„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Anna Matyga

Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin
311[34].O1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Eugenia Popławska
mgr inż. Janina Zielińska

Opracowanie redakcyjne:
Marcin Olifirowicz


Konsultacja:
dr Janusz Figurski


Korekta:
Małgorzata Niezgoda, Jacek Pacholec

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[34].O1.05
Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik technologii odzieży.

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

10

5.1. Klasyfikacja wyrobów włókienniczych. Proces otrzymywania tkanin i dzianin

10

5.1.1. Ćwiczenia 10
5.1.2. Sprawdzian postępów 11
5.2. Budowa tkanin. Sploty tkackie. Parametry struktury

12

5.2.1. Ćwiczenia 12
5.2.2. Sprawdzian postępów 16
5.3. Budowa dzianin. Sploty dziewiarskie. Parametry struktury

17

5.3.1. Ćwiczenia 17
5.3.2. Sprawdzian postępów 20
5.4. Zasady wykończania tkanin i dzianin

21

5.4.1. Ćwiczenia 21
5.4.2. Sprawdzian postępów 23
5.5. Typowe błędy powstające podczas produkcji tkanin i dzianin

24

5.5.1. Ćwiczenia 24
5.5.2. Sprawdzian postępów 25
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

26

7. Literatura

38

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny

w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik technologii
odzieży 311[34].

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne,
− wykaz umiejętności jakie uczeń nabędzie podczas zajęć,

− przykładowe scenariusze zajęć,

− propozycje ćwiczeń, które mają na celu nabycie przez uczniów umiejętności

praktycznych,

− wykaz literatury z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, przewodniego
tekstu, projektów i ćwiczeń.

Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdz. 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale zamieszczono również:

− plan testu w formie tabelarycznej,

− punktację zadań,

− propozycje norm wymagań,
− instrukcję dla nauczyciela,

− instrukcję dla ucznia,

− kartę odpowiedzi,
− zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

Moduł 311[34].O1

Podstawy włókiennictwa

311[34]O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

311[34].O1.02

Rozpoznawanie surowców

włókienniczych

311[34].O1.03

Rozpoznawanie nitek

311[34].O1.04

Wykonywanie pomiarów

311[34].O1.05

Określanie parametrów

struktury tkanin i dzianin

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz wymaganiami ergonomii,

− obsługiwać aparaturę laboratoryjną do badania surowców i wyrobów włókienniczych,
− stosować zasady pobierania i formowania próbek surowców oraz wyrobów

włókienniczych,

− stosować zasady prowadzenia badań laboratoryjnych surowców i wyrobów

włókienniczych,

− korzystać z norm podczas badań właściwości surowców i wyrobów włókienniczych,
− klasyfikować surowce włókiennicze,

− rozróżniać włókna naturalne i materiały z nich wykonane,

− rozróżniać włókna chemiczne i materiały z nich wykonane,
− rozróżniać mieszanki włókiennicze i materiały z nich wykonane,

− klasyfikować liniowe wyroby włókiennicze,

− określać podstawowe parametry nitek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− sklasyfikować płaskie wyroby włókiennicze,

− rozpoznać sploty tkackie zasadnicze i pochodne,

− scharakteryzować proces otrzymywania tkanin i dzianin,
− sklasyfikować sploty tkackie,

− wyznaczyć parametry splotu tkackiego,

− określić wpływ splotu na wygląd powierzchni i właściwości tkaniny,
− scharakteryzować tkaniny o splotach zestawnych, modyfikowanych, ażurowych

i żakardowych,

− wyznaczyć parametry splotu dziewiarskiego,

− sklasyfikować sploty dzianin rządkowych i kolumienkowych,
− rozróżnić dzianiny rządkowe i kolumienkowe,

− scharakteryzować sposoby wykończenia tkanin i dzianin,

− określić wpływ wykończenia tkanin i dzianin na ich właściwości,
− zastosować metody badania parametrów struktury tkanin i dzianin,

− wyznaczyć parametry struktury tkanin i dzianin,

− rozróżnić prawą i lewą stronę tkaniny i dzianiny,
− rozpoznać układ osnowy i wątku w tkaninie,

− porównać właściwości tkaniny i dzianiny,

− wyznaczyć kierunek układu oczek w rządku i w kolumience,
− zidentyfikować typowe błędy i wady tkanin i dzianin,

− przedstawić zasady klasyfikacji wyrobów przemysłu włókienniczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Temat:

Rozpoznawanie splotów tkackich

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania splotów tkackich

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− podzielić sploty tkackie,

− scharakteryzować rodzaje splotów,
− rozróżnić sploty,

− scharakteryzować próbki różnych splotów.

Metody nauczania–uczenia się:

− pogadanka powtórzeniowa, prowadząca do rozwiązania problemu,
− ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca z całą klasą.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

− zestaw próbek,
− lupki tkackie,

− podręcznik.

Czas trwania: 45 min

Tok lekcji:
1) Sprawy organizacyjne.
2) Podanie celu lekcji i zapisanie tematu.
3) Realizacja tematu:
− powtórzenie wiadomości o splotach tkackich,
− przygotowanie zestawu próbek tkanin i oglądanie splotów za pomocą lupki,

− określenie cech charakterystycznych oglądanych splotów,

− zestawienie próbek tkanin o splotach zasadniczych, pochodnych i złożonych.

4) Podsumowanie lekcji:
− omówienie ćwiczeń i ocena uczniów aktywnych,

− zaproszenie uczniów słabych na konsultacje celem opracowania kolekcji próbek

o różnych splotach,

− ankieta ewaluacyjna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz 2

Temat: Rozróżnianie tkanin drukowanych i kolorowo tkanych

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozróżniania tkanin drukowanych i kolorowo tkanych
na podstawie próbek.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
− dobrać odpowiednie próbki materiałowe,

− zdefiniować pojęcie: tkanina według PN-78/P-01730,
− omówić rodzaje tkanin drukowanych,

− omówić rodzaje wzorów na tkaninach drukowanych,

− omówić rodzaje tkanin kolorowo tkanych,
− wymienić nazwy handlowe tkanin drukowanych i kolorowo tkanych,

− omówić zastosowanie tkanin drukowanych i kolorowo tkanych,

− rozróżnić tkaniny drukowane i kolorowo tkane na podstawie obserwacji próbki.

Metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne,
− metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna,

− grupowa.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

− próbki tkanin drukowanych i kolorowo tkanych,

− lupa, mikroskop,

− Polska Norma …………..
− nożyczki, linijka ołówek,

− zeszyt przedmiotowy.
Czas trwania: 90 min

Przebieg zajęć.
Zadanie dla ucznia:
Przedmiotem zadania jest rozróżnianie próbek tkanin drukowanych i kolorowo tkanych.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA
Informacje:
• Co to jest tkanina?

• W jaki sposób powstaje tkanina?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

• Jakie rozróżniamy rodzaje tkanin?

• W jaki sposób poznasz tkaninę kolorowo tkaną?

• Czym charakteryzuje się tkanina drukowana,
• Jakie rozróżniamy wzory na tkaninach drukowanych?

• Czy potrafisz zgromadzić potrzebne materiały i przybory do wykonania ćwiczenia?

Planowanie

1. Ustal cechy charakterystyczne tkanin kolorowo tkanych.
2. Ustal cechy charakterystyczne tkanin drukowanych.
3. Zaplanuj kolejność wykonania ćwiczenia.
4. Zaplanuj formę realizacji ćwiczenia (sposób przedstawienia pracy).

Uzgodnienie

1. Omów wszystkie punkty fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

Wykonanie

1. Dokonaj wyboru próbek tkanin potrzebnych do ćwiczenia.
2. Rozdziel próbki na dwie grupy: tkaniny drukowane i kolorowo tkane.
3. Wykonaj planszę z podziałem tkanin:
• przyklej próbki tkanin,

• opisz cechy charakterystyczne każdej z grup tkanin (kolorowo tkane i drukowane),
• zaproponuj zastosowanie tych tkanin (rodzaje odzieży, rysunki modelowe,

żurnalowe),

4. Zwróć uwagę na estetykę i staranność twojej pracy.
5. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera

grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

Sprawdzenie

1. Czy prawidłowo zostały podzielone tkaniny?
2. Czy trafnie zostało dobrane zastosowanie wytypowanych tkanin?
3. Czy cechy charakterystyczne tkanin odpowiadają wybranym próbkom?
4. Czy ćwiczenie zostało wykonane starannie i estetycznie?
5. Czy grupa dobrze zaprezentowała efekty swojej pracy?

Analiza
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe umiejętności
zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć.
Praca domowa:
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Błędy i wady tkanin. Na podstawie informacji
rysunkowej zgromadź próbki tkanin z widocznymi błędami i wadami tkanin.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach – anonimowe
ankiety od uczniów dotyczące: sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas realizacji
ćwiczenia, zdobytych wiadomości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5. ĆWICZENIA

5.1. Klasyfikacja wyrobów włókienniczych. Proces otrzymywania
tkanin i dzianin

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z katalogu próbek wybierz po 5 próbek tkanin, dzianin i włóknin.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z klasyfikacją wyrobów włókienniczych.
2) wyszukać z katalogu próbek odpowiednie przykłady tkanin, dzianin i włóknin.
3) utworzyć mini-album z wybranych próbek.

− wybrane próbki podzielić na 3 grupy,

− przykleić na arkuszu papieru,
− odpowiednio opisać.

4) dokonać analizy ćwiczenia.
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− katalog próbek materiałów,
− arkusz papieru,

− klej, nożyczki,

− kolorowe flamastry.

Ćwiczenie 2

Ustal kolejność czynności poprzedzających proces tkania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) przeanalizować proces powstawania tkaniny.
2) zapoznać się z treścią ćwiczenia.

− wyjąć z koperty karteczki z nazwami czynności,

− zapoznać się z ich treścią.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

3) uszeregować czynności poprzedzające proces tkania w odpowiedniej kolejności

i przykleić w zeszycie przedmiotowym.

4) dokonać analizy ćwiczenia.
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− koperta zawierająca kartki z nazwami czynności,

− zeszyt przedmiotowy, klej.

5.1.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) sklasyfikować wyroby włókiennicze,

†

†

2) rozróżnić

próbki

tkanin,

†

†

3) rozróżnić

próbki

dzianin,

†

†

4) uszeregować czynności poprzedzające proces tkania,

†

†

5) scharakteryzować rodzaje nośników wątku,

†

†

6) nazwać techniki wytwarzania dzianin,

†

†

7) wymienić rodzaje maszyn dziewiarskich.

†

†

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Budowa tkanin. Sploty tkackie. Parametry struktury

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z cienkiej tasiemki (osnowa i wątek w różnych kolorach) wykonaj splot tkacki –

płócienny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadą powstawania splotu płóciennego.
2) ustalić raport splotu.
3) przystąpić do wykonania ćwiczenia.

− przykleić (umocować) tasiemki na górze i dole kartonu (osnowa)

− przepleść tasiemkę (inny kolor) w kierunku poprzecznym (wątek).

4) umieścić wykonaną próbkę splotu w zeszycie przedmiotowym.
5) opisać wykonany splot.
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− eksponaty splotów tkackich,

− tasiemki w różnych kolorach,
− zeszyt,

− klej, karton.

Ćwiczenie 2

Z cienkiej tasiemki (osnowa i wątek w różnych kolorach) wykonaj splot tkacki – panama.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadą powstawania splotu panama,
2) ustalić raport splotu,
3) przystąpić do wykonania ćwiczenia,

− przykleić (umocować) tasiemki na górze i dole kartonu (osnowa)

− przepleść tasiemkę (inny kolor) w kierunku poprzecznym (wątek).

4) umieścić wykonaną próbkę splotu w zeszycie przedmiotowym,
5) opisać wykonany splot,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− eksponaty splotów tkackich,

− tasiemki w różnych kolorach,
− zeszyt,

− klej, karton.

Ćwiczenie 3

Określ wpływ splotu na właściwości tkaniny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami splotów tkackich,
2) odszukać w literaturze (zgodnie z p.7 poradnika) wiadomości na temat wpływu splotu na

właściwości tkanin,

3) z katalogu próbek wybrać 2 próbki tkanin o różnych splotach,
4) zidentyfikować każdą próbkę (określić rodzaj splotu i nazwę tkaniny),
5) dokonać analizy wpływu splotu tkackiego na właściwości wybranych tkanin,
6) skonsultować trafność analizy z nauczycielem,
7) przykleić próbki w zeszycie przedmiotowym,
8) opisać przebieg przeprowadzonego badania,
9) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kolekcja próbek tkanin,
− eksponaty splotów tkackich,

− lupa lub mikroskop,

− zeszyt przedmiotowy,
− nożyczki,

− klej.

Ćwiczenie 4

Wyznacz wartość wrobienia nitki w próbce tkaniny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami parametrów charakteryzujących tkaniny,
2) z katalogu próbek wybrać dowolną próbkę tkaniny,
3) wypruć nitkę z próbki, wyliczyć wartość wrobienia nitki na podstawie dokonanych

pomiarów,

4) wkleić próbkę do zeszytu i zanotować wartość wrobienia nitki..

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,
− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− katalog próbek tkanin,

− literatura zgodna z p.6 poradnika,
− zeszyt,

− klej,

− nożyczki.

Ćwiczenie 5

Wyznacz kierunek układu nitek osnowy i wątku w tkaninie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową tkaniny,
2) z katalogu próbek wybrać 2 próbki tkanin,
3) rozpoznać kierunek osnowy i wątku w każdej próbce,
4) przykleić próbki w zeszycie przedmiotowym i oznaczyć kierunek wątku i osnowy,
5) opisać przebieg przeprowadzonych obserwacji,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,
− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kolekcja próbek tkanin,

− lupa lub mikroskop,
− zeszyt przedmiotowy,

− nożyczki,

− klej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 6

Wyznacz liczność nitek w próbce tkaniny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową tkaniny,
2) odszukać w literaturze (zgodnie z p.7 poradnika) wiadomości dotyczące wyznaczania

liczności nitek osnowy i wątku w tkaninie,

3) z katalogu wybrać dowolną próbkę tkaniny,
4) na podstawie wzoru obliczyć liczność nitek osnowy i wątku w tkaninie,
5) przykleić próbkę w zeszycie przedmiotowym
6) zapisać wyniki dokonanych pomiarów,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,
− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kolekcja próbek tkanin,

− literatura dotycząca obliczania liczności nitek wątku i osnowy w tkaninie,
− kalkulator,

− zeszyt przedmiotowy,

− nożyczki,
− klej.

Ćwiczenie 7

Rozpoznaj i podziel próbki tkanin według grup splotów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową tkaniny,
2) odszukać w literaturze (zgodnie z p.7 poradnika) wiadomości dotyczące rodzajów

i charakterystyki splotów tkackich,

3) z katalogu wybrać 5 próbek tkanin,
4) rozpoznać rodzaj splotu każdej próbki,
5) przykleić próbki w zeszycie przedmiotowym dzieląc je według grup splotów,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kolekcja próbek tkanin,
− literatura dotycząca rodzajów i charakterystyki splotów tkackich,

− zeszyt przedmiotowy,

− nożyczki,
− klej.

5.2.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) opisać jak zbudowana jest tkanina, †

†

2) obliczyć liczność osnowy lub wątku w próbce tkaniny,

†

†

3) wymienić sploty tkackie podstawowe i pochodne,

†

†

4) ustalić raport splotu,

†

†

5) wymienić rodzaje tkanin o splotach modyfikowanych i zestawnych,

†

†

6) wymienić rodzaje tkanin o splotach żakardowych,

†

†

7) wymienić rodzaje tkanin o splotach kolorowo tkanych,

†

†

8) określić parametry struktury tkaniny.

†

†

9) sklasyfikować wyroby włókiennicze,

†

†

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Budowa dzianin. Sploty dziewiarskie. Parametry struktury

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz ilość rządków i kolumienek w próbce dzianiny lewoprawej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową dzianiny,
2) zorganizować stanowisko pracy do obserwacji,
3) przygotować próbki dzianin,
4) policzyć ilość rządków i kolumienek w próbce o wym.10x10 cm,
5) wkleić próbki dzianin poddane badaniu do zeszytu przedmiotowego i zapisać pomiary,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− próbki dzianin lewoprawych,

− lupa,

− zeszyt
− klej

− nożyczki.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj cechy charakterystyczne dzianin na podstawie próbek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z klasyfikacją dzianin,
2) wyszukać z katalogu próbek przykłady dzianin rządkowych i kolumienkowych,
3) utworzyć mini-album z wybranych próbek,

− wybrane próbki podzielić na 2 grupy,

− przykleić na arkuszu papieru,
− opisać cechy charakterystyczne każdej grupy dzianin,

− przedstawić graficznie układ oczek w każdej grupie dzianin.

4) dokonać analizy ćwiczenia,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− katalog próbek dzianin,

− arkusz papieru,
− klej, nożyczki,

− kolorowe flamastry.

Ćwiczenie 3

Porównaj wygląd dzianin wytworzonych ręcznie i maszynowo.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać z wiadomościami dotyczącymi budowy i wyglądu dzianin,
2) z katalogu próbek wybrać 6 próbek dzianin,
3) podzielić próbki dzianin na 2 grupy: wytworzone ręcznie (na drutach lub na szydełku)

lub wytworzone maszynowo,

4) wkleić próbki do zeszytu i scharakteryzować każdą grupę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− katalog próbek dzianin,
− literatura zgodna z p.7 poradnika,

− zeszyt,

− klej,
− nożyczki.

Ćwiczenie 4

Określ prawą stronę dzianiny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi budowy dzianin,
2) z katalogu próbek wybrać 3 próbki dowolnych dzianin,
3) rozpoznać strony prawe na próbkach dzianin,
4) przykleić próbki w zeszycie przedmiotowym i opisać,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− kolekcja próbek dzianin,

− lupa lub mikroskop,

− zeszyt przedmiotowy,
− nożyczki,

− klej.

Ćwiczenie 5

Wyznacz kierunek kolumienek i rządków w dzianinie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową dzianiny,
2) odszukać w literaturze (zgodnie z p.7 poradnika) wiadomości dotyczące wyznaczania

kierunku kolumienek i rządków w dzianinie,

3) z katalogu wybrać 2 dowolne próbki dzianin,
4) rozpoznać kierunek kolumienek i rządków w próbkach dzianin,
5) przykleić i opisać próbki w zeszycie przedmiotowym
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− kolekcja próbek dzianin,
− literatura dotycząca budowy dzianiny,

− zeszyt przedmiotowy,

− nożyczki,
− klej.

Ćwiczenie 6

Rozpoznaj i podziel próbki dzianin według grup splotów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową dzianiny,
2) odszukać w literaturze (zgodnie z p.7 poradnika) wiadomości dotyczące rodzajów

i charakterystyki splotów dziewiarskich,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

3) z katalogu wybrać 5 próbek dzianin,
4) rozpoznać rodzaj splotu każdej próbki,
5) przykleić próbki w zeszycie przedmiotowym dzieląc je według grup splotów,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− kolekcja próbek dzianin,

− literatura dotycząca rodzajów i charakterystyki splotów dziewiarskich,
− zeszyt przedmiotowy,

− nożyczki,

− klej.

5.3.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) opisać jak zbudowana jest dzianina,

†

†

2) dokonać podziału

dzianin, †

†

3) scharakteryzować metody wytwarzania dzianin,

†

†

4) wymienić podstawowe sploty dzianin rządkowych,

†

†

5) wymienić podstawowe sploty dzianin kolumienkowych.

†

†

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.4. Zasady wykończania tkanin i dzianin

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z katalogu tkanin wybierz próbki tkanin, których prawą i lewą stronę można odróżnić na

podstawie sposobu wykończenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem dotyczącym metod wykończania tkanin,
2) wyszukać z katalogu próbki tkanin, których prawą i lewą stronę można odróżnić na

podstawie rodzaju wykończenia,

3) wkleić do zeszytu wybrane próbki, w ten sposób, by widoczna była zarówno lewa jak

i prawa strona tkaniny,

4) ustalić rodzaj wykończenia na podstawie wyglądu próbek i opisać je w zeszycie,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,
− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− katalog próbek tkanin,

− klej,

− nożyczki,
− zeszyt,

− flamastry.

Ćwiczenie 2

Wybierz z katalogu próbek dzianiny poddane procesowi:

− drapania,
− strzyżenia,

− bielenia,

− barwienia,
− apreturowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem dotyczącym przebiegu procesów: drapania, strzyżenia,

bielenia, barwienia i apreturowania,

2) wybrać z katalogu po 2 próbki poddane poszczególnym procesom,
3) wkleić do zeszytu przedmiotowego wybrane próbki dzianin i opisać procesy, którym

zostały poddane,

4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem
− ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− katalog próbek dzianin,

− zeszyt przedmiotowy,
− klej,

− nożyczki,

− flamastry.

Ćwiczenie 3

Rozróżnij tkaniny drukowane i kolorowo tkane na podstawie próbek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z literaturą dotyczącą charakterystyki tkanin drukowanych i kolorowo

tkanych,

2) wybrać z katalogu próbek po 4 przykłady tkanin drukowanych i kolorowo tkanych,
3) utworzyć mini album z wybranych próbek,

− podzielić próbki na 2 grupy,
− przykleić na arkuszu papieru,

− opisać cechy charakterystyczne i zastosowanie tkanin w każdej grupie,

4) dokonać analizy ćwiczenia,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− katalog próbek tkanin,

− arkusz papieru,

− klej, nożyczki,
− kolorowe flamastry.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.4.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) omówić etapy wykończania

tkanin,

†

†

2) wymienić rodzaje procesów wykończania

tkanin,

†

†

3) wymienić etapy wykończania tkanin bawełnianych,

†

†

4) wymienić etapy wykończania

tkanin

lnianych,

†

†

5) wymienić etapy wykończania tkanin wełnianych,

†

†

6) wymienić etapy wykończania tkanin jedwabnych,

†

†

7) dokonać podziału procesów wykończania

dzianin,

†

†

8) wymienić etapy obróbki mokrej dzianin,

†

†

9) wymienić etapy obróbki suchej dzianin,

†

†

10) ustalić rodzaj procesu wykończania dzianiny na podstawie jej wyglądu.

†

†

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.5. Typowe błędy powstające podczas produkcji tkanin i dzianin

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przejrzyj kupon tkaniny w drugim lub trzecim gatunku, wypożyczony z magazynu

szkolnego, określ jakie zawiera błędy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem dotyczącym powstawania błędów w procesie produkcji tkanin.
2) wypożyczyć z magazynu szkolnego kupon tkaniny w drugim lub trzecim gatunku.
3) dokonać oględzin tkanin.
4) zaznaczyć ewentualne błędy na krajce czerwoną nitką.
5) scharakteryzować występujące błędy.
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z instruktażem,
− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− 2 kupony tkanin w drugim lub trzecim gatunku,

− taśma centymetrowa,
− lupa,

− PN -73/P-06709. Tkaniny. Błędy.

Ćwiczenie 2

Przejrzyj 2 wyroby z dzianiny w drugim lub trzecim gatunku, wypożyczone z magazynu

szkolnego, określ jakie zawierają błędy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem dotyczącym powstawania błędów w procesie produkcji

dzianin.

2) wypożyczyć z magazynu szkolnego wyroby z dzianiny w drugim i trzecim gatunku.
3) dokonać oględzin wyrobów.
4) zaznaczyć ewentualne błędy.
5) scharakteryzować występujące błędy.
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− 2 wyroby z dzianin w drugim i trzecim gatunku,
− taśma centymetrowa,

− lupa,

− PN-75/P-84001.Dzianiny.Błędy.

5.5.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) wymienić typowe błędy występujące podczas produkcji tkanin,

†

†

2) wymienić podstawowe błędy występujące podczas produkcji dzianin,

†

†

3) określić w jaki sposób zaznacza się błędy na tkaninie,

†

†

4) wymienić podstawowe błędy powstające podczas wykończania dzianin,

†

†

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test (nr 1) dwustopniowy dla jednostki modułowej
„Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin”

Test nr 1 składa się z 16 zadań, z których:
− zadania: 1–10,13

są poziomu podstawowego,

− zadania:11,12, 14-16

są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

− dobry – za rozwiązanie 12 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

− bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan

testu

Klucz

odpowiedzi

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1. Wyjaśnić budowę tkaniny.

B

P

a

2. Rozróżnić osnowę w tkaninie.

B

P

d

3. Zidentyfikować parametr –

pokrycie w splocie tkackim.

A P

b

4. Rozpoznać sploty tkackie

podstawowe i pochodne.

B

P

A – b, d

B – a, c

5. Rozróżnić sploty tkackie.

B

P

A – b

B – d

C – c

D - a

6. Wyjaśnić budowę tkaniny

żakardowej.

B P

a

7. Rozróżnić rodzaj tkaniny

żakardowej.

B P

c

8. Wyjaśnić budowę oczka.

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

9. Rozróżnić rodzaje tkanin.

B

P

d

10. Określić zadania pracownika

oznaczającego błędy na
tkaninie

C P

c

11. Ustalić kolejność procesów

wykończenia wstępnego
tkanin bawełnianych.

C

PP

1 – b

2 – a

3 – d

4 – c
5 – e

6 – f

12. Dobrać opisy wzorów

drukarskich do rodzajów
tkanin.

C PP

A

–b

B –d

C – c

D – e

E –a

13. Rozróżnić rodzaje tkanin

B

P

a

14. Zapisać wzór na wrobienie

nitki.

A PP

[%]

100

⋅

−

=

o

o

l

l

l

W

15. Określić rodzaje igieł

stosowanych do tworzenia
oczek w dzianinie.

C PP

a

16. Przyporządkować kolory nitek

w krajce do właściwych
surowców.

C PP A

–c

B –a

C – b

D – e

E –d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1) Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2) Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3) Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4) Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5) Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6) Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7) Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8) Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich wiadomości
i umiejętności).

9) Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10) Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11) Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12) Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13) Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14) Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1) Przeczytaj uważnie instrukcję.
2) Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3) Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4) Test zawiera 16 pytań dotyczących budowy, właściwości i zastosowania tkanin i dzianin.

Pytania: 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 15 są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna
odpowiedź jest prawidłowa; pytania: 4, 5, 11, 12, 16 polegają na przyporządkowaniu
właściwych odpowiedzi, a pytanie 14 polega na wstawieniu wzoru.

5) Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

− w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

− w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole,

− w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

6) Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7) Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

tego zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą
przysporzyć Ci pytania: 11-16 gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8) Na rozwiązanie

testu

masz

60

min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− zestaw zadań testowych,
− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Tkanina to:

a) płaski wyrób włókienniczy, wytworzony w procesie tkania,
b) liniowy wyrób włókienniczy,
c) płaski wyrób włókienniczy wytworzony w procesie dziania,
d) liniowy wyrób dziewiarski.

2. Osnowa to nitka:

a) biegnąca po szerokości tkaniny,
b) luźniej skręcona niż wątek,
c) o większym wrobieniu niż wątek,
d) biegnąca wzdłuż tkaniny.

3. Pokrycie w splocie tkackim to

a) miejsce skrzyżowania rządka i kolumieneki,
b) miejsce skrzyżowania osnowy z wątkiem,
c) miejsce skrzyżowania osnowy z rządkiem,
d) miejsce skrzyżowania kolumienki z wątkiem.

4. Przyporządkuj sploty pochodne do splotów zasadniczych:

A – splot płócienny a

–

łamany

b

–

panama

B – splot skośny

c

–

wielorządkowy

d

–

rypsowy

5. Dobierz nazwy tkanin do splotów złożonych:

A – tkanina z dodatkowym wątkiem

a

–

plusz

B – tkanina z okrywą pętelkową

b

–

baja

C – tkanina z okrywą włókienną wątkową

c – welwet

D – tkanina z okrywą włókienną osnowową

d – frotte

6. Cecha charakterystyczna tkanin żakardowych to:

a) wzory splotowe o bardzo dużych raportach,
b) zastosowanie w procesie tkania splotu panama,
c) wzory splotowe o bardzo małych raportach,
d) zastosowanie w procesie tkania splotu płóciennego.

7. Brokat to tkanina żakardowa

a) tkana splotem satynowym i atłasowym,
b) tkana splotem płóciennym i skośnym,
c) przetykana metalową nitką,
d) obiciowa wykonana z wełny.

8. Oczko dzianiny składa się z:

a) przeplotu, słupka, łącznika
b) łuku, dwóch słupków, dwóch łączników
c) łuku, prowadników, dwóch łączników
d) rządka i kolumienki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

9. Aksamit i welur to taniny:

a) z okrywą pętelkową
b) podwójne (dwuwarstwowe)
c) pikowe
d) z okrywą włosową

10. Błędy na tkaninie oznacza:

a) sortowacz,
b) krojczy,
c) brakarz,
d) kreślarz.

11. Ustal właściwą kolejność procesów wykańczania wstępnego tkanin bawełnianych

a)

odklejanie

1

..............................

b)

opalanie 2

..............................

c)

merceryzacja

3

..............................

d) warzenie (gotowanie)

4 ..............................

e)

bielenie 5

..............................

f) kwaszenie, płukanie

6

..............................

12. Dobierz opisy do wzorów drukarskich:

A – wzór roślinny

a – nieregularne mazy

B – wzór geometryczny

b – „łączka”

C – wzór tematyczny

c – wazon z kwiatami

D – wzór orientalny

d – paski

E – wzór abstrakcyjny

e – wzór turecki

13. Tkaniny z okrywą pętelkową to tkaniny:

a) frotte,
b) pikowe,
c) ozdobnie tkane,
d) ażurowe.

14. Podaj wzór na wrobienie nitki:

W =

15. Do tworzenia oczek w dzianinach używa się igieł:

a) języczkowych, haczykowych, suwakowych
b) półpłaskich i okrągłych
c) tylko okrągłych
d) tylko półpłaskich.

16. Przyporządkuj kolory nitek w krajkach tkanin wełnopodobnych do właściwych

surowców:

A - wełna

a – kolor czerwony

B - poliestr

b – kolor zielony

C - poliakrylonitryl

c – kolor niebieski

D - poliamid

d – kolor żółty

E – włókna sztuczne celulozowe

e – kolor szary

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ..................................................................

Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin 311[34].O1.05

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

pyt.

Odpowiedź

Odpowiedź

Odpowiedź

Odpowiedź

Punktacja
(0 lub 1)

1. a

b

c

d

2. a

b

c

d

3. a

b

c

d

4.

A - .........., .............

B - .........., .............

5. A

–

B –

C –

D –

6. a

b

c

d

7. a

b

c

d

8. a

b

c

d

9. a

b

c

d

10. a

b

c

d

11. 1

...........

2 ...........
3 ...........

4 ...........
5 ...........
6 ...........

12. A

–

B –
C –

D –

E –

13. a

b

c

d

14. W

=

15. a

b

c

d

16. A

–

B –
C –

D –

E –

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test (nr 2) dwustopniowy dla jednostki modułowej
„Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin”

Test nr 2 składa się z 16 zadań, z których:
− zadania: 1-10

są poziomu podstawowego,

− zadania:11-16 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

− dobry – za rozwiązanie 12 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

− bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1. Wyjaśnić budowę dzianiny.

B

P

c

2. Nazwać maszyny

wytwarzające dzianiny
kolumienkowe.

A P

a

3. Rozróżnić nitkę tkacką

i dziewiarską.

B P

a

4. Rozróżnić sploty tkackie.

B

P

a) płócienny
b) skośny osnowowy

i wątkowy

c) atłasowy i satynowy

5. Rozróżnić rodzaje tkanin

żakardowych.

B P

a

6. Rozróżnić materiały

odzieżowe z nitek.

B P

a) tkanina
b) dzianina
c) plecionka
d) koronka
e) przędzina.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

7. Rozróżnić materiały

odzieżowe z włókien.

B P

b

8. Rozróżnić materiały

powlekane
i laminaty.

B P

b

9. Nazwać maszyny

wytwarzające dzianiny
rządkowe.

A P

b

10. Wyjaśnić pojęcie: raport

splotu tkackiego.

B P

a

11. Określić techniki wytwarzania

dzianin rządkowych
i kolumienkowych.

C PP

A –a, d, e

B – b, c

12. Scharakteryzować parametr:

wyróżnik cyfrowy splotu.

C PP

ułamek, w którym nad kreską
podaje się liczbę pokryć
osnowowych, a pod kreską
liczbę pokryć wątkowych na
pierwszej nitce wątku w
raporcie splotu.

13. Podać wzór na liczność

osnowy:

A PP

]

100

[

100

0

0

mm

nitek

l

n

N

⋅

=

14. Określić skład surowcowy

tkaniny:

C PP

a

15. Scharakteryzować proces

przygotowawczy do tkania.

C PP

b

16. Określić procesy

wykończalnicze tkanin
i dzianin.

C PP

Procesy
wykończalnic
ze tkanin to:
a) procesy
mechaniczne
b ) procesy
chemiczne

Procesy
wykończalnicze
dzianin to:
a) obróbka mokra

i sucha

b) procesy

uszlachetniania

c) procesy

specjalne

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1) Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2) Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3) Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4) Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5) Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6) Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

7) Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8) Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich wiadomości
i umiejętności).

9) Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10) Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11) Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12) Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13) Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14) Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1) Przeczytaj uważnie instrukcję.
2) Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3) Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4) Test zawiera 16 pytań dotyczących budowy, właściwości i zastosowania tkanin i dzianin.

Pytania: 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 14, 15 są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna
odpowiedź jest prawidłowa; pytanie: 4, 6, 12, 16 to pytania z luką, pytanie: 11 polega na
przyporządkowaniu właściwych odpowiedzi, a pytanie 13 polega na wpisaniu wzoru.

5) Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

• w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

• w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole,
• w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy,

6) Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7) Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

tego zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą
przysporzyć Ci pytania: 11 – 16 gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8) Na rozwiązanie

testu

masz

60

min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Dziania to:

a) płaski wyrób włókienniczy wytwarzany w procesie tkania,
b) liniowy wyrób włókienniczy wytwarzany w procesie dzianina,
c) płaski wyrób włókienniczy wytwarzany w procesie dziania,
d) liniowy wyrób włókienniczy wytwarzany w procesie tkania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

2. Maszyny wytwarzające dzianiny kolumienkowe:

a) osnowarki,
b) falowarki,
c) szydełkarki,
d) przeplatanki.

3. Nitka dziewiarska w porównaniu z tkacką jest:

a) luźniej skręcona,
b) mocniej skręcona,
c) sztywniejsza ,
d) bardziej ozdobna.

4. Podstawowe sploty tkackie to:

a) ................................
b) ................................
c) ................................

5. Tkaniny żakardowe to:

a) tkaniny krawatowe, adamaszek, brokat
b) płótno, kora, kurza stopka
c) pepita, dżins, filc
d) flanela, frotte, madras

6. Materiały odzieżowe z nitek to:

a) ................................
b) ................................
c) ................................
d) ................................
e) ................................

7. Materiały odzieżowe z włókien to:

a) tkanina i dzianina,
b) filc i włóknina,
c) materiały powlekane,
d) laminaty.

8. Materiały powlekane i laminaty powstają z:

a) z nitek,
b) z połączenia surowców o różnych postaciach,
c) z włókien,
d) z przędzin.

9. Falowarki i szydełkarki to maszyny, na których wytwarza się:

a) dzianiny kolumienkowe
b) dzianiny rządkowe
c) koronki
d) plecionki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

10. Raport splotu w tkaninie to:

a) najmniejsza liczba nitek osnowy i wątku, po której porządek przeplatania się obu

układów nitek w tkaninie powtarza się,

b) największa liczba oczek w rządku i kolumience, która powtarza się w ściśle

określonym porządku na powierzchni dzianiny,

c) największa liczba nitek osnowy i wątku, po której porządek przeplatania się obu

układów nitek w tkaninie powtarza się,

d) najmniejsza liczba oczek w rządku i kolumience, która powtarza się w ściśle

określonym porządku na powierzchni dzianiny.

10. Pogrupuj sploty dziewiarskie w zależności od techniki wytwarzania:

A – sploty dzianin rządkowych

a – splot lewoprawy

b – łańcuszek

B – sploty dzianin kolumienkowych

c – trykot

d

–

splot

dwuprawy

e

–

splot

dwulewy

11. Wyróżnik cyfrowy splotu to ................................................................................................
.................................................................................................................................................

12. Podaj wzór na liczność osnowy:



13. Rozpoznaj procentowy skład surowcowy tkaniny, która ma w krajce 2 nitki niebieskie

i 3 czerwone:
a) 40% wełny i 60%elany
b) 40% wełny i 60% anilany
c) 40% elany i 60% wełny
d) 40% argony i 60% polany

14. Nawijanie, snucie, klejenie osnów, przewlekanie to etapy przygotowania przędzy do:

a) dziania,
b) tkania,
c) wykończania,
d) barwienia

15. Wymień procesy wykańczalnicze tkanin i dzianin:

Procesy wykańczalnicze tkanin to:

a) ...........................................
b) ...........................................

Procesy wykańczalnicze dzianin to:

a) ...........................................
b) ...........................................
c) ...........................................

N

o

=

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ..................................................................

Określanie parametrów struktury tkanin i dzianin 311[34].O1.05

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

pyt.

Odpowiedź

Odpowiedź

Odpowiedź

Odpowiedź

Punktacja
(0 lub 1)

1.

a b c d

2.

a b c d

3.

a b c d

4. a

-

b -

c-

5.

a b c d

6. a) ...................................

b) ...................................
c) ...................................

d) ...................................
e) ...................................

7.

a b c d

8.

a b c d

9.

a b c d

10.

a b c d

11.

A - .............. , .............., ..............

B - .............., ..............

12. Wyróżnik cyfrowy splotu to: ....................................................................................................

...................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................. .

13.

N

0

=.........................

14.

a b c d

15.

a b c d

16. Procesy

wykończalnicze tkanin to:

a ) ...........................................
b) ...........................................

Procesy wykończalnicze dzianin to:

a)…........................................
b)...........................................
c)...........................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

7. LITERATURA

1. Filipiak I., Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. WSiP, Warszawa 1986
2. Furmańska A.: Konserwacja wyrobów włókienniczych. Część 2. WSiP, Warszawa 1985
3. Idryjan-Pajor J.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Stowarzyszenie Oświatowców Polskich

w Toruniu, Toruń 2000

4. Kornobis E., Mrożewski Z., Stajniak K.: Dziewiarstwo. WSiP, Warszawa 1983
5. Nycz E., Owczarz R., Średnicka L.: Budowa tkanin. WSiP, Warszawa 1990
6. Panek W., Turek K.: Technologia tkactwa. WSiP, Warszawa 1985
7. Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999
8. Pawłowa M., Skoracki J., Smirnow W.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Politechnika

Radomska, Radom 2001

9. Praca zbiorowa: Materiałoznawstwo włókiennicze do technikum. WSiP, Warszawa 1992
10. Samek P.: Krwiectwo. Materiałoznawstwo. WSiP, Warszawa 1999
11. Szarek H: Konserwacja wyrobów włókienniczych. Część 1. WSiP, Warszawa 1985