Simmel Georg

Filozofia mody

F

or

m

y

s poł

e

c

z

ne

,

s t

r

ój

,

s ą

d

y

e

s t

e

t

y

c

z

ne

,

c

a

ł

y

s

t

y

l

l

udz

ki

e

j

e

ks pr

e

s j

i

-

w

s z

y

s t

ko

t

o

j

e

s t

ni

e

us t

a

nni

e

z

m

i

e

ni

a

ne

pr

z

e

z

m

odę

M oda

pe

ł

ni

ba

r

dz

i

e

j

e

ks

ponow

a

ną

r

ol

ę

w

c

z

a

s a

c

h

w

s pół

c

z

e

s n

y

c

h,

poni

e

w

a

ż

r

óż

ni

c

e

w

poz

i

om

a

c

h

ż

y

c

i

a

m

i

ę

dz

y

n

a

m

i

z

os t

a

ł

y

o

w

i

e

l

e

s i

l

ni

e

j

podkr

e

ś l

one

,

g

d

y

ż

i

m

l

i

c

z

ni

e

j

s z

e

i

os t

r

z

e

j

s z

e

s ą

t

e

r

óż

ni

c

e

, t

y

m

w

i

ę

ks z

e

m

oż

l

i

w

oś c

i

podkr

e

ś l

a

ni

a

i

c

h pr

z

y

ka

ż

de

j

s pos obnoś c

i

.

I

C

a

ł

a

hi

s t

or

i

a

s poł

e

c

z

e

ńs t

w

a

odbi

j

a

s i

ę

w

ude

r

z

a

j

ą

c

y

c

h

konf

l

i

kt

a

c

h,

kom

pr

om

i

s a

c

h,

pow

ol

i

z

dob

y

w

a

n

y

c

h

i

s z

y

bko

t

r

a

c

on

y

c

h,

pom

i

ę

dz

y

s o

c

j

a

l

i

z

a

c

y

j

ną

a

da

pt

a

c

j

ą

d

o

s poł

e

c

z

e

ńs t

w

a

i

j

e

dnos t

kow

y

m

odbi

e

ga

n

i

e

m

od

j

e

g

o

r

os z

c

z

e

ń.

M a

m

y

t

u,

r

z

e

c

b

y

m

oż

na

,

pr

ow

i

nc

j

on

a

l

ne

f

or

m

y

t

y

c

h

w

i

e

l

ki

c

h

a

nt

a

g

oni

s t

y

c

z

n

y

c

h

s i

ł

,

kt

ór

e

r

e

pr

e

z

e

nt

uj

ą

pods t

a

w

y

na

s z

e

g

o

j

e

dnos t

kow

e

g

o

l

os u

i

w

kt

ór

y

c

h

z

a

r

ów

no

na

s z

e

ż

y

c

i

e

w

e

w

nę

t

r

z

ne

,

j

a

k

i

z

e

w

nę

t

r

z

ne

,

z

a

r

ów

no

na

s z

a

i

nt

e

l

e

kt

ua

l

na

,

j

a

k

i

duc

how

a

i

s t

ot

a

z

na

j

duj

ą

bi

e

g

un

y

,

m

i

ę

dz

y

kt

ór

y

m

i

m

og

ą

os c

y

l

ow

a

ć

.

B

e

z

w

z

g

l

ę

du

na

t

o,

c

z

y

s i

ł

y

t

e

w

y

r

a

z

i

m

y

f

i

l

oz

of

i

c

z

ni

e

pr

z

e

c

i

w

s t

a

w

i

e

ni

e

m

kos m

ot

e

i

z

m

u

i

dokt

r

y

n

y

oddz

i

e

l

ne

g

o

i

s

t

ni

e

ni

a

i

z

r

óż

ni

c

ow

a

ni

a

ka

ż

de

g

o

f

r

a

g

m

e

nt

u

w

s z

e

c

hś w

i

a

t

a

,

c

z

y

t

e

ż

z

na

j

dą

one

opa

r

c

i

e

w

p

r

a

kt

y

c

z

n

y

m

kon

f

l

i

kc

i

e

,

r

e

pr

e

z

e

nt

ow

a

n

e

pr

z

e

z

s o

c

j

a

l

i

z

m

z

j

e

dne

j

,

a

i

nd

y

w

i

dua

l

i

z

m

z

dr

u

g

i

e

j

s t

r

on

y

,

z

a

w

s z

e

bę

dz

i

e

m

y

m

i

e

l

i

do

c

z

y

ni

e

ni

a

z

t

ą

s a

m

ą

pods t

a

w

ow

ą

f

or

m

ą

dua

l

i

z

m

u,

kt

ór

a

p

r

z

e

j

a

w

i

a

s i

ę

bi

ol

o

g

i

c

z

ni

e

w

pr

z

e

c

i

w

s t

a

w

i

e

ni

u

m

i

ę

dz

y

dz

i

e

dz

i

c

z

noś c

i

ą

a

m

ut

a

c

j

ą

.

T

a

pi

e

r

w

s

z

a

r

e

pr

e

z

e

nt

uj

e

i

d

e

ę

g

e

n

e

r

a

l

i

z

a

c

j

i

j

e

dnol

i

t

oś

c

i

,

ni

e

r

uc

hom

e

g

o

podobi

e

ńs t

w

a

f

or

m

i

t

r

e

ś c

i

ż

y

c

i

a

,

dr

u

ga

-

r

u

c

h,

r

óż

ni

c

ow

a

ni

e

s i

ę

oddz

i

e

l

n

y

c

h

c

z

y

nni

ków

,

w

y

t

w

a

r

z

a

ni

e

ni

e

us t

a

nne

j

z

m

i

e

nnoś c

i

ż

y

c

i

a

j

e

d

nos t

kow

e

g

o.

P

ods t

a

w

o

w

e

f

o

r

m

y

ż

y

c

i

a

w

hi

s t

or

i

i

na

s z

e

g

o

g

a

t

unku

ni

e

odm

i

e

nni

e

w

y

ka

z

uj

ą

s kut

e

c

z

noś ć

t

y

c

h

dw

óc

h

pr

z

e

c

i

w

s t

a

w

n

y

c

h

z

a

s a

d.

K

a

ż

da

w

s w

oi

m

z

a

kr

e

s i

e

pr

óbuj

e

poł

ą

c

z

y

ć

z

a

i

nt

e

r

e

s ow

a

ni

e

t

r

w

a

ni

e

m

,

j

e

dnoś c

i

ą

i

podobi

e

ńs t

w

e

m

z

upodoba

ni

e

m

do

z

m

i

a

n

y

,

s pe

c

j

a

l

i

z

a

c

j

i

i

os obl

i

w

oś c

i

.

S

t

a

j

e

s i

ę

s a

m

o

pr

z

e

z

s i

ę

z

r

oz

um

i

a

ł

e

,

ż

e

ni

e

i

s t

ni

e

j

e

t

a

ka

i

ns t

y

t

u

c

j

a

,

pr

a

w

o,

dz

i

e

dz

i

na

ż

y

c

i

a

,

kt

ór

e

b

y

ł

y

b

y

w

s t

a

ni

e

j

e

dna

kow

o

z

a

dow

ol

i

ć

w

s z

y

s t

ki

e

r

os z

c

z

e

ni

a

o

bu

s pr

z

e

c

z

n

y

c

h

z

a

s a

d.

J

e

d

y

na

dos t

ę

pn

a

l

udz

koś c

i

ś w

i

a

dom

oś ć

t

a

ki

e

g

o

s t

a

nu

r

z

e

c

z

y

z

na

j

duj

e

w

y

r

a

z

w

s t

a

l

e

z

m

i

e

ni

a

j

ą

c

y

m

s i

ę

pr

z

y

bl

i

ż

e

ni

u,

w

s t

a

l

e

po

na

w

i

a

n

y

c

h

w

y

s i

ł

ka

c

h

i

oż

y

w

i

a

n

y

c

h

na

dz

i

e

j

a

c

h.

T

o

w

ł

a

ś ni

e

s t

w

a

r

z

a

c

a

ł

e

bo

ga

c

t

w

o

n

a

s z

e

g

o

r

oz

w

oj

u,

c

a

ł

y

bodz

i

e

c

p

os t

ę

pu,

m

oż

l

i

w

oś ć

poj

m

ow

a

ni

a

ol

br

z

y

m

i

e

j

c

z

ę

ś c

i

w

s z

y

s t

ki

c

h

ni

e

s końc

z

on

y

c

h

kom

bi

na

c

j

i

c

z

y

nni

ków

l

udz

ki

e

g

o

c

ha

r

a

kt

e

r

u,

c

z

ę

ś

c

i

t

a

k

ol

br

z

y

m

i

e

j

, ż

e

s a

m

a

z

bl

i

ż

a

s i

ę

do ni

e

s końc

z

onoś c

i

.

W

r

a

m

a

c

h

s poł

e

c

z

n

y

c

h

w

c

i

e

l

e

ń

t

y

c

h

pr

z

e

c

i

w

i

e

ńs t

w

j

e

dna

s t

r

ona

j

e

s t

z

a

z

w

y

c

z

a

j

r

e

pr

e

z

e

nt

ow

a

na

pr

z

e

z

ps

y

c

hol

o

g

i

c

z

ną

t

e

nde

n

c

j

ę

do

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

a

.

U

r

ok

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

a

pol

e

ga

pr

z

e

de

w

s z

y

s t

ki

m

na

t

y

m

,

ż

e

um

oż

l

i

w

i

a

ono

dog

odn

ą

pr

óbę

s i

ł

,

kt

ór

a

j

e

dna

k

ni

e

w

y

m

a

ga

z

na

c

z

ni

e

j

s z

y

c

h,

os obi

s t

y

c

h

i

t

w

ór

c

z

y

c

h

z

a

s t

os ow

a

ń,

l

e

c

z

r

oz

g

r

y

w

a

na

j

e

s t

g

ł

a

dko

i

l

e

kko,

poni

e

w

a

ż

j

e

j

t

r

e

ś c

i

ą

j

e

s t

us t

a

l

ona

i

l

oś ć

.

M oż

e

m

y

n

a

ś l

a

dow

ni

c

t

w

o

z

de

f

i

ni

ow

a

ć

j

a

ko

dz

i

e

c

i

ę

m

y

ś l

i

i

be

z

m

y

ś

l

noś c

i

.

O

f

e

r

uj

e

ono

br

z

e

m

i

e

nną

m

oż

l

i

w

oś ć

s t

a

ł

e

g

o

r

oz

s z

e

r

z

a

ni

a

na

j

w

i

ę

ks z

y

c

h

z

dob

y

c

z

y

l

udz

ki

e

g

o

duc

ha

b

e

z

pom

oc

y

s i

ł

,

kt

ór

e

z

r

a

z

u

s t

a

n

ow

i

ł

y

w

a

r

une

k

i

c

h

na

r

odz

i

n.

C

o

w

i

ę

c

e

j

,

na

ś

l

a

dow

ni

c

t

w

o

da

j

e

j

e

dnos t

c

e

z

a

dow

ol

e

ni

e

,

kt

ór

e

w

y

n

i

ka

z

t

e

g

o,

i

ż

ni

e

$#gui

d{

D

6A

5A

B

63-

E

D

7

3-

457D

-

B

4

C

4-

04

F

8

F

E

8

F

41

F

E

}

#$

j

e

s t

ona

s a

m

ot

na

w

s

w

oi

c

h

poc

z

y

na

ni

a

c

h.

K

i

e

d

y

na

ś l

a

duj

e

m

y

,

pr

z

e

nos i

m

y

ni

e

t

y

l

ko

r

os z

c

z

e

ni

a

do

t

w

ór

c

z

e

j

dz

i

a

ł

a

l

noś c

i

,

a

l

e

i

odpo

w

i

e

dz

i

a

l

noś ć

z

a

dz

i

a

ł

a

ni

e

z

s i

e

bi

e

n

a

ko

g

oś

i

nne

g

o.

T

a

k

ot

o

j

e

dnos t

ka

uw

a

l

ni

a

s i

ę

od

kł

opot

u

pos z

uki

w

a

ni

a

i

j

a

w

i

s

i

ę

j

a

ko

w

y

t

w

ó

r

g

r

up

y

,

j

a

ko na

c

z

y

ni

e

t

r

e

ś c

i

s poł

e

c

z

n

y

c

h. (

...)

W

i

dz

i

m

y

w

i

ę

c

,

ż

e

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

o

w

e

w

s z

y

s t

ki

c

h

pr

z

y

p

a

dka

c

h,

w

kt

ór

y

c

h

j

e

s t

c

z

y

nni

ki

e

m

t

w

ór

c

z

y

m

,

r

e

p

r

e

z

e

nt

uj

e

s obą

j

e

dną

z

pods t

a

w

ow

y

c

h

t

e

nde

n

c

j

i

na

s z

e

g

o

c

ha

r

a

kt

e

r

u,

a

m

i

a

now

i

c

i

e

t

ę

,

kt

ór

a

s i

ę

z

a

da

w

a

l

a

podobi

e

ńs t

w

e

m

,

j

e

dnol

i

t

oś c

i

ą

,

pr

z

y

s t

os ow

a

ni

e

m

j

e

dnos t

kow

e

g

o

do

o

g

ól

ne

g

o

i

kł

a

dz

i

e

na

c

i

s k

na

e

l

e

m

e

nt

s t

a

ł

oś c

i

i

w

z

m

i

a

ni

e

.

I

odw

r

ot

ni

e

,

g

d

y

t

y

l

ko

pr

z

y

z

n

a

j

e

s i

ę

pr

y

m

a

t

z

m

i

a

ni

e

,

g

d

y

j

e

dnos t

k

ow

e

z

r

óż

ni

c

ow

a

ni

e

,

ni

e

z

a

l

e

ż

noś ć

i

uc

i

e

c

z

ka

pr

z

e

d

t

y

m

,

c

o

o

g

ól

ne

,

s

ą

pos z

uki

w

a

n

y

m

c

e

l

e

m

,

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

o

j

e

s t

z

a

s a

dą

ne

ga

t

y

w

ną

i

s z

kodl

i

w

ą

.

Z

a

s a

d

a

t

r

z

y

m

a

ni

a

s i

ę

da

n

y

c

h

f

or

m

u

ł

,

b

y

c

i

a

i

dz

i

a

ł

a

ni

a

t

a

k

j

a

k

i

nni

j

e

s t

c

a

ł

ki

e

m

pr

z

e

c

i

w

na

dą

ż

e

ni

u

do

pos t

ę

pow

a

ni

a

ku

s t

a

l

e

now

y

m

i

nd

y

w

i

dua

l

n

y

m

f

o

r

m

om

ż

y

c

i

a

:

z

t

e

j

pr

z

y

c

z

y

n

y

ż

y

c

i

e

s poł

e

c

z

ne

j

e

s t

pol

e

m

bi

t

w

y

,

o

kt

ór

e

g

o

ka

ż

dą

pi

ę

dź

w

a

l

c

z

y

s i

ę

z

a

c

i

e

kl

e

,

a

i

ns t

y

t

u

c

j

e

s poł

e

c

z

ne

uw

a

ż

a

ć

m

oż

na

z

a

t

r

a

kt

a

t

y

pokoj

ow

e

,

w

j

a

ki

c

h

s t

a

ł

y

a

nt

a

g

oni

z

m

obu

z

a

s a

d z

r

e

dukow

a

no pow

i

e

r

z

c

how

ni

e

do s w

oi

s t

e

j

f

or

m

y

w

s pół

pr

a

c

y

.

I

I

N

a

j

ba

r

dz

i

e

j

pods t

a

w

ow

e

w

a

r

unki

poj

a

w

i

e

ni

a

s i

ę

m

od

y

j

a

ko

z

j

a

w

i

s ka

p

ow

s z

e

c

hne

g

o

w

hi

s t

or

i

i

na

s z

e

g

o

ga

t

unku

okr

e

ś l

one

s ą

pr

z

e

z

pow

y

ż

s z

e

konc

e

pc

j

e

.

M oda

t

o

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

o

da

ne

g

o

p

r

z

y

kł

a

du,

z

a

s poka

j

a

j

ą

c

e

pr

a

g

ni

e

ni

e

a

da

pt

a

c

j

i

s poł

e

c

z

ne

j

:

w

i

e

dz

i

e

j

e

dnos t

kę

dr

o

g

ą

,

kt

ór

ą

podr

óż

uj

ą

w

s z

y

s c

y

,

dos t

a

r

c

z

a

o

g

ól

n

y

c

h

pr

z

e

s ł

a

ne

k

s pr

a

w

i

a

j

ą

c

y

c

h,

ż

e

z

a

c

how

a

ni

e

ka

ż

de

j

j

e

dnos t

ki

s t

a

j

e

s i

ę

kol

e

j

n

y

m

p

r

z

y

kł

a

d

e

m

.

Z

a

r

a

z

e

m

w

ni

e

m

ni

e

j

s z

y

m

s t

opni

u

z

a

s poka

j

a

pr

a

g

ni

e

ni

e

r

óż

ni

c

ow

a

ni

a

,

t

e

nde

nc

j

ę

ku

odm

i

e

nnoś c

i

,

pr

a

g

ni

e

ni

e

z

m

i

a

n

y

i

pr

z

e

c

i

w

i

e

ńs t

w

a

-

z

j

e

dne

j

s t

r

on

y

popr

z

e

z

s t

a

ł

ą

z

m

i

a

nę

t

r

e

ś c

i

,

na

da

j

ą

c

ą

dz

i

s i

e

j

s z

e

j

m

odz

i

e

pi

ę

t

no

i

nd

y

w

i

dua

l

ne

w

pr

z

e

c

i

w

i

e

ńs t

w

i

e

do

m

od

y

dni

a

w

c

z

or

a

j

s z

e

g

o

i

j

ut

r

z

e

j

s

z

e

g

o,

a

z

dr

ugi

e

j

s t

r

on

y

pop

r

z

e

z

z

r

óż

ni

c

ow

a

ni

e

m

od

y

w

z

a

l

e

ż

noś c

i

od

kl

a

s

s po

ł

e

c

z

n

y

c

h

-

m

oda

kl

a

s

w

y

ż

s z

y

c

h

ni

g

d

y

ni

e

j

e

s t

t

a

ka

s a

m

a

,

j

a

k

m

oda

kl

a

s

ni

ż

s

z

y

c

h:

w

r

z

e

c

z

y

s a

m

e

j

m

oda

t

a

z

o

s t

a

j

e

z

a

r

z

uc

ona

w

c

hw

i

l

i

,

g

d

y

kl

a

s

y

ni

ż

s z

e

z

a

c

z

y

na

j

ą

j

ą

s obi

e

pr

z

y

s w

a

j

a

ć

.

Z

a

t

e

m

m

oda

s t

a

now

i

po pr

os t

u

j

e

dną

z

w

i

e

l

u f

or

m

ż

y

c

i

a

,

z

a

pom

oc

ą

kt

ór

y

c

h

s t

a

r

a

m

y

s i

ę

poł

ą

c

z

y

ć

w

j

e

dnol

i

t

e

j

s f

e

r

z

e

dz

i

a

ł

a

l

noś c

i

t

e

nde

n

c

j

ę

ku

s poł

e

c

z

ne

m

u

uj

e

dnol

i

c

a

ni

u

i

pr

a

g

ni

e

ni

e

j

e

dnos t

kow

e

g

o

odr

óż

ni

a

ni

a

s i

ę

i

z

m

i

a

n

y

.

K

a

ż

da

f

a

z

a

r

oz

w

oj

u

pr

z

e

c

i

w

s t

a

w

n

y

c

h

pa

r

n

a

j

w

y

r

a

ź

ni

e

j

m

i

e

r

z

y

pon

a

d

s t

opi

e

ń

z

a

dow

ol

e

ni

a

dos t

a

r

c

z

a

ne

g

o

pr

z

e

z

m

odę

w

ki

e

r

unku

a

bs ol

ut

ne

j

kont

r

ol

i

r

oz

w

a

ż

a

ne

j

s f

e

r

y

ż

y

c

i

a

.

G

d

y

b

y

ś

m

y

ba

d

a

l

i

hi

s t

or

i

ę

m

od

y

(

kt

ór

ą

dot

ą

d

ba

d

a

no

j

e

d

y

ni

e

z

punkt

u

w

i

dz

e

ni

a

r

oz

w

oj

u

j

e

j

t

r

e

ś c

i

)

w

z

w

i

ą

z

ku

z

j

e

j

z

na

c

z

e

ni

e

m

dl

a

f

or

m

y

pr

oc

e

s u

s poł

e

c

z

ne

g

o,

s t

w

i

e

r

dz

i

l

i

b

y

ś m

y

,

ż

e

odbi

j

a

ona

hi

s t

or

i

ę

w

y

s i

ł

ków

z

a

s pokoj

e

ni

a

o

bu

pr

z

e

c

i

w

s t

a

w

n

y

c

h

t

e

n

de

nc

j

i

w

s pos ób

c

or

a

z

l

e

pi

e

j

pr

z

y

s t

os ow

a

n

y

do

w

a

r

unków

i

s t

ni

e

ni

a

kul

t

ur

y

s poł

e

c

z

ne

j

i

pos

z

c

z

e

g

ól

n

y

c

h

j

e

dnos t

e

k.

R

oz

m

a

i

t

e

c

z

y

nni

ki

ps

y

c

hol

o

g

i

c

z

ne

m

od

y

w

y

ka

z

uj

ą

w

ka

ż

d

y

m

w

y

pa

d

ku z

g

odnoś ć

z

t

ą

f

unda

m

e

nt

a

l

ną

z

a

s a

dą

.

M oda

,

j

a

k

j

uż

z

a

uw

a

ż

y

l

i

ś m

y

,

j

e

s t

w

y

ni

ki

e

m

z

r

óż

ni

c

ow

a

ni

a

kl

a

s ow

e

g

o

i

dz

i

a

ł

a

podobni

e

j

a

k

ki

l

ka

i

nn

y

c

h

f

or

m

,

z

w

ł

a

s z

c

z

a

honor

,

kt

ór

e

g

o

podw

ój

na

f

unkc

j

a

pol

e

ga

z

a

r

a

z

e

m

n

a

obr

a

c

a

ni

u

s i

ę

w

da

n

y

m

k

r

ę

g

u

i

na

j

e

dnoc

z

e

s n

y

m

podkr

e

ś l

a

ni

u

s w

e

j

odr

ę

b

noś c

i

.

P

odobni

e

j

a

k

r

a

m

a

ob

r

a

z

u

c

h

a

r

a

kt

e

r

y

z

uj

e

w

e

w

n

ę

t

r

z

ną

s t

r

ukt

ur

ę

dz

i

e

ł

a

j

a

ko

s pój

ną

,

j

e

d

nol

i

t

ą

i

ni

e

z

a

l

e

ż

ną

c

a

ł

oś ć

,

a

z

a

r

a

z

e

m

na

z

e

w

ną

t

r

z

uc

i

na

w

s z

y

s t

ki

e

be

z

poś r

e

dni

e

s t

os unki

z

ot

a

c

z

a

j

ą

c

ą

pr

z

e

s t

r

z

e

ni

ą

,

i

podobni

e

j

a

k

j

e

dnol

i

t

a

e

ne

r

g

i

a

t

a

ki

c

h

f

or

m

ni

e

m

oż

e

z

os t

a

ć

w

y

r

a

ż

ona

,

o

i

l

e

ni

e

okr

e

ś l

i

m

y

t

e

g

o

podw

ój

n

e

g

o

e

f

e

kt

u,

z

e

w

n

ę

t

r

z

ne

go

i

w

e

w

nę

t

r

z

ne

g

o,

t

a

k

t

e

ż

honor

z

a

w

dz

i

ę

c

z

a

s w

oj

ą

c

ha

r

a

kt

e

r

y

s t

y

kę

,

a

pr

z

e

de

w

s z

y

s t

ki

m

s w

oj

e

pr

a

w

a

m

or

a

l

ne

,

okol

i

c

z

noś c

i

,

ż

e

j

e

dnos t

ka

r

e

pr

e

z

e

nt

uj

e

os obi

s t

y

m

honor

e

m

honor

s w

e

g

o

kr

ę

g

u

s poł

e

c

z

ne

g

o

i

kl

a

s

y

i

g

o

podt

r

z

y

m

uj

e

.

T

e

pr

a

w

a

m

o

r

a

l

ne

s

ą

c

z

ę

s t

o

uw

a

ż

a

ne

z

a

ni

e

s pr

a

w

i

e

dl

i

w

e

pr

z

e

z

t

y

c

h,

kt

ór

z

y

do

kr

ę

g

u

nos i

c

i

e

l

i

honor

u

ni

e

na

l

e

ż

ą

.

I

t

a

k

m

oda

z

j

e

dne

j

s t

r

on

y

s

y

gna

l

i

z

uj

e

j

e

dnoś ć

z

da

ną

kl

a

s ą

,

j

e

dnol

i

t

oś ć

kr

ę

g

u pr

z

e

z

ni

ą

r

e

pr

e

z

e

nt

ow

a

ne

g

o, a

z

a

r

a

z

e

m

, uno a

c

t

u, w

y

ł

ą

c

z

ni

e

w

s z

y

s t

ki

c

h i

nn

y

c

h

g

r

up.

J

e

dnoś ć

i

s e

g

r

e

ga

c

j

a

t

o

d

w

i

e

pods t

a

w

ow

e

f

unkc

j

e

,

kt

ór

e

s ą

ni

e

r

oz

e

r

w

a

l

ni

e

z

ł

ą

c

z

one

,

i

c

hoć

ka

ż

da

z

ni

c

h

t

w

or

z

y

l

o

gi

c

z

ne

pr

z

e

c

i

w

i

e

ńs t

w

o

dr

ug

i

e

j

,

s t

a

j

ą

s i

ę

w

z

a

j

e

m

ni

e

w

a

r

unki

e

m

s w

e

j

r

e

a

l

i

z

a

c

j

i

.

M oda

t

o

t

y

l

k

o

w

y

ni

k

r

os z

c

z

e

ń

s poł

e

c

z

n

y

c

h,

a

c

z

kol

w

i

e

k

pr

z

e

dm

i

ot

j

e

dnos t

kow

y

,

kt

ór

y

s t

w

a

r

z

a

a

l

bo

odt

w

a

r

z

a

,

m

oż

e

r

e

pr

e

z

e

nt

ow

a

ć

m

ni

e

j

l

ub

ba

r

dz

i

e

j

j

e

d

nos t

kow

ą

pot

r

z

e

bę

.

J

a

s no

t

e

g

o

dow

odz

i

f

a

kt

,

ż

e

ba

r

dz

o

c

z

ę

s t

o

ni

e

d

a

s i

ę

z

na

l

e

ź

ć

n

a

j

dr

obni

e

j

s z

e

j

pr

z

y

c

z

y

n

y

dl

a

s t

w

or

z

e

ni

a

da

ne

j

m

od

y

z

obi

e

kt

y

w

n

e

g

o,

e

s t

e

t

y

c

z

ne

g

o

c

z

y

j

a

ki

e

g

okol

w

i

e

k

punkt

u

w

i

dz

e

ni

a

.

P

odc

z

a

s

g

d

y

,

og

ól

ni

e

r

z

e

c

z

bi

or

ą

c

,

na

s z

s t

r

ój

j

e

s t

f

a

kt

y

c

z

ni

e

pr

z

y

s t

os ow

a

n

y

do

n

a

s z

y

c

h

pot

r

z

e

b,

ni

e

m

a

ni

c

z

e

g

o

w

y

godn

e

g

o

w

m

e

t

odz

i

e

,

z

j

a

ką

m

oda

d

y

kt

uj

e

n

a

pr

z

y

kł

a

d

s podni

e

s z

e

r

oki

e

l

ub

w

ą

s ki

e

a

l

bo

t

o,

c

z

y

bę

dz

i

e

s i

ę

nos i

ł

o

kol

or

ow

e

,

c

z

y

c

z

a

r

n

e

s z

a

l

e

i

a

pa

s z

ki

.

Z

r

e

g

uł

y

m

a

t

e

r

i

a

l

ne

uz

a

s a

d

ni

e

ni

e

dz

i

a

ł

a

ni

a

pokr

y

w

a

s i

ę

z

g

e

ne

r

a

l

n

y

m

upow

s

z

e

c

hni

e

ni

e

m

,

a

l

e

w

w

y

p

a

dku

m

od

y

i

s t

ni

e

j

e

c

a

ł

kow

i

t

a

r

oz

bi

e

ż

noś ć

oboj

g

a

i

j

e

dnos t

c

e

poz

os t

a

j

e

t

y

l

ko

og

ól

n

a

a

kc

e

pt

a

c

j

a

j

a

ko

d

e

c

y

duj

ą

c

y

m

ot

y

w

j

e

j

pr

z

y

j

ę

c

i

a

.

S

ą

dz

ą

c

po

br

z

y

dki

c

h

i

odp

y

c

h

a

j

ą

c

y

c

h

r

z

e

c

z

a

c

h,

j

a

ki

e

s ą

c

z

a

s a

m

i

m

odne

,

m

o

ż

na

b

y

p

r

z

y

pus z

c

z

a

ć

,

ż

e

m

oda

p

r

a

g

ni

e

oka

z

a

ć

s w

ą

w

ł

a

dz

ę

,

z

m

us z

a

j

ą

c

na

s

do

nos z

e

ni

a

na

j

ba

r

dz

i

e

j

o

dr

a

ż

a

j

ą

c

y

c

h

r

z

e

c

z

y

dl

a

ni

e

j

s a

m

e

j

.

A

bs ol

ut

na

oboj

ę

t

noś ć

m

od

y

w

s t

os unku

do

m

a

t

e

r

i

a

l

n

y

c

h

s t

a

nda

r

dów

ż

y

c

i

a

z

na

j

duj

e

dos kona

ł

ą

i

l

us t

r

a

c

j

ę

w

t

y

m

,

ż

e

c

z

a

s a

m

i

z

a

l

e

c

a

c

oś

c

a

ł

ki

e

m

odpow

i

e

d

ni

e

g

o,

c

z

a

s a

m

i

c

oś

ni

e

j

a

s

ne

g

o,

a

c

z

a

s a

m

i

c

oś

m

a

t

e

r

i

a

l

ni

e

i

e

s t

e

t

y

c

z

ni

e

oboj

ę

t

ne

g

o.

M oda

r

e

s pe

kt

uj

e

w

y

ł

ą

c

z

ni

e

m

ot

y

w

a

c

j

ę

f

or

m

a

l

nos poł

e

c

z

ną

.

P

ow

ode

m

,

dl

a

kt

ór

e

g

o

n

a

w

e

t

e

s t

e

t

y

c

z

ni

e

ni

e

m

oż

l

i

w

y

s t

y

l

w

y

d

a

j

e

s i

ę

di

s t

i

ng

ue

,

e

l

e

g

a

n

c

ki

i

a

r

t

y

s t

y

c

z

ni

e

z

noś n

y

n

a

w

e

t

w

w

y

da

ni

u

os ób

pos uw

a

j

ą

c

y

c

h

s i

ę

do

s kr

a

j

noś c

i

,

j

e

s t

t

o,

ż

e

os ob

y

t

e

s

ą

na

o

g

ół

na

j

ba

r

dz

i

e

j

e

l

e

g

a

nc

ki

e

i

z

w

r

a

c

a

j

ą

na

j

w

i

ę

ks z

ą

uw

a

g

ę

na

s w

ój

w

y

gl

ą

d

z

e

w

n

ę

t

r

z

n

y

,

t

a

k

ż

e

w

ka

ż

d

y

c

h

okol

i

c

z

noś c

i

a

c

h

odni

e

ś l

i

b

y

ś m

y

w

r

a

ż

e

ni

e

d

y

s t

y

nkc

j

i

i

e

s t

e

t

y

c

z

ne

g

o

w

y

r

a

f

i

now

a

ni

a

.

W

r

a

ż

e

ni

e

t

o

pr

z

y

pi

s uj

e

m

y

w

ą

t

pl

i

w

e

m

u

c

z

y

nni

kow

i

m

od

y

,

kt

ór

a

a

p

e

l

uj

e

do

na

s z

e

j

ś w

i

a

dom

oś c

i

j

a

ko

now

y

,

a

pr

z

e

t

o

na

j

ba

r

d

z

i

e

j

ude

r

z

a

j

ą

c

y

r

y

s

t

out

e

ns e

m

bl

e

.

M oda

od

c

z

a

s u

do

c

z

a

s u

w

y

w

i

e

r

a

w

pł

y

w

na

pr

z

e

dm

i

ot

y

z

de

t

e

r

m

i

now

a

ne

obi

e

kt

y

w

ni

e

,

t

a

ki

e

j

a

k

w

i

a

r

a

r

e

l

i

g

i

j

na

,

z

a

i

nt

e

r

e

s ow

a

ni

a

na

uko

w

e

,

a

na

w

e

t

s oc

j

a

l

i

z

m

i

i

nd

y

w

i

dua

l

i

z

m

,

a

l

e

ni

e

s t

a

j

e

s i

ę

c

z

y

nna

j

a

k

o

m

oda

,

dopóki

pr

z

e

dm

i

ot

y

t

e

ni

e

uni

e

z

a

l

e

ż

ni

ą

s i

ę

od

g

ł

ę

bs z

y

c

h

l

udz

ki

c

h

m

ot

y

w

ów

,

z

kt

ór

y

c

h

s i

ę

na

r

odz

i

ł

y

.

Z

t

e

j

pr

z

y

c

z

y

n

y

r

z

ą

d

y

m

od

y

w

t

y

c

h

dz

i

e

dz

i

na

c

h

s ą

ni

e

do

z

ni

e

s i

e

ni

a

.

W

i

dz

i

m

y

w

i

ę

c

,

ż

e

i

s t

ni

e

j

ą

pow

a

ż

ne

pow

od

y

,

dl

a

kt

ór

y

c

h

r

z

e

c

z

y

z

e

w

nę

t

r

z

ne

-

ubi

ór

,

z

a

c

how

a

ni

e

s poł

e

c

z

ne

,

r

oz

g

r

y

w

ki

-

t

w

o

r

z

ą

s pe

c

y

f

i

c

z

ne

pol

e

dz

i

a

ł

a

ni

a

m

od

y

,

g

d

y

ż

t

ut

a

j

br

a

kuj

e

z

a

l

e

ż

noś c

i

od

f

a

kt

y

c

z

n

i

e

i

s t

ot

n

y

c

h

m

ot

y

w

ów

l

udz

ki

e

g

o

dz

i

a

ł

a

ni

a

.

J

e

s t

t

o

pol

e

,

kt

ór

e

na

j

ł

a

t

w

i

e

j

da

j

e

s i

ę

n

a

g

i

ą

ć

d

o

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

a

,

c

o

b

y

ł

ob

y

g

r

z

e

c

he

m

w

kw

e

s t

i

a

c

h

w

a

ż

n

y

c

h.

N

a

pot

y

ka

m

y

t

ut

a

j

bl

i

s ki

z

w

i

ą

z

e

k

m

i

ę

dz

y

ś w

i

a

do

m

oś c

i

ą

j

e

dnos t

ki

i

m

a

t

e

r

i

a

l

n

y

m

i

f

o

r

m

a

m

i

ż

y

c

i

a

,

z

w

i

ą

z

e

k,

kt

ór

y

pr

z

e

bi

e

ga

pr

z

e

z

hi

s t

or

i

ę

.

I

m

obi

e

kt

y

w

ni

e

j

s z

y

s t

a

ł

s i

ę

na

s z

ś w

i

a

t

opog

l

ą

d

w

c

i

ą

g

u

os t

a

t

ni

c

h

s t

ul

e

c

i

,

t

y

m

ba

r

dz

i

e

j

oda

r

ł

w

i

z

j

ę

pr

z

y

r

od

y

z

w

s z

y

s t

ki

c

h

e

l

e

m

e

nt

ów

s

ubi

e

kt

y

w

n

y

c

h

i

a

nt

r

opo

m

or

f

i

c

z

n

y

c

h

i

t

y

m

w

y

r

a

ź

ni

e

j

s f

or

m

uł

ow

a

ł

poj

ę

c

i

e

j

e

dnos t

kow

e

j

o

s obow

oś c

i

.

S

poł

e

c

z

na

r

e

g

ul

a

c

j

a

na

s z

e

g

o

ż

y

c

i

a

w

e

w

nę

t

r

z

ne

g

o

i

z

e

w

nę

t

r

z

ne

g

o

t

o

c

oś

na

ks z

t

a

ł

t

s t

a

nu

e

m

br

i

ona

l

n

e

g

o,

w

kt

ór

y

m

ul

e

ga

j

ą

z

r

óż

ni

c

ow

a

ni

u

c

e

c

h

y

c

z

y

s t

o

os obi

s t

e

i

c

z

y

s t

o

obi

e

kt

y

w

ne

,

a

dz

i

a

ł

a

ni

e

j

e

s t

s

y

nc

hr

oni

c

z

ne

i

w

z

a

j

e

m

ne

.

Z

a

t

e

m

g

dz

i

e

kol

w

i

e

k

c

z

ł

ow

i

e

k

poj

a

w

i

a

s i

ę

pr

z

e

de

w

s z

y

s t

ki

m

j

a

ko

i

s t

o

t

a

s poł

e

c

z

n

a

,

ni

e

z

a

uw

a

ż

a

m

y

a

ni

ś c

i

s ł

e

j

obi

e

kt

y

w

n

oś c

i

w

ś w

i

a

t

opog

l

ą

dz

i

e

,

a

ni

w

c

hł

a

ni

a

ni

a

i

ni

e

z

a

l

e

ż

noś c

i

w

uś w

i

a

da

m

i

a

ni

u s obi

e

os obow

oś c

i

.

F

or

m

y

s poł

e

c

z

ne

,

s t

r

ój

,

s ą

d

y

e

s t

e

t

y

c

z

n

e

,

c

a

ł

y

s t

y

l

l

udz

ki

e

j

e

ks pr

e

s j

i

-

w

s z

y

s t

ko

t

o

j

e

s t

ni

e

us t

a

nni

e

z

m

i

e

ni

a

ne

pr

z

e

z

m

odę

,

a

l

e

w

t

a

ki

s po

s ób,

ż

e

m

oda

-

t

o

j

e

s t

na

j

now

s z

a

m

oda

-

w

e

w

s z

y

s t

ki

m

oddz

i

a

ł

uj

e

t

y

l

ko

na

kl

a

s

y

w

y

ż

s z

e

.

K

i

e

d

y

t

y

l

ko

kl

a

s

y

ni

ż

s z

e

z

a

c

z

ną

na

ś l

a

dow

a

ć

i

c

h

s t

y

l

,

z

a

r

a

z

e

m

p

r

z

e

kr

a

c

z

a

j

ą

c

l

i

ni

ę

de

m

a

r

ka

c

y

j

ną

,

na

r

y

s ow

a

n

ą

pr

z

e

z

kl

a

s

y

w

y

ż

s z

e

,

i

ni

s z

c

z

ą

c

i

c

h

s pój

noś ć

,

kl

a

s a

w

y

ż

s

z

a

odw

r

a

c

a

s i

ę

od

da

ne

g

o

s t

y

l

u

i

obi

e

r

a

now

y

,

kt

ór

y

z

kol

e

i

t

a

kż

e

odr

óż

ni

a

j

ą

od

m

a

s ,

i

gr

a

w

e

s oł

o

t

oc

z

y

s i

ę

da

l

e

j

.

N

a

t

ur

a

l

ni

e

kl

a

s

y

ni

ż

s z

e

w

pa

t

r

z

one

s ą

w

w

y

ż

s z

e

i

pr

a

g

ną

s i

ę

do

ni

c

h

z

bl

i

ż

y

ć

,

a

na

j

m

ni

e

j

s z

y

opór

na

pot

y

ka

j

ą

w

t

y

c

h

dz

i

e

dz

i

na

c

h,

kt

ór

e

podl

e

ga

j

ą

ka

pr

y

s om

m

o

d

y

;

bo

w

ni

c

h

w

ł

a

ś ni

e

z

w

y

kł

e

z

e

w

nę

t

r

z

ne

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

o

j

e

s t

na

j

c

hę

t

ni

e

j

s t

os ow

a

n

e

.

T

e

n

s a

m

p

r

oc

e

s

z

a

c

hod

z

i

m

i

ę

dz

y

pos z

c

z

e

g

ól

n

y

m

i

w

a

r

s t

w

a

m

i

kl

a

s

y

w

y

ż

s z

e

j

,

a

c

z

t

ut

a

j

ni

e

z

a

w

s z

e

j

e

s t

r

ów

ni

e

w

y

r

a

ź

ni

e

w

i

doc

z

n

y

,

j

a

k

pow

i

e

dz

m

y

,

w

w

y

pa

dku

pa

ni

i

s ł

u

ż

ą

c

e

j

.

W

g

r

unc

i

e

r

z

e

c

z

y

c

z

ę

s t

o

m

oż

e

m

y

z

a

uw

a

ż

y

ć

,

i

ż

i

m

ba

r

dz

i

e

j

j

e

dna

w

a

r

s t

w

a

z

bl

i

ż

y

ł

a

s i

ę

do

dr

ug

i

e

j

,

t

y

m

ba

r

dz

i

e

j

g

o

r

ą

c

z

kow

e

s t

a

j

e

s i

ę

pr

a

g

ni

e

ni

e

oddol

ne

g

o

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

a

i

od

g

ó

r

ne

pos z

uki

w

a

ni

e

now

o

ś c

i

.

W

z

r

os t

bog

a

c

t

w

a

pow

oduj

e

z

na

c

z

ne

pr

z

y

s pi

e

s z

e

ni

e

pr

oc

e

s u

i

uj

a

w

ni

e

ni

e

g

o,

poni

e

w

a

ż

pr

z

e

dm

i

ot

y

m

od

y

,

o

be

j

m

uj

ą

c

e

,

j

a

k

s i

ę

r

z

e

kł

o,

z

e

w

nę

t

r

z

ne

pr

z

e

j

a

w

y

ż

y

c

i

a

,

na

j

dos t

ę

pni

e

j

s z

e

s ą

pi

e

ni

ą

dz

om

,

a

z

g

odnoś ć

z

w

y

m

o

g

a

m

i

kl

a

s

w

y

ż

s z

y

c

h

na

j

ł

a

t

w

i

e

j

os i

ą

g

ną

ć

t

ut

a

j

,

a

ni

e

w

dz

i

e

dz

i

na

c

h

w

y

m

a

g

a

j

ą

c

y

c

h

s p

r

a

w

dz

e

ni

a

j

e

dnos t

ki

w

s pos ób ni

e

dos t

ę

pn

y

z

ł

ot

u a

ni

s r

e

br

u.

W

i

da

ć

w

i

ę

c

,

ż

e

poz

a

e

l

e

m

e

nt

e

m

na

ś l

a

do

w

ni

c

t

w

a

w

a

ż

n

y

m

c

z

y

nni

ki

e

m

m

od

y

j

e

s t

t

a

kż

e

e

l

e

m

e

nt

de

m

a

r

ka

c

j

i

.

J

e

s t

t

o

z

w

ł

a

s

z

c

z

a

w

y

r

a

ź

ni

e

w

i

doc

z

ne

t

a

m

,

g

dz

i

e

s t

r

ukt

ur

a

s poł

e

c

z

na

ni

e

z

a

w

i

e

r

a

ż

a

dn

y

c

h

g

r

up

us

y

t

uow

a

n

y

c

h

hi

e

r

a

r

c

hi

c

z

ni

e

i

m

oda

pr

z

e

j

a

w

i

a

s i

ę

w

g

r

up

a

c

h

"

s ą

s i

a

duj

ą

c

y

c

h

"

.

W

ś r

ód

l

udów

pr

y

m

i

t

y

w

n

y

c

h

c

z

ę

s t

o

na

pot

y

k

a

m

y

s

y

t

ua

c

j

ę

,

w

kt

ór

e

j

ś c

i

ś l

e

z

e

s obą

pow

i

ą

z

a

ne

g

r

up

y

ż

y

j

ą

c

e

w

podobn

y

c

h

w

a

r

u

nka

c

h

r

oz

w

i

j

a

j

ą

z

na

c

z

ni

e

odm

i

e

nne

r

odz

a

j

e

m

od

y

,

z

a

pom

oc

ą

kt

ór

y

c

h

ka

ż

da

z

g

r

up

os i

ą

g

a

w

e

w

nę

t

r

z

ną

s pój

noś ć

or

a

z

odr

óż

ni

a

s w

oj

ą

g

r

up

ę

od

i

nn

y

c

h.

Z

dr

u

g

i

e

j

s t

r

on

y

i

s t

ni

e

j

e

r

oz

pow

s z

e

c

hni

ona

s kł

onnoś ć

do

i

m

por

t

ow

a

ni

a

m

od

y

z

z

e

w

ną

t

r

z

,

a

t

a

k

a

m

oda

z

a

gr

a

ni

c

z

na

j

e

s t

c

e

ni

ona

w

d

a

n

y

m

kr

ę

g

u

w

y

ż

e

j

t

y

l

ko

dl

a

t

e

g

o,

ż

e

ni

e

w

ni

m

s i

ę

poc

z

ę

ł

a

.

P

r

or

ok

Z

e

f

a

ni

a

s z

w

y

r

a

z

i

ł

obur

z

e

ni

e

na

w

i

e

l

m

oż

ów

pa

r

a

duj

ą

c

y

c

h

w

i

m

por

t

ow

a

n

y

c

h

s t

r

oj

a

c

h

.

A

l

e

w

g

r

un

c

i

e

r

z

e

c

z

y

e

g

z

ot

y

c

z

ne

poc

hodz

e

ni

e

m

od

y

s pr

z

y

j

a

w

y

r

a

ź

ni

e

e

ks kl

uz

y

w

noś

c

i

g

r

up, kt

ór

e

j

ą

pr

z

y

j

m

uj

ą

. (

...)

M oda

pe

ł

ni

ba

r

dz

i

e

j

e

ks

ponow

a

ną

r

ol

ę

w

c

z

a

s a

c

h

w

s pół

c

z

e

s n

y

c

h,

poni

e

w

a

ż

r

óż

ni

c

e

w

poz

i

om

a

c

h

ż

y

c

i

a

m

i

ę

dz

y

n

a

m

i

z

os t

a

ł

y

o

w

i

e

l

e

s i

l

ni

e

j

podkr

e

ś l

one

,

g

d

y

ż

i

m

l

i

c

z

ni

e

j

s z

e

i

os t

r

z

e

j

s z

e

s ą

t

e

r

óż

ni

c

e

,

t

y

m

w

i

ę

ks z

e

m

oż

l

i

w

oś c

i

podkr

e

ś l

a

ni

a

i

c

h

pr

z

y

k

a

ż

de

j

s pos obnoś c

i

.

W

ni

e

z

l

i

c

z

on

y

c

h

pr

z

y

p

a

dka

c

h

ni

e

da

s i

ę

t

e

g

o

os i

ą

g

n

ą

ć

dz

i

ę

ki

bi

e

r

ne

m

u

b

e

z

r

uc

how

i

,

i

t

r

z

e

ba

r

oz

w

i

j

a

ć

f

or

m

y

us t

a

no

w

i

one

pr

z

e

z

m

odę

:

s t

a

ł

o

s i

ę

t

o

w

y

r

a

ź

ni

e

j

s z

e

od

c

h

w

i

l

i

,

g

d

y

og

r

a

ni

c

z

e

ni

a

pr

a

w

ne

pr

z

e

w

i

duj

ą

c

e

r

óż

ne

f

or

m

y

s t

r

oj

u

i

s t

y

l

e

ż

y

c

i

a

dl

a

r

óż

n

y

c

h

kl

a

s

s poł

e

c

z

n

y

c

h z

os t

a

ł

y

z

ni

e

s i

one

.

I

I

I

D

w

i

e

t

e

nde

n

c

j

e

s poł

e

c

z

ne

s ą

i

s t

ot

ne

dl

a

us t

a

n

ow

i

e

ni

a

m

od

y

,

a

m

i

a

n

ow

i

c

i

e

pot

r

z

e

ba

j

e

dnoś c

i

z

j

e

dne

j

s t

r

on

y

,

pot

r

z

e

ba

i

z

ol

a

c

j

i

z

dr

ug

i

e

j

.

J

e

ż

e

l

i

j

e

dne

j

z

ni

c

h

z

a

br

a

kni

e

,

m

oda

ni

e

pow

s t

a

ni

e

-

j

e

j

pa

now

a

ni

e

s końc

z

y

s i

ę

g

w

a

ł

t

o

w

ni

e

.

W

kons e

kw

e

nc

j

i

kl

a

s

y

ni

ż

s z

e

m

a

j

ą

ni

e

w

i

e

l

e

ob

y

c

z

a

j

ów

,

a

i

t

e

r

z

a

dko

b

y

w

a

j

ą

os obl

i

w

e

;

z

t

e

j

t

e

ż

pr

z

y

c

z

y

n

y

ob

y

c

z

a

j

e

r

a

s

pr

y

m

i

t

y

w

n

y

c

h

s ą

z

na

c

z

ni

e

s t

a

bi

l

ni

e

j

s z

e

od

na

s z

y

c

h.

M i

ę

dz

y

l

ud

a

m

i

pr

y

m

i

t

y

w

n

y

m

i

i

m

pul

s

us poł

e

c

z

ni

e

ni

a

j

e

s t

r

oz

w

i

ni

ę

t

y

z

na

c

z

ni

e

pot

ę

ż

ni

e

j

ni

ż

i

m

pul

s

r

ó

ż

ni

c

ow

a

ni

a

.

B

o

b

e

z

w

z

g

l

ę

du

na

t

o,

j

a

k

r

a

d

y

ka

l

ni

e

gr

u

p

y

m

o

g

ą

b

y

ć

od

s i

e

bi

e

o

ddz

i

e

l

one

,

podz

i

a

ł

j

e

s t

pr

z

e

w

a

ż

ni

e

w

r

og

i

,

i

t

o

t

a

k

da

l

e

c

e

,

ż

e

s a

m

a

r

e

l

a

c

j

a

odr

z

uc

e

ni

a

,

kt

ór

a

s pr

a

w

i

a

,

ż

e

w

s poł

e

c

z

e

ńs t

w

a

c

h

c

y

w

i

l

i

z

ow

a

n

y

c

h

m

oda

m

a

w

o

g

ól

e

s e

ns ,

ni

e

z

a

c

hodz

i

w

c

a

l

e

.

S

e

g

r

e

g

a

c

j

a

na

m

oc

y

r

óż

ni

c

ubr

a

ni

a

,

m

a

ni

e

r

,

s m

a

ku

i

t

a

k

da

l

e

j

j

e

s t

pr

z

y

d

a

t

na

t

y

l

ko

w

ów

c

z

a

s ,

g

d

y

i

s t

ni

e

j

e

g

r

oź

ba

w

c

hł

oni

ę

c

i

a

i

z

a

pom

ni

e

ni

a

,

j

a

k

t

o

m

a

m

i

e

j

s c

e

w

ś r

ód

w

y

s oc

e

c

y

w

i

l

i

z

ow

a

n

y

c

h

n

a

r

odów

.

T

a

m

,

g

dz

i

e

r

óż

ni

c

e

t

e

ni

e

i

s t

ni

e

j

ą

,

g

dz

i

e

m

a

m

y

do

c

z

y

ni

e

ni

a

z

a

bs ol

ut

n

y

m

a

nt

a

g

oni

z

m

e

m

,

j

a

k

na

pr

z

y

kł

a

d

m

i

ę

dz

y

ni

e

c

a

ł

ki

e

m

pr

z

y

j

a

z

n

y

m

i

s obi

e

g

r

up

a

m

i

pr

y

m

i

t

y

w

n

y

c

h

r

a

s ,

r

oz

w

ój

m

ody

ni

e

m

a

w

o

g

ól

e

s e

ns u. (

...)

S

a

m

a

na

t

ur

a

m

od

y

w

y

m

a

ga

s t

os ow

a

ni

a

j

e

j

j

e

dno

c

z

e

ś ni

e

t

y

l

ko

p

r

z

e

z

c

z

ę

ś ć

da

ne

j

gr

up

y

i

s kł

oni

e

ni

a

w

i

e

l

ki

e

j

r

e

s z

t

y

do

na

ś l

a

dow

ni

c

t

w

a

.

K

i

e

d

y

t

y

l

ko

pr

z

y

kł

a

d

z

os t

a

ni

e

pow

s z

e

c

hni

e

pr

z

y

j

ę

t

y

,

t

o

j

e

s t

ki

e

d

y

t

o,

c

o

b

y

ł

o

p

r

a

kt

y

kow

a

ne

p

r

z

e

z

pa

r

u,

s t

a

ni

e

s i

ę

pow

s z

e

c

hną

w

ł

a

s noś

c

i

ą

w

s z

y

s t

ki

c

h

-

c

o m

a

m

i

e

j

s c

e

w

r

ó

w

ne

j

m

i

e

r

z

e

w

z

a

kr

e

s i

e

s z

c

z

e

g

ół

ów

s t

r

oj

u,

c

o f

or

m

z

a

c

how

a

ń

s poł

e

c

z

n

y

c

h

-

ni

e

m

a

j

uż

m

ow

y

o

m

odz

i

e

.

W

m

i

a

r

ę

upow

s z

e

c

hni

a

ni

a

s i

ę

m

oda

z

m

i

e

r

z

a

do

s w

e

g

o

kr

e

s u.

O

dr

ę

bnoś

ć

,

j

a

ką

w

e

w

c

z

e

s n

y

c

h

f

a

z

a

c

h

us t

a

l

on

e

j

m

od

y

uz

y

s kuj

e

s i

ę

p

r

z

y

ni

e

w

i

e

l

ki

m

r

oz

r

z

uc

i

e

,

u

l

e

ga

z

ni

s z

c

z

e

ni

u

w

m

i

a

r

ę

upo

w

s z

e

c

hni

a

ni

a

,

a

g

d

y

t

e

n

e

l

e

m

e

nt

pr

z

e

s t

a

j

e

i

s t

ni

e

ć

,

m

oda

t

a

kż

e

z

a

m

i

e

r

a

.

D

z

i

ę

ki

t

e

j

s z

c

z

e

g

ól

ne

j

gr

z

e

m

i

ę

dz

y

t

e

nd

e

nc

j

ą

d

o

pow

s z

e

c

hne

j

a

k

c

e

pt

a

c

j

i

i

ni

s z

c

z

e

ni

u

c

e

l

u,

do

c

z

e

g

o

pr

ow

a

dz

i

pow

s z

e

c

h

ne

pr

z

y

j

ę

c

i

e

m

od

y

,

m

oda

z

dr

a

dz

a

s z

c

z

e

g

ól

n

e

upodoba

ni

a

do

o

gr

a

ni

c

z

e

ń,

upodoba

ni

e

do

j

e

dn

oc

z

e

s ne

g

o

poc

z

ą

t

ku

i

końc

a

,

do

c

z

a

r

u

now

oś

c

i

poł

ą

c

z

one

g

o

z

ur

oki

e

m

pr

z

e

m

i

j

a

l

noś c

i

.

R

oz

c

i

ą

ga

j

ą

c

e

s i

ę

bi

e

g

un

y

s pot

y

ka

j

ą

s i

ę

w

m

odz

i

e

i

poka

z

uj

ą

,

ż

e

be

z

w

a

r

unkow

o

t

ut

a

j

na

l

e

ż

ą

,

a

c

z

kol

w

i

e

k

(

a

m

oż

e

poni

e

w

a

ż

)

s ą

s pr

z

e

c

z

ne

z

s a

m

e

j

na

t

ur

y

.

M oda

z

a

w

s z

e

z

a

j

m

uj

e

l

i

ni

ę

g

r

a

ni

c

z

ną

m

i

ę

dz

y

pr

z

e

s z

ł

oś c

i

ą

i

w

kons e

kw

e

nc

j

i

pr

z

e

ni

kni

ę

t

a

j

e

s t

s i

l

ni

e

j

s z

y

m

poc

z

uc

i

e

m

t

e

r

a

ź

ni

e

j

s z

oś c

i

,

pr

z

y

na

j

m

ni

e

j

u

s z

c

z

y

t

u,

ni

ż

i

nne

z

j

a

w

i

s ka

.

T

o,

c

o

na

z

y

w

a

m

y

t

e

r

a

ź

ni

e

j

s z

oś c

i

ą

,

z

w

y

kl

e

ni

e

j

e

s t

ni

c

z

y

m

w

i

ę

c

e

j

ni

ż

poł

ą

c

z

e

ni

e

m

f

r

a

g

m

e

nt

ów

p

r

z

e

s z

ł

oś c

i

z

f

r

a

g

m

e

nt

a

m

i

pr

z

y

s z

ł

oś c

i

.

R

z

a

dz

i

e

j

z

w

r

a

c

a

s i

ę

uw

a

g

ę

na

t

e

r

a

ź

ni

e

j

s z

oś ć

,

ni

ż

t

o

w

y

n

i

ka

z

pot

oc

z

ne

g

o

j

ę

z

y

ka

,

kt

ór

y

j

e

s t

r

a

c

z

e

j

ni

e

dokł

a

dn

y

w

uż

y

c

i

u t

e

g

o okr

e

ś l

e

ni

a

.

N

i

e

w

i

e

l

e

z

j

a

w

i

s k

ż

y

c

i

a

s poł

e

c

z

ne

g

o

odz

na

c

z

a

s i

ę

t

a

k

w

y

r

a

ź

ni

e

p

r

z

e

bi

e

ga

j

ą

c

ą

kr

z

y

w

ą

o

w

y

d

a

t

n

y

m

w

i

e

r

z

c

hoł

ku

j

a

k

m

oda

.

K

i

e

d

y

t

y

l

ko

ś w

i

a

dom

oś ć

s poł

e

c

z

na

doc

hodz

i

do

na

j

w

y

ż

s z

e

g

o

punkt

u

w

y

z

na

c

z

one

g

o

pr

z

e

z

m

odę

,

z

a

z

na

c

z

a

t

y

m

s a

m

y

m

poc

z

ą

t

e

k

końc

a

dl

a

t

e

j

os t

a

t

ni

e

j

.

P

r

z

e

m

i

j

a

j

ą

c

y

c

ha

r

a

kt

e

r

m

od

y

ni

e

c

a

ł

ki

e

m

j

ą

j

e

dna

k

de

g

r

a

duj

e

,

l

e

c

z

dor

z

uc

a

now

y

a

t

r

a

kc

y

j

n

y

e

l

e

m

e

nt

.

T

a

k

c

z

y

ow

a

k

pr

z

e

dm

i

ot

ni

e

t

r

a

c

i

,

g

d

y

po

w

i

e

m

y

,

ż

e

j

e

s t

m

odn

y

,

o

i

l

e

ni

e

odr

z

uc

a

m

y

g

o

z

ni

e

s m

a

ki

e

m

a

ni

ni

e

c

hc

e

m

y

po

ni

ż

y

ć

dl

a

i

nn

y

c

h,

m

a

t

e

r

i

a

l

n

y

c

h

pr

z

y

c

z

y

n;

w

t

y

m

w

y

pa

dku

m

oda

s t

a

j

e

s i

ę

i

de

ą

w

a

r

t

oś c

i

.

W

pr

a

kt

y

c

e

ż

y

c

i

ow

e

j

w

s z

y

s

t

ko

i

nne

,

c

o

j

e

s t

podobni

e

now

e

i

podo

bni

e

na

g

l

e

s i

ę

upow

s z

e

c

hni

a

,

ni

e

z

w

i

e

s i

ę

m

o

dą

,

j

e

ż

e

l

i

j

e

s t

e

ś m

y

pr

z

e

kona

ni

o

t

r

w

a

ł

oś c

i

i

m

a

t

e

r

i

a

l

n

y

m

uz

a

s a

dni

e

ni

u.

J

e

ż

e

l

i

z

dr

ug

i

e

j

s t

r

on

y

c

z

uj

e

m

y

,

ż

e

t

o

c

oś

z

g

i

ni

e

r

ów

ni

e

n

a

g

l

e

,

j

a

k

s i

ę

poj

a

w

i

ł

o,

z

w

i

e

m

y

t

o

m

odą

.

J

e

dną

z

pr

z

y

c

z

y

n,

dl

a

kt

ór

y

c

h

obe

c

ni

e

m

oda

w

y

w

i

e

r

a

t

a

k

w

i

e

l

ki

w

pł

y

w

na

n

a

s z

ą

ś w

i

a

dom

oś ć

,

odna

j

duj

e

m

y

w

t

y

m

,

i

ż

w

i

e

l

ki

e

,

t

r

w

a

ł

e

,

ni

e

kw

e

s t

i

onow

a

n

e

pr

z

e

kona

ni

a

s t

a

l

e

t

r

a

c

ą

na

s i

l

e

,

w

kons e

kw

e

nc

j

i

c

z

e

g

o

p

r

z

e

m

i

j

a

j

ą

c

e

i

r

oz

e

dr

g

a

n

e

c

z

y

nni

ki

ż

y

c

i

a

uz

y

s kuj

ą

w

i

ę

c

e

j

m

i

e

j

s c

a

,

b

y

r

oz

w

i

j

a

ć

s w

ą

dz

i

a

ł

a

l

noś ć

.

Z

e

r

w

a

ni

e

z

pr

z

e

s z

ł

oś c

i

ą

,

na

d

kt

ór

y

m

od

pr

z

e

s z

ł

o

s

t

u

l

a

t

l

udz

koś ć

m

ę

c

z

y

s i

ę

ni

e

u

s t

a

nni

e

,

s pr

a

w

i

a

,

ż

e

ś w

i

a

dom

oś ć

z

w

r

a

c

a

s i

ę

c

or

a

z

ba

r

dz

i

e

j

ku

t

e

r

a

ź

ni

e

j

s z

oś c

i

.

T

o

podkr

e

ś l

a

ni

e

t

e

r

a

ź

ni

e

j

s z

oś c

i

z

a

r

a

z

e

m

na

j

w

y

r

a

ź

ni

e

j

podkr

e

ś l

a

t

a

kż

e

c

z

y

nni

k

z

m

i

a

n

y

,

dl

a

t

e

g

o

da

n

a

kl

a

s a

z

w

r

óc

i

s i

ę

ku

m

odz

i

e

w

e

w

s z

y

s t

ki

c

h

d

z

i

e

dz

i

na

c

h,

ni

e

t

y

l

ko

w

d

z

i

e

dz

i

ni

e

s t

r

oj

u,

pr

opor

c

j

ona

l

ni

e

do

s t

opni

a

,

w

j

a

ki

m

popi

e

r

a

t

ę

t

e

nd

e

nc

j

ę

c

y

w

i

l

i

z

a

c

y

j

ną

.

M o

ż

na

w

r

ę

c

z

uw

a

ż

a

ć

z

a

d

ow

ód

w

z

r

a

s t

a

j

ą

c

e

j

pot

ę

g

i

m

od

y

okol

i

c

z

noś

ć

,

ż

e

w

y

kr

a

c

z

a

ona

po

z

a

g

r

a

ni

c

e

s w

e

j

pi

e

r

w

ot

ne

j

dom

e

n

y

,

kt

ór

a

obe

j

m

uj

e

t

y

l

ko

os obi

s t

ą

odz

i

e

ż

,

i

w

y

w

i

e

r

a

c

or

a

z

w

i

ę

ks z

y

w

pł

y

w

n

a

s m

a

k,

pr

z

e

kona

ni

a

t

e

or

e

t

y

c

z

ne

, a

n

a

w

e

t

m

or

a

l

ne

pods t

a

w

y

ż

y

c

i

a

.

I

V

Z

f

a

kt

u,

ż

e

m

oda

j

a

ko

t

a

ka

ni

e

m

oż

e

b

y

ć

ni

g

d

y

c

a

ł

kow

i

c

i

e

pow

s z

e

c

hn

a

,

j

e

dnos t

ka

c

z

e

r

pi

e

z

a

dow

ol

e

ni

e

w

p

r

z

e

kona

ni

u,

i

ż

m

oda

pr

z

e

z

e

ń

pr

z

y

j

ę

t

a

j

e

s z

c

z

e

pr

z

e

ds t

a

w

i

a

s ob

ą

c

o

ś

os obl

i

w

e

g

o

i

ude

r

z

a

j

ą

c

e

g

o,

a

z

a

r

a

z

e

m

c

z

uj

e

w

e

w

nę

t

r

z

ne

popa

r

c

i

e

g

r

up

y

os ób

dą

ż

ą

c

y

c

h

do

t

e

g

o

s

a

m

e

g

o,

a

ni

e

-

j

a

k

w

w

y

pa

dku

i

nn

y

c

h

s a

t

y

s

f

a

kc

j

i

s poł

e

c

z

n

y

c

h

-

g

r

u

p

y

os ób

f

a

kt

y

c

z

ni

e

r

obi

ą

c

y

c

h

t

o

s a

m

o.

O

s oba

m

odna

j

e

s t

t

r

a

kt

ow

a

na

z

m

i

e

s z

a

n

y

m

i

uc

z

uc

i

a

m

i

a

pr

oba

t

y

i

z

a

z

dr

oś c

i

:

z

a

z

dr

oś c

i

m

y

j

e

j

j

a

ko

j

e

dnos t

c

e

,

a

l

e

a

pr

obuj

e

m

y

j

ą

j

a

ko

c

z

ł

onka

g

r

up

y

.

A

l

e

na

w

e

t

t

a

z

a

z

dr

oś ć

m

a

s pe

c

y

f

i

c

z

n

y

kol

or

y

t

.

I

s t

ni

e

j

e

t

a

k

i

odc

i

e

ń

z

a

z

dr

oś c

i

,

kt

ó

r

y

z

a

kł

a

da

r

odz

a

j

w

y

i

m

a

g

i

now

a

ne

g

o

u

c

z

e

s t

ni

c

t

w

a

w

s a

m

y

m

p

r

z

e

dm

i

oc

i

e

z

a

z

dr

oś c

i

.

P

ouc

z

a

j

ą

c

y

m

pr

z

y

kł

a

de

m

j

e

s t

z

a

c

how

a

ni

e

s i

ę

bi

e

da

ka

,

kt

ór

y

doj

r

z

y

uc

z

t

ę

bo

g

a

t

e

g

o

s ą

s i

a

d

a

.

W

c

hw

i

l

i

,

g

d

y

z

a

z

dr

oś c

i

m

y

pr

z

e

dm

i

ot

u

l

ub

os ob

y

,

n

i

e

j

e

s t

e

ś m

y

j

uż

ode

ń

c

a

ł

kow

i

c

i

e

oddz

i

e

l

e

ni

,

z

a

poc

z

ą

t

kow

a

l

i

ś m

y

j

uż

j

a

ki

ś

s t

os une

k

-

i

s t

ni

e

j

e

t

a

s a

m

a

t

r

e

ś ć

ps

y

c

hi

c

z

na

m

i

ę

dz

y

dw

i

e

m

a

s t

r

on

a

m

i

-

a

c

z

kol

w

i

e

k

w

c

a

ł

kow

i

c

i

e

odm

i

e

nn

y

c

h

ka

t

e

g

o

r

i

a

c

h

i

f

or

m

a

c

h

w

r

a

ż

e

ń.

T

a

s pokoj

na

os obi

s t

a

uz

ur

pa

c

j

a

poz

a

z

dr

os z

c

z

one

j

w

ł

a

s n

oś c

i

kr

y

j

e

w

s obi

e

a

nt

i

dot

um

,

kt

ór

e

od

c

z

a

s u

do

c

z

a

s u

pr

z

e

c

i

w

dz

i

a

ł

a

z

ł

y

m

s kut

kom

uc

z

uc

i

a

z

a

z

dr

oś c

i

.

T

r

e

ś c

i

m

od

y

d

os t

a

r

c

z

a

j

ą

s z

c

z

e

g

ól

ni

e

d

og

odn

y

c

h

w

a

r

unków

do

r

oz

w

i

j

a

ni

a

t

e

g

o

u

g

od

ow

e

g

o

odc

i

e

ni

a

z

a

z

dr

oś c

i

,

kt

ór

e

t

a

kż

e

us z

c

z

ę

ś l

i

w

i

a

os obę

,

kt

ór

e

j

s i

ę

z

a

z

dr

oś c

i

,

dos t

a

r

c

z

a

j

ą

c

j

e

j

s a

t

y

s

f

a

kc

j

i

z

w

ł

a

s ne

g

o

pow

odz

e

ni

a

.

D

z

i

e

j

e

s i

ę

t

a

k

dl

a

t

e

g

o,

ż

e

t

r

e

ś c

i

t

e

,

w

pr

z

e

c

i

w

i

e

ńs t

w

i

e

do w

i

e

l

u

i

nn

y

c

h

t

r

e

ś c

i

ps

y

c

h

i

c

z

n

y

c

h,

ni

e

s ą

ni

e

dos t

ę

pne

dl

a

w

s z

y

s t

ki

c

h,

g

d

y

ż

odm

i

a

n

a

f

or

t

un

y

,

kt

ór

a

ni

g

d

y

ni

e

j

e

s t

w

y

kl

uc

z

ona

,

m

oż

e

pr

z

y

ni

e

ś ć

s z

c

z

ę

ś c

i

e

os obni

kow

i

, kt

ór

y

popr

z

e

dni

o s ka

z

a

n

y

b

y

ł

na

s t

a

n z

a

z

dr

oś c

i

.

Z

t

e

g

o

w

s z

y

s t

ki

e

g

o

w

y

ni

ka

,

i

ż

m

oda

j

e

s t

i

de

a

l

ną

dz

i

e

dz

i

ną

dl

a

j

e

dno

s t

e

k

o

na

t

ur

a

c

h

z

a

l

e

ż

n

y

c

h,

kt

ór

y

c

h

s

a

m

oś w

i

a

dom

oś ć

dom

a

g

a

s i

ę

j

e

dna

k

pe

w

ne

g

o

s t

opni

a

z

na

c

z

e

ni

a

,

pe

w

n

e

j

odr

ę

bnoś c

i

.

M oda

w

y

n

os i

na

w

e

t

ni

e

w

a

ż

ne

j

e

d

nos t

ki

,

c

z

y

ni

ą

c

j

e

pr

z

e

ds t

a

w

i

c

i

e

l

a

m

i

kl

a

s ,

uc

i

e

l

e

ś ni

e

ni

e

m

w

s pól

ne

g

o

duc

ha

.

I

t

u

r

a

z

j

e

s z

c

z

e

z

a

uw

a

ż

a

m

y

dz

i

w

ną

m

i

e

s z

a

nkę

pr

z

e

c

i

w

s t

a

w

n

y

c

h

w

a

r

t

oś

c

i

.

O

g

ól

ni

e

r

z

e

c

z

bi

or

ą

c

,

t

y

pow

ą

c

e

c

h

ą

s t

a

nda

r

d

u

us t

a

l

one

g

o

pr

z

e

z

w

i

ę

ks z

e

s kupi

s ko

j

e

s t

t

o,

ż

e

z

g

oda

n

a

ów

s t

a

n

da

r

d

z

e

s t

r

on

y

poj

e

d

y

n

c

z

e

g

o

os obni

ka

ni

e

z

w

r

a

c

a

na

ń

u

w

a

g

i

;

i

nny

m

i

s ł

ow

y

,

poz

y

t

y

w

na

a

da

pt

a

c

j

a

d

a

ne

j

nor

m

y

ni

c

ni

e

z

na

c

z

y

.

K

t

okol

w

i

e

k

pr

z

e

s t

r

z

e

g

a

pr

a

w

,

kt

ór

y

c

h

ł

a

m

a

ni

e

j

e

s t

ka

r

a

l

ne

na

m

oc

y

kode

ks u

ka

r

ne

g

o,

kt

okol

w

i

e

k

ż

y

j

e

z

g

odni

e

z

f

or

m

a

m

i

s poł

e

c

z

n

y

m

i

pr

z

e

w

i

d

y

w

a

n

y

m

i

pr

z

e

z

j

e

g

o

kl

a

s ę

,

ni

e

z

y

s kuj

e

a

ni

r

oz

g

ł

os u,

a

ni

popul

a

r

noś c

i

.

N

a

j

m

n

i

e

j

s z

e

j

e

dna

k

w

y

kr

o

c

z

e

ni

e

a

l

bo

s pr

z

e

c

i

w

z

os t

a

j

ą

na

t

y

c

hm

i

a

s t

z

a

uw

a

ż

one

i

pow

oduj

ą

um

i

e

s z

c

z

e

ni

e

j

e

dnos t

ki

na

w

y

j

ą

t

kow

y

m

m

i

e

j

s c

u,

z

w

r

a

c

a

j

ą

c

uw

a

gę

opi

ni

i

publ

i

c

z

ne

j

na

j

e

g

o

w

y

s t

ą

pi

e

ni

a

.

W

s z

y

s t

ki

e

t

e

n

or

m

y

ni

e

pos i

a

d

a

j

ą

poz

y

t

y

w

n

e

j

w

a

g

i

dl

a

j

e

dnos t

ki

,

dopóki

ni

e

z

a

c

z

ni

e

od

ni

c

h

od

c

h

odz

i

ć

.

S

z

c

z

e

g

ól

ni

e

c

ha

r

a

kt

e

r

y

s t

y

c

z

ne

w

m

odz

i

e

j

e

s t

t

o,

ż

e

um

o

ż

l

i

w

i

a

ona

pos ł

us z

e

ńs t

w

o

s poł

e

c

z

ne

,

kt

ór

e

z

a

r

a

z

e

m

s t

a

now

i

odm

i

a

n

ę

j

e

dnos t

kow

e

g

o

z

r

óż

ni

c

ow

a

ni

a

.

M oda

dokonuj

e

t

e

g

o,

poni

e

w

a

ż

z

na

t

ur

y

s w

e

j

r

e

pr

e

z

e

nt

uj

e

s t

a

nda

r

d,

na

kt

ór

y

ni

e

w

s

z

y

s

c

y

m

o

g

ą

s i

ę

z

g

odz

i

ć

.

A

c

z

kol

w

i

e

k

m

oda

pos t

ul

uj

e

pe

w

i

e

n

pr

oc

e

nt

og

ól

ne

j

z

g

od

y

na

s i

e

bi

e

,

ni

e

j

e

s t

t

a

kż

e

be

z

z

na

c

z

e

ni

a

w

c

ha

r

a

kt

e

r

y

s t

y

c

e

j

e

dnos t

ki

,

poni

e

w

a

ż

podkr

e

ś l

a

j

e

j

os obow

oś ć

ni

e

t

y

l

ko

pr

z

e

z

pr

z

e

m

i

l

c

z

e

ni

e

,

a

l

e

t

a

kż

e

podkr

e

ś l

e

ni

e

.

S

poł

e

c

z

ne

r

os z

c

z

e

ni

a

m

od

y

f

i

r

c

y

ka

poj

a

w

i

a

j

ą

s i

ę

w

t

a

k

pr

z

e

s a

dn

e

j

f

or

m

i

e

,

ż

e

m

a

j

ą

c

a

ł

kow

i

c

i

e

i

nd

y

w

i

dua

l

i

s t

y

c

z

n

y

i

os obl

i

w

y

c

ha

r

a

kt

e

r

.

J

e

s t

r

z

e

c

z

ą

dl

a

f

i

r

c

y

ka

c

ha

r

a

kt

e

r

y

s t

y

c

z

ną

,

i

ż

s

kł

a

dni

ki

pos z

c

z

e

g

ól

n

y

c

h

m

ód

dopr

ow

a

dz

a

do

s kr

a

j

noś c

i

:

g

d

y

w

m

odz

i

e

s ą

but

y

z

a

końc

z

one

s z

pi

c

e

m

,

on

nos i

but

y

pr

z

y

pom

i

na

j

ą

c

e

dz

i

ób

s t

a

t

ku;

g

d

y

w

y

s oki

e

koł

ni

e

r

z

y

ki

t

o

s z

a

ł

,

nos

i

koł

ni

e

r

z

y

ki

doc

hodz

ą

c

e

do

us z

u

;

g

d

y

w

y

pa

d

a

by

w

a

ć

na

odc

z

y

t

a

c

h

na

ukow

y

c

h,

ni

g

dz

i

e

i

ndz

i

e

j

g

o

ni

e

z

na

j

dz

i

e

c

i

e

i

t

a

k da

l

e

j

. P

r

z

e

ds t

a

w

i

a

w

i

ę

c

s obą

c

oś w

y

r

a

ź

ni

e

j

e

dnos t

kow

e

g

o,

c

o

pol

e

g

a

n

a

i

l

oś c

i

ow

y

m

na

t

ę

ż

a

ni

u

t

y

c

h

c

z

y

nni

ków

,

kt

ór

e

j

a

koś c

i

ow

o

s t

a

now

i

ą

w

ł

a

s noś ć

da

ne

g

o

z

bi

or

u

w

r

a

m

a

c

h

pe

w

ne

j

kl

a

s

y

.

P

r

z

e

w

odz

i

,

a

l

e

w

s z

y

s c

y

c

i

ą

g

ną

t

ą

s a

m

ą

dr

ogą

.

P

r

z

e

ds t

a

w

i

a

j

ą

c

s obą

,

j

a

k

t

o

c

z

y

ni

,

ś w

i

e

ż

o

z

dob

y

t

e

s z

c

z

y

t

y

po

w

s z

e

c

hne

g

o

s m

a

ku,

z

da

j

e

s i

ę

m

a

s z

e

r

ow

a

ć

n

a

c

z

e

l

e

z

bi

or

ow

e

g

o

poc

ho

du.

W

r

z

e

c

z

y

w

i

s t

oś c

i

s t

os uj

e

s i

ę

doń

t

o,

c

o

t

a

k

c

z

ę

s t

o

j

e

s t

pr

a

w

dz

i

w

e

w

odni

e

s i

e

ni

u

do

s t

os unków

m

i

ę

dz

y

j

e

dno

s t

ka

m

i

a

g

r

upa

m

i

:

pr

z

y

w

ódc

a

poz

w

a

l

a

s i

ę

p

r

ow

a

dz

i

ć

. (

...)

M oda

upi

e

r

a

s i

ę

,

r

z

e

c

z

j

a

s na

,

pr

z

y

t

y

m

,

b

y

w

s z

y

s

t

ki

e

j

e

dnos t

ki

t

r

a

kt

ow

a

ć

j

e

dna

ko

w

o,

a

j

e

dna

k

dokonuj

e

s i

ę

t

o

z

a

w

s z

e

w

t

a

ki

s pos ób,

ż

e

ni

e

w

pł

y

w

a

t

o

na

ni

c

z

y

j

ą

n

a

t

ur

ę

.

Z

a

w

s z

e

uw

a

ż

a

s i

ę

m

odę

z

a

c

oś

z

e

w

nę

t

r

z

ne

g

o,

na

w

e

t

w

s f

e

r

a

c

h

i

nn

y

c

h

ni

ż

pr

z

y

o

dz

i

e

w

e

k,

poni

e

w

a

ż

f

or

m

a

z

m

i

e

nnoś c

i

,

w

j

a

ki

e

j

s i

ę

j

e

dnos t

c

e

uj

a

w

n

i

a

,

w

e

w

s z

y

s t

ki

c

h

okol

i

c

z

noś c

i

a

c

h

s t

a

now

i

pr

z

e

c

i

w

i

e

ńs t

w

o

s t

a

ł

oś c

i

poc

z

uc

i

a

w

ł

a

s ne

j

j

a

ź

ni

.

W

r

z

e

c

z

y

s a

m

e

j

j

a

ź

ń,

na

m

oc

y

t

e

g

o

pr

z

e

c

i

w

i

e

ńs t

w

a

,

m

us i

uś

w

i

a

dom

i

ć

s obi

e

s w

ą

w

z

gl

ę

dną

t

r

w

a

ł

oś

ć

.

Z

m

i

e

nno

ś ć

t

y

c

h

t

r

e

ś

c

i

m

oż

e

s i

ę

w

y

r

a

ż

a

ć

j

a

ko

z

m

i

e

nnoś ć

i

r

oz

w

i

j

a

ć

s w

ą

a

t

r

a

kc

y

j

noś ć

t

y

l

ko

dz

i

ę

ki

t

e

m

u

t

r

w

a

ł

e

m

u

c

z

y

nni

kow

i

.

A

l

e

z

t

e

j

s a

m

e

j

pr

z

y

c

z

y

n

y

m

od

a

z

a

w

s z

e

s t

oi

,

j

a

k

j

uż

w

s pom

ni

a

ł

e

m

,

na

pe

r

y

f

e

r

i

a

c

h

os obow

oś

c

i

,

kt

ór

ą

uw

a

ż

a

s i

ę

z

a

pi

e

c

e

de

r

e

s i

s t

a

nc

e

w

ob

e

c

m

o

d

y

,

a

pr

z

y

na

j

m

ni

e

j

m

oż

e

s i

ę

m

odz

i

e

opr

z

e

ć

, j

e

ż

e

l

i

z

a

j

d

z

i

e

pot

r

z

e

ba

.

T

o

w

t

e

j

f

a

z

i

e

m

oda

j

e

s t

pr

z

y

j

m

o

w

a

na

pr

z

e

z

os oby

w

r

a

ż

l

i

w

e

i

w

y

buj

a

ł

e

,

k

t

ór

e

j

e

j

uż

y

w

a

j

ą

j

a

ko

m

a

s ki

.

U

w

a

ż

a

j

ą

ś l

e

pe

pos ł

us z

e

ńs t

w

o

w

obe

c

s t

a

nda

r

dów

opi

ni

i

publ

i

c

z

ne

j

w

m

a

t

e

r

i

a

ł

a

c

h

z

e

w

nę

t

r

z

n

y

c

h

z

a

poż

ą

da

n

y

i

ś

w

i

a

dom

y

ś r

ode

k

s ł

uż

ą

c

y

z

a

c

how

a

ni

u

dl

a

s i

e

bi

e

uc

z

uć

i

g

us t

ów

,

kt

ór

e

c

h

c

ą

poz

os t

a

w

i

ć

d

l

a

s i

e

bi

e

s a

m

y

c

h,

ni

e

uj

a

w

ni

a

j

ą

c

i

c

h

ż

a

dną

m

i

a

r

ą

w

s f

e

r

z

e

,

kt

ór

a

dos t

ę

pna

j

e

s t

w

s z

y

s t

ki

m

.

A

w

i

ę

c

t

o

uc

z

uc

i

e

s kr

om

noś c

i

i

r

e

z

e

r

w

y

s pr

a

w

i

a

,

ż

e

w

i

e

l

e

na

t

ur

s z

uka

uc

i

e

c

z

ki

w

z

r

ów

nuj

ą

c

y

m

w

s z

y

s t

ki

c

h

pł

a

s

z

c

z

y

ku

m

od

y

-

t

a

ki

e

j

e

dnos t

ki

ni

e

dba

j

ą

o

uj

a

w

ni

a

ni

e

os obow

oś

c

i

w

s t

r

oj

u,

l

ę

ka

j

ą

c

s i

ę

,

b

y

ć

m

oż

e

,

i

ż

w

t

e

n

s pos ób

z

dr

a

dz

ą

os obl

i

w

oś ć

s w

e

j

na

j

t

a

j

ni

e

j

s z

e

j

dus

z

y

.

M a

m

y

t

u

do

c

z

y

ni

e

ni

a

z

t

r

y

um

f

e

m

dus z

y

na

d

r

z

e

c

z

y

w

i

s t

y

m

i

w

a

r

unka

m

i

e

g

z

y

s t

e

n

c

j

i

,

a

t

r

z

e

ba

t

e

n

t

r

y

um

f

uw

a

ż

a

ć

z

a

j

e

dno

z

na

j

w

a

ż

ni

e

j

s z

y

c

h

i

na

j

s ubt

e

l

ni

e

j

s z

y

c

h

z

w

y

c

i

ę

s t

w

,

pr

z

y

na

j

m

ni

e

j

j

e

ż

e

l

i

i

dz

i

e

o

f

or

m

ę

,

z

t

e

j

pr

z

y

c

z

y

n

y

,

ż

e

w

r

o

ga

pr

z

e

ks z

t

a

ł

c

a

s i

ę

t

ut

a

j

w

s

ł

ug

ę

i

ż

e

m

oda

,

a

w

i

ę

c

c

oś ,

c

o

t

ł

a

m

s i

ł

o

os obow

o

ś ć

,

pr

z

y

j

ę

t

a

z

os t

a

j

e

dobr

ow

ol

ni

e

,

poni

e

w

a

ż

,

uj

e

dnol

i

c

a

j

ą

c

t

ł

a

m

s z

e

ni

e

,

z

os t

a

j

e

t

ut

a

j

pr

z

e

ni

e

s i

on

e

do

z

e

w

nę

t

r

z

n

y

c

h

s f

e

r

ż

y

c

i

a

w

t

a

ki

s pos ób,

ż

e

dos t

a

r

c

z

a

z

a

s ł

on

y

i

o

c

hr

on

y

dl

a

t

e

g

o,

c

o

duc

h

ow

e

,

a

t

e

r

a

z

t

a

kż

e

s t

okr

oć

s w

obodni

e

j

s z

e

.

O

dpow

i

a

da

t

o

dokł

a

dni

e

t

r

y

w

i

a

l

noś c

i

e

ks p

r

e

s j

i

i

konw

e

r

s a

c

j

i

,

dz

i

ę

ki

kt

ór

y

m

l

udz

i

e

pe

ł

ni

r

e

z

e

r

w

y

i

s ubt

e

l

ni

,

z

w

ł

a

s z

c

z

a

kobi

e

t

y

,

pot

r

a

f

i

ą

c

z

ę

s t

o

z

w

odz

i

ć

i

nn

y

c

h

c

o

do

g

ł

ę

bi

w

ł

a

s ne

j

dus z

y

.

J

e

s t

j

e

dną

z

pr

z

y

j

e

m

noś c

i

s ę

dz

i

e

g

o

na

t

ur

y

l

udz

ki

e

j

,

a

c

z

pr

z

y

j

e

m

noś c

i

ni

e

c

o

okr

ut

n

y

c

h,

odc

z

uw

a

ć

ni

e

pokój

,

z

j

a

ki

m

kobi

e

t

a

t

r

z

y

m

a

s i

ę

kur

c

z

ow

o

ba

na

l

noś c

i

f

or

m

y

i

t

r

e

ś c

i

r

oz

m

ów

t

ow

a

r

z

y

s k

i

c

h.

N

i

e

m

oż

noś ć

w

y

p

r

o

w

a

dz

e

ni

a

j

e

j

poz

a

na

j

ba

n

a

l

ni

e

j

s z

e

i

t

r

y

w

i

a

l

ne

f

or

m

y

e

ks pr

e

s j

i

,

c

z

ę

s t

o

pr

z

y

w

odz

ą

c

e

do

r

oz

pa

c

z

y

,

w

ni

e

z

l

i

c

z

on

y

c

h

w

y

p

a

dka

c

h

oz

na

c

z

a

j

e

d

y

ni

e

ba

r

y

ka

dę

dl

a

d

us z

y

,

ż

e

l

a

z

ną

m

a

s ką

s kr

y

w

a

j

ą

c

ą

pr

a

w

dz

i

w

e

r

y

s

y

i

w

y

konuj

ą

c

ą

t

o

z

a

da

ni

e

dz

i

ę

ki

be

z

kom

pr

om

i

s ow

e

m

u oddz

i

e

l

e

ni

u

uc

z

uć

i

z

e

w

nę

t

r

z

n

y

c

h p

r

z

e

j

a

w

ów

ż

y

c

i

a

. (

...

)

t

ł

um

a

c

z

y

ł

S

ł

a

w

om

i

r

M

a

ga

l

a

T

e

ks t

s kł

a

da

s i

ę

z

f

r

a

g

m

e

nt

ów

e

s e

j

u

F

i

l

oz

of

i

a

m

od

y

z

a

m

i

e

s z

c

z

one

g

o

w

ks i

ą

ż

c

e

:

S

i

m

m

e

l

,

W

i

e

dz

a

P

ow

s z

e

c

hna

, 1980.

S

i

m

m

e

l

G

e

or

g

(

1858-

1

918)

-

ni

e

m

i

e

c

ki

s oc

j

ol

og

i

f

i

l

oz

of

z

e

s

z

koł

y

ne

oka

nt

ow

s ki

e

j

,

z

a

j

m

uj

ą

c

y

s i

ę

g

ł

ów

ni

e

m

e

t

odol

og

i

ą

s oc

j

ol

o

g

i

i

,

a

w

r

a

m

a

c

h

t

e

j

d

y

s c

y

pl

i

n

y

-

pr

obl

e

m

a

m

i

a

ut

or

y

t

e

t

u

i

z

a

l

e

ż

noś c

i

.

A

ut

or

ks i

ą

ż

e

k:

"

F

i

l

oz

of

i

a

pi

e

ni

ą

dz

a

"

(

1900,

w

y

d

a

ni

e

pol

s ki

e

1904

)

,

S

oc

j

ol

og

i

a

(

1922, w

y

d

a

n

i

e

pol

s ki

e

1975)

, D

e

r

K

o

nf

l

i

kt

de

r

m

ode

r

ne

n K

ul

t

ur

(

1926)

.