągnikami gąsienicowymi i kołowymi (K-2).

–

Materiały do rekultywacji oraz osprzęt konieczny na różnych etapach prac (K-1).

–

Budowa, zasady działania, przeznaczenie osprzętów maszyn do robót ziem-
nych (K-1).

–

Odzież ochronna i środki ochrony indywidualnej wymagane przy wykonywa-
niu robót ziemnych (K-1).

–

Aparat matematyczny dla wykonania podstawowych obliczeń objętości robót
(K-2).

–

Podstawowe normy zużycia paliwa i innych materiałów eksploatacyjnych (K-2).

Cechy psychofizyczne

–

Sprawność fizyczna (K-2).

–

Widzenie o zmroku (K-2).

–

Podzielność uwagi (K-2).

–

Koncentracja uwagi (K-2).

–

Zdolność do pracy w warunkach monotonnych (K-2).

–

Łatwość podporządkowania się (K-2).

16

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 5

– Nie zidentyfikowano.