„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zdzisław Tęcza

Eksploatowanie maszyn do zbioru roślin okopowych
311[22].Z2.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

mgr inż. Tadeusz Budzisz
dr inż. Kazimierz Witosław

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Zdzisław Tęcza




Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[22].Z2.06,
,,Eksploatowanie maszyn do zbioru roślin okopowych”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik mechanizacji rolnictwa.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Budowa, działanie, regulacje i zasady obsługi maszyn do zbioru

ziemniaków

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Budowa, działania, regulacje i zasady obsługi maszyn do zbioru buraków

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

5.3. Kalkulacja kosztów eksploatacji maszyn do zbioru roślin okopowych

19

5.3.1. Ćwiczenia

19

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

21

7. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik mechanizacji rolnictwa.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, jakie uczeń powinien
mieć już ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. Przykładowe scenariusze
zajęć mogą być pomocne w doborze odpowiedniej metody przeprowadzenia zajęć. Formy
organizacyjne pracy mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy uczniów do
pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[22].Z2.02

Eksploatowanie

siewników i sadzarek

311[22].Z2.04

Eksploatowanie maszyn

i urządzeń do zbioru

zielonek

311[22].Z2.07

Eksploatowanie maszyn

i urządzeń stosowanych

w produkcji zwierzęcej

311[22].Z2.08

Eksploatowanie

urządzeń i środków

transportu stosowanych

w gospodarstwie

rolnym

311[22].Z2.06

Eksploatowanie

maszyn do zbioru
roślin okopowych

311[22].Z2.05

Eksploatowanie maszyn

do zbioru zbóż

311[22].Z2

Użytkowanie i naprawa narzędzi,

maszyn i urządzeń rolniczych

311[22].Z2.03

Eksploatowanie

narzędzi, maszyn

i urządzeń do

nawożenia i ochrony

roślin

311[22].Z2.01

Eksploatowanie

narzędzi i maszyn do

uprawy roli

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu techniki rolniczej,

–

posługiwać się dokumentacją techniczną,

–

rozróżniać podstawowe elementy konstrukcji maszyn i urządzeń,

–

rozróżniać podstawowe materiały eksploatacyjne,

–

korzystać z katalogów, instrukcji i innych źródeł informacji,

–

użytkować komputer,

–

posługiwać się podstawowymi narzędziami monterskimi,

–

stosować ogólne przepisy dot.: bezpieczeństwa

i

higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

–

stosować zasady współpracy w grupie,

–

uczestniczyć w dyskusji, prezentacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– scharakteryzować metody zbioru ziemniaków i buraków,
– wyjaśnić wymagania agrotechniczne stawiane maszynom do zbioru roślin okopowych,
– scharakteryzować sposoby niszczenia łęcin,
– scharakteryzować budowę, zasadę działania i regulacje kopaczek,
– obsłużyć kopaczki do ziemniaków,
– scharakteryzować budowę, działanie i zasady regulacji kombajnów do zbioru

ziemniaków,

– obsłużyć kombajn do zbioru ziemniaków,
– wykonać naprawę i konserwację kombajnu do zbioru ziemniaków,
– scharakteryzować maszyny do zbioru buraków,
– scharakteryzować budowę, działanie i zasady regulacji kombajnów do zbioru buraków,
– obsłużyć kombajn do zbioru buraków,
– wykonać naprawę i konserwację kombajnu do zbioru buraków,
– scharakteryzować budowę maszyn do wieloetapowego zbioru buraków,
– zastosować przepisy bhp podczas obsługi maszyn do zbioru okopowych,
– wykonać kalkulację kosztów eksploatacji maszyn do zbioru roślin okopowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………..

Modułowy program nauczania: Technik mechanizacji rolnictwa 311[22]
Moduł:

Użytkowanie i naprawa narzędzi, maszyn i urządzeń
rolniczych 311[22].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie maszyn do zbioru roślin okopowych
311[22].Z2.06

Temat: Obsługa codzienna kombajnu do zbioru ziemniaków.

Cel ogólny: Zaplanowanie i wykonanie obsługi codziennej kombajnu do zbioru ziemniaków.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać elementy i mechanizmy wymagające codziennej obsługi,

−

określić zasadność wykonywania czynności obsługowych,

−

określić zasadę działania elementów i układów kombajnu,

−

zaplanować przeprowadzenie obsługi codziennej kombajnu,

−

wykonać czynności obsługi codziennej kombajnu,

−

sprawdzić poprawność wykonanych czynności obsługowych,

−

sprawdzić poprawność działania mechanizmów.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,

−

instrukcje obsługi kombajnu do zbioru ziemniaków,

−

kombajn do zbioru ziemniaków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

smarownica z zapasem smaru,

−

paliwo, oleje,

−

zestaw pytań prowadzących.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach 2

−

3-osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

4 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Zaplanuj obsługę codzienną kombajnu do zbioru ziemniaków Anna Z 644. Wykonaj

czynności obsługowe i sprawdź poprawność ich wykonania.

Podczas zajęć przestrzegaj zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I. Zbieranie i analiza informacji
Pytania prowadzące:
1. Które elementy, mechanizmy i zespoły wymagają codziennej obsługi?
2. Jakie względy określają zasadność wykonywania czynności obsługowych?
3. W jaki sposób można określić poprawność działania mechanizmów i układów kombajnu?
4. Jaka jest kolejność przeprowadzanych czynności obsługi codziennej kombajnu?
5. W jaki sposób wykonać czynności obsługi codziennej kombajnu spełniając wymogi

bezpieczeństwa?

6. W jaki sposób można sprawdzić poprawność wykonanych czynności obsługowych?
7. W jaki sposób można sprawdzić poprawność działania mechanizmów i zespołów

kombajnu?

Faza II. Planowanie wykonania zadania
1. Jaka jest kolejność realizacji działań prowadzących do wykonania zadania?
2. Jakie narzędzia i materiały eksploatacyjne będą niezbędne?
3. Jakie rodzaje olejów i smarów należy zabezpieczyć do wykonania obsługi?
4. Jaką ilość materiałów eksploatacyjnych należy zabezpieczyć?
Faza III. Ustalenie technicznych możliwości realizacji zadania
1. Uczniowie pracując w zespołach proponują kolejność wykonywania czynności

obsługowych.

2. Na podstawie instrukcji eksploatacji kombajnu określają rodzaje materiałów

eksploatacyjnych, które będą używane podczas obsługi.

3. Uczniowie organizują stanowisko wyposażając je w niezbędne narzędzia, urządzenia

i materiały.

4. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność zaproponowanego przebiegu procesu

obsługi codziennej kombajnu oraz sposoby oceny ich jakości.

Faza IV. Praktyczna realizacja zadania
1. Uczniowie wykonują czynności wchodzące w zakres obsługi codziennej.
2. Uczniowie kontrolują jakość czynności obsługowych.
Faza V. Sprawdzanie poprawności wykonania zadania
1. Uczniowie wraz z nauczycielem sprawdzają w grupach poprawność wykonania zadania.
2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela następuje uruchomienie kombajnu. Sprawdzeniu

podlega poprawności działania zespołów po przeprowadzonej obsłudze kombajnu.

3. Uczniowie sprawdzają poprawność działania pozostałych zespołów i układów.
Faza VI. Analiza końcowa sposobu wykonania

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć nr 2

Osoba prowadząca

……………………………………………..

Modułowy program nauczania: Technik mechanizacji rolnictwa 311[22]
Moduł:

Użytkowanie i naprawa narzędzi, maszyn i urządzeń
rolniczych 311[22].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatowanie maszyn do zbioru roślin okopowych
311[22].Z2.06

Temat: Obsługa codzienna przykładowego kombajnu do zbioru buraków.

Cel ogólny: Zaplanowanie i wykonanie obsługi codziennej kombajnu do zbioru buraków.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać elementy i mechanizmy wymagające codziennej obsługi,

−

określić zasadność wykonywania czynności obsługowych,

−

określić zasadę działania elementów i układów kombajnu,

−

zaplanować przeprowadzenie obsługi codziennej kombajnu,

−

wykonać czynności obsługi codziennej kombajnu,

−

sprawdzić poprawność wykonanych czynności obsługowych,

−

sprawdzić poprawność działania mechanizmów i w razie konieczności dokonać ich

regulacji.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,

−

instrukcje obsługi kombajnu do zbioru buraków,

−

kombajn do zbioru buraków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

smarownica z zapasem smaru,

−

paliwo, oleje,

−

zestaw pytań prowadzących.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach 2

−

3-osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

4 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Zaplanuj obsługę codzienną kombajnu do zbioru buraków. Wykonaj czynności

obsługowe i sprawdź poprawność ich wykonania. Podczas zajęć przestrzegaj zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I. Zbieranie i analiza informacji
Pytania prowadzące:
1. Które elementy, mechanizmy i zespoły wymagają codziennej obsługi?
2. Jakie względy określają zasadność wykonywania czynności obsługowych?
3. W jaki sposób można określić poprawność działania mechanizmów i układów kombajnu?
4. Jaka jest kolejność przeprowadzanych czynności obsługi codziennej kombajnu?
5. W jaki sposób wykonać czynności obsługi codziennej kombajnu spełniając wymogi

bezpieczeństwa?

6. W jaki sposób można sprawdzić poprawność wykonanych czynności obsługowych?
7. W jaki sposób można sprawdzić poprawność działania mechanizmów i zespołów

kombajnu?

8. Jakie względy decydują o zasadność wykonywania czynności regulacyjnych?
Faza II. Planowanie wykonania zadania
1. Jaka jest kolejność realizacji działań prowadzących do wykonania zadania?
2. Jakie narzędzia i materiały eksploatacyjne będą niezbędne?
3. Jakie rodzaje olejów i smarów należy zabezpieczyć do wykonania obsługi oraz w jakich

ilościach?

Faza III. Ustalenie technicznych możliwości realizacji zadania
1. Uczniowie pracując w zespołach proponują kolejność wykonywania czynności

obsługowych.

2. Na podstawie instrukcji eksploatacji kombajnu określają rodzaje materiałów

eksploatacyjnych, które będą używane podczas obsługi.

3. Uczniowie organizują stanowisko wyposażając je w niezbędne narzędzia, urządzenia

i materiały.

4. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność zaproponowanego przebiegu procesu

obsługi codziennej kombajnu oraz sposoby oceny ich jakości.

Faza IV. Praktyczna realizacja zadania
1. Uczniowie wykonują czynności wchodzące w zakres obsługi codziennej.
2. Uczniowie kontrolują jakość czynności obsługowych.
Faza V. Sprawdzanie poprawności wykonania zadania
1. Uczniowie wraz z nauczycielem sprawdzają w grupach poprawność wykonania zadania.
2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela następuje uruchomienie kombajnu. Sprawdzeniu

podlega poprawności działania zespołów po przeprowadzonej obsłudze kombajnu.

3. Uczniowie sprawdzają poprawność działania pozostałych zespołów i układów.
Faza VI. Analiza końcowa sposobu wykonania

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie i wskazać: ćwiczenie jakich
umiejętności było realizowane, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na
przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Budowa, działanie, regulacje i zasady obsługi maszyn do

zbioru ziemniaków

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj dostosowania rozdrabniacza bijakowego łęcin do pracy w redlinach o szerokości

międzyrzędzi 67,5 cm oraz wykonaj czynności obsługowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają, na czym polega dostosowanie
rozdrabniacza łęcin do pracy w redlinach o szerokości międzyrzędzi 67,5 cm oraz jaki jest
zakres czynności obsługowych. W dalszej części ćwiczenia przystępują do praktycznej
realizacji ćwiczenia. Należy zwrócić uwagę na zapewnienie bezpiecznych warunków
wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać

w

instrukcji

obsługi

rozdrabniacza

informacje

dotyczące

zasad

przeprowadzania czynności obsługowych,

2) wyszukać w dokumentacji informacji dotyczącej sposobu zmiany rozstawu kół

podporowych rozdrabniacza,

3) wyszukać w dokumentacji informacji dotyczącej sposobu odpowiedniego rozmieszczenia

bijaków, przedłużaczy oraz klawiszy,

4) dokonać rozmieszczenia bijaków, przedłużaczy oraz klawiszy zgodnie z zasadami

zawartymi w instrukcji obsługi,

5) dokonać rozstawu kół podporowych rozdrabniacza zgodnie z zasadami zawartymi

w instrukcji obsługi,

6) wykonać czynności obsługowe rozdrabniacza.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi rozdrabniacza bijakowego,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

rozdrabniacz bijakowy,

−

ciągnik rolniczy,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Ćwiczenie 2

Przygotuj kopaczkę przenośnikową do pracy. Sporządź plan obsługi miejsc

wymagających codziennego przeglądu i wykonaj te czynności. Dokonaj połączenia kopaczki
z ciągnikiem i sprawdź poprawność działania mechanizmów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają miejsca i zakres planowanych
czynności obsługowych i dobierają środki ochrony osobistej. Dokonują następnie połączenia
kopaczki z ciągnikiem i sprawdzają poprawność działania mechanizmów. Należy zwrócić
uwagę na bezpieczne warunki wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi kopaczki informacje dotyczące zasad przeprowadzania

czynności obsługowych,

2) przeanalizować zakres czynności i ustalić kolejność ich wykonania,
3) wykonać zaplanowane czynności obsługowe,
4) dokonać połączenia kopaczki z ciągnikiem,
5) sprawdzić poprawność działania mechanizmów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi kopaczki przenośnikowej,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych,

−

kopaczka przenośnikowa,

−

ciągnik rolniczy,

−

wał przegubowo – teleskopowy do napędu kopaczki.

Ćwiczenie 3

Przygotuj kombajn do zbioru ziemniaków do pracy. Sporządź plan obsługi miejsc

wymagających codziennej obsługi i wykonaj te czynności. Dokonaj połączenia kombajnu
z ciągnikiem i sprawdź poprawność działania mechanizmów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają miejsca i zakres planowanych
czynności obsługowych. Dokonują następnie połączenia kombajnu z ciągnikiem i sprawdzają
poprawność działania mechanizmów. Należy zwrócić uwagę na bezpieczne warunki
wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi kombajnu informacje dotyczące zasad przeprowadzania

czynności obsługowych,

2) przeanalizować zakres czynności i ustalić kolejność ich wykonania,
3) wykonać zaplanowane czynności obsługowe,
4) dokonać połączenia kombajnu z ciągnikiem,
5) sprawdzić poprawność działania mechanizmów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi kombajnu do ziemniaków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych,

−

kombajn do zbioru ziemniaków ,

−

ciągnik rolniczy,

−

wał przegubowo–teleskopowy do napędu kombajnu.

Ćwiczenie 4

Dokonaj dostosowania kombajnu do zbioru ziemniaków do pracy na plantacji

ziemniaków o szerokości międzyrzędzi 67,5 cm oraz wykonaj czynności obsługowe
kombajnu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają miejsca i zakres planowanych
czynności obsługowych. Dokonują następnie połączenia kombajnu z ciągnikiem i sprawdzają
poprawność działania mechanizmów. Dokonując dostosowania kombajnu do zbioru
ziemniaków do pracy na plantacji ziemniaków o szerokości międzyrzędzi 67,5 cm należy
zwrócić uwagę na bezpieczne warunki wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi kombajnu informacje dotyczące zasad przeprowadzania

czynności obsługowych,

2) wyszukać w dokumentacji informacji dotyczącej sposobu zmiany rozstawu kół

podporowych kombajnu i dostosować ich położenie do żądanej wartości,

3) dokonać rozstawu kół podporowych kombajnu zgodnie z zasadami zawartymi

w instrukcji obsługi,

4) wykonać czynności obsługowe kombajnu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi kombajnu do zbioru ziemniaków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

kombajn do zbioru ziemniaków,

−

ciągnik rolniczy,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych.

Ćwiczenie 5

Zaplanuj i wykonaj czynności obsługowe kombajnu do zbioru ziemniaków po

zakończonym sezonie pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają zakres planowanych czynności
obsługowych i ich kolejność, dobierają materiały eksploatacyjne, dobierają środki ochrony
osobistej. Należy zwrócić uwagę na bezpieczne warunki wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi informacje dotyczące zasad przeprowadzania czynności

obsługowych kombajnu do zbioru ziemniaków,

2) przeanalizować zakres czynności i ustalić kolejność ich wykonania,
3) wykonać zaplanowane czynności obsługowe,
4) dokonać połączenia kombajnu do zbioru ziemniaków z ciągnikiem,
5) sprawdzić poprawność działania mechanizmów,
6) ustawić kombajn na miejscu jego przechowywania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi kombajnu do zbioru ziemniaków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych,

−

kombajnu do zbioru ziemniaków,

−

ciągnik rolniczy,

−

wał przegubowo – teleskopowy do napędu kombajnu do zbioru ziemniaków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Budowa, działania, regulacje i zasady obsługi maszyn do

zbioru buraków

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj przyczepiany kombajn do zbioru buraków do pracy. Sporządź plan obsługi

miejsc wymagających codziennej obsługi i wykonaj te czynności. Dokonaj połączenia
kombajnu z ciągnikiem i sprawdź poprawność działania mechanizmów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają miejsca i zakres planowanych
czynności obsługowych. Dokonują następnie połączenia kombajnu z ciągnikiem i sprawdzają
poprawność działania mechanizmów. Należy zwrócić uwagę na bezpieczne warunki
wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi kombajnu informacje dotyczące zasad przeprowadzania

czynności obsługowych,

2) przeanalizować zakres czynności i ustalić kolejność ich wykonania,
3) wykonać zaplanowane czynności obsługowe,
4) dokonać połączenia kombajnu z ciągnikiem,
5) sprawdzić poprawność działania mechanizmów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi kombajnu,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych,

−

kombajn do zbioru buraków,

−

ciągnik rolniczy,

−

wał przegubowo – teleskopowy do napędu kombajnu.

Ćwiczenie 2

Dokonaj dostosowania przyczepianego kombajnu do zbioru buraków do pracy na

plantacji buraków o szerokości międzyrzędzi 45 cm oraz wykonaj czynności obsługowe
kombajnu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają miejsca i zakres planowanych
czynności obsługowych. Dokonują następnie połączenia kombajnu z ciągnikiem i sprawdzają
poprawność działania mechanizmów. Dokonują dostosowania kombajnu do zbioru buraków
do pracy na plantacji buraków o szerokości międzyrzędzi 45 cm. Należy zwrócić uwagę na
bezpieczne warunki wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi kombajnu informacje dotyczące zasad przeprowadzania

czynności obsługowych,

2) wyszukać w dokumentacji informacji dotyczącej sposobu zmiany rozstawu kół

podporowych kombajnu i dostosować ich położenie do żądanej wartości,

3) dokonać zmiany rozstawu kół podporowych kombajnu zgodnie z zasadami zawartymi

w instrukcji obsługi,

4) wykonać czynności obsługowe kombajnu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi kombajnu do zbioru buraków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

kombajn do zbioru buraków,

−

ciągnik rolniczy,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj i wykonaj czynności obsługowe przyczepianego kombajnu do zbioru buraków

po zakończonym sezonie pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają zakres planowanych czynności
obsługowych i ich kolejność, dobierają materiały eksploatacyjne, dobierają środki ochrony
osobistej. Należy zwrócić uwagę na bezpieczne warunki wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi informacje dotyczące zasad przeprowadzania czynności

obsługowych kombajnu do zbioru buraków po zakończonym sezonie pracy,

2) przeanalizować zakres czynności i ustalić kolejność ich wykonania,
3) wykonać zaplanowane czynności obsługowe,
4) dokonać połączenia kombajnu do zbioru buraków z ciągnikiem,
5) sprawdzić poprawność działania mechanizmów,
6) ustawić kombajn na miejscu jego przechowywania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi kombajnu do zbioru buraków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych,

−

kombajnu do zbioru buraków,

−

ciągnik rolniczy,

−

wał przegubowo – teleskopowy do napędu kombajnu do zbioru buraków.

Ćwiczenie 4

Dokonaj dostosowania wyorywacza buraków do pracy na plantacji o szerokości

międzyrzędzi 45 cm oraz wykonaj czynności obsługowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają miejsca i zakres planowanych
czynności obsługowych. Dokonują dostosowania wyorywacza buraków do pracy na plantacji
o szerokości międzyrzędzi 45 cm oraz wykonaj czynności obsługowe. Należy zwrócić uwagę
na bezpieczne warunki wykonania zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi wyorywacza informacje dotyczące zasad przeprowadzania

czynności obsługowych,

2) wyszukać w dokumentacji informacji dotyczącej sposobu zmiany rozstawu zespołów

roboczych wyorywacza,

3) dokonać zmiany rozstawu zespołów roboczych wyorywacza zgodnie z zasadami

zawartymi w instrukcji obsługi,

4) wykonać czynności obsługowe wyorywacza.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi wyorywacza buraków,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

wyorywacza buraków,

−

ciągnik rolniczy,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ćwiczenie 5

Przygotuj ładowacz buraków do pracy. Sporządź plan obsługi miejsc wymagających

codziennego przeglądu i wykonaj te czynności. Dokonaj połączenia ładowacza z ciągnikiem
i sprawdź poprawność działania mechanizmów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku instrukcjami i zestawami opisów określają miejsca i zakres planowanych
czynności obsługowych. Dokonują następnie połączenia ładowacza buraków z ciągnikiem
i sprawdzają poprawność działania mechanizmów. Należy zwrócić uwagę na bezpieczne
warunki wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w instrukcji obsługi ładowacza buraków informacje dotyczące zasad

przeprowadzania czynności obsługowych,

2) przeanalizować zakres czynności i ustalić kolejność ich wykonania,
3) wykonać zaplanowane czynności obsługowe,
4) dokonać połączenia ładowacza z ciągnikiem,
5) sprawdzić poprawność działania mechanizmów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi ładowacza,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

materiały eksploatacyjne i urządzenia do przeprowadzenia czynności obsługowych,

−

ładowacz buraków,

−

ciągnik rolniczy,

−

wał przegubowo–teleskopowy do napędu ładowacza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.3. Kalkulacja kosztów eksploatacji maszyn do zbioru roślin

okopowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj kalkulacji kosztów eksploatacji agregatu złożonego z kombajnu do zbioru

ziemniaków i ciągnika rolniczego na godzinę jego pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku arkuszami kalkulacyjnymi określają etapy wykonania zadania. W trakcie
ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) z tabeli wskaźników eksploatacyjno–ekonomicznych oraz cenników odczytać dane:

−

okres użytkowania kombajnu,

−

wykorzystanie w okresie użytkowania,

−

wykorzystanie roczne,

−

współczynnik kosztów napraw w okresie użytkowania,

−

okres użytkowania ciągnika,

−

wykorzystanie ciągnika w okresie użytkowania,

−

wykorzystanie roczne ciągnika,

−

współczynnik kosztów napraw ciągnika w okresie użytkowania,

−

godzinowe zużycie paliwa,

−

cena paliwa,

−

cena kombajnu,

−

cena ciągnika rolniczego,

2) obliczyć koszt utrzymania kombajnu,
3) obliczyć koszt użytkowania kombajnu,
4) obliczyć koszt eksploatacji kombajnu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik zawierający wskaźniki eksploatacyjno–ekonomiczne,

−

katalog maszyn, ciągników rolniczych oraz rolniczych środków transportowych wraz

z cenami,

−

cennik paliw, olejów i smarów,

−

kalkulator.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ćwiczenie 2

Dokonaj kalkulacji kosztów eksploatacji zestawu złożonego z ciągnika rolniczego

i przyczepy za godzinę pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie posługując się dostępnymi na
stanowisku arkuszami kalkulacyjnymi określają etapy wykonania zadania. W trakcie
ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) z tabeli wskaźników eksploatacyjno–ekonomicznych oraz cenników odczytać dane:

−

okres użytkowania ciągnika i przyczepy,

−

wykorzystanie ich w okresie użytkowania,

−

wykorzystanie roczne,

−

współczynnik kosztów napraw w okresie użytkowania,

−

godzinowe zużycie paliwa przez ciągnik,

−

cenę paliwa,

−

cenę ciągnika i przyczepy,

2) obliczyć koszt utrzymania ciągnika i przyczepy,
3) obliczyć koszt użytkowania ciągnika i przyczepy,
4) obliczyć koszt eksploatacji ciągnika i przyczepy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik zawierający wskaźniki eksploatacyjno–ekonomiczne,

−

katalog maszyn, ciągników rolniczych oraz rolniczych środków transportowych wraz

z cenami,

−

cennik paliw,

−

kalkulator.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie maszyn do
zbioru roślin okopowych.”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, są poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 10, 15, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. b, 5. c, 6. b, 7. d, 8. a, 9. d, 10. d, 11. d,

12.a, 13. c, 14. b, 15. c, 16. a, 17. a, 18. a, 19. d, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić termin rozpoczęcia zbioru ziemniaków.

B

P

b

2

Rozróżniać metody niszczenia łęcin.

A

P

b

3

Określić ustawienie elementów roboczych
rozdrabniacza w zależności od rozstawu rzędów na
plantacji ziemniaków.

B

P

c

4

Rozróżnić maszyny do niszczenia łęcin.

A

P

b

5

Rozpoznać elementy gwiazdowej kopaczki do
ziemniaków.

A

P

c

6

Wyjaśnić zasadę działania kopaczki
przenośnikowej do ziemniaków.

B

P

b

7

Wyjaśnić przeznaczenie poszczególnych
elementów kopaczki przenośnikowej do
ziemniaków.

B

P

d

8

Ustalić wartości parametrów regulacyjnych
zespołów roboczych kopaczki przenośnikowej do
ziemniaków

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

9

Określić funkcję rolki kopiującej kombajnu do
ziemniaków Z644 i jej umiejscowienie
w konstrukcji kombajnu.

B

P

d

10 Przeanalizować i dobrać parametry pracy

oddzielacza porostu.

C

PP

d

11 Określić przeznaczenie poszczególnych elementów

kombajnu do ziemniaków.

B

P

d

12 Określić parametry prądu elektrycznego

wykorzystywanego do automatycznego sterowania
kombajnem Z413.

B

P

a

13 Określić, w jaki sposób regulowana jest wysokość

ogławiania buraków w kombajnie Z413.

B

P

c

14 Określić zasady doboru parametrów pracy

elementów roboczych kombajnu Z413.

B

P

b

15 Scharakteryzować rolę sprężyny dociążającej

zespołu ogławiającego kombajnu Z413 i sposób jej
regulacji.

C

PP

c

16 Rozróżnić maszyny do zbioru ziemniaków.

A

P

a

17 Określić wymagania, jakie są stawiane zespołom

wyorującym buraki.

B

P

a

18 Rozróżnić rodzaje zespołów wydobywających

buraki z gleby.

A

P

a

19 Przeanalizować przedstawione składniki kosztów.

C

PP

d

20 Przeanalizować składniki kosztów.

C

PP

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 25 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Pełną dojrzałość ziemniaków i właściwy moment ich zbioru do przechowywania

zimowego rozpoznaje się po

a) żółknięciu liści i usychaniu łodyg.
b) skorkowaceniu naskórka i łatwym odrywaniu się bulw od stolonów.
c) zbadaniu zawartości skrobi w ziemniakach.
d) usłyszeniu komunikatu w środkach masowego przekazu.

2. Zastosowanie metody mechanicznej usunięcia łęcin z plantacji polega na użyciu do tego

celu

a)

opryskiwacza i wykonaniu zabiegu oprysku plantacji herbicydem „Reglone”.

b)

rozdrabniacza łęcin.

c)

opryskiwacza i wykonaniu zabiegu oprysku plantacji herbicydem „Reglone” oraz
rozdrabniacza łęcin.

d)

wszystkie powyższe odpowiedzi są prawidłowe.

3. Rozdrabniacz bijakowy Z319 przystosowany jest do pracy na plantacjach ziemniaków

o rozstawie rzędów

a)

tylko 62,5 cm.

b) tylko 67,5 cm.
c)

62,5 cm lub 67,5 cm.

d) 70,0 cm do 75,0 cm.

4. Załączony rysunek przedstawia widok

a) kopaczki do ziemniaków.
b) rozdrabniacza łęcin.
c) maszyny do formowania redlin.
d) transportera ziemniaków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5. Przystosowanie rozdrabniacza bijakowego do nowego rozstawu rzędów polega na

a) wyregulowaniu wysokości cięcia po obu stronach maszyny.
b) wymianie bębnów roboczych.
c) zmianie położenia kół podporowych i zmianie rozmieszczenia bijaków na wale.
d) zmianie kierunku wirowania wału.

6. Odpowiednią intensywność przesiewania gleby na przenośnikach prętowych kopaczki do

ziemniaków Z609 zapewniają
a) klawisze wstrząsające.
b) wstrząsacze eliptyczne.
c) ruszty drgające.
d) rolki kierujące.

7. Do regulacji głębokość pracy kopaczki Z609 służy

a) rama zawieszenia.
b) lewe koło jezdne.
c) prawe koło jezdne.
d) koło podporowe.

8. Sprzęgło

przeciążeniowe

kopaczki

przenośnikowej

Z609

zabezpiecza

przed

uszkodzeniem w przypadku nadmiernego obciążenia

a)

układ napędowy kopaczki.

b) lemiesze wyorujące.
c)

kół podporowych kopaczki.

d) koła kopiującego kopaczki.

9. Regulację zgłębienia lemiesz kombajnu do ziemniaków Z644 dokonuje się przez

a)

zmianę położenia dyszla kombajnu.

c) zmianę ustawienia kół jezdnych kombajnu.
d) przesterowanie zaworu dławiącego układu hydraulicznego kombajnu.
e) zmianę położenia rolki kopiującej kombajnu względem lemiesza.

10. Na optymalne ustawienie oddzielacza porostu nie ma wpływu

a) zmiana kąta pochylenia oddzielacza porostu.
b) zmiana intensywności wstrząsania przenośnika wynoszącego.
c) ustawienie łopatek zgarniających.
d) ustawienie górki palcowej.

11. Przedstawiony mechanizm kombajnu do zbioru ziemniaków służy do

a) naprowadzania kombajnu na rzędy.
b) zmiany położenia górki palcowej.
c) zmiany kąta pochylenia oddzielacza porostu.
d) regulacji intensywności wstrząsania odsiewacza

przenośnikowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

12. Aby można było w pełni wykorzystać instalację elektrohydrauliczną kombajnu Z413

„Neptun” ciągnik powinien koniecznie posiadać

a) sprawną instalację elektryczną 12V i biegunem ujemnym na „masie”.
b) sprawną instalację elektryczną o dowolnej wartości napięcia, ale ma minus na

„masie”.

c) sprawną instalację elektryczną o dowolnej wartości napięcia i dowolnej biegunowości.
d) sprawną instalację elektryczną 12V i biegunem dodatnim na „masie”.

13. W kombajnie do zbioru buraków Z413 wysokość ogławiania zależy od

a ustawienia kół jezdnych kombajnu.
b wysokości położenia zaczepu.
c ustawienia noża względem czujnika tarczowego.
d długości sprężyny odciążającej.

14. Na glebach o dobrej odsiewalności prędkość obrotowa gwiazdy czyszczącej kombajnu

Z 413 powinna być

a) większa niż na glebach o słabszej odsiewalności.
b) mniejsza niż na glebach o słabszej odsiewalności.
c) wyregulowana bezstopniowo przez obsługę w zależności od potrzeb.
d) dostosowana do prędkości przenośnika półkowego buraków.

15. Sprężyna dociążająca w zespole ogławiającym kombajnu Z 413

a) niweluje działanie sprężyny odciążającej.
b) ułatwia naprowadzanie zespołu ogławiającego na rzędy.
c) umożliwia ogławianie niskich buraków rosnących za burakami wysokimi.
d) reguluje prędkość koła czujnikowego.

16. Na rysunku przedstawiono widok

a) kombajnu do zbioru ziemniaków Z 643.
b) kombajnu do zbioru ziemniaków Z 644.
c) kombajnu do zbioru buraków Z 413.
d) kopaczki rzędującej.

17. Dopuszczalna masa niewykopanych korzeni, świadcząca o jakości pracy wyorywaczy

a) nie może przekraczać 1,5% masy plonu.
b) może dochodzić do 3% plonu.
c) musi wynosić 0%.
d) nie może przekraczać 4% plonu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

18. Zespoły wyorujące buraki w wyorywaczu Z415 są

a) wyorywaczami lemieszowymi.
b) wyorywaczami kłowymi.
c) wyorywaczami talerzowymi.
d) wyorywaczami tarczowymi.

19. Kosztem utrzymania ciągnika nie jest koszt

a) amortyzacji ciągnika.
b) przechowywania ciągnika.
c) ubezpieczenia ciągnika.
d) napraw ciągnika.

20. Kosztem użytkowania ciągnika nie jest koszt

a) paliwa.
b) smarów.
c) amortyzacji.
d) napraw.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Eksploatowanie maszyn do zbioru roślin okopowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

TEST nr 2 - PRÓBA PRACY

Test praktyczny jest zadaniem zawodowym przeprowadzonym w formie próby pracy na

stanowisku w warunkach rzeczywistych. Wyposażenie stanowiska musi umożliwić
zaplanowanie i przeprowadzenie przygotowania kombajnu Z413 do pracy , zagregatowanie
go z ciągnikiem oraz przeprowadzenie obsługi codziennej kombajnu. Wykonywane czynności
ucznia powinny być obserwowane i oceniane przez nauczyciela zgodnie z ustalonym
schematem oceniania. Narzędziem służącym do pomiaru dydaktycznego jest karta obserwacji.

Punktacja zadań – za każdą wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za nie

wykonanie czynności uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań

Liczba punktów

Ocena szkolna

Opis

14

Dopuszczający

za wykonanie 14 czynności z ogólnej liczby 20

16

Dostateczny

za wykonanie 16 czynności z ogólnej liczby 20

18

Dobry

za wykonanie 18 czynności z ogólnej liczby 20

19

Bardzo dobry

za wykonanie 19 czynności z ogólnej liczby 20

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Przed rozpoczęciem testu zapoznaj uczniów z instrukcją dla ucznia.
3. Zapewnij samodzielność w rozwiązywaniu zadań.
4. Sprawdź, czy uczniowie zrozumieli treść polecenia. Wyjaśnij wątpliwości.
5. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.


Instrukcja dla ucznia

1. Zapoznaj się z treścią zadania.
2. Jest to test praktyczny przeprowadzony w formie próby pracy.
3. Zapoznaj się ze stanowiskiem oraz instrukcjami urządzeń i maszyn znajdujących się na

stanowisku pracy.

4. Na te czynności zapoznawcze masz 20 minut. Czasu tego nie wlicza się do czasu trwania

testu.

5. Test praktyczny trwa nie dłużej niż 240 minut.
6. Zadanie będziesz wykonywał samodzielnie
7. Podczas wykonywania zadania będziesz oceniany przez nauczyciela na bieżąco.
8. W czasie wykonywania zadania nauczyciel nie będzie mógł udzielać Ci żadnych

wskazówek.

9. Wykonywanie zadania musi odbywać się z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa

przeciwpożarowego, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Treść zadania

Na stanowisku znajduje się kombajn do zbioru buraków Z413 „Neptun”. Zaplanuj

i przeprowadź przygotowanie kombajnu do pracy oraz zagregatuj go z ciągnikiem W zakresie
tego przygotowania uwzględnij obsługę codzienną.

Dysponujesz ponadto:

−

zestawem narzędzi i przyrządów niezbędnych do przeprowadzenia obsługi,

−

zastawem materiałów eksploatacyjnych,

−

szczegółową instrukcją obsługi ciągnika,

−

szczegółową instrukcją obsługi kombajnu.

KARTA OBSERWACJI

EKSPLOATOWANIE MASZYN DO ZBIORU RAŚLIN OKOPOWYCH

Imię i nazwisko ucznia…………………………………………………

L.p.

Nazwa czynności

Liczba punktów

1. Oczyszczenie kombajnu z liści, ziemi gromadzących się na

przyrządzie czujnikowym, przenośniku liści, przenośniku
buraków i zbiorniku liści.

2. Oczyszczenie kombajnu z liści, ziemi gromadzących się na

przenośniku liści.

3. Oczyszczenie kombajnu z liści, ziemi gromadzących się na

przenośniku buraków i zbiorniku liści.

4. Oczyszczenie kombajnu z liści, ziemi gromadzących się na

zbiorniku liści.

5. Oczyszczenie punktów smarowania.

6. Przesmarowanie wszystkich punktów smarowania, zgodnie

z tabelą i schematem smarowania.

7. Sprawdzenie i ewentualne uzupełnienie poziomu oleju

w zbiorniku układu hydraulicznego kombajnu.

8. Sprawdzenie ciśnienia w ogumieniu kół kombajnu.

9. Sprawdzenie stanu technicznego kombajnu w celu wykrycia

ewentualnych usterek.

10. Wybór ciągnika – ciągnik musi posiadać 12 woltową

instalację elektryczną z biegunem (-) na „masę”.

11. Wybór ciągnika – ciągnik musi posiadać możliwość

uzyskania przez WOM 540 obr/min.

12. Przymocowanie cięgła krótkiego, będącego na wyposażeniu

kombajnu, do dźwigni ręcznego otwierania zbiornika liści.

13. Przymocowanie cięgła długiego, będącego na wyposażeniu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

kombajnu,

do

dźwigni

ręcznego

włączania

napędu

przenośnika podłogowego zbiornika korzeni.

14. Sprawdzenie, w razie konieczności

napięcie, pasów

i łańcuchów w układzie napędowym.

15. Sprawdzenie zewnętrznych połączeń śrubowych.

16. Połączenie kombajnu z belką rolniczą zamocowaną na

dolnych cięgnach trzypunktowego układu zawieszenia.

17. Skrzynkę sterowniczą zamocować na lewym błotniku

ciągnika w zasięgu dogodnym dla kierowcy.

18. Wtyczkę 7-biegunową kabla elektrycznego należy wsunąć do

gniazda wtykowego ciągnika.

19. Rozstaw kół należy tak ustawić, aby prawe koło maszyny

biegło w wyoranej bruździe.

20. Po połączeniu kombajnu z ciągnikiem włączyć WOM

ciągnika, włączyć światła postojowe ciągnika i sprawdzić
działanie układu elektrohydraulicznego kombajnu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1. Instrukcja obsługi. Kombajn do zbioru buraków Z413 „Neptun”
2. Instrukcja obsługi. Kombajn do zbioru ziemniaków Z644 „Anna”
3. Instrukcja obsługi. Kopaczka półzawieszana, przenośnikowa do zbioru ziemniaków Z609
4. Instrukcja obsługi. Rozdrabniacz łęcin Z319
5. Instrukcja obsługi. Wyorywacz buraków Z415 zawieszany, sześciorzędowy z gwiazdami

czyszczącymi

6. Kuczewski J.: Maszynoznawstwo rolnicze. PWRiL, Warszawa 1984
7. Kuczewski J., Majewski Z.: Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa

1995

8. Lorencowicz E.: Poradnik użytkownika techniki rolniczej w tabelach. APRA, Bydgoszcz

2002

9. Regulski S. (red): Maszyny rolnicze. PWRiL, Warszawa 1986
10. Waszkiewicz Cz.: Maszyny rolnicze. Maszyny i urządzenia do produkcji roślinnej. Cz. I.

WSiP, Warszawa 2002

11. www.ropapolska.pl
12. www.uniagroup.com
13. Przegląd techniki Rolniczej i Leśnej. Miesięcznik naukowo – techniczny 10/2000

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Goźlińska E., Szlosek F.: Podręczny słownik nauczyciela kształcenia zawodowego. ITeE,

Radom 1997

3. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000
4. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995.