FIZYKA

Termodynamika -

definicje

ciesiolek

Termodynamika - dział fizyki badający procesy cieplne zachodzące w układach
Zasady termodynamiki - trzy prawa będące podstawą termodynamiki.
1 zasada termodynamiki - zmiana energii wewnętrznej układu równa jest sumie dostarczonego do
układu ciepła i pracy (prawo zachowania energii dla układów termodynamicznych)
2 zasada termodynamiki - niemożliwe jest pobieranie ciepła tylko z jednego źródła i zamiana go
na pracę
3 zasada termodynamiki - entropia ciała maleje do zera, gdy temperatura tego ciała zbliża się do
zera bezwzględnego (zwana zasadą Nernsta-Plancka).
Gaz - jeden z trzech podstawowych stanów skupienia materii, postać w której cząsteczki poruszają
się w pustej przestrzeni, mogąc wypełnić objętość dowolnego kształtu i rozmiaru, modelem gazu w
którym cząsteczki nie oddziałują ze sobą jest model gazu doskonałego.
Temperatura - parametr fizyczny określający właściwości cieplne danego ciała lub ośrodka, w
termodynamice temperatura służy do określenia stanu makroskopowego układu, a w fizyce
statystycznej określa energię chaotycznego ruchu cząstek układu, według zasad termodynamiki nie
możliwym jest przekazanie ciepła przez ciało o niższej temperaturze ciału o wyższej temperaturze;
temperaturę w termodynamice podaje się w stopniach Kelvina.
Ciśnienie - stosunek działającej siły na ciało do jednostki powierzchni na które ta siła oddziałuje, w
termodynamice określa przekaz pędu cząstek układu, jednostką ciśnienia w układzie SI jest paskal
[1N/1m].
Objętość - dodatnia liczba rzeczywista określająca obszar przestrzeni zajmujący przez dane ciało.
Zero bezwzględne - temperatura odpowiadająca zerowej ruchliwości cząstek w układzie; w skali
Celsjusza wynosi ok. -273

0

C, praktycznie nie możliwa do osiągnięcia.

Ciepło - forma energii wewnętrznej, jaką uzyskują substancje dzięki energii kinetycznej
poruszających się cząsteczek lub atomów; energia cieplna przenoszona jest przez przewodzenie,
konwekcję i promieniowanie; zawsze przepływa z obszaru o wyższej temperaturze (intensywności
ciepła) na obszar o niższej temperaturze; efektem tego może być wzrost temperatury substancji lub
jej rozszerzenie, stopienie (jeśli jest substancją stałą), odparowanie (jeśli jest ciekła) bądź wzrost jej
ciśnienia (jeśli jest sprężonym gazem).
Ciepło właściwe - istotny parametr określający właściwości termodynamiczne danego ciała,
opisuje ilość którą należy dostarczyć do ciała o masie 1 kg, aby jego temperatura wzrosła o jeden
stopień.
Energia wewnętrzna - parametr termodynamiczny określający stan wewnętrzny układu, do
obliczenia wartości energii wewnętrznej nie uwzględnia się energii kinetycznej poruszającego się
układu jako całości, oraz energii potencjalnej wynikającej z położenia układu w zewnętrznym polu
sił.
Proces izotermiczny - jest to proces termodynamiczny który zachodzi przy stałej temperaturze, np.
sprężanie gazu przy stałej temperaturze, lub przejścia fazowe, T = const.
Proces izobaryczny - proces termodynamiczny zachodzący bez zmiany ciśnienia panującego w
układzie, p = const.
Proces izochoryczny - proces termodynamiczny, który zachodzi bez zmiany objętości układu, np.
spalanie mieszanki w zamkniętym naczyniu., V = const.
Przejścia fazowe:
Parowanie - przemiana fazowa polegająca na przejściu ciała ze stanu ciekłego do stanu gazowego,
parowanie jest obecne w każdej temperaturze, w której może istnieć równocześnie stan ciekły i
gazowy danego ciała, procesem odwrotnym jest skraplanie.

Skraplanie - przemiana fazowa polegająca na przejściu substancji ze stanu gazowego do stanu
ciekłego, temperatura, przy której dochodzi do skroplenia musi być niższa od temperatury
krytycznej danej substancji, skraplanie może zachodzić w każdej temperaturze, w której może
istnieć równocześnie stan ciekły i gazowy danej substancji, jest to proces odwrotny do parowania.
Krzepnięcie - zamiana cieczy w ciało stałe, zachodzi w charakterystycznej temperaturze, innej dla
każdej substancji, (dla wody, w warunkach normalnych jest to 0

0

C), temperatura ta zależy od

ciśnienia pod jakim znajduje się ciecz, procesem odwrotnym jest topnienie.
Topnienie - jest to przejście ciała ze stanu stałego do stanu ciekłego, proces topnienia
charakteryzuje temperatura topnienia, która jest charakterystyczna dla każdej substancji - np. dla
wody temperatura ta wynosi

0

0

C.

Sublimacja - bezpośrednie przejście ciała stałego do stanu gazowego, może zachodzić w każdej
temperaturze, w której może istnieć równocześnie stan stały i gazowy danej substancji, proces
odwrotny to resublimacja.
Resublimacja - bezpośrednie przejście fazowe substancji ze stanu gazowego do ciała stałego, może
zachodzić w każdej temperaturze, w której może istnieć równocześnie stan stały i gazowy danej
substancji.