592
USTAWA
z dnia 11 kwietnia 2003 r.
o kszta"towaniu ustroju rolnego1)
Art. 1. Ustawa okreĘla zasady kszta"towania ustro- Art. 2. Ilekroç w ustawie jest mowa o:
ju rolnego pał
stwa przez:
1)  nieruchomoĘci rolnej  naleÅ»y przez to rozumieç
1) popraw´ struktury obszarowej gospodarstw rol- nieruchomoĘç rolnÄ… w rozumieniu Kodeksu cywil-
nego, z wy"ączeniem nieruchomoĘci po"oŻonych
nych;
na obszarach przeznaczonych w planach zagospo-
2) przeciwdzia"anie nadmiernej koncentracji nieru- darowania przestrzennego na cele inne niÅ» rolne;
chomoĘci rolnych;
2)  gospodarstwie rolnym  naleŻy przez to rozu-
3) zapewnienie prowadzenia dzia"alnoĘci rolniczej mieç gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu
w gospodarstwach rolnych przez osoby o odpo- cywilnego o obszarze nie mniejszym niŻ 1 ha uŻyt-
ków rolnych;
wiednich kwalifikacjach.
      
3)  prowadzeniu dzia"alnoĘci rolniczej  naleŻy
1)
NiniejszÄ… ustawÄ… zmienia si´ ustawy: ustaw´ z dnia 23
przez to rozumieç prowadzenie dzia"alnoĘci wy-
kwietnia 1964 r.  Kodeks cywilny, ustaw´ z dnia 26 mar-
twórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roĘlin-
ca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów, ustaw´ z dnia 19
nej lub zwierz´cej, w tym produkcji ogrodniczej, sa-
paędziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomoĘciami
downiczej i rybnej;
rolnymi Skarbu Pał
stwa, ustaw´ z dnia 4 wrzeĘnia 1997 r.
o dzia"ach administracji rzÄ…dowej oraz ustaw´ z dnia 26 lip-
4)  Agencji  naleÅ»y przez to rozumieç Agencj´ Nie-
ca 2001 r. o nabywaniu przez uŻytkowników wieczystych
prawa w"asnoĘci nieruchomoĘci. ruchomoĘci Rolnych;
Dziennik Ustaw Nr 64  4190  Poz. 592
5)  uÅ»ytkach rolnych  naleÅ»y przez to rozumieç 9. SÄ…d ustala cen´ nieruchomoĘci, o której mowa
grunty orne, sady, "ąki trwa"e, pastwiska trwa"e, w ust. 8, przy zastosowaniu sposobów jej ustalania
grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami przewidzianych w przepisach o gospodarce nierucho-
i grunty pod rowami. moĘciami.
Art. 3. 1. W przypadku sprzedaŻy nieruchomoĘci Art. 4. 1. JeŻeli przeniesienie w"asnoĘci nierucho-
rolnej przez osob´ fizycznÄ… lub osob´ prawnÄ… innÄ… niÅ» moĘci rolnej nast´puje w wyniku zawarcia umowy in-
Agencja, prawo pierwokupu przys"uguje z mocy usta- nej niŻ umowa sprzedaŻy, Agencja, dzia"ająca na rzecz
wy jej dzierÅ»awcy, jeÅ»eli "Ä…cznie spe"nione sÄ… nast´pu- Skarbu PaÅ‚
stwa, moÅ»e z"oÅ»yç oĘwiadczenie o nabyciu
jÄ…ce warunki: tej nieruchomoĘci za zap"atÄ… równowartoĘci pieni´Å»-
nej.
1) umowa dzierŻawy zosta"a zawarta w formie pisem-
nej i ma dat´ pewnÄ… oraz by"a wykonywana co naj-
2. JeÅ»eli równowartoĘç pieni´Å»na, o której mowa
mniej 3 lata, liczÄ…c od tej daty;
w ust. 1, nie wynika z treĘci umowy, równowartoĘç t´
Agencja okreĘla przy zastosowaniu sposobów ustala-
2) nabywana nieruchomoĘç wchodzi w sk"ad gospo-
nia wartoĘci nieruchomoĘci przewidzianych w przepi-
darstwa rodzinnego dzierŻawcy lub jest dzierŻa-
sach o gospodarce nieruchomoĘciami.
wiona przez spó"dzielnie produkcji rolnej.
3. JeÅ»eli równowartoĘç pieni´Å»na, o której mowa
2. O treĘci umowy sprzedaŻy nieruchomoĘci rolnej
w ust. 1, wynikająca z treĘci umowy raŻąco odbiega od
przez osob´, o której mowa w ust. 1, zawiadamia si´
wartoĘci rynkowej nieruchomoĘci rolnej, stosuje si´
dzierÅ»awc´ tej nieruchomoĘci, jeÅ»eli umowa dzierÅ»awy
odpowiednio art. 3 ust. 8 i 9.
trwa"a co najmniej 3 lata od dnia jej zawarcia.
4. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, nie przy-
3. JeŻeli dzierŻawcy przys"uguje prawo pierwoku-
s"uguje:
pu, o którym mowa w ust. 1, zawiadomienie, o którym
mowa w ust. 2, wywo"uje skutki okreĘlone w przepi-
1) jeŻeli w wyniku przeniesienia w"asnoĘci nierucho-
sach Kodeksu cywilnego dotyczÄ…cych prawa pierwo-
moĘci rolnej nast´puje powi´kszenie gospodar-
kupu.
stwa rodzinnego, jednak do powierzchni nie wi´k-
szej niŻ okreĘlona w art. 5 ust. 1 pkt 2;
4. W przypadku braku uprawnionego do pierwoku-
pu, o którym mowa w ust. 1, albo niewykonania przez
2) jeŻeli przeniesienie w"asnoĘci nieruchomoĘci rolnej
niego tego prawa, prawo pierwokupu przys"uguje
nast´puje na rzecz:
z mocy ustawy Agencji, dzia"ajÄ…cej na rzecz Skarbu
Pał
stwa.
a) spó"dzielni produkcji rolnej  w przypadku nie-
ruchomoĘci rolnej stanowiącej wk"ad gruntowy
5. Przepisów ust. 1 4 nie stosuje si´, jeÅ»eli nabyw-
cz"onka tej spó"dzielni,
cą nieruchomoĘci rolnej jest:
b) osoby bliskiej zbywcy w rozumieniu przepisów
1) spó"dzielnia produkcji rolnej  w przypadku sprze-
o gospodarce nieruchomoĘciami;
daŻy przez jej cz"onka nieruchomoĘci rolnej stano-
3) jeŻeli przeniesienie w"asnoĘci nieruchomoĘci rolnej
wiącej wk"ad gruntowy w tej spó"dzielni;
nast´puje w wyniku umowy z nast´pcÄ…, o której
2) osoba bliska zbywcy w rozumieniu przepisów o go-
mowa w art. 84 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.
spodarce nieruchomoĘciami.
o ubezpieczeniu spo"ecznym rolników (Dz. U.
z 1998 r. Nr 7, poz. 25, Nr 106, poz. 668 i Nr 117,
6. JeŻeli przeniesienie w"asnoĘci nieruchomoĘci
poz. 756, z 1999 r. Nr 60, poz. 636, z 2000 r. Nr 45,
rolnej ma na celu uzyskanie prawa do renty struktural-
poz. 531, z 2001 r. Nr 73, poz. 764, z 2002 r. Nr 113,
nej, prawo pierwokupu przys"uguje, gdy w wyniku wy-
poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391).
konania tego prawa zostanie spe"niony warunek, o któ-
rym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 kwietnia
5. Do wykonywania uprawnienia, o którym mowa
2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie (Dz. U.
w ust. 1, stosuje si´ odpowiednio przepisy Kodeksu cy-
Nr 52, poz. 539).
wilnego dotyczÄ…ce prawa pierwokupu.
7. Prawo pierwokupu, o którym mowa w ust. 4, nie
Art. 5. 1. Za gospodarstwo rodzinne uwaÅ»a si´ go-
przys"uguje, jeŻeli w wyniku nabycia nieruchomoĘci
spodarstwo rolne:
rolnej nast´puje powi´kszenie gospodarstwa rodzin-
nego, jednak do powierzchni nie wi´kszej niÅ» okreĘlo-
1) prowadzone przez rolnika indywidualnego oraz
na w art. 5 ust. 1 pkt 2, a nabywana nieruchomoĘç rol-
na po"oŻona jest w gminie, w której ma miejsce za- 2) w którym "ączna powierzchnia uŻytków rolnych jest
mieszkania nabywca, lub w gminie sÄ…siedniej. nie wi´ksza niÅ» 300 ha.
8. JeŻeli cena sprzedawanej nieruchomoĘci raŻąco 2. Przy ustalaniu powierzchni uŻytków rolnych,
odbiega od jej wartoĘci rynkowej, wykonujÄ…cy prawo o której mowa w ust. 1 pkt 2, b´dÄ…cych przedmiotem
pierwokupu moÅ»e, w terminie 14 dni od dnia z"oÅ»enia wspó"w"asnoĘci uwzgl´dnia si´ powierzchni´ nieru-
oĘwiadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, wystą- chomoĘci rolnych odpowiadających udzia"owi we
piç do sÄ…du o ustalenie ceny tej nieruchomoĘci. wspó"w"asnoĘci takich nieruchomoĘci, a w przypadku
Dziennik Ustaw Nr 64  4191  Poz. 592
wspó"w"asnoĘci "Ä…cznej uwzgl´dnia si´ "Ä…cznÄ… po- 1) w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zakresie dotyczÄ…cym po-
wierzchni´ nieruchomoĘci rolnych stanowiÄ…cych wierzchni uÅ»ytków rolnych jest oĘwiadczenie na-
przedmiot wspó"w"asnoĘci. bywcy albo uprawnionego do pierwokupu;
2) w art. 5 ust. 1 pkt 2 jest oĘwiadczenie nabywcy al-
3. Przepis ust. 2 stosuje si´ odpowiednio do ustala-
bo uprawnionego do pierwokupu, poĘwiadczone
nia powierzchni uÅ»ytków rolnych b´dÄ…cych przedmio-
przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
tem wspó"posiadania na podstawie umowy dzierŻawy.
6. Przy zawieraniu umowy, w wyniku której nast´-
Art. 6. 1. Za rolnika indywidualnego uwaÅ»a si´ oso-
puje przeniesienie w"asnoĘci nieruchomoĘci rolnej, na-
b´ fizycznÄ…, b´dÄ…cÄ… w"aĘcicielem lub dzierÅ»awcÄ… nieru-
bywca jest obowiązany do przed"oŻenia dowodów,
chomoĘci rolnych o "ącznej powierzchni uŻytków rol-
o których mowa w ust. 1 5, albo z"oŻenia oĘwiadcze-
nych nieprzekraczającej 300 ha, prowadzącą osobiĘcie
nia, Że nie spe"nia warunków okreĘlonych w art. 5 i 6.
gospodarstwo rolne, posiadajÄ…cÄ… kwalifikacje rolnicze,
W oĘwiadczeniu tym naleÅ»y podaç "Ä…cznÄ… powierzch-
zamieszka"ą w gminie, na obszarze której po"oŻona jest
ni´ i miejsce po"oÅ»enia nieruchomoĘci rolnych, których
jedna z nieruchomoĘci rolnych wchodzących w sk"ad
nabywca jest w"aĘcicielem lub dzierŻawcą.
tego gospodarstwa.
7. Dowody, o których mowa w ust. 1 5, oraz
2. UwaÅ»a si´, Å»e osoba fizyczna osobiĘcie prowadzi
oĘwiadczenie, o którym mowa w ust. 6, stanowią za-
gospodarstwo rolne, jeŻeli podejmuje wszelkie decyzje
"Ä…czniki do umowy, w wyniku której nast´puje przenie-
dotyczące prowadzenia dzia"alnoĘci rolniczej w tym
sienie w"asnoĘci nieruchomoĘci rolnej.
gospodarstwie.
Art. 8. 1. NieruchomoĘci rolne nabyte na podstawie
3. UwaÅ»a si´, Å»e osoba fizyczna posiada kwalifika- art. 3 ust. 4 i art. 4 wchodzÄ… w sk"ad Zasobu W"asnoĘci
cje rolnicze, jeŻeli:
Rolnej Skarbu Pał
stwa.
1) uzyska"a wykszta"cenie rolnicze co najmniej zasad- 2. NieruchomoĘç, o której mowa w ust. 1, znajdujÄ…-
nicze lub wykszta"cenie Ęrednie lub wyŻsze, lub
ca si´ w dniu wejĘcia w sk"ad Zasobu W"asnoĘci Rolnej
Skarbu Pał
stwa we w"adaniu innych osób na podsta-
2) osobiĘcie prowadzi"a gospodarstwo rolne lub pra-
wie umów, pozostaje nadal we w"adaniu tych osób na
cowa"a w gospodarstwie rolnym przez okres co
dotychczasowych warunkach, do chwili zawarcia
najmniej 5 lat.
z Agencją nowych umów.
4. Przy ustalaniu powierzchni uŻytków rolnych,
3. JeŻeli nowe umowy nie zostaną zawarte w termi-
o których mowa w ust. 1, stosuje si´ odpowiednio
nie roku od dnia wejĘcia nieruchomoĘci w sk"ad Zaso-
przepisy art. 5 ust. 2 i 3.
bu W"asnoĘci Rolnej Skarbu Pał
stwa, dotychczasowe
umowy wygasajÄ….
Art. 7. 1. Dowodem potwierdzajÄ…cym osobiste pro-
wadzenie gospodarstwa rolnego jest oĘwiadczenie
Art. 9. 1. CzynnoĘç prawna dokonana niezgodnie
prowadzącego to gospodarstwo, poĘwiadczone przez
z przepisami ustawy lub bez zawiadomienia uprawnio-
wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
nego do prawa pierwokupu lub bez zawiadomienia
Agencji, w przypadku okreĘlonym w art. 4 ust. 1, jest
2. Dowodem potwierdzajÄ…cym posiadanie kwalifi-
niewaŻna.
kacji rolniczych jest:
2. Z powództwem o stwierdzenie niewaŻnoĘci
1) w przypadku, o którym mowa w art. 6 ust. 3 pkt 1  czynnoĘci prawnej z przyczyn, o których mowa
Ęwiadectwo lub dyplom ukoł
czenia szko"y z uzy- w ust. 1, oprócz osób mających w tym interes prawny
skanym tytu"em zawodowym albo dyplom uzyska- moÅ»e wystÄ…piç Agencja.
nia tytu"u zawodowego lub dyplom potwierdzajÄ…-
Art. 10. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r.  Ko-
cy kwalifikacje zawodowe;
deks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z póęn. zm.2)) wpro-
2) w przypadku, o którym mowa w art. 6 ust. 3 pkt 2 
wadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
oĘwiadczenie poĘwiadczone przez wójta (burmi-
      
2)
strza, prezydenta miasta) lub Ęwiadectwo pracy.
Zmiany ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27,
poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81,
3. Jako dowód, o którym mowa w ust. 2, dopuszcza
Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242,
si´ równieÅ» odpowiednie dokumenty wydane przez z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34,
poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107,
w"aĘciwe organy lub instytucje pał
stw cz"onkowskich
poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r.
Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r.
Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646
4. Dowodem potwierdzajÄ…cym zamieszkanie jest
i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741,
dokument okreĘlający zameldowanie na pobyt sta"y
Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106,
w rozumieniu przepisów o ewidencji ludnoĘci i dowo-
poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r.
dach osobistych.
Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983
i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733,
5. Dowodem potwierdzajÄ…cym spe"nienie warunku
Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113,
okreĘlonego: poz. 984 i Nr 141, poz. 1176 oraz z 2003 r. Nr 49, poz. 408.
Dziennik Ustaw Nr 64  4192  Poz. 592
1) w art. 695 uchyla si´ ż 2; 7. Dop"aty mi´dzy uczestnikami wymiany sÄ…
regulowane bezpoĘrednio mi´dzy nimi. ,
2) po art. 1070 dodaje si´ art. 10701 w brzmieniu:
b) dodaje si´ ust. 8 i 9 w brzmieniu:
 Art. 10701. W razie zbycia udzia"u w spadku obej-
 8. Na wniosek uczestników post´powania sca-
mujÄ…cym gospodarstwo rolne stosuje
leniowego grunty Zasobu W"asnoĘci Rolnej
si´ odpowiednio art. 166 oraz art. 3 i 4
Skarbu Pał
stwa obj´te post´powaniem mo-
ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r.
gÄ…, za zgodÄ… Agencji, zostaç w ca"oĘci lub
o kszta"towaniu ustroju rolnego (Dz.U.
w cz´Ä˜ci rozdysponowane za dop"aty na
Nr 64, poz. 592). .
rzecz uczestników post´powania.
Art. 11. W ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o scala- 9. Do naleŻnoĘci Agencji z tytu"u dop"at stosu-
niu i wymianie gruntów (Dz. U. z 1989 r. Nr 58, poz. 349, je si´ przepisy o gospodarowaniu nierucho-
z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1994 r. Nr 127, poz. 627,
moĘciami rolnymi Skarbu Pał
stwa dotyczÄ…-
z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 12, poz. 136,
ce sprzedaŻy nieruchomoĘci rolnych. ;
z 2001 r. Nr 81, poz. 875 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253)
5) w art. 9 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
wprowadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
 3. W przypadku niedokonania wyboru rady
1) w art. 3 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
uczestników scalenia w terminie okreĘlonym
przez starost´ funkcj´ tej rady sprawuje powo-
 1. Post´powanie scaleniowe lub wymienne prze-
"any postanowieniem tego organu zespó",
prowadza na koszt Skarbu Pał
stwa, z zastrzeŻe-
w sk"ad którego wchodzi rada so"ecka, so"tys
niem art. 4 ust. 2, starosta, jako zadanie z zakre-
oraz przedstawiciel Agencji b´dÄ…cej uczestni-
su administracji rządowej. Organem wyŻszego
kiem scalenia oraz przedstawiciel spo"eczno-
stopnia w rozumieniu Kodeksu post´powania
-zawodowych organizacji rolników; w przypad-
administracyjnego w stosunku do starosty
ku gdy post´powaniem scaleniowym obj´to
w sprawach z tego zakresu jest wojewoda. ;
grunty wi´cej niÅ» jednej wsi, w sk"ad zespo"u
2) w art. 4 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
wchodzÄ… so"tysi tych wsi, przedstawiciele rad
so"eckich po jednym z kaŻdej wsi, przedstawi-
 1) grunty Zasobu W"asnoĘci Rolnej Skarbu Pał
-
ciel Agencji b´dÄ…cej uczestnikiem scalenia oraz
stwa, których powierzchnia przekracza 10% pro-
przedstawiciel spo"eczno-zawodowych organi-
jektowanego obszaru scalenia i nie mogÄ… byç
zacji rolników. ;
racjonalnie zagospodarowane bez scalenia, ;
6) w art. 10 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
3) w art. 5:
 3) przedstawiciel Agencji b´dÄ…cej uczestnikiem
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
scalenia, ;
 1. JeŻeli do racjonalnego ukszta"towania grun-
tów wchodzących w sk"ad gospodarstw rol- 7) w art. 11 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
nych zachodzi potrzeba zmiany ich po"oŻenia
 3. WartoĘç szacunkowÄ… lasów oraz sadów, ogro-
w drodze wzajemnej wymiany, wymiana ta-
dów, chmielników i innych upraw specjalnych
ka moÅ»e byç dokonana na zgodny wniosek
stanowi wartoĘç szacunkowa gruntów, obliczo-
w"aĘcicieli tych gruntów, a w przypadku
na na podstawie szacunku wykonanego w spo-
gruntów Zasobu W"asnoĘci Rolnej Skarbu
sób okreĘlony w ust. 1 lub 2, oraz wartoĘç drze-
Pał
stwa  za zgodÄ… Agencji. WymianÄ… mo-
wostanów, drzew i krzewów, a takÅ»e innych cz´-
gÄ… byç obj´te równieÅ» grunty z zabudowa-
Ęci sk"adowych gruntów, ustalona przez rzeczo-
niami. ,
znawc´ majÄ…tkowego na zasadach okreĘlonych
w przepisach o gospodarce nieruchomoĘcia-
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
mi. ;
 3. W przypadku wymiany gruntów z zabudo-
waniami wartoĘç budynków okreĘla si´ we-
8) w art. 17 ust. 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
d"ug wyceny dokonanej przez rzeczoznawc´
 1. Grunty niezb´dne na cele miejscowej uÅ»ytecz-
majątkowego na zasadach okreĘlonych
noĘci publicznej, pod ulice i drogi publiczne
w przepisach o gospodarce nieruchomoĘcia-
oraz pod wykonane i utrzymywane na koszt
mi, chyba Że strony uzgodnią inne zasady
Skarbu Pał
stwa albo przewidziane do takiego
rozliczeł
. ;
wykonania i utrzymywania urzÄ…dzenia meliora-
cji wodnych moÅ»na za zgodÄ… Agencji wydzielaç
4) w art. 8:
z gruntów Zasobu W"asnoĘci Rolnej Skarbu
a) ust. 5 7 otrzymujÄ… brzmienie:
Pał
stwa, uwzgl´dniajÄ…c uzasadnione interesy
 5. Dop"aty uczestnikom scalenia są wyp"acane osób korzystających z tych gruntów.
ze Ęrodków powiatu jednorazowo, w termi-
2. JeÅ»eli na terenie obj´tym scaleniem nie ma
nie dwóch miesi´cy po zakoÅ‚
czeniu scalenia.
gruntów Zasobu W"asnoĘci Rolnej Skarbu Pał
-
6. Uczestnik scalenia zobowiązany do dop"aty stwa, grunty na cele miejscowej uŻytecznoĘci
uiszcza jÄ… w terminie dwóch miesi´cy po za- publicznej oraz pod ulice i drogi wydziela si´
koł
czeniu scalenia, na rachunek powiatu. z gruntów uczestników scalenia, a kaŻdemu
Dziennik Ustaw Nr 64  4193  Poz. 592
z nich zmniejsza si´ przys"ugujÄ…cy mu obszar gruntach Skarbu PaÅ‚
stwa prywat-
gruntów o cz´Ä˜ç, której wartoĘç szacunkowa nych gospodarstw rolnych,
odpowiada stosunkowi wartoĘci szacunkowej
8) tworzenia miejsc pracy w zwiÄ…zku z re-
gruntów przeznaczonych na wymienione cele
strukturyzacją pał
stwowej gospodar-
do wartoĘci wszystkich scalanych gruntów. ;
ki rolnej,
9) wspierania dzia"ał
majÄ…cych na celu
9) w art. 34 w pkt 6 kropk´ na koÅ‚
cu zast´puje si´ prze-
udzielanie pomocy by"ym pracowni-
cinkiem i dodaje si´ pkt 7 w brzmieniu:
kom pał
stwowych przedsi´biorstw
 7) Agencji  rozumie si´ przez to Agencj´ Nieru-
gospodarki rolnej i cz"onkom ich ro-
chomoĘci Rolnych. .
dzin w przezwyci´Å»aniu trudnych sy-
tuacji Życiowych, a w szczególnoĘci
Art. 12. W ustawie z dnia 19 paędziernika 1991 r.
przez przyznawanie stypendiów dzie-
o gospodarowaniu nieruchomoĘciami rolnymi Skarbu
ciom by"ych pracowników, uczącym
Pał
stwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 603, Nr 115,
si´ w szko"ach ponadgimnazjalnych
poz. 1229, Nr 122, poz. 1323, Nr 154, poz. 1793 i 1800,
oraz kszta"cÄ…cym si´ w szko"ach wyÅ»-
z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676 i Nr 155,
szych.
poz. 1287 oraz z 2003 r. Nr 6, poz. 64 i Nr 49, poz. 408)
2. Oprócz zadał
, o których mowa w ust. 1,
wprowadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
Agencja realizuje równieŻ inne zadania
okreĘlone odr´bnymi przepisami,
1) tytu" rozdzia"u 2 otrzymuje brzmienie:
a w szczególnoĘci przepisami o kszta"to-
 Agencja NieruchomoĘci Rolnych ;
waniu ustroju rolnego. ;
2) w art. 3:
4) w art. 7:
a) w ust. 1 wyrazy  W"asnoĘci Rolnej Skarbu Pał
-
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
stwa zast´puje si´ wyrazami  NieruchomoĘci
 2. Minister w"aĘciwy do spraw Skarbu Pał
stwa
Rolnych ,
w porozumieniu z ministrem w"aĘciwym do
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
spraw rozwoju wsi, w drodze rozporzÄ…dze-
nia, nadaje Agencji statut, biorÄ…c pod uwag´
 2. Nadzór nad Agencją sprawuje minister w"a-
zakres jej zadał
. ,
Ęciwy do spraw Skarbu Pał
stwa, a w zakre-
sie okreĘlonym w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz
b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu:
pkt 7 9 oraz w zakresie zadał
okreĘlonych
 2a. Statut, o którym mowa w ust. 2, okreĘla:
w przepisach o kszta"towaniu ustroju rolne-
go  nadzór nad AgencjÄ… sprawuje minister 1) organizacj´ wewn´trznÄ… Agencji,
w"aĘciwy do spraw rozwoju wsi. ;
2) tryb dzia"ania Rady Nadzorczej,
3) zasady udzielania pe"nomocnictw,
3) art. 6 otrzymuje brzmienie:
4) system kontroli wewn´trznej i audytu
 Art. 6. 1. Agencja realizuje zadania wynikajÄ…ce
wewn´trznego,
z polityki pał
stwa, w szczególnoĘci w za-
kresie:
5) sposób post´powania z mieniem nieza-
gospodarowanym. ;
1) tworzenia oraz poprawy struktury ob-
szarowej gospodarstw rodzinnych,
5) w art. 10 uchyla si´ ust. 13;
2) tworzenia warunków sprzyjających
6) w art. 20 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
racjonalnemu wykorzystaniu poten-
cja"u produkcyjnego Zasobu W"asno-
 4. Ârodki finansowe z gospodarowania mieniem
Ęci Rolnej Skarbu Pał
stwa,
Zasobu przeznacza si´ na finansowanie obciÄ…-
3) restrukturyzacji oraz prywatyzacji Żających mienie Zasobu zadał
okreĘlonych
mienia Skarbu Pał
stwa uÅ»ytkowane- w ustawie, w tym na obs"ug´ zobowiÄ…zaÅ‚

go na cele rolnicze, Agencji okreĘlonych w art. 20a ust. 1 i 4, a tak-
Że zadał
okreĘlonych przepisami o kszta"towa-
4) obrotu nieruchomoĘciami i innymi
niu ustroju rolnego. ;
sk"adnikami majątku Skarbu Pał
stwa
uŻytkowanymi na cele rolne,
7) w art. 20c w ust. 1 w pkt 2 dodaje si´ lit. d w brzmie-
5) administrowania zasobami majÄ…tko- niu:
wymi Skarbu Pał
stwa przeznaczony-
 d) koszty wykonywania przez Agencj´ uprawnieÅ‚

mi na cele rolne,
okreĘlonych w przepisach o kszta"towaniu
6) zabezpieczenia majątku Skarbu Pał
-
ustroju rolnego. ;
stwa,
8) w art. 23 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
7) inicjowania prac urzÄ…dzeniowo-rol-
nych na gruntach Skarbu Pał
stwa  3. Por´czenia i gwarancje, o których mowa
oraz popierania organizowania na w ust. 2, mogÄ… byç udzielane do 80% kwoty kre-
Dziennik Ustaw Nr 64  4194  Poz. 592
dytu z przeznaczeniem na nabycie nieruchomo- b) pracownikami zlikwidowanych pał
-
Ęci rolnej, która wejdzie w sk"ad gospodarstwa stwowych przedsi´biorstw gospodar-
rodzinnego, pod warunkiem, Å»e wierzytelnoĘç ki rolnej zamierzajÄ…cymi utworzyç go-
Agencji zostanie zabezpieczona hipotekÄ… na na- spodarstwo, lub
bywanej nieruchomoĘci, wpisanÄ… w ksi´dze
c) rolnikami, którzy po dniu 31 grudnia
wieczystej na pierwszym miejscu, oraz dodat-
1991 r. sprzedali Skarbowi Pał
stwa
kowo w inny sposób zaakceptowany przez
nieruchomoĘci niezb´dne na cele pu-
Agencj´. ;
bliczne, lub
9) w art. 26a: d) cz"onkami rolniczych spó"dzielni pro-
dukcyjnych postawionych w stan li-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
kwidacji lub upad"oĘci,
 1. Nie pobiera si´ podatku od czynnoĘci cywil-
2) osoby spe"niajÄ…ce warunki do obj´cia
noprawnych i op"aty skarbowej w sprawach
programem osadnictwa rolniczego,
dotyczących Zasobu oraz nieruchomoĘci na-
3) repatrianci w rozumieniu przepisów
bywanych przez Agencj´ na w"asnoĘç Skar-
o obywatelstwie polskim przybyli do
bu Pał
stwa. ,
Rzeczypospolitej Polskiej nie wczeĘniej
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
niÅ» 6 lat przed dniem przetargu,
 3. Agencja nie ma obowiÄ…zku uiszczania op"at
4) spó"ki utworzone przez pracowników zli-
w sprawach cywilnych dotyczÄ…cych mienia
kwidowanych pał
stwowych przedsi´-
stanowiącego Zasób oraz w sprawach, o któ-
biorstw gospodarki rolnej. ,
rych mowa w przepisach o kszta"towaniu
b) dodaje si´ ust. 5 w brzmieniu:
ustroju rolnego. ;
 5. Agencji przys"uguje prawo odkupu nieru-
10) po art. 28 dodaje si´ art. 28a w brzmieniu:
chomoĘci na rzecz Skarbu Pał
stwa w okresie
5 lat, liczÄ…c od dnia jej nabycia od Agencji,
 Art. 28a. 1. SprzedaŻ nieruchomoĘci rolnej przez
z ujawnieniem tego prawa w ksi´dze wieczy-
Agencj´ moÅ»e nastÄ…piç, jeÅ»eli w wyni-
stej. ;
ku tej sprzedaŻy "ączna powierzchnia
uÅ»ytków rolnych b´dÄ…cych w"asno-
12) w art. 31:
Ęcią nabywcy nie przekroczy 500 ha.
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
2. Przy ustalaniu powierzchni uŻytków
rolnych, o której mowa w ust. 1, b´dÄ…-
 1. JeŻeli nabywca przed zawarciem umowy
cych przedmiotem wspó"w"asnoĘci
sprzedaŻy wp"aci co najmniej 20% ceny,
uwzgl´dnia si´ powierzchni´ nieru-
Agencja moÅ»e roz"oÅ»yç sp"at´ pozosta"ej na-
chomoĘci rolnych odpowiadających
leŻnoĘci na roczne lub pó"roczne raty, na
udzia"owi we wspó"w"asnoĘci takich
okres nie d"uŻszy niŻ 15 lat. ,
nieruchomoĘci, a w przypadku wspó"-
b) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a w brzmieniu:
w"asnoĘci "Ä…cznej uwzgl´dnia si´ "Ä…cz-
nÄ… powierzchni´ nieruchomoĘci rol-  1a. Przy roz"oÅ»eniu sp"aty naleÅ»noĘci na raty
nych stanowiących przedmiot wspó"- Agencja stosuje oprocentowanie, chyba Że
w"asnoĘci. naleÅ»noĘç zosta"a ustalona w umowie we-
d"ug innego miernika wartoĘci niŻ pie-
3. Powierzchni´ uÅ»ytków rolnych, o któ-
niÄ…dz. ,
rej mowa w ust. 1 i 2, ustala si´ na
podstawie oĘwiadczenia z"oŻonego
c) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu:
przez nabywc´ nieruchomoĘci rol-
 2a. JeÅ»eli nabywca nieruchomoĘci zb´dzie pod
nej. ;
jakimkolwiek tytu"em prawnym t´ nierucho-
moĘç lub jej cz´Ä˜ç albo udzia"y w jej wspó"-
11) w art. 29:
w"asnoĘci przed zap"aceniem ca"ej naleŻno-
a) ust. 3b otrzymuje brzmienie:
Ęci z tytu"u sprzedaŻy, Agencja moŻe zaŻą-
daç zap"aty ca"ej niesp"aconej naleÅ»noĘci
 3b. Agencja moŻe zastrzec, Że w przetargu mo-
w wyznaczonym przez siebie terminie. .
gÄ… uczestniczyç wy"Ä…cznie:
1) osoby fizyczne spe"niajÄ…ce warunki okre-
Art. 13. W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o utwo-
Ęlone w przepisach o kszta"towaniu
rzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnic-
ustroju rolnego zamierzajÄ…ce utworzyç
twa (Dz. U. z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 80, poz. 369 i Nr 98,
lub powi´kszyç gospodarstwo rodzinne
poz. 473, z 1997 r. Nr 41, poz. 255, Nr 79, poz. 484
w rozumieniu tych przepisów, które są:
i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r.
a) rolnikami posiadajÄ…cymi gospodar- Nr 48, poz. 547 i 550 i Nr 88, poz. 983, z 2001 r. Nr 3,
stwo rolne w gminie, na obszarze któ- poz. 19, Nr 29, poz. 320, Nr 38, poz. 452, Nr 125,
rej po"oÅ»ona jest nieruchomoĘç wysta- poz. 1363 i Nr 129, poz. 1438, z 2002 r. Nr 112, poz. 976
wiana do przetargu, oraz zamierzajÄ…- i Nr 143, poz. 1197) w art. 3 wprowadza si´ nast´pujÄ…-
cymi powi´kszyç to gospodarstwo, lub ce zmiany:
Dziennik Ustaw Nr 64  4195  Poz. 592
1) w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie: 6) wspierania tworzenia miejsc pracy
w związku z restrukturyzacją pał
-
 3) poprawy struktury agrarnej, w tym zw"aszcza
stwowej gospodarki rolnej,
tworzenia i powi´kszania gospodarstw rodzin-
7) wspierania dzia"ał
majÄ…cych na celu
nych w rozumieniu przepisów o kszta"towaniu
udzielanie pomocy by"ym pracowni-
ustroju rolnego, ;
kom pał
stwowych przedsi´biorstw
2) po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu: gospodarki rolnej i cz"onkom ich ro-
dzin w przezwyci´Å»aniu trudnych sy-
 2a. Agencja realizuje zadanie, o którym mowa
tuacji Życiowych,
w ust. 1 pkt 3, w zakresie dotyczÄ…cym tworze-
8) rozwoju przedsi´biorczoĘci, w tym
nia i powi´kszania gospodarstw rodzinnych,
w szczególnoĘci podnoszenia kwali-
w szczególnoĘci poprzez dop"at´ do oprocen-
fikacji zawodowych, wspomagania
towania kredytów bankowych na zakup nieru-
pozarolniczych form aktywnoĘci za-
chomoĘci rolnych, które utworzą gospodar-
wodowej i gospodarczej mieszkał
-
stwo rodzinne albo wejdÄ… w sk"ad takiego go-
ców wsi.
spodarstwa, z tym Że kwota kredytu nie moŻe
przekraczaç 90% wartoĘci zakupywanej nieru-
2. W zakresie ubezpieczenia spo"ecznego
chomoĘci, a okres sp"aty kredytu nie moŻe
rolników minister w"aĘciwy do spraw
przekraczaç 20 lat. . rozwoju wsi wspó"dzia"a z ministrem
w"aĘciwym do spraw zabezpieczenia
Art. 14. W ustawie z dnia 4 wrzeĘnia 1997 r. o dzia-
spo"ecznego.
"ach administracji rzÄ…dowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 82,
3. Minister w"aĘciwy do spraw rozwoju
poz. 928, z póęn. zm.3)) wprowadza si´ nast´pujÄ…ce
wsi sprawuje nadzór nad dzia"alnoĘcią
zmiany:
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa, Kasy Rolniczego Ubezpie-
1) art. 23 otrzymuje brzmienie:
czenia Spo"ecznego, a w zakresie
 Art. 23. 1. Dzia" rozwój wsi obejmuje sprawy: spraw wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 4
lit. c) oraz pkt 6 8  nad dzia"alnoĘcią
1) kszta"towania ustroju rolnego pał
-
Agencji NieruchomoĘci Rolnych.
stwa,
4. W zakresie nadzoru nad dzia"alnoĘcią
2) ochrony gruntów przeznaczonych na
Agencji NieruchomoĘci Rolnych mini-
cele rolne,
ster w"aĘciwy do spraw rozwoju wsi
3) scalania i wymiany gruntów, glebo-
wspó"dzia"a z ministrem w"aĘciwym do
znawczej klasyfikacji gruntów oraz
spraw Skarbu Pał
stwa. ;
podzia"u i rozgraniczenia nierucho-
2) w art. 25 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
moĘci na obszarze wsi,
 4. Minister w"aĘciwy do spraw Skarbu Pał
stwa
4) infrastruktury wsi, w szczególnoĘci:
sprawuje nadzór nad dzia"alnoĘcią Agencji Nie-
a) melioracji, w zakresie spraw nie-
ruchomoĘci Rolnych  z uwzgl´dnieniem prze-
obj´tych dzia"em gospodarka
pisów art. 23 ust. 3 i 4. .
wodna, zaopatrzenia wsi i rolnic-
twa w wod´ oraz oczyszczania
Art. 15. W ustawie z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywa-
Ęcieków i gospodarki odpadami,
niu przez uŻytkowników wieczystych prawa w"asnoĘci
nieruchomoĘci (Dz. U. Nr 113, poz. 1209, z 2002 r.
b) elektryfikacji i gazyfikacji w zakre-
Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 3, poz. 24) art. 1 otrzy-
sie spraw nieobj´tych dzia"em go-
muje brzmienie:
spodarka oraz telefonizacji wsi
w zakresie spraw nieobj´tych  Art. 1. 1. Osoby fizyczne b´dÄ…ce w dniu 26 maja
dzia"em "Ä…cznoĘç, 1990 r. oraz w dniu wejĘcia w Å»ycie usta-
wy uŻytkownikami wieczystymi lub
c) prac urzÄ…dzeniowo-rolnych na
wspó"uŻytkownikami wieczystymi nieru-
gruntach Skarbu Pał
stwa,
chomoĘci zabudowanych na cele miesz-
5) ubezpieczenia spo"ecznego rolników,
kaniowe lub stanowiÄ…cych nieruchomo-
      
Ęci rolne nabywają z mocy prawa w"a-
3)
Zmiany ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 12,
snoĘç tych nieruchomoĘci z dniem,
poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 550, Nr 62, poz. 718,
w którym decyzja, o której mowa
Nr 70, poz. 816, Nr 73, poz. 852, Nr 109, poz. 1158 i Nr 122,
w ust. 3, sta"a si´ ostateczna.
poz. 1314 i 1321, z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 5, poz. 43 i 44,
2. Prawo w"asnoĘci nieruchomoĘci naby-
Nr 42, poz. 475, Nr 63, poz. 634, Nr 73, poz. 761, Nr 76,
poz. 811, Nr 87, poz. 954, Nr 102, poz. 1116, Nr 113, wajÄ… takÅ»e osoby fizyczne b´dÄ…ce na-
poz. 1207, Nr 115, poz. 1229, Nr 123, poz. 1353, Nr 125,
st´pcami prawnymi osób, o których mo-
poz. 1371, Nr 126, poz. 1382, Nr 129, poz. 1441, Nr 130,
wa w ust. 1.
poz. 1450 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr
3. Decyzj´ o nabyciu prawa w"asnoĘci nie-
41, poz. 365, Nr 71, poz. 655, Nr 74, poz. 676, Nr 89,
ruchomoĘci wydaje starosta  w odnie-
poz. 804, Nr 93, poz. 820, Nr 130, poz. 1112 i Nr 135,
poz. 1145 oraz z 2003 r. Nr 52, poz. 450. sieniu do nieruchomoĘci Skarbu Pał
-
Dziennik Ustaw Nr 64  4196  Poz. 592
stwa, lub wójt (burmistrz, prezydent Art. 16. Do post´powaÅ‚
wszcz´tych na podstawie
miasta), starosta lub marsza"ek woje- ustawy, o której mowa w art. 11, i niezakoł
czonych
wództwa  w odniesieniu do nierucho- przed dniem wejĘcia w Życie niniejszej ustawy stosuje
moĘci b´dÄ…cej w"asnoĘciÄ… jednostki sa- si´ przepisy dotychczasowe.
morzÄ…du terytorialnego.
Art. 17. Do post´powaÅ‚
wszcz´tych na podstawie
4. Ostateczna decyzja, o której mowa
ustawy, o której mowa w art. 15, i niezakoł
czonych
w ust. 3, stanowi podstaw´ wpisu do
przed dniem wejĘcia w Życie niniejszej ustawy stosuje
ksi´gi wieczystej.
si´ przepisy w brzmieniu nadanym niniejszÄ… ustawÄ….
5. Op"aty sądowe z tytu"u za"oŻenia i wpisu
do ksi´gi wieczystej prawa w"asnoĘci
Art. 18. 1. Ilekroç w dotychczasowych przepisach
nieruchomoĘci nabytych na podstawie
jest mowa  o Agencji W"asnoĘci Rolnej Skarbu Pał
-
decyzji, o której mowa w ust. 3, pokrywa
stwa , naleÅ»y przez to rozumieç Agencj´ Nieruchomo-
Skarb Pał
stwa.
Ęci Rolnych.
6. Koszty pomiarów oraz opracował
geo-
2. Z dniem wejĘcia w Życie niniejszej ustawy Agen-
dezyjnych i kartograficznych zwiÄ…zanych
cja NieruchomoĘci Rolnych staje si´ nast´pcÄ… praw-
z post´powaniem w sprawie wydania
nym Agencji W"asnoĘci Rolnej Skarbu Pał
stwa.
decyzji, o której mowa w ust. 3, pokrywa
Skarb Pał
stwa.
Art. 19. Ustawa wchodzi w Życie po up"ywie 3 mie-
7. Minister w"aĘciwy do spraw Skarbu Pał
-
si´cy od dnia og"oszenia, z wyjÄ…tkiem art. 7 ust. 3, któ-
stwa w porozumieniu z ministrem w"a-
ry wchodzi w Życie z dniem uzyskania przez Rzeczpo-
Ęciwym do spraw administracji publicz-
spolitÄ… PolskÄ… cz"onkostwa w Unii Europejskiej.
nej, w drodze rozporządzenia, okreĘli
szczegó"owy tryb wydawania decyzji,
o których mowa w ust. 3. . Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. KwaĘniewski