Agatce, Anetce, Asi, Bogusi, Elżuni, Erykowi,
Iwonce, Jagódce, Jarkowi, Kamelce, Karolkowi,
Malwince, Małgosi, Natalce, Przemkowi, Romcio-
wi, Sabince, Stefankowi, Tomciowi, Wojtusiowi.

Witaj,

Nazywam się Andrzej Fe-
snak. Zajmuję się edukacją
i finansami. Opowiem Ci, jak
to robię. Jestem licencjono-
wanym doradcą finansowym
EFC®, a także master tre-
nerem i pracownikiem aka-
demickim. Wypromowałem
jako doktor ponad 50 ma-
gistrantów i dyplomantów

na Akademii Ekonomicznej, ponad 100 trenerów
w Polsce oraz Serbii. Moją specjalizacją są finan-
se, umiejętności interpersonalne, metody edukacji
ludzi dorosłych, retoryka i komunikowanie inter-
personalne.

Jestem również spikerem, motywatorem i mode-
ratorem konferencji w kilku językach. Napisałem
pierwszy w Polsce podręcznik dla trenerów zajmu-
jących się Edukacją Ludzi Dorosłych.

O autorze…

Andrzej Fesnak

Jako wolny dziennikarz jestem autorem około 200
artykułów o tematyce finansowej, ubezpieczenio-
wej, sprzedażowej. Część z nich można przeczytać
na portalach takich jak

Przez moje ręce trenera przeszło kilkadziesiąt ty-
sięcy osób. Kształcę doradców finansowych w Eu-
ropejskiej Akademii Planowania Finansowego
i ustalam razem z innymi kryteria wykształcenia
konieczne do wykonywania tego zawodu. Z efek-
tów moich działań jako wiceprezesa Polskiej Izby
Pośredników Finansowych i Ubezpieczeniowych
już korzystasz. To nasza Izba sprzeciwiła się usta-
wie o pośrednictwie ubezpieczeniowym zakazują-
cym istnienia małych agencji. Dzięki nam nadal
można porównać w jednym miejscu kilka ubezpie-
czeń i je kupić. Ale ważniejsza jest nasza inicjatywa
Komitetu Razem. Walczymy o odpisy podatkowe
na przyszłe cele emerytalne. Chodzi o to, abyś nie
musiał dziś opodatkowywać tych pieniędzy, które
prywatnie przeznaczasz na przyszłą emeryturę, bo
jak wiesz, państwo i ZUS niewiele mogą Ci zaofe-
rować. Być może znasz mnie z wystąpień telewizyj-
nych w TVN CNBC. A może znasz jeden z moich
projektów finansowych? Napisałem ich wiele. Je-
stem autorem merytorycznym takich projektów,
jak:

Rozwiązywanie Zagadnień Finansowych 1.0

Rozwiązywanie Zagadnień Finansowych 1.7

Andrzej Fesnak

Akademia Ubezpieczeniowa

Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Finansowej

Seminarium dla inwestorów w nieruchomości

Seminarium Matura Finansowa

Seminarium Finanse Firmy

Kurs multimedialny „Kuźnia Milionerów”

Andrzej Fesnak

Mój nowy projekt to pierwszy w Polsce

Finansowy Edukacyjny Show:

Nauka. Aktywność. Kompetencje.

Finanse Dziecka

…aby Twoje dziecko było zamożne…

…aby Twój wnuk był bogaty…

Andrzej Fesnak

Zapraszam Cię na ten show…

Porozmawiamy o finansach przy pomocy genialnych

metod uczenia, jedynych w swoim rodzaju.

Dostaniesz komputer finansowy, zaś ja nauczę Cię szyb-

ko, jak się min posługiwać. Pomoże Ci on łatwo opano-

wać finanse i zbudować zamożność Twojego dziecka.

A to przecież ważne, prawda?

PS Autor też był kiedyś dzieckiem. Ale to było ponad pół

wieku temu…

Dlaczego temat zamożności dzieci został przeze
mnie wzięty pod lupę?

Ponieważ uważam, że nasze społeczeństwo jest
pod względem roli dziecka przesiąknięte hipokry-
zją. Rodzina i dzieci są świętym hasłem wszystkich
ugrupowań politycznych w Polsce od czasów tzw.
komuny do dziś. A jakie są fakty?

System zdrowia i opieki zdrowotnej dzieci jaki jest
— każdy widzi. Powiedzmy, daleki od ideału. Hor-
ror związany z wprowadzeniem gimnazjów przeżył
już każdy rodzic i wie, że system edukacji szkolnej
też jest daleki od ideału.

Ale jest też wiele innych aspektów. Dzieci wcale
nie są równouprawnionymi obywatelami. Państwo
dba o rodziny, ale pracujący rodzice muszą mieć
szczęście jak w totolotku żeby dziecko trafiło do
sensownego przedszkola z powodu braku miejsc.
Widok mamy borykającej się z wózkiem na scho-
dach, przystanku autobusowym czy przy wejściu do
wielu obiektów handlowych już nawet nie szokuje.
Kiedyś mówiło się, że „dzieci jak ryby — głosu nie

Wstęp

Andrzej Fesnak

mają” i to hasło pokutuje do dziś. Są nawet skle-
py, gdzie wstęp z małymi dziećmi jest zabroniony.
Ale aby nie popadać w hiobowy nastrój, zacytujmy
sobie wspaniałego poetę i pieśniarza Marka Gre-
chutę:

„Piękny jest kraj, gdy wszystko wszystkim wydaje
się jeszcze złe.”

Jest co poprawiać

Uważam, że dużo można poprawić w sferze na-

szej edukacji finansowej.
Uważam , że szkoły w ogóle nie uczą, jak posłu-

giwać się pieniędzmi.
Uważam , że edukacja oparta jest na XIX wiecz-

nych modelach — zamiast rozwiązywać proble-
my finansowe — uczy algebry finansowej.
Uważam, że polskie uczelnie uczące finansów

nie uwzględniają postępu w rozwoju świata
z ostatniego ćwierćwiecza — nigdzie nie stosują
komputerów finansowych ani nie uczą studen-
tów, jak się nimi posługiwać.
Uważam, że brak jest szerokiej edukacji na te-

mat roli procentu składanego w życiu człowie-
ka.
Uważam, że brakuje wiedzy, jak działa procent

składany zarówno w inwestycjach, jak i dłu-
gach. Innymi słowy, nie wiesz i nie potrafisz
sobie obliczyć, jakie efekty daje regularne in-

Andrzej Fesnak

westowanie ani jakie spustoszenie powoduje
określone oprocentowanie kredytu.
Uważam, że nie mamy wzorów, jak kształcić

dzieci w sprawach finansowych.
Uważam, że w społeczeństwie istnieje niska kul-

tura pieniądza — albo się go nie docenia i pomija
(bo pieniądze to nie wszytko), albo apoteozuje,
traktując jak wyznacznik wszystkiego (liczy się
tylko kasa).
Uważam, że brak jest systematycznych rozmów

o finansach z dziećmi w domach rodzinnych.
Uważam, że nie ma wzorów pozytywnych two-

rzenia zamożności dla dziecka, ale są negatyw-
ne doświadczenia (słynne polisy z PZU).
Uważam, że planowanie finansów dziecka i jego

zamożności nie jest społecznym ruchem o sze-
rokim zasięgu.
Uważam, że nie ma zwyczaju planowania za-

możności przez pokolenia np. bogactwa wnuka
— zwłaszcza gdy wnuk się jeszcze nie narodził.

Co sądzisz o tej liście? Można ją jeszcze wydłużyć,
prawda? A zatem skoro o zamożności się nie uczy
w szkołach — nauczmy się sami.

Przygotowałem najczęściej zalecanych przez

doradców finansowych. Dzięki nim Twoje

Dziecko ma szansę zostać zamożnym. Być

może część z nich znasz — zastanów się zatem

ponownie nad nimi. Jeśli ich nie znasz —

prześledź ich sens.

Andrzej Fesnak

Tak, omawiamy ważne aspekty budowania zamożności

u dzieci.

Co to znaczy, że masz płacić sobie lub Twojemu
dziecku na początku? Przecież są ważniejsze wy-
datki: czynsz, prąd, gaz, telefon, żywność, benzyna,
ubezpieczenie samochodu, napoje, ubrania. Poza
tym piwa by się człowiek napił, szminka potrzebna,
kosmetyki, lody można zjeść, bo lato, kebab ładnie
pachnie, drink w zimowy wieczór by się przydał itd.

Jestem pewien, że w pisaniu listy wydatków je-
steś po stokroć — o ile nie tysiąckroć — lepszy ode
mnie.

I co z tego wynika?

Prosta rzecz — jak będziesz zawsze myśleć o sobie
na końcu i o Twoim dziecku na końcu — to nie masz
szansy na zdobycie zamożności. Mówiłem o tym
wielokrotnie w programach TVN CNBC. Najpierw
płać swojemu dziecku lub sobie. Umieść siebie na
samym początku listy płac. Czym to może skutko-
wać? Regularnym budowaniem zamożności, krok
po kroku, dzień po dniu, miesiąc po miesiącu. Je-
żeli najpierw zainwestujesz dla swojego dziecka
a potem będziesz impulsywnie kupować ubranka

asada

Płać Twojemu dziecku na

początku

Andrzej Fesnak

i zabawki, bo właśnie jest okazyjna przecena —
będziesz regularnie budować zamożność swoje-
go dziecka. Jeżeli będziesz najpierw kupować, bo
ładne i sprawisz dziecku przyjemność — obdarzysz
je NIETRWAŁYMI PRZEDMIOTAMI, A ZAMOŻ-
NOŚCI NIE BĘDZIESZ BUDOWAĆ WCALE.

Innymi słowy

Jeśli stawiasz budowanie zamożności Twojego
Dziecka na ostatnim miejscu listy płac daleko poza
promocjami sklepowymi — to czego oczekujesz?

Jak możesz zbudować zamożność finansową? Aby
to się wydarzyło musi być ona pierwszym celem.

Co to znaczy płać sobie w zorganizowany sposób?
I dlaczego sobie, skoro mówimy o zamożności
dziecka? Jak to połączyć i zrozumieć? To bardzo
proste. Otóż zamożność tworzy się systematycznie.
A to oznacza, że proces jej tworzenia nie może być
uzależniony od przypadku. Jakie przypadki mogą
wchodzić tu w grę?

Możesz zapomnieć.

Mogą być inne wydatki.

Może być za późno.

Możesz być zawalony pracą.

Możesz mieć zbyt dużą ilość działań.

Może wystąpić brak połączenia z internetem.

Ale czy to jest powód, żeby zrezygnować z zamoż-
ności, bo się jest zmęczonym i zapomina o prze-
lewie? Dlatego należy zadbać o to, aby pieniądze
automatycznie pojawiały się na osobnym rachun-
ku. Automatycznie oznacza to, że masz w tym celu
zlecenie stałe w banku ustalone na określony dzień
miesiąca. Najlepiej jest ustalić je na taki dzień, kie-
dy z pewnością wiadomo, że są na koncie środki

asada

Płać sobie w zorganizowany

sposób

Andrzej Fesnak

i zlecenie zostanie zrealizowane. Problem możesz
rozwiązać łatwo, definiując stały przelew. Można
pójść do banku i złożyć stałe zlecenie. Można też
zrobić to przy pomocy bankowości internetowej.

Istotne jest, aby ustalić datę, kiedy na koncie są
środki. To jeden z kluczowych momentów analizy
przed podjęciem decyzji. Zapewne domyślasz się,
że to samo należy zrobić w przypadku budowania
zamożności Twojego dziecka. Należy inwestować
w zorganizowany i regularny sposób. Większość
ludzi żyje nadzieją złotego strzału. Pewnego dnia
niebo będzie przychylne nam. Zarobimy dużo, zro-
bimy super interes, dostaniemy nagrodę, odziedzi-
czymy spadek, wygramy w lotka. I wtedy się odku-
jemy i zainwestujemy!

Ale co będzie, gdy przez ćwierć wieku — nie zdarzy
się nic, człowieku? To znaczy, że czas na wychowa-
nie dziecka bezpowrotnie minie, a zamożności jak nie
było, tak nie ma. Zamożność tworzy się regularnością,
a nie złotym strzałem. Ludzie mają tendencje do prze-
ceniania tego, co robią jednorazowo w tygodniu czy
w miesiącu, a nie doceniają tego, co mogą zrobić lata-
mi poprzez systematyczne działania. TO WAŻNE ZA-
RÓWNO DLA CIEBIE, JAK I TWOJEGO DZIECKA.

Innymi słowy

Jeśli zorganizujesz sobie procedurę płacenia, aby
była regularna, to stwarzasz sobie realną szansę
zbudowania zamożności własnego dziecka!

Andrzej Fesnak

Na przekór wam wszystkim i tak będę

niezależna finansowo.

„Dzieci kosztują” — wiesz o tym lepiej niż ja. Po-
nieważ codziennie ponosisz opłaty i koszty związa-
ne z ich utrzymaniem. Wiesz, ile kosztują ubrania,
wyżywienie, lekarstwa, szkoły, przedszkola, edu-
kacja dodatkowa, wakacje, hobby. Pamiętaj jednak
o jednym nagminnym błędzie popełnianym dość
często. W firmach np. ludzie często nie oddziela-
ją pieniędzy prywatnych od firmowych. Zwłasz-
cza, gdy prowadzą działalność gospodarczą, mają
tendencję, by traktować przychody jako zarobione
pieniądze.

A przecież zarobione pieniądze prywatne to te pie-
niądze, które masz na koncie bez konieczności pła-
cenia podatku — bo już jest zapłacony i bez koniecz-
ności ponoszenia dodatkowych kosztów, bo są to
już Twoje pieniądze prywatne. W przypadku dzieci
często utożsamiamy koszty wychowania i nakłady
poniesione z tego tytułu z pojęciem zamożności
dziecka. To, że nie brakuje mu niczego, bo dba-
my o nie, to jedno, a to, czy budujemy zamożność
dziecka — to drugie i zupełnie inne zagadnienie.

asada

Oddzielaj koszty utrzymania

i wychowania od budowania

dobrobytu

Andrzej Fesnak

Zamożność to pieniądze zainwestowane w gotów-
ce. To kwota, którą dziecko posiada i która może
generować mu przychody. To nie jest to samo co
wysokość kosztów utrzymania. Oczywiście urlop
zimowy w Szwajcarii to bardzo „fajowe i odloto-
we” przeżycie i dzieci będą zadowolone. Nikt też
nie kwestionuje potrzeby wakacji i odpoczynku.
Ale chyba rozumiesz, że z 25 zimowych urlopów,
jeśli kosztowały, nawet tylko 5000 zł, wcale nie
zbuduje się stan konta 125 000 zł plus odsetki. To
nie to samo. A zatem koszty to jedno, a inwestycje
to drugie.

Innymi słowy

Budowanie zamożności oznacza konieczność wy-
odrębnienia nowych finansów. Łączenie mentalnie
kosztów utrzymania z budowaniem zamożności nie
prowadzi do niczego. Należy przeznaczać na ten cel
inne pieniądze.

Andrzej Fesnak

Może będę muzykiem,

melomanem albo dyrygentem?

Dzieciom chcemy przychylić nieba i chętnie je roz-
pieszczamy. To oczywiste i naturalne prawo każ-
dych rodziców, a jeszcze chyba bardziej dziadków.
Zastanów się nad doświadczeniami wielu ludzi ze
społeczeństw zachodnich. Otóż powoli panuje tam
przekonanie, że topienie dzieci w zabawkach wca-
le nie jest konieczne i na dodatek daje dziecku zły
przekaz.

Być może masz już to doświadczenie za sobą, że
dziecko zostało zarzucone zabawkami i z całej tej
sterty i tak najważniejsza okazała się ulubiona
szmaciana lalka prana już tyle razy, że kolorów
nie widać. Albo spośród różnych elektronicznych
gadżetów ważniejszy okazuje się wystrugany z de-
ski przez starszego brata drewniany samochodzik.
Wydaje się to nam irracjonalne, ale dzieci mają
swoje prawo wyboru i własny świat wartości.

Co mówi nam doświadczenie innych bogatszych
państw, które mają wysoko rozwinięty przemysł
zabawkarski i ogólnie dziecięcy? Nadmiar zaba-
wek może stwarzać przekonanie, że wszystko jest

asada

Zastanów się nad sensem

„topienia” w zabawkach

Andrzej Fesnak

łatwe i na wyciągnięci ręki, „bezkosztowe” i nie na-
leży tego szanować. Zepsuło się — to wyrzucamy,
a inna ciocia lub inny wujek kupią następne. W ta-
kiej sytuacji dziecko nie szanuje zabawek, nie zna
ich wartości. Nie musi tak wcale być — ale może!!!

Czy nie można by zastosować wariantu ślubnego
tak popularnego w ostatnich latach? Pary korzy-
stają ze wcześniejszych doświadczeń innych par.
Nie chcą już dostawać w prezencie ślubnym po
pięć lampek nocnych, cztery czajniki etc. Zamiast
tego robią listę prezentów lub proszą po prostu
o pieniądze. Dziecko powinno mieć zabawki, ale
właściwą ich ilość.

Może w kręgu najbliższej rodziny da się ustalić, że
zamiast ciągłego kupowania zabawek lepsze było-
by współfinansowanie polisy inwestycyjnej? Re-
gularnie lub nieregularnie. Albo dopłaty do konta
bankowego? Albo kupno jednostek TFI?

50 zł miesięcznie na 10% rocznie daje 25-latkowi 66 894 zł
100 zł miesięcznie na 10% rocznie daje 25-latkowi 133 789 zł
200 zł miesięcznie na 10% rocznie daje 25-latkowi 267 578 zł

Gumowe kaczuszki, pluszaki, klocki Lego i chińskie
elektroniczne zabawki tego nie zapewnią, prawda?

Andrzej Fesnak

A gdyby zrobić listę tak jak oni?

Andrzej Fesnak

Innymi słowy

Możesz się zastanowić, czy zamiast topić dziecko
w zabawkach, nie byłoby lepszą strategią przezna-
czyć części tych kwot na budowanie zamożności
dziecka.

Rozwój to droga od ciemności do światła. Ale nie
chcę być uduchowionym i biednym. Chcę być za-
możnym i szlachetnym…

Andrzej Fesnak

Taki Tigger! A czy wiecie, co to znaczy nadrobić 25 lat

bez inwestowania?

Chyba naprawdę będę musiał zostać tygrysem na

giełdzie.

Bogactwo i zamożność ma wiele wymiarów. Nie po-
sądzam Cię o szczególne czytanie prasy brukowej
pełnej sensacyjnych plotek, ale z pewnością obiły
Ci się o uszy różne ekscesy i wydarzenia firmowane
nazwiskiem Paris Hilton. Dziedziczka fortuny czer-
pie z życia pełnymi garściami — przy czym wiele
osób twierdzi, że nie koniecznie najmądrzej. Paris
uczestniczyła w tysiącach party z alkoholem, nar-
kotykami i ekscesami o podtekście erotycznym —
o czym donosi prasa brukowa i portale sensacyjne.

Dla kontrastu — Książę Karol odbył staranne wy-
kształcenie, jest archeologiem, antropologiem i hi-
storykiem, specjalizuje się w historii wypraw krzy-
żowych, jest znawcą architektury, mówi w kilku
językach, jest pilotem odrzutowca i posiada wiele
innych uprawnień.

Czy rodzice Jimiego Hendrixa wiedzieli, że będzie
to geniusz gitary, ale także narkoman — co zakoń-
czy tragicznie jego karierę muzyczną? Z pewnością
dbamy o zabezpieczenie materialne, ale większe
efekty daje troska o sprawy materialne i równo-

asada

Myśl o duchowym

i intelektualnym rozwoju

dziecka

Andrzej Fesnak

legle troska o rozwój duchowy i intelektualny.
Chcemy, aby nasze dzieci były porządne, rzetelne,
uczciwe. Liczy się nie tylko szkoła, ale również inne
formy edukacji. Dom rodzinny jest ostatnimi laty
niedoceniany. Ale atmosferę domu rodzinnego
przenosi się później na całe dorosłe życie. Jakie na-
sze zachowania dzieci zaobserwują — takie wzory
przyjmą we własnym dorosłym życiu. Edukacja fi-
nansowa w kierunku kultury pieniądza jest bardzo
ważna. Aspekt duchowy w świecie materialnym też
nie jest bez znaczenia. Podręczniki mówiące o bo-
gactwie napisane przez najlepszych specjalistów
zawsze podkreślają aspekt duchowy.

Robert Kiyosaki pisze, że Bóg jest jego najlepszym
partnerem biznesowym. Inni też mówią o Duchu,
Energii Wszechświata, Prawie Karmy. Nie tylko
religie twierdzą, że świat materialny jest jednym
z istniejących. Jest wprawdzie najbardziej zauwa-
żalny, może najłatwiej kuszący, ale nie jest jedyny.
Zadbajmy o harmonijny rozwój. Większe efekty da
równomierna troska o rozwój materialny i ducho-
wy. Mark Victor Hansen i Robert G. Allen mówią
o milionerze — osobie zamożnej, ale działającej
charytatywnie i na rzecz innych. Osobę taką nazy-
wają światłym milionerem. Zadbaj o to, aby dzieci
mogły się edukować i rozwijać w kierunku ducho-
wym również.

Andrzej Fesnak

Innymi słowy

Większość ludzi pisze, że rozwój duchowy pomaga
w gromadzeniu bogactwa. Dziecko w szybszy i bar-
dziej efektowny sposób bogaci się, a także bardziej
rozumie korzystanie z siły pieniądza.

Andrzej Fesnak

Rozwój to droga od ciemności do światła.

Ale nie chcę być uduchowionym i biednym.

Chcę być zamożnym i szlachetnym…

„Pieniążki”, „forsa”, „mamona”, „kasa”, „pieniądz”,
„szmal”, „hajc”, „kapucha”, „dutki” — ile jesz-
cze dziwnych, brukowych i slangowych wyrażeń
znasz?

Jak rozmawiamy o pieniądzach ze sobą, my Pola-
cy? Czego nas uczą w domu, szkole, na podwórku
czy w pracy? Nie umiemy rozmawiać o pienią-
dzach. Wstydzimy się tego. To tak jak rozmowy
o seksie. Starannie unikamy tego tematu z dzieć-
mi. Więc kształcą je w tym zakresie — ulica, pra-
sa brukowa i strony pornograficzne. W większości
przypadków tak jest. Jak Ty zdobyłeś swoją wiedzę
seksualną? Od rodziców czy inaczej? Podobnie jest
z pieniędzmi — to ciągle trochę temat tabu. Istnieją
liczne programy TV i radiowe audycje omawiające
ekonomię i pieniądze. A mimo to ciągle nie mamy
wzorów rozmów z dziećmi.

asada

Rozmawiaj o pieniądzach

Andrzej Fesnak

Chyba będę miał pod górkę w życiu finansowym

skoro nie chcecie mi pomóc!

Andrzej Fesnak

Córka mojej znajomej, doradczyni finansowej
w wieku 11 lat opanowała obsługę komputera fi-
nansowego. Było to powodem smutnej anegdoty.
W szkole wychowawczyni zachęcała dzieci, żeby
się dobrze uczyły, ponieważ wtedy zdobędą pracę.
Na to dziecko zapytało rezolutnie czy dobre stop-
nie gwarantują pracę? Kiedy pani dała wymijającą
odpowiedź, dziecko stwierdziło, że ono chce takiej
pracy, by w wieku pani być milionerem. Nauczyciel-
ka odparowała — „Ty chyba nie wiesz, co mówisz,
wiesz, ile to jest?” „Oczywiście” — odpowiedziała
dziewczynka i wyjęła komputer finansowy. „Mam
lat 12 a pani 40, a więc mam 28 lat na zdobycie
miliona. Żeby w tym czasie mieć milion, to trzeba
odkładać 541 zł 80 gr miesięcznie na 10% w skali
roku”. Nauczycielka odparła — „Czy ty wiesz, ile ja
zarabiam?” Na co dziecko odpowiedziało — „Nie
wiem, ale zawsze pani podkreśla, że przecież do-
brze się uczyła i dlatego została nauczycielką!!!”

Jak się domyślasz, efektem tej rozmowy nie była
wdzięczność nauczycielki, że dowiedziała się, cze-
goś o finansach od uczennicy — tylko coś zgoła in-
nego. Komputer finansowy został zarekwirowany
a dziecko wróciło z uwagą w dzienniczku o niesto-
sownym zachowaniu. Mama dostała zaproszenie
na rozmowę do pani nauczycielki.

Tyle szkoła.

Jak rozmawiasz z dziećmi o pieniądzach? Z filmu
„Ojciec chrzestny” pamiętamy, że przy stole nie

Andrzej Fesnak

rozmawiało się o interesach — taki był kodeks ro-
dziny Corleone. Skoro nie przy posiłkach, to może
regularne rozmowy wieczorne? A może wzorem
mistrza Platona przechadzasz się z dzieckiem
i w trakcie spaceru dyskutujesz? A może po prostu
nie bardzo wiesz, jak to robić — więc nie rozma-
wiasz wcale. Rozmowę o edukacji finansowej przej-
mą filmy o gangsterach albo o Janosiku? Niestety
pornografii finansowej jest więcej niż seksualnej.
Półsłówek, niedopowiedzeń, braku rzetelnych in-
formacji w dzisiejszej prasie znajdziesz mnóstwo.
A przecież chcesz, żeby dziecko miało właściwą po-
stawę i umiało rozmawiać o pieniądzach.

Innymi słowy

Jeżeli nie będziesz rozmawiać z dzieckiem o finan-
sach — to Twoją rolę edukatora przejmie kultura
masowa w swoim prymitywnym, sensacyjnym
i konsumpcyjnym stylu. Twoje dziecko zamiast
wzorów gangstera lub Janosika powinno z domu
wynieść właściwą postawę, a także umiejętność
rozmowy o pieniądzach…

Andrzej Fesnak

Wygląda na to, że sam będę musiał przejść swoją drogę

finansowej edukacji.

Co to znaczy kultura pieniądza? Trudne do wyja-
śnienia, ale intuicyjnie łatwe do zrozumienia. To
należyty respekt dla pieniędzy. Ludzie, kiedy jest im
źle, uważają, że nigdy się nie zmieni i że zawsze będą
w dołku finansowym. Kiedy jest im dobrze, myślą, że
strumienie pieniędzy będą płynęły zawsze i nie cenią
tego, co mają. Wpadają w pułapkę obracania duży-
mi kwotami, wydawania coraz więcej etc. W efekcie
obracają dużymi kwotami, ale niewiele mają.

Dla przykładu: Wojtek jest menedżerem singlem
i zarabia 15 000 zł. Jeździ BMW, ma apartament
luksusowo wyposażony w najlepszy sprzęt RTV
oraz AGD. Na wakacje jeździ za granice 2 razy
w roku. Na 2 kartach kredytowych jest 45 000 zł
długu. Samochód jest na kredyt z ratą 2500 zł, kre-
dyt mieszkaniowy to rata 4500 zł.

Jacek natomiast pracuje jako pracownik etatowy za
5000 zł, a na życie wydaje 2000 zł. Na koncie ma już
uzbieranych 390 000 zł. Z oprocentowania rocznego
w skali roku wychodzi mu już 3250 zł dożywotniej
renty kapitałowej, nawet gdyby przestał pracować.

asada

Ucz się samemu kultury

pieniądza i naucz jej Twoje

dziecko

Andrzej Fesnak

Czy szkoła nauczy nas kultury pieniądza?

A może powinni rodzice?

Andrzej Fesnak

Jacek zarabia 60 000 zł rocznie, Wojtek 180 000 zł
rocznie. Który z nich jest zamożniejszy?

Jak widać, różni ich fundamentalne podejście do
pieniędzy. Szacunek do pieniędzy oznacza rozwagę
i zrozumienie, że zarabiamy je ciężko i wcale nie
ma pewności, czy będziemy je w przyszłości zara-
biać!

Nie tak łatwo jest znaleźć cel finansowy. Przydała-
by się Twoja pomoc… Kultura pieniądza oznacza:

umiejętność posługiwania się pieniędzmi,

planowanie przepływów finansowych,

zarządzanie długami,

ochronę kapitału,

transfer kapitału przez pokolenia.

Jak widzisz, znacznie szerzej ujmuje zagadnienie
pieniędzy niż tylko samo wydawanie. Problem po-
lega na tym, że kultury pieniądza nas nie uczą. To
powinniśmy wiedzieć sami — tak jak i dobre wy-
chowanie powinno się wynieść z domu.

A jakie wychowanie finansowe wyniesie z domu
Twoje Dziecko? Czego masz zamiar je nauczyć?

Że pieniądze łatwo przychodzą i łatwo odcho-

dzą?
Że zdobycie pieniędzy jest bardzo ciężkie?

Że nie ma co się przejmować finansami?

Że należy planować finanse?

Andrzej Fesnak

Pytania można mnożyć, ale tylko Ty możesz udzie-
lić na nie właściwej odpowiedzi.

Innymi słowy

Kultura pieniądza to nastawienie dzieci do pienię-
dzy wyniesione z domu.

Czego dzieci nauczymy — to będą robić przez całe
życie i przekazywać wnukom i prawnukom.

Andrzej Fesnak

Nie tak łatwo jest znaleźć cel finansowy.

Przydałaby się Twoja pomoc…

Mówiliśmy już o edukacji duchowej. W konsumpcyj-
nym i materialistycznym społeczeństwie istnieją ten-
dencje do oceniania ludzi przez pryzmat pieniędzy.
Rankingi bogactwa mają swoją wartość, ale nie tylko
o ten aspekt tutaj chodzi. Od kilku lat moderuję kon-
ferencje MDRT® w Polsce. Milion Dollar Round Ta-
ble to organizacja, która powstała w 1927 roku w USA
— założona przez 32 osoby. Dziś jest to prestiżowa,
międzynarodowa organizacja najlepszych sprzedaw-
ców produktów i usług finansowych. Skupia ponad
30 tys. członków z 74 krajów, również z Polski. Celem
działania jest podnoszenie standardów produktyw-
ności, świadczenie usług finansowych, propagowanie
profesjonalnej wiedzy oraz wzorów etycznego działa-
nia. MDRT® proponuje swoim członkom, aby dążyli
do równowagi życiowej. Stan równowag osiągnięty
jest wtedy, kiedy oprócz pieniędzy i kariery zawodo-
wej jest czas na inne ważne dziedziny życia, takie jak:

zdrowie,

rodzina,

rozwój duchowy,

asada

Naucz, że pieniądze to rzecz

nabyta, a wartość człowieka ma

kilka wymiarów

Andrzej Fesnak

edukacja,

finanse,

służba obywatelska,

kariera,

I tylko wtedy, gdy rozkładamy czas równomiernie
na wszystkie te aspekty, można mówić o harmonii
i równowadze w życiu.

Znam kilku prezydentów MDRT®, robiłem z nimi
wywiady prasowe. Znam także innych związanych
z MDRT® milionerów i ludzi bogatych z Anglii,
USA, Kanady, Indii a także Polski. Są jednocze-
śnie skromni, mili, serdeczni i sympatyczni. Dba-
ją o rozwój zgodnie z filozofią MDRT®. Wartość
w ich przypadku tworzy suma i wypadkowa tych
wszystkich aspektów. Jak twierdzą filozofowie,
przychodzimy na ten świat nadzy i odchodzimy, nie
zabierając niczego. Co pozostawiamy? Jedni — tak
jak cesarz Szahdżahan po śmierci swojej ukochanej
żony Mahal pozostawił świątynię Taj Mahal, którą
podziwia świat do dzisiaj.

Inni pozostawili po sobie miliony zgładzonych ist-
nień, komory gazowe, obozy pracy, pola śmierci —
jak Hitler, Stalin, Pol Pot. Jedni zostawiają dzieła
abstrakcyjne, jak Einstein, inni piękne piosenki, jak
Beatlesi. Niezależnie od tego, czy zostawia się rze-
czy dobre czy złe, pozostają zawsze dwa wymiary:

duchowy,

materialny.

Andrzej Fesnak

Za mną bagaż moich dotychczasowych doświadczeń.

Przede mną morze możliwości.

Andrzej Fesnak

Dobrze byłoby, gdybyśmy naszym dzieciom pozo-
stawili nie tylko zamożność, ale wiedzę, jak z niej
korzystać. Nie tylko zasobne konta bankowe, ale
i właściwą postawę, jak zachować z trudem zdoby-
ty status. Świat dzisiejszy — ogarnięty konsumpcją
i reklamą — uczy zasady że „mieć” jest najważniej-
sze i kształtuje wizję człowieka. Mniej dobrze było-
by gdybyśmy pozostawili tylko wartości duchowe.
Przykazania, idee, nakazy i zakazy — ale bez żadnej
zamożności. Nasze słowa nie poparte wartościami
materialnymi będą miały mniejszą siłę działania.

O wiele lepiej byłoby pozostawić jedno i drugie.
Samo bogactwo i zamożność to z pewnością nie
jedyny wymiar. Jeden z najważniejszych i najistot-
niejszych, ale tylko w harmonii z innymi. I nie jest
istotne, co w danym momencie ma człowiek, ale
do czego dąży i co chce osiągnąć, oraz sposób, jak
to robi. Wzloty i upadki firm, instytucji oraz oso-
bistych fortun pokazują wyraźnie, że pieniądze to
rzecz nabyta. Nie są jedyną wykładnią wartości
człowieka. Co ważne, ponieważ są nabyte, to moż-
na je zawsze nabyć i zwiększyć stan posiadania albo
stracić i zbiednieć.

Ważne jest, aby pamiętać, że są różne wymiary
i należy postrzegać zamożność jako coś, co jest
w czasowym naszym posiadaniu. Jeżeli nie będzie
ona poparta wartościami duchowymi — istnieje
niebezpieczeństwo szybkiej utraty bez możliwości
odbudowania. Ale trud zadany sobie i dziecku, aby

Andrzej Fesnak

w etyczny sposób bogaciło się i dążyło do zamożno-
ści, pozwoli mu zawsze ją zdobyć.

Innymi słowy

Stoi przed Tobą trudne zadanie. Należy pokazać
dziecku, że pieniądze są ważne, a nawet bardzo
ważne w wielu momentach życia. Ale nie są jedyną
miarą wartości ludzi ani jedynym aspektem przez
który należy ludzi postrzegać. Pieniądze i rozwój
duchowy to właściwe perfekcyjne połączenie.

Z właściwym planem finansowym mogę szybować
przez życie…

Dale Carnegie w swoim światowym bestsellerze „Jak
zdobyć przyjaciół” opisuje historię Andrew Carnegie
— potentata handlu stalą. Przybył jako ubogi imi-
grant do USA. Ponieważ zaznał w domu biedy, chciał
zmienić swój los i stał się jednym z najbogatszych lu-
dzi w Ameryce i na świecie. A zatem nie tyle jest waż-
ne, co masz teraz, ale co zamierzasz osiągnąć. Nie jest
ważne, skąd wieje wiatr — jak mówią żeglarze, ważne
jest, dokąd płyniesz. Zaproszony zostałem kiedyś do
TVN CNBC. Pani redaktor przeczytała maila „Mam
25 lat i 50 000 zł. Co mam robić, czy mam inwesto-
wać w zieleniak czy w firmę transportową?”. I ja jako
ekspert miałem odpowiedzieć na to pytanie i doradzić
temu widzowi. Moja odpowiedź byłą następująca:

„Podziwiam kogoś, kto ma 25 lat i 50 000 zł, ponie-
waż znam ludzi , którzy 25 lat pracują i nie mają ta-
kiej kwoty na koncie. Jeśli zatem ten ktoś zarobił te
pieniądze — nie potrzebuje mojej rady, bo umie za-
rabiać. Zakładam, że pieniądze są zarobione legalnie
i płaci podatki — niech więc kontynuuje i trzymam
kciuki. Gorzej jest, jeśli te pieniądze dostał — bo to
tylko jest kwestia czasu i ich nie będzie.

asada

Naucz, że nie jest ważne, ile się

ma na początku — ważne, co

się chce osiągnąć

Andrzej Fesnak

Z właściwym planem finansowym mogę szybować

przez życie…

Andrzej Fesnak

Nie ma znaczenia, czy to będzie zieleniak czy firma
transportowa — należy robić to, co się kontroluje,
rozumie i ma na to wpływ. Jeżeli się tego nie robi —
nie będzie i tak efektu. Jeśli ktoś kupuje pietruszkę
za 50 000 zł, czy to oznacza, że będzie mieć biznes?
A jeżeli kupił 2 używane ciężarówki — to czy z tego
wynika, że utrzyma się jako firma na rynku i będzie
zarabiać?”.

Poradziłem, aby połowę kwoty przeznaczył na
edukację ponieważ jest to paszport do zarabiania
pieniędzy. Jeśli tak zrobi z pewnością będzie mógł
zarabiać dalej. Zdziwiona pani redaktor zapyta-
ła: „Czy zatem pieniądze są przeszkodą w robie-
niu biznesu?”. I moja odpowiedz była, że raczej
tak. Kiedy się je ma na początku — nie ceni się ich
wcale i łatwo wydaje. A potem ani nie ma biznesu,
ani pieniędzy. Lepiej jest zacząć bez pieniędzy, ale
z dobrym planem działania. To gwarantuje więcej.
Nie jest istotne, ile się ma na początku. Ważny jest
kierunek działań, pragnienie, aby być zamożnym,
odpowiednia postawa. Jeżeli pragniesz tego dla
Twego dziecka — ma szansę się to wydarzyć. Po-
winno się wydarzy, jeżeli będziesz systematycznie
działać w tym kierunku. A zatem nie ma to znacze-
nia, czy zarabiasz średnią krajową czy więcej, czy
pochodzisz z rodziny zasobnej finansowo czy nie.
Ważne jest, abyś tę szansę dał i stworzył Twojemu
dziecku. Nawet jeśli to pragnienie wydaje się nie-
możliwe teraz i jest trudne do osiągnięcia — ma
zawsze szansę zostać w pełni zrealizowane! Miasto

Andrzej Fesnak

lub miejscowość w której mieszkasz, nie ma zna-
czenia. To w dzieciach drzemie ogromny potencjał,
a nie w geografii. Przecież nie wiemy, kim będą
w przyszłości!!!

Raczej nie mamy tu przedmiotów takich, jak kul-
tura pieniądza, planowanie finansowe i zarządza-
nie finansami osobistymi. A przydałoby się. Może
rodzicie nauczą? O ile pamiętam, to jedynie Anna
— matka małego Henryka — przepowiada mu już
od kołyski, że będzie sławny. Jego ojciec Marcel-
lino nie był tego zdania, ponieważ Henryk był 18.
dzieckiem w rodzinie, „słabowity” — jak się to wów-
czas mawiało, Ojciec więc „nie za zbytnio” wierzył
w przyszłość Heńka. Dlatego wolał, aby ten chodził
do pracy i pomagał w utrzymywaniu rodziny. Mały
Heniek w wolnych chwilach uciekał do szkoły (do
szkoły a nie ze szkoły), bowiem matka zachęcało
go do nauki. W szkole wspomagał go ksiądz Bron-
zetti, ucząc śpiewu w szkolnym chórze. Tylko ta
dwójka osób wspierała Heńka, a matka od dziec-
ka nazywała go „królem śpiewaków”. Minęło „parę
chwil” związanych z wychowaniem dziecka. W 25
lat po urodzeniu — świat usłyszał o Enrico Caruso
i okrzyknął go „Królem Tenorów”. Niedługo minie
100 lat od jego śmierci, ale jego sława trwa nadal
i nazwisko Enrico Caruso jest znane każdemu nor-
malnie wykształconemu człowiekowi.

Czy trudnej jest „zrobić pieniądze”, czy „zrobić ład-
ny tenorowy głos” u dziecka?

Andrzej Fesnak

Pierwszy plan finansowy to bardzo ważna rzecz!!!

Andrzej Fesnak

Innymi słowy

Nie jest istotne, jaki status materialny posiadasz
teraz Ty i Twoje dziecko, ważne jest, dokąd chcesz
pójść. WAŻNE JEST, CZY MASZ PRAGNIENIE
ABY TWOJE DZIECKO BYŁO ZAMOŻNE.

Czy traktujesz to już jako — „oczywistą oczywi-
stość”?

Andrzej Fesnak

Raczej nie mamy tu przedmiotów, takich jak kultura

pieniądza, planowanie finansowe i zarządzanie finan-

sami osobistymi.

A przydałoby się. Może rodzicie nauczą?

Niektórzy rodzice płacą dzieciom za dobre stop-
nie. Wielu jednak krytykuje tę metodę, twierdząc,
że jest ona niewłaściwa. Też jestem tego zdania,
że nie należy płacić dziecku za wykonywanie jego
obowiązków. Kieszonkowe to jedno, nagrody za
dobre osiągnięcia to drugie, ale nauka to podsta-
wowy obowiązek.

Tak jak sprzątanie własnego pokoju. Zatrudnianie
za pieniądze oznacza coś innego. Być może masz
jakiś biznes lub ktoś z Twojego otoczenia ma biz-
nes i może zatrudnić Twoje dziecko.

Wspomniany Robert Kiyosaki pisał w swojej książ-
ce, że zatrudniał go ojciec przyjaciela i kazał wy-
konywać kilka tygodni pracę za małe pieniądze.
Któregoś dnia Robert i jego przyjaciel Michael się
zbuntowali i powiedzieli, że nie będą u niego już
pracować za takie pieniądze. Ojciec Michela bar-
dzo się ucieszył i powiedział, że po to ich długo
wykorzystywał, żeby zrozumieli, że należy myśleć
o biznesie, a nie o pracy. Nie każdy chce nauczać
dziecka przedsiębiorczości — choć każdy powinien

asada

Nie stroń od zatrudniania

dziecka za pieniądze

Andrzej Fesnak

to robić. Postawa probiznesowa jest ważna i do-
bra, bo daje nastawienie na działanie i spowoduje
kiedyś przyrost pieniędzy dzięki podjętym czynno-
ściom. Pieniądze można płacić nie za dobre stop-
nie, odrobione lekcje czy posprzątany pokój, ale po
to, aby dziecko wiedziało, jak się nimi posługiwać
i jak się je zarabia. Nawet osoba, która życzy dziec-
ku tylko pracy etatowej, a nie bycia biznesmenem,
powinna zatrudnić gdzieś swojego nastolatka. Naj-
lepiej w korporacji McDonalda za kilka złotych na
godzinę. To firma, która płaci mało, a dużo wyma-
ga i dzieci mogą nauczyć się sumienności i ładu
korporacyjnego. Dzisiejsze rozwydrzone nastolatki
w miastach uważają za coś oczywistego, że należy
się im kieszonkowe pozwalające na kawę czy inne
napoje w kultowych klubach i kawiarniach. Kosztu-
ją one tam zwykle kilkanaście złotych. Konfronta-
cja sytuacji, w której pracuje się na takiego drinka
3 godziny dobrze robi młodym osobom, ponieważ
pozwala nabrać szacunku do pieniądza. Zatrud-
nianie we wcześniejszym wieku też jest istotne,
ponieważ pokazuje relacje pomiędzy wydawanymi
pieniędzmi i tym, co można za nie dostać, a nakła-
dem czasu i wysiłku koniecznym do ich zarobienia.
W latach 60. ubiegłego wieku, kiedy chodziłem do
szkoły, konieczne było dostarczanie przymusowych
surowców wtórnych — makulatury i butelek — do
specjalnego punktu w szkole, prowadzonego przez
woźnego. Był to jeden z elementów, który wpływał
na stopień z zachowania i niespełnienie tych kry-

Andrzej Fesnak

teriów uniemożliwiało ocenę bardzo dobrą. Przy-
najmniej tak było w mojej szkole. Gazety w domu
były więc z obowiązku, z dostarczenia makulatury
wywiązałem się szybko. Niestety moja rodzina nie
zużywała 12 butelek octu i oleju. A tylko butelki
z octu i oleju oprócz butelek po wódce można było
oddawać.

Tak więc dzięki zadaniom szkolnym jako dzieci mu-
sieliśmy chodzić po śmietnikach i zdobywać butel-
ki po wódce. Nie miałem jeszcze pojęcia wówczas
o prospectingu ani marketingu i nie wiedziałem, co
to jest grupa docelowa. Ale dość szybko zauważyli-
śmy, że we właściwych śmietnikach w stosownych
miejscach można łatwo znaleźć odpowiednią liczbę
butelek po wódce.

Kiedy obligatoryjne 12 butelek lądowało na szkol-
nej zbiórce — nadmiar można było spieniężyć po 1
zł za sztukę.

Zauważyliśmy także większą postawę probizne-
sową u chłopców oraz zamiłowanie do estetyki
u dziewcząt. Koleżanki z klasy jakoś nie bardzo
chciały chodzić z nami po śmietnikach, ale chętnie
odkupowały od nas butelki, aby spełnić obowiązek
dostarczenia surowców wtórnych i mieć oceną bar-
dzo dobrą ze sprawowania. Przez wiele lat zapo-
mniałem o dziecięcych wspieraniach środowiska
metodą recyklingu.

Andrzej Fesnak

Moja Mama zrobiła mi plan finansowy.

Jest powód do radości, prawda?

Andrzej Fesnak

Temat pojawił się ponownie w ćwierć wieku po
opuszczeniu szkoły. Odwiedziła mnie kiedyś sa-
mochodem rodzina ze Szwecji, gdy mieszkałem
w Berlinie Zachodnim. Dziecko odkryło raj na uli-
cach. W Berlinie panował zwyczaj rzucani puszek
po napojach na ulicę. Walały się puszki po Pepsi,
Coli i piwie Hansabier. Okazało się, że w Szwecji za
pustą puszkę można było dostać parę öre. Dobrze,
że rodzina przyjechało Volvo — było gdzie upchać
2 worki, które Michel nazbierał.

Dzisiejsza szkoła nie wymaga chodzenia od dzieci
po śmietnikach, ale możemy sami pokazując im za-
leżność między czasem i wysiłkiem i zarobionymi
pieniędzmi. Im wcześniej to zrozumieją tym lepiej
i łatwiej będzie im w życiu.

Innymi słowy

Im wcześniej zaczniesz nauczać dziecko, że pienią-
dze są związane z czasem i wysiłkiem — tym łatwiej
dziecko pojmie te zależność i będzie bardziej sza-
nować dostawane od Ciebie pieniądze. Jest szansa,
że tym bardziej doceni Twoje starania i działania
związane z zarabianiem.

Andrzej Fesnak

Zamożność się nie pojawi od razu po dotknięciu

czarodziejską różdżką. To długi proces i masz na to

najwyżej 25 lat!!!

Do liczenia przepływów — a zwłaszcza wartości
pieniądza w czasie służy komputer finansowy. Jest
to jedyne narzędzie do tego celu. Szacować nato-
miast można różnymi sposobami. Chodzi nie tyle
o precyzyjny wynik, co o rząd wielkości. A zatem
praktyczna lekcja wiedzy finansowej. Słyszałeś
pewnie o regule 72, mówiącej o podwojeniu kapi-
tału. Wiele osób ją zna. Znam nawet takich, którzy
są nią zafascynowani, i takich, którzy chełpią się jej
znajomością. Dla przypomnienia:

72 dzielone prze stopę procentową pokazuje

okres podwojenia kapitału.
72 podzielone przez okres podwojenia kapitału

pokazuje stopę procentową, która to umożli-
wia.

Czyli 1000 zł złożone w Banku na 6% po 12 latach
zamieni się na 2000 zł.
72 : 6 = 12

Jeśli chcesz podwoić w 8 lat kapitał to musisz zain-
westować na 9%.
72 : 8 = 9

asada

Ucz siebie i dziecko szacować

przepływy finansowe

Andrzej Fesnak

To proste, ale reguła ta mówi o jednorazowo wpła-
conym kapitale.

A Ty pewnie wolisz miesięczne wydatki niż jedno-
razowy duży wkład, prawda?

Czy słyszałeś kiedyś o regule 1560?

Pewnie nie, a jeśli słyszałeś, to jedynie od kogoś,
kto był na moim szkoleniu. Innej możliwości nie
ma ponieważ tę regułę wymyśliłem sam i sam ją
napisałem, aby ułatwić ludziom szacowanie.

Jak można samemu wymyślić regułę finansową?
To bardzo proste — wystarczy mieć osobowość
twórczą, a nie odtwórczą!!!

Zróbmy analogię. Są gospodynie, które muszą piec
ciasta według przepisu i bez niego nic nie zrobią.

Andrzej Fesnak

Ale są też takie, które
są w stanie wymyślać
własne nowe oryginal-
ne recepty. Jeśli taka
gospodyni upiekła kil-
kaset razy ciasto, to wie
co można zrobić z ki-
lograma mąki, kostki
masła i 5 jaj. Ponieważ
nauczam o finansach codziennie, zastanawiałem
się, co zrobić, aby ułatwić szacowanie. Wymyśliłem
na podstawie obliczeń tę regułę. To, co otrzymu-
jesz to nie jest dokładny wynik.

Pozwala Ci on jednak zorientować się i w przybli-
żeniu oszacować rząd wielkości. Do dokładnego
liczenia służy komputer finansowy. Do szacowania
wystarczy ta reguła.

Jeżeli podzielisz 1560 przez stopę procentową,
otrzymasz czas potrzebny do podwojenia kapitału.

Jeżeli podzielisz 1560 przez czas podwojenia ka-
pitału — otrzymasz stopę procentową, która to
umożliwia.

Zależności poniższe pokazuje tabelka.

1560

Miesiące

Lata

1560

130

1560

780

1560

520

43,3

Andrzej Fesnak

1560

390

32,5

1560

312

1560

260

21,7

1560

223

18,7

1560

195

16,3

1560

174

14,5

1560

156

1560

142

11,8

1560

130

10,8

Jak to zinterpretować?

Jeżeli masz produkt finansowy dający Ci 6% w ska-
li roku i oszczędzasz co miesiąc — to potrzebujesz
260 miesięcy, aby podwoić kapitał. Załóżmy, że
odkładasz po 100 zł miesięcznie na 6% w skali
roku. Przez 260 miesięcy wpłaciłeś 26 000 zł a na
koncie masz dzięki procentowi składanemu około
52 000 zł.

Jeżeli chcesz w 156 miesięcy podwoić kapitał, to
potrzebujesz oprocentowania na poziomie 10%
w skali roku. Prze 156 miesięcy wpłacałeś po 100 zł
na konto, czyli wpłaciłeś 15 600 zł. Jeżeli dziś stan
konta wynosi około 31 200 zł to znaczy, że konto
dawało Ci około 10% w skali roku.

Interpretacja jest prosta i oddaje w uproszczeniu
rząd wielkości. Dzięki tej metodzie szacowania mo-
żesz w przybliżeniu odpowiedzieć sobie, co daje re-

Andrzej Fesnak

gularne inwestowanie. Mo-
żesz również opowiedzieć to
Twojemu dziecku.

Innymi słowy

Aby obliczać przepływy fi-
nansowe

uwzględniające

wartość pieniądza w czasie,
należy używać komputera
finansowego. Możesz jednak
szacować przepływy, korzy-
stając z prostych reguł. Nie
dają dokładnego wyniku, ale
pokazują Ci rząd wielkości.

Dzięki temu możesz już w pamięci szacować efekty
produktów finansowych lub planować konkretne
działania.

Komput

er finanso

y do licz

enia zamo

żności

Coaching to jedno z wielu modnych słów przeję-
tych z języka angielskiego, które nie ma rozsądnego
odpowiednika w języku polskim. Weekend można
nazwać końcówką tygodnia, ale brzmi to dziwnie,
prawda? Tak samo jest z coachingiem. Jest to ro-
dzaj nauczania (pouczania) douczania, po to aby
w przyjemnej atmosferze dawać wskazówki do roz-
woju kompetencji i podnosić je na wyższy poziom.
Oczywiście musisz samemu coś umieć, aby pouczać
innych — nawet jeśli jest to Twoje własne dziecko.
Podstawowy problem coachingu polega na tym, że
mamy być w roli mentora, a nie zgryźliwego peda-
goga, który wywyższa się i poucza. Wiem, że nikt
nie jest prorokiem w swoim domu. Dlatego jest
to szczególnie trudne. Coaching jest niewątpliwie
rozmową. Zadasz więc pytanie, czym się różni roz-
mawianie o pieniądzach od coachingu?

Kiedy pisałem o rozmawianiu, miałem na myśli
przede wszystkim — poruszaj ten temat. Coaching
ma jednak kilka ważnych cech charakterystycz-
nych, o których należy pamiętać:

asada

Stosuj coaching finansowy

Andrzej Fesnak

Stwórz miłą i dobrą atmosferę. To ma być coś w ro-
dzaju mądrej pogawędki z mądrym przyjacielem.
Obie strony chcą porozmawiać, obie cieszą się ze
spotkania, obie udzielają sobie ważnych informacji.

Rozmawiaj zawsze o jakimś konkrecie — szczegó-
le, który pokazujesz. Rozmowa ogólna o wszystkim
jest też ważna, ale chodzi o to, żeby umieć podej-
mować decyzje, realizować konkretne działania.

Znajdź zawsze pozytywny element, który chwalisz,
dziecko ma wiedzieć, co robi dobrze i co ma konty-
nuować. Ma wiedzieć, jakie elementy zachowania,
działania, świadomości — są pożądane i należy je
kontynuować i rozwijać. Zrób np. z dzieckiem za-
bawę w liczenie w pamięci. Wykorzystaj wspólne
zakupy i niech dziecko liczy, ile kosztują zakupy,
które wspólnie robicie. Tak aby mniej więcej było
wiadomo, ile trzeba zapłacić w kasie.

Jeśli chcesz coś zmienić w zachowaniu, powiedz,
co zaobserwowałeś i jakie to rodzi interpretacje
lub obawy. Powiedz, co można zrobić lepiej i w jaki
sposób — udzielając precyzyjnej wskazówki.

Mów o jednym konkrecie, a nie o wszystkim na raz.
Oczekiwanie, że dziecko zrozumie, co ma zmienić
po chaotycznej Twojej wypowiedzi, jest mało real-
ne i prowadzi do frustracji po obu stronach. Lepiej
omów dobrze jedną rzecz zamiast „po łebkach” kil-
kanaście.

Andrzej Fesnak

Czy jestem warta tego,

aby ze mną rozmawiać o pieniądzach?

Czy możesz mnie nauczyć, jak mam być zamożna?

Andrzej Fesnak

Warren Buffet — człowiek legenda, inwestor gieł-
dowy — bez wątpienia nie narzekał na brak pie-
niędzy. Kiedyś grał w golfa i za prawidłowy strzał
do dołka gracze płacili sobie po 20 $. Nagle jeden
z graczy rozochocony grą zaproponował podniesie-
nie kwoty do 200$ i Warren wycofał się z gry. Czy
nie miał pieniędzy?

Ten miły starszy pan w wieku 80 lat mógłby do koń-
ca życia grać w golfa i płacić za zły strzał po 200$.
A gdyby miał żyć nie do 100 lat, jak życzymy, ale do
120 lat jak poucza Talmud to jest to 40 lat.

Grając w golfa 10 godzin dziennie, mógłby mieć
w ciągu godziny 10 strzałów. 10 strzałów x 10 go-
dzin x 365 dni x 40 lat = 1 460 000. Gdyby za każdy
miał zapłacić po 200 $ to wydałby 292 000 000.
292 miliony dolarów to bardzo duża kwota. Ale
Warren ma 62000 milionów dolarów. W takim ze-
stawieniu wydaje się to niewiele. A już z pewnością
stać było Warrena na jeden zakład i jeden strzał za
200$. Warren jednak się wycofał.

Co powiedział? „Głupi w małych sprawach — to
i głupi w dużych”. Nie uważam jego zachowania
za skąpstwo, tylko za bardzo rozsądne traktowa-
nie pieniędzy. To przejaw kultury pieniądza. Jeśli
więc widzisz jakieś działania, które budzą niepokój
— rozmawiaj o tym. Powiedz, co poprawić i w jaki
sposób to osiągnąć. Jeżeli oczekujemy określonych
zachowań, to powinniśmy o nich poinformować.
Dzieci same się nie domyślą, co się ma wydarzyć.

Andrzej Fesnak

Czy dowódca w wojsku czeka, aż żołnierze się sami
domyślą, czy wydaje rozkaz? Nie chodzi o to, abyś
musztrował dzieci tylko precyzyjnie powiedział,
czego oczekujesz. Regularne sesje coachingu finan-
sowego pomogą Ci w tym.

Innymi słowy:

Coaching finansowy to regularne rozmowy o pie-
niądzach z dziećmi. Powinny toczyć się w przyja-
cielskiej atmosferze, tak aby dzieci chętnie w nich
uczestniczyły. Jeśli w trakcie tych rozmów chcesz
skorygować jakieś zachowanie dziecka — to precy-
zyjnie wytłumacz, o co Ci chodzi, jakich rezultatów
oczekujesz i w jaki sposób mają być osiągnięte.

W trakcie jednej z konferencji MDRT® spotkałem
James Rogera. Jest doradcą finansowym pracują-
cym w Kanadzie. Rzecz wydawała się tuzinkowa
— kolejny specjalista z Zachodu, który opowie, jak
doszedł do sukcesu i został członkiem MDRT® —
Okrągłego Stołu Miliona Dolarów.

James powiedział rzeczy niezwykłe. Miał czterna-
ścioro rodzeństwa. W domu rodzinnym nie i brako-
wało pieniędzy. Kiedy został zapytany — czy rodzi-
ce są milionerami z uśmiechem odparł, że nie. Byli
zamożną rodziną, która korzystała z usług doradcy
finansowego i żyła zgodnie z planem finansowym.
To nauczyło go szacunku do pieniędzy i zrozumiał
wartość planowani finansowego. Ale najważniejszą
i najciekawszą rzecz James powiedział na końcu.
Swoją decyzję, że sam zostanie doradcą, podjął
podczas przygotowań do ślubu w Toronto. Jako
katolik odbywał nauki przedmałżeńskie w Koście-
le. I duża część tych nauk była poświęcona plano-
waniu finansowemu przyszłej rodziny. W Kościele
zaplanowali z żoną przepływy finansowe i sposób
budowania rodzinnej zamożności. Piętnaścioro

asada

Planuj świadomie zamożność

Andrzej Fesnak

dzieci w Polsce to byłaby katastrofa finansowa. Na-
wet w Kanadzie bez planu finansowego byłoby to
znaczące obciążenie dla budżetu.

Ale najciekawsze jest to, że podwaliny własnej
zamożności — plan finansowy jak do niej dojść —
zdobył na naukach przedmałżeńskich w Kościele
katolickim!!! Kościół oprócz etycznych, moralnych
i religijnych wskazówek obdarował Jamesa także
praktycznym planem finansowym całego życia!!!
To piękny przykład połączenia wartości ducho-
wych i materialnych. Nikt chyba nie wątpi, że Ja-
mes od wielu lat jest milionerem służącym za przy-
kład wielu innym ludziom.

Zamożność można zaplanować. Pewnie nie otrzyma-
łeś planu finansowego całego życia w trakcie swoich
nauk przedmałżeńskich. I zapewne Twoje dziecko
też nie otrzyma. Wybierz się na Finanse Dziecka —
Finansowy Show Edukacyjny: Nauka. Aktywność.
Kompetencje. Nauczysz sie samemu planować fi-
nanse dziecka, bo przecież warto, prawda?

Innymi słowy

Zamożność można i należy zaplanować. W innych
krajach, jak np. Kanadzie, otrzymujesz taki plan
w takcie nauk przedmałżeńskich w Kościele ka-
tolickim. W Polsce musisz zrobić sobie ten plan
samemu. Potrzebną wiedzę, kompetencje i umie-
jętności zdobędziesz w trakcie Finansów Dziecka
— Finansowego Edukacyjnego Show: Nauka. Ak-
tywność. Kompetencje.

Andrzej Fesnak

To umiem złożyć sama.

Czy udzielisz mi instrukcji, jak złożyć różne działania,

abym była zamożna?

Przeczytałeś reguły. Zadaj sobie kilka pytań:

Czy zamożność Twojego dziecka jest ważna?

Czy warto ją osiągnąć stosując powyższe reguły?

Co w każdej regule jest głównym sednem sprawy?

Jak widzisz te reguły w odniesieniu do Twojego

Dziecka?
Z kim porozmawiasz o Twoich obawach

w związku z wdrożeniem tych reguł?
Jak możesz je przezwyciężyć?

Czego mógłbyś się nauczyć w trakcie Finansowe-
go Edukacyjnego Show. Nauka Aktywność Kom-
petencje? Możesz już od dziś zarabiać dodatkowe
pieniądze i inwestować je, aby stworzyć zamożność
Twojego dziecka.

Jeżeli uważasz, że ta tematyka jest interesują-

ca…
Przeczytałeś ten ebook i chciałbyś się podzielić

z innymi tymi informacjami…

Zakończenie

Andrzej Fesnak

Chciałbyś stworzyć plan finansowy kreujący za-

możność Twojego dziecka…
Interesuje Cię rozpowszechnianie wiedzy…

Chciałbyś być na Finansach Dziecka Finanso-

wym Edukacyjnym Show: Nauka. Aktywność.
Kompetencje…
Chciałbyś mieć kontakty z ludźmi, którzy myślą

podobnie…

…zapraszamy Cię do Programu Partnerskiego.

Zarejestruj się na stronie

http://finanse-dziecka.pl

Program partnerski znajdziesz na dole strony.

Bo chyba warto o nie zadbać, prawda?

Możesz też kliknąć tutaj

Być może lubisz kino. Ja jestem trochę sentymen-
talny i lubię stare kino. Lubię Humphreya Bogar-
ta i film „Casablanca”. Nie tylko dla wspaniałego
jazzowego przeboju „As Time goes by” Hermana
Hupfelda. Pamiętasz ostatni dialog, ostatnie słowa,
które mówi Rick, czyli Bogey, do prefekta policji?

Sens jest taki: to może być początek wspaniałej
przyjaźni…

Dlaczego jestem sentymentalny? Bo wyobraziłem
sobie, że ten ebook to może być początek wspania-
łej przyjaźni…

Możesz zrobić 3 rzeczy:

Nic. Tak się dzieje najczęściej — dziękuję Ci

zatem za przeczytanie mojego ebooka i życzę
oczywiście radośći życia i wielu sukcesów.
Chcesz się podzielić wiedzą zawartą w ebooku

z innymi. Jak klikniesz w poniższy link — prze-
niesiesz się na stronę

www.finanse-dziecka.pl

i możesz polecić ebook innym osobom. Możesz
wysłać zaproszenie nawet do 5 osób. Mam na-

Podziękowania, pożegnanie,

a może…?

Andrzej Fesnak

dzieję, że zrobisz to dla swoich znajomych i dla
mnie.

Kliknij w ten link

Możesz również współpracować w propagowa-

niu idei edukacji finansowej rodziców po to,
aby dzieci były zamożne i rozważne. Oznacza
to, że będziesz mógł dawać różnym osobom ra-
bat 300 zł. Rejestrując się jako Partner w Pro-
gramie Partnerskim, ustalasz sobie Kod Raba-
towy. Osoby, które poinformujesz, będą mogły
z tego rabatu skorzystać, gdy wybiorą się na
Finansowy Edykacyjny Show: Nauka. Aktyw-
ność. Kompetencje.

Dzieci rosną szybko. Czas mija. As time goes by…

Dziękuję Ci.

dr Andrzej Fesnak, EFC®

Document Outline

O autorze…

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wartość przyszła, finanse
Finanse dziecka
Finanse dziecka
Zabezpiecz dziecku przyszłość
Wycieczki dla pracownik˘w finansowane ze rodk˘w ZF—S, Świadczenia rzeczowe z okazji Dnia Dziecka
prawo medyczne, odszkodowanie, "Polska": Kobieta, której dziecko przyszło na świat z poraż
CZYNNIKI RYZYKA DLA PRZYSZŁEJ CIĘŻARNEJ I JEJ DZIECKA
Lichtenberg Kokoszka Janiuk Ciaza i narodziny fundamentem przyszlosci dziecka
1.1.1.1 Wartość przyszła renty, PWR, Zarządzanie, SEMESTR V, Zarządzanie finansami
Rozliczenie i podzia wyniku finansowego za 2009 r, Świadczenia rzeczowe z okazji Dnia Dziecka
Dziecko przyszły człowiek sukcesu
Tylko Ty decydujesz o swojej finansowej przyszłości
Tylko Ty decydujesz o swojej finansowej przyszlosci
Wizja krachu finansowego „Drukarze przyszłości” Piramida finansowa cały czas puchnie dr Krzysztof
Pobudź inteligencję finansową swojego dziecka
tablice finansowe wartość przyszła
Ireneusz Tomczyk Tylko Ty Decydujesz o Swojej Finansowej PrzyszÅ‚oÅ›ci

więcej podobnych podstron

Przyszłość finansowa dziecka

Document Outline