ISBN 978-83-7572-517-9
Prawo Pracy
w orzeczeniach Sądu Najwyższego
N
NUMER SPECJALNY
U
M
E
R
P
E
C
J
A
L
N
Y
W TYM NUMERZE M.IN.:
Dowody przed sądem pracy
Obowiązek wskazania
dowodów ............................. 2

Kto ma obowiązek wskazania dowodów?
Kto ma obowiązek
przedstawienia dowodów
w postępowaniu przed
SKA
ADASZ POZEW  MUSISZ PRZEDSTAWIĆ DOWODY
sądem pracy?

Czy sąd pracy pomoże
Kodeks pracy nie zawiera żadnych re- również zobowiązany do przeprowadzenia
stronom w szukaniu dowodów
gulacji związanych z postępowaniem do- z własnej inicjatywy dowodów zmierza-
na potwierdzenie ich
wodowym w przypadku sporu sądowego jących do wyjaśnienia okoliczności istot- roszczeń?
w sprawach pracowniczych. Stąd też postę- nych dla rozstrzygnięcia sporu pomiędzy

5 przypadków odwrócenia
powanie to toczy się na takich zasadach, pracownikiem i pracodawcą (patrz: wyrok
ciężaru dowodu w kierunku
jak w innych sprawach cywilnych. Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 29 grudnia
pozwanego
Generalnie w sporach sądowych pomię- 2003 r., I ACa 1457/03). Może on bowiem
dzy pracownikiem i pracodawcą strona, która przeprowadzić z urzędu dowód niewskaza-
Rodzaje dowodów ........ 3 7
występuje do sądu pracy z pozwem (powód), ny przez stronę tylko wyjątkowo.
musi wskazać dowody potwierdzające słusz- A zatem jeśli chcesz wygrać proces są-

Jakie dokumenty można
ność jej żądania kierowanego pod adresem dowy z pracownikiem, to niezależnie od
przedstawiać, jako dowody,
drugiej strony (pozwanego). Zawsze jednak tego, czy jesteś powodem czy pozwanym
przed sądem pracy?
pozwany może  a nawet, dla własnego do-  musisz być aktywny w zakresie przedsta-

Które dokumenty są
bra, powinien  przedstawiać dowody za- wiania dowodów. W przeciwnym wypadku
najbardziej wiarygodne?
świadczające o tym, że powód nie ma racji. sąd pracy może bowiem uznać za pewne
Pamiętaj też, że sąd pracy, co do zasa- (prawdziwe) fakty udowadniane przez

Jak przygotować dokument
dy, nie będzie szukał za pracownika, a tym pracownika, co do których Ty nie przedsta-
do wysłania go do sądu?
bardziej za pracodawcę dowodów na to, iż wiłeś żadnych dowodów przeciwnych.

Kogo warto powoływać
zgłaszane przez nich roszczenia są uzasad-
na świadka w sprawach
nione. Nie jest bowiem zadaniem sądu wy- Podstawa prawna:
pracowniczych?
krywanie środków dowodowych mających
art. 6 Kodeksu cywilnego,

uzupełnić lub wyjaśnić i udowodnić twier- art. 230, art. 232 Kodeksu postępowania
Czym grozi  ustawianie
dzenia stron procesu. Sąd pracy nie jest cywilnego (dalej kpc). zeznań świadka?

Kiedy sąd skorzysta z opinii
Szanowni Państwo,
biegłego?
staracie się Państwo w sprawach pracowniczych postępować zgod-

Czy opinia biegłego jest
nie z prawem. Jak jednak pokazuje praktyka, nie uchroni to Państwa
 nietykalna ?
w 100% od sytuacji konfliktowych, które coraz częściej mają swój finał

w sądzie pracy. No i wówczas wiadomo  wygrywa ten, kto ma moc- Czy billingi telefoniczne lub
e-maile mogą być dowodem
niejsze argumenty. Sąd przecież nie uwierzy nikomu  na słowo . Za-
przed sądem pracy?
żąda wiarygodnych dowodów. Trzeba zatem wiedzieć, jak je zawczasu zdobywać.
Dlatego też przygotowaliśmy dla Państwa specjalny numer miesięcznika  Prawo
Wniosek dowodowy ......... 8
pracy w orzeczeniach Sądu Najwyższego , w całości poświęcony dowodom przed
sądem pracy. Sędzia sądu okręgowego oraz radca prawny radzą w nim, jak po-

Co powinno się znalez
ć we
stępować w kontaktach z pracownikami, abyście Państwo w razie ewentualnego
wniosku dowodowym?
sporu mieli w ręku argumenty, które przekonają sąd pracy do Państwa racji.

Co trzeba dołączyć do
Zapraszam do lektury
Dominik Wajda
takiego wniosku?
ekspert z Sądu Najwyższego,

Kto powinien podpisać
konsultant merytoryczny  Prawa pracy w orzeczeniach Sądu Najwyższego
wniosek dowodowy?
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym BooksLand.com.pl.
Obowiązek wskazania dowodów
NUMER SPECJALNY
ż
Prawo Pracy w orzeczeniach Sądu Najwyższego
5 PRZYPADKÓW ODWRÓCENIA CI
ŻARU DOWODU W KIERUNKU POZWANEGO
Wprawdzie, co do zasady, to po- 2. Nieprawidłowości w prowadzeniu
prowadzić ewidencję czasu pracy,
wód musi przedstawić sądowi dowody dokumentacji pracowniczej
z uwzględnieniem pracy w godzinach
potwierdzające słuszność jego rosz- W związku z zatrudnianiem pracow-
nadliczbowych, którą udostępnia
czeń. Mogą się jednak zdarzyć sytuacje, ników musisz prowadzić m.in. ewidencję
na żądanie pracownika. Sąd powi-
w których to pozwany będzie musiał czasu pracy, listy obecności, listy płac. Za-
nien zatem wymagać od pracodawcy
udowodnić, że powód się myli. W prze- niedbania w tym zakresie mogą postawić
przedłożenia takiej dokumentacji,
ciwnym razie na pewno przegra proces. Cię w trudnej sytuacji, gdy np. pracownik
a w przypadku jej braku uzyskać szcze-
Dochodzi wówczas do tzw. odwrócenia pozwie Cię do sądu pracy o nadgodziny
gółowe wyjaśnienia odnośnie do zgła-
ciężaru dowodu. czy o wypłatę zaległej premii.
szanych przez pracowników roszczeń.
Wprawdzie, co do zasady, to pra-
Z uzasadnienia wyroku SN z 23 listopada
1. Spory o dyscyplinarkę i wypowiedzenie cownik (powód), który żąda od pra-
2001 r., I PKN 678/00
Do sądów pracy coraz częściej trafia- codawcy zapłaty za nadgodziny, musi
ją odwołania pracowników od zwolnie- udowodnić, że faktycznie pracował 3. Spory dotyczące szkody w mieniu
nia dyscyplinarnego z powodu ciężkiego ponad normę w konkretnych dniach powierzonym
naruszenia przez pracownika obowiąz- i wymiarze. Jednak najpewniejszy do- W sprawach dotyczących odpowie-
ków służbowych (art. 52 ż 1 pkt 1 kp). wód w tej sprawie  ewidencję czasu dzialności materialnej pracowników
Obowiązek wskazania dowodów (ciężar pracy  posiada pracodawca i powinien za powierzone im mienie pracodaw-
dowodu) spoczywa w takim przypadku przedstawić go sądowi. Gdy zaś praco- cy istnieje domniemanie, że pracow-
na pracodawcy, mimo że to pracownik dawca nie prowadził ewidencji czasu nik ponosi pełną odpowiedzialność
jest powodem. A zatem to pracodawca pracy lub niewłaściwie ją prowadził za szkodę w tym mieniu. Od tej od-
musi udowodnić, że rozwiązując z pra-  wówczas, aby wygrać spór z pracow- powiedzialności pracownik może się
cownikiem umowę o pracę, nie naru- nikiem, będzie on zobowiązany przed- uwolnić, jeśli wykaże (udowodni), że
szył przepisów prawa pracy. stawić dowody zaświadczające, że pra- szkoda powstała z przyczyn od niego
cownik nie pracował w nadgodzinach. niezależnych (art. 124 kp).
Zdaniem Sądu Najwyższego
Bez posiadania prawidłowej ewidencji A zatem gdy pozwiesz pracownika
czasu pracy może się to jednak okazać do sądu pracy o wyrównanie szkody
Jeżeli pracownik zwolniony z pracy
bardzo trudne. powstałej w mieniu powierzonym,
w trybie dyscyplinarnym wystąpi do
Podobnie  braki w dokumentacji nie musisz udowadniać, że pracownik
sądu o odszkodowanie albo o przy-
płacowej mogą narazić pracodawcę na ponosi pełną odpowiedzialność za tę
wrócenie do pracy, ciężar udowodnie-
przegraną w sądzie wówczas, gdy pra- szkodę. Przeciwnie  to pracownik,
nia faktów potwierdzających ciężkie
cownik domaga się wypłaty zaległego przeciwko któremu kierowane jest
naruszenie obowiązków przez pra-
wynagrodzenia. Otóż jeśli pracodawca roszczenie o naprawienie szkody, aby
cownika spoczywa na pracodawcy.
zaniedbywał prowadzenie dokumen- wygrać proces, musi udowodnić, że
Pracodawca będzie musiał dodatko-
tacji płacowej, wówczas to on będzie szkoda powstała z przyczyn od niego
wo udowodnić winę umyślną lub co
musiał wykazać, że pracownik otrzy- niezależnych, a zwłaszcza z powodu
najmniej rażące niedbalstwo pra-
mał wszystkie składniki dochodzone- niezapewnienia przez pracodawcę wa-
cownika w naruszeniu jego podsta-
go przed sądem wynagrodzenia (patrz: runków umożliwiających zabezpiecze-
wowych obowiązków. Jest to warun-
wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku nie powierzonego mienia.
kiem koniecznym do uznania przez
z 10 kwietnia 2003 r., III APa 40/02). Pracodawca powinien zaś jedynie
sąd, że pracodawca był uprawniony
udowodnić, że mienie zostało pracow-
do tego, aby rozwiązać z pracowni-
Zdaniem Sądu Najwyższego
nikowi prawidłowo powierzone, oraz
kiem umowę bez wypowiedzenia.
powinien wykazać wysokość powstałej
Wyrok SN z 6 lutego 1997 r., I PKN 68/96 1. Pracodawca, który wbrew obowiąz-
szkody.
kowi nie prowadzi list obecności, list
Podobnie będzie, gdy pracownik od-
płac ani innej dokumentacji ewiden-
Przykład z sali sądowej:
wołuje się do sądu pracy od rozwiąza-
cjonującej czas pracy pracownika
nia przez pracodawcę za wypowiedze- W jednej ze spraw pozwany o odszko-
i wypłacanego mu wynagrodzenia,
niem umowy o pracę zawartej na czas dowanie pracownik sklepu przedsta-
musi liczyć się z tym, że będzie na nim
nieokreślony, uznaje bowiem to wypo- wił, jako dowód mający uwolnić go
spoczywał ciężar udowodnienia nie-
wiedzenie za nieuzasadnione. Wówczas od odpowiedzialności materialnej,
obecności pracownika, jej rozmiaru
to pozwany pracodawca musi udowod- zeznanie świadka, który słyszał, jak
oraz wypłaconego wynagrodzenia.
nić, że wskazane przez niego przyczy- pracodawca odmówił pozwanemu
Wyrok SN z 14 maja 1999 r., I PKN 62/99
ny wypowiedzenia faktycznie istniały pracownikowi przeprowadzenia in-
i wystarczająco uzasadniały rozwiązanie 2. Nie można przyjąć, że ciężar do- wentaryzacji towaru w sklepie przed
umowy o pracę. Pracownik zaś powi- wodu w zakresie czasu pracy obarcza jego powierzeniem. Sąd uznał to za
nien udowodnić, że wypowiedzenie jest wyłącznie pracownika, który docho- dowód wystarczający do przyjęcia, że
mimo to nieuzasadnione (patrz: wyrok dzi roszczeń z tym związanych. To pracodawca nie przekazał pracowni-
SN z 8 marca 1977 r., I PRN 17/77). pracodawca jest bowiem obowiązany kowi powierzonego mienia w sposób
Strona 2 | www.orzeczeniakadrowe.pl
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym BooksLand.com.pl.