Podstawowe poj

ę

cia i definicje zwi

ą

zane z bhp:

.

Aklimatyzacja – jest efektem procesu fizjologicznego adaptacji, który powoduje zwi

ę

kszenie

tolerancji osoby eksponowanej na dane

ś

rodowisko w ci

ą

gu dostatecznie długiego czasu.

Akt prawny – rezultat tworzenia prawa przez wła

ś

ciwy organ pa

ń

stwowy lub organ do tego

upowa

ż

niony. Akt prawny rozumiany jest te

ż

jako działanie organu pa

ń

stwa lub podmiotu

prawnego, zgodne z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami w celu wywołania skutków prawnych w

konkretnym stosunku prawnym (orzeczenie lub inna czynno

ść

prawna). Akt prawny w tym

rozumieniu mo

ż

e by

ć

jednostronny albo dwustronny czy te

ż

konstytutywny lub deklaratoryjny.

Wyró

ż

nia si

ę

tak

ż

e akty prawne powszechnie obowi

ą

zuj

ą

ce (wi

ążą

ce nieograniczony podmiotowo

kr

ą

g adresatów) oraz wewn

ę

trznie obowi

ą

zuj

ą

ce (dotycz

ą

ce ograniczonego podmiotowo kr

ę

gu

adresatów).

Analiza ryzyka – badanie ryzyka obejmuj

ą

ce okre

ś

lenie granic obiektu, identyfikacj

ę

zagro

ż

e

ń

i

szacowanie ryzyka

Antropometria - dział antropologii obejmuj

ą

cy metody okre

ś

lania budowy ciała ludzkiego za

pomoc

ą

pomiaru odległo

ś

ci mi

ę

dzy stałymi jego punktami (tzw. punktami antropometrycznymi) i

porównania ich z odpowiednimi wska

ź

nikami. Przedmiotem bada

ń

mo

ż

e by

ć

ż

ywy człowiek lub

szkielet. Badaniami czaszki zajmuje si

ę

kraniometria, pozostałymi ko

ść

mi - osteometria.

Audit systemu zarz

ą

dzania bezpiecze

ń

stwem i higien

ą

pracy – systematyczne i niezale

ż

ne

badanie, maj

ą

ce na celu okre

ś

lenie, czy działania podejmowane w ramach systemu zarz

ą

dzania

bezpiecze

ń

stwem i higien

ą

pracy oraz osi

ą

gni

ę

te rezultaty odpowiadaj

ą

planowanym ustaleniom i

czy te ustalenia zostały skutecznie wdro

ż

one oraz czy s

ą

odpowiednie do realizacji polityki

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, a tak

ż

e do osi

ą

gni

ę

cia celów organizacji w tym zakresie,

Awaria - zdarzenie powstałe w wyniku niekontrolowanego rozwoju sytuacji w czasie eksploatacji
materiałów, urz

ą

dze

ń

lub instalacji, prowadz

ą

ce do powstania, natychmiast lub z opó

ź

nieniem, na

terenie organizacji lub poza jej terenem, powa

ż

nego zagro

ż

enia dla zdrowia ludzkiego i/lub

ś

rodowiska, takie jak: du

ż

a emisja substancji szkodliwych lub niebezpiecznych, po

ż

ar, wybuch itp.

BHP – bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy, to stan warunków i organizacji pracy oraz zachowa

ń

pracowników zapewniaj

ą

cy wymagany poziom ochrony zdrowia i

ż

ycia przed zagro

ż

eniami

wyst

ę

puj

ą

cymi w

ś

rodowisku pracy

Choroba zawodowa – to choroba spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia
wyst

ę

puj

ą

cych w

ś

rodowisku pracy okre

ś

lona w prawnie obowi

ą

zuj

ą

cym wykazie chorób

zawodowych

Chronometra

ż

pracy – czas trwania poszczególnych czynno

ś

ci zawodowych pracownika w ci

ą

gu

zmiany roboczej, ró

ż

ni

ą

cych si

ę

nara

ż

eniem zawodowym

Ci

ęż

ki wypadek przy pracy - to wypadek, na skutek którego nast

ą

piło ci

ęż

kie uszkodzenie ciała,

takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolno

ś

ci rozrodczej, inne uszkodzenie ciała albo rozstrój

zdrowia, naruszaj

ą

ce podstawowe funkcje organizmu, choroba nieuleczalna lub zagra

ż

aj

ą

ca

ż

yciu,

trwała choroba psychiczna, całkowita lub cz

ęś

ciowa niezdolno

ść

do pracy w zawodzie, trwałe,

istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

CIOP - Centralny Instytut Ochrony Pracy, Pa

ń

stwowy Instytut Badawczy – instytut badawczy

zajmuj

ą

cy si

ę

cało

ś

ciowo tematyk

ą

kształtowania warunków pracy, zgodnie z psychofizycznymi

mo

ż

liwo

ś

ciami człowieka

.Czynnik niebezpieczny – to czynnik, ktorego oddziaływanie na pracuj

ą

cego bezpo

ś

rednio

prowadzi lub mo

ż

e prowadzi

ć

do urazu.

Czynnik szkodliwy – to czynnik, ktorego oddziaływanie na pracuj

ą

cego bezpo

ś

rednio prowadzi lub

mo

ż

e prowadzi

ć

do schorzenia.

Czynnik uci

ąż

liwy - to czynnik, ktorego oddziaływanie na pracuj

ą

cego mo

ż

e spowodowa

ć

złe

samopoczucie lub nadmierne zm

ę

czenie, nie powoduje jednak trwałego pogorszenia stanu

zdrowia.

Działania koryguj

ą

ce – działania podj

ę

te w celu wyeliminowania przyczyny wykrytej niezgodno

ś

ci

lub niepo

żą

danej sytuacji.

Działania zapobiegawcze – działania podj

ę

te w celu wyeliminowania przyczyny potencjalnej

niezgodno

ś

ci lub potencjalnej sytuacji.

Drgania - proces, w czasie którego charakteryzuj

ą

ca go wielko

ść

fizyczna ( przemieszczenie ,

napr

ęż

enie i in. ) zmienia sw

ą

warto

ść

rosn

ą

c i malej

ą

c na przemian . Przyczynami powstawania

drga

ń

w układach fizycznych s

ą

dynamiczne ( czyli zmienne w czasie ) działania sił.

Ekspozycja (nara

ż

enie) – podleganie pracownika w okre

ś

lonym czasie oddziaływaniu czynników

ś

rodowiska pracy, w wyniku którego oddziaływania pracownik mo

ż

e by

ć

nara

ż

ony na

utrat

ę

/pogorszenie si

ę

stanu zdrowia.

Ergonomia - to nauka stosowana zmierzaj

ą

ca do optymalnego dostosowania narz

ę

dzi, maszyn,

urz

ą

dze

ń

, technologii, organizacji i materialnego

ś

rodowiska pracy oraz przedmiotów

powszechnego u

ż

ytku do wymaga

ń

i potrzeb fizjologicznych psychicznych i społecznych człowieka.

Ergonomia koncepcyjna - zajmuje si

ę

projektowaniem układu, który zapewni maksimum

niezawodno

ś

ci i bezpiecze

ń

stwa w nowopowstaj

ą

cym miejscu pracy. Jej celem jest

zaprojektowanie optymalnego narz

ę

dzia, maszyny, czy urz

ą

dzenia, albo te

ż

całego obiektu

przemysłowego. Ergonomia koncepcyjna ma znaczenie na etapie projektowania i zajmuje si

ę

optymalizacj

ą

całego układu pracy: człowiek – urz

ą

dzenia –

ś

rodowisko pracy.

Ergonomia korekcyjna – odpowiada za korekcj

ę

ju

ż

istniej

ą

cych stanowisk pracy. Pod uwag

ę

bierze si

ę

stopie

ń

dostosowania stanowisk do psychofizycznych mo

ż

liwo

ś

ci pracowników. Analizuje

si

ę

mo

ż

liwe rozwi

ą

zania, które mog

ą

prowadzi

ć

do zmniejszenia istniej

ą

cych obci

ąż

e

ń

. Rozwa

ż

a

si

ę

tak

ż

e podjecie takich działa

ń

, które usprawni

ą

wykonywanie obowi

ą

zków, poprawi

ą

wydajno

ść

i

jako

ść

pracy.

Hałasem - przyj

ę

to okre

ś

la

ć

wszelkie niepo

żą

dane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uci

ąż

liwe lub

szkodliwe d

ź

wi

ę

ki oddziałuj

ą

ce na narz

ą

d słuchu i inne zmysły oraz cz

ęś

ci organizmu człowieka.

Hałas infrad

ź

wi

ę

kowy, w którego widmie wyst

ę

puj

ą

składowe o cz

ę

stotliwo

ś

ciach

infrad

ź

wi

ę

kowych od 1 do 20 Hz i o niskich cz

ę

stotliwo

ś

ciach słyszalnych .

Hałas słyszalny, w którego widmie wyst

ę

puj

ą

składowe o cz

ę

stotliwo

ś

ciach słyszalnych od 20 do

20 000 Hz .

Hałas ultrad

ź

wi

ę

kowy niesłyszalny, w którego widmie wyst

ę

puj

ą

składowe o cz

ę

stotliwo

ś

ciach

słyszalnych ponad 20 000 Hz.

Identyfikacja zagro

ż

enia – to proces rozpoznawania tego czy zagro

ż

enie istnieje oraz

definiowania jego charakterystyk.

Komisja Bezpiecze

ń

stwa i Higieny - zamiarem ustawodawcy było, aby komisja zapewniła

współdziałanie pracodawcy z przedstawicielami pracowników w sprawach dotycz

ą

cych bhp,

dlatego w jej ramach odbywaj

ą

si

ę

konsultacje. Z drugiej strony nie jest ona wyposa

ż

ona w

ż

adne

uprawnienia władcze. W

ś

wietle przepisów zadaniem komisji jest dokonywania przegl

ą

du

warunków pracy, okresowej oceny stanu bhp, opiniowanie podejmowanych przez pracodawc

ę

ś

rodków zapobiegaj

ą

cych wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym oraz formułowanie

wniosków dotycz

ą

cych poprawy warunków pracy.

Lista kontrolna – kwestionariusz zawieraj

ą

cy zbiór wymienionych zagro

ż

e

ń

/zdarze

ń

niebezpiecznych zwi

ą

zanych ze

ś

rodowiskiem pracy.

Monitorowanie bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy - obserwowanie stanu warunków pracy,

zachowa

ń

pracowników oraz wyników działa

ń

podejmowanych, w celu poprawy bezpiecze

ń

stwa i

higieny pracy, obejmuj

ą

ce w szczególno

ś

ci identyfikacj

ę

zagro

ż

e

ń

, ocen

ę

ryzyka zawodowego oraz

analiz

ę

przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Nagło

ść

zdarzenia - zdarzeniem nagłym jest wi

ę

c zarówno trwaj

ą

cy kilka sekund kontakt dłoni

stolarza z pił

ą

tarczow

ą

, jak i kilkugodzinne oddziaływanie na palacza kotłów centralnego

ogrzewania tlenku w

ę

gla (czadu). „Nagło

ść

” okre

ś

la czas oddziaływania czynnika niebezpiecznego

na organizm człowieka. Skutki tego oddziaływania mog

ą

ujawni

ć

si

ę

natychmiast lub dopiero po

pewnym czasie - po kilku dniach, a nawet tygodniach.

Najwy

ż

sze dopuszczalne nat

ęż

enia (NDN) – warto

ść

ś

rednia nat

ęż

enia, którego oddziaływanie

na pracownika w ci

ą

gu o

ś

miogodzinnego dobowego i przeci

ę

tnego tygodniowego wymiaru czasu

pracy, okre

ś

lonego w Kodeksie Pracy, przez okres jego aktywno

ś

ci zawodowej, nie powinno

spowodowa

ć

ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych

pokole

ń

,

Najwy

ż

sze dopuszczalne st

ęż

enie (NDS) – warto

ść

ś

rednia wa

ż

ona st

ęż

enia, którego

oddziaływanie na pracownika w ci

ą

gu o

ś

miogodzinnego dobowego i przeci

ę

tnego tygodniowego

wymiaru czasu pracy, okre

ś

lonego w Kodeksie Pracy , przez okres jego aktywno

ś

ci zawodowej, nie

powinno spowodowa

ć

ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych

pokole

ń

,

Najwy

ż

sze dopuszczalne st

ęż

enie chwilowe (NDSCh) - warto

ść

ś

rednia st

ęż

enia, które nie

powinno spowodowa

ć

ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, je

ż

eli wyst

ę

puje w

ś

rodowisku

pracy nie dłu

ż

ej ni

ż

15 minut i nie cz

ęś

ciej ni

ż

2 razy w czasie zmiany roboczej, w odst

ę

pnie nie

krótszym ni

ż

1 godzina,

Najwy

ż

sze dopuszczalne st

ęż

enie pułapowe (NDSP) – które ze wzgl

ę

du na zagro

ż

enie zdrowia

lub

ż

ycia pracownika nie mo

ż

e by

ć

w

ś

rodowisku pracy przekroczone w

ż

adnym momencie,

Najwy

ż

sze kierownictwo – osoba lub grupa osób stanowi

ą

cych wewn

ą

trz organizacji przepisy i

wymagania oraz kształtuj

ą

cych polityk

ę

i wyznaczaj

ą

cych cele tej organizacji,

Nara

ż

enie (ekspozycja) – to podleganie oddziaływaniu czynników niebezpiecznych, szkodliwych

lub uci

ąż

liwych zwi

ą

zanych z wykonywaniem pracy.

Ocena ryzyka zawodowego – mo

ż

na rozumie

ć

jako dokładne sprawdzenie i ocen

ę

, co w miejscu

pracy mo

ż

e zaszkodzi

ć

lub wyrz

ą

dzi

ć

krzywd

ę

pracownikom. Dzi

ę

ki niej mo

ż

na zweryfikowa

ć

czy

zastosowano wystarczaj

ą

ce

ś

rodki ograniczaj

ą

ce lub eliminuj

ą

ce zagro

ż

enia oraz okre

ś

li

ć

, co

nale

ż

y jeszcze zrobi

ć

, aby do tego doprowadzi

ć

.

Ochrona przeciwpo

ż

arowa - jest bardzo szerokim poj

ę

ciem zwi

ą

zanym z zapobieganiem i

zwalczaniem po

ż

arów. Ustawa o ochronie przeciwpo

ż

arowej

[1]

polega na realizacji przedsi

ę

wzi

ęć

maj

ą

cych na celu ochron

ę

ż

ycia, zdrowia i mienia lub

ś

rodowiska przed po

ż

arem, kl

ę

sk

ą

ż

ywiołow

ą

lub innym miejscowym zagro

ż

eniem poprzez:

−

zapobieganie powstaniu i rozprzestrzenianiu si

ę

po

ż

aru, kl

ę

ski

ż

ywiołowej lub innego

miejscowego zagro

ż

enia,

−

zapewnienie sił i

ś

rodków do zwalczania po

ż

aru, kl

ę

ski

ż

ywiołowej lub innego miejscowego

zagro

ż

enia,

−

prowadzenie działa

ń

ratowniczych.

Osłona – jaki

ś

element lub zestaw elementów konstrukcyjnych słu

żą

cy do ochrony człowieka

przed niebezpiecznymi lub uci

ąż

liwymi wpływami pracuj

ą

cych cz

ęś

ci, mechanizmów i układów

roboczych maszyny lub innego urz

ą

dzenia technicznego.

Pierwsza pomoc - zespół czynno

ś

ci podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego

zagro

ż

enia zdrowotnego wykonywanych przez osob

ę

znajduj

ą

c

ą

si

ę

w miejscu zdarzenia, w tym

równie

ż

z wykorzystaniem udost

ę

pnionych do powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz

produktów leczniczych. – definicja na podstawie ustawy z dni 8 wrze

ś

nia 2006 r. o Pa

ń

stwowym

Ratownictwie Medycznym.

PIP - Pa

ń

stwowa Inspekcja Pracy, polski organ nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w

szczególno

ś

ci przepisów oraz zasad bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

PIS - Pa

ń

stwowa Inspekcja Sanitarna, wyspecjalizowana instytucja wykonuj

ą

ca zadania z

zakresu zdrowia publicznego, poprzez sprawowanie kontroli i nadzoru nad warunkami higieny w
ró

ż

nych dziedzinach

ż

ycia. Inspekcja gromadzi równie

ż

m.in. dane epidemiologiczne dotycz

ą

ce

niektórych chorób oraz wydaje decyzje w zakresie chorób zawodowych.

Polska Norma (PN) - jest norm

ą

o zasi

ę

gu krajowym, któr

ą

przyj

ę

to w drodze konsensu, a

nast

ę

pnie zatwierdzono przez Polski Komitet Normalizacyjny (PKN). PKN nie jest

odpowiedzialny za tre

ść

norm, lecz nadzoruje on tylko zgodno

ść

procesów ustalania norm z

wewn

ę

trznymi przepisami PKN.

Prawdopodobie

ń

stwo – mo

ż

liwo

ść

, szansa wydarzenia si

ę

czego

ś

.

Przyczyny zewn

ę

trznej wypadku - powszechnie przyjmuje si

ę

jednak,

ż

e mo

ż

e ni

ą

by

ć

ka

ż

dy

czynnik pochodz

ą

cy spoza organizmu poszkodowanego pracownika, mog

ą

cy wywoła

ć

szkodliwe

skutki, w tym tak

ż

e doprowadzi

ć

do pogorszenia si

ę

stanu zdrowia chorego pracownika, np. urazy

powstałe wskutek działania maszyn, pojazdów czy innych osób. Czynnikiem zewn

ę

trznym

mog

ą

cym spowodowa

ć

wypadek jest tak

ż

e oddziaływanie takich elementów: jak energia

elektryczna, wysoka lub niska temperatura, hałas lub wstrz

ą

sy. Ponadto czynnikiem zewn

ę

trznym

mo

ż

e by

ć

tak

ż

e działanie sił przyrody.

Ryzyko – to kombinacja cz

ę

sto

ś

ci lub prawdopodobie

ń

stwa wyst

ą

pienia okre

ś

lonego zdarzenia

wywołuj

ą

cego zagro

ż

enie i konsekwencji zwi

ą

zanych z tym zdarzeniem.

Ryzyko resztkowe – ryzyko, jakie pozostaje po zastosowaniu (wprowadzeniu)

ś

rodka ochronnego.

Ryzyko zawodowe – to prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia niepo

żą

danych zdarze

ń

zwi

ą

zanych z

wykonywan

ą

prac

ą

powoduj

ą

cych straty w szczególno

ś

ci wyst

ą

pienia u pracowników

niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagro

ż

e

ń

zawodowych w

ś

rodowisku pracy lub

sposobu wykonywania pracy.

SIP - Społeczna inspekcja pracy to słu

ż

ba społeczna pełniona przez pracowników. Jej głównym

celem jest zapewnienie przez zakłady pracy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz
ochrona uprawnie

ń

pracowniczych, gwarantowanych zatrudnionym w przepisach prawa pracy.

Słu

ż

ba BHP - to wyodr

ę

bniona w strukturach firmy jedno- lub wieloosobowa komórka

organizacyjna, w której gestii le

ż

y doradztwo oraz kontrola działa

ń

pracodawcy w zakresie

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

Stanowisko pracy - przestrze

ń

pracy, wraz z wyposa

ż

eniem w

ś

rodki i przedmioty pracy, w której

pracownik lub zespół pracowników wykonuje prac

ę

.

Strata – fizyczne naruszenie lub/i uszkodzenie zdrowia lub przedmiotu (rzeczy).

Strefa zagro

ż

enia – przestrze

ń

w otoczeniu stanowiska pracy, w której mo

ż

e wyst

ą

pi

ć

zagro

ż

enie

bezpiecze

ń

stwa, utraty zdrowia lub

ż

ycia przebywaj

ą

cych tam osób.

Substancja chemiczna - to pierwiastek chemiczny lub jego zwi

ą

zek w stanie, w jakim

wyst

ę

puje w przyrodzie lub zostaje uzyskana za pomoc_ procesu produkcyjnego z wszelkimi

dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwało

ś

ci oraz wszelkimi zanieczyszczeniami

powstałymi w wyniku zastosowanego procesu, wył

ą

czaj

ą

c rozpuszczalniki, które mo

ż

na oddzieli

ć

bez wpływu na stabilno

ść

i skład substancji.

Substancje dra

ż

ni

ą

ce - substancje i preparaty niewykazuj

ą

ce działania

ż

r

ą

cego, które w

przypadku krótkotrwałego, długotrwałego lub wielokrotnego kontaktu ze skór

ą

lub błon

ą

ś

luzow

ą

mog

ą

powodowa

ć

ich stany zapalne (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 wrze

ś

nia 2007 r.

zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji i preparatów

chemicznych .

Substancje mutagenne – substancje i preparaty, które przyjmowane drog

ą

pokarmow

ą

,

wchłaniane drog

ą

oddechow

ą

lub przez skór

ę

mog

ą

by

ć

przyczyn

ą

dziedzicznych wad

genetycznych lub wzrostu cz

ę

stotliwo

ś

ci jego wyst

ę

powania (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z

dnia 4 wrze

ś

nia 2007 r. zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji

substancji i preparatów chemicznych

Substancje niebezpieczne dla

ś

rodowiska - substancje i preparaty, które po przedostaniu si

ę

do

ś

rodowiska stwarzaj

ą

lub mog

ą

stwarza

ć

natychmiastowe lub opó

ź

nione zagro

ż

enie dla jednego

lub wi

ę

cej liczby składników

ś

rodowiska (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 wrze

ś

nia 2007

r. zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji i preparatów

chemicznych.

Substancja niebezpieczna – jest to substancja stwarzaj

ą

ca zagro

ż

enie dla zdrowia człowieka i/lub

ś

rodowiska zakwalifikowana, co najmniej do jednej z nast

ę

puj

ą

cych kategorii: bardzo toksyczne,

toksyczne, szkodliwe,

ż

r

ą

ce, dra

ż

ni

ą

ce, uczulaj

ą

ce, rakotwórcze, mutagenne, działaj

ą

ce szkodliwie

na rozrodczo

ść

, łatwo palne, wysoce łatwopalne, skrajnie łatwopalne, o wła

ś

ciwo

ś

ciach

utleniaj

ą

cych i wybuchowych, niebezpieczne dla

ś

rodowiska .

Substancje i preparaty bardzo toksyczne – substancje i preparaty, które w przypadku połkni

ę

cia,

wchłoni

ę

cia drog

ą

oddechow

ą

lub przez skór

ę

ich małych ilo

ś

ci mog

ą

spowodowa

ć

zgon albo ostre

lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia

4 wrze

ś

nia 2007 r. zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji

i preparatów chemicznych.

Substancje rakotwórcze – substancje i preparaty, które przyjmowane drog

ą

pokarmow

ą

,

wchłaniane drog

ą

oddechow

ą

lub przez skór

ę

mog

ą

by

ć

przyczyn

ą

raka lub wzrostu cz

ę

stotliwo

ś

ci

jego wyst

ę

powania (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 wrze

ś

nia 2007 r. zmieniaj

ą

ce

rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji i preparatów chemicznych .

Substancje szkodliwe – substancje i mieszaniny, które w przypadku połkni

ę

cia, wchłoni

ę

cia drog

ą

oddechow

ą

lub przez skór

ę

ich małych ilo

ś

ci mog

ą

spowodowa

ć

zgon albo ostre lub przewlekłe

niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 wrze

ś

nia

2007 r. zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji i

preparatów chemicznych

Substancje uczulaj

ą

ce - substancje i preparaty, które w przypadku połkni

ę

cia, wchłoni

ę

cia drog

ą

oddechow

ą

lub przez skór

ę

ich małych ilo

ś

ci mog

ą

wywoła

ć

stan nadwra

ż

liwo

ś

ci, a kolejne

nara

ż

enie na substancje spowoduje niekorzystne dla zdrowia człowieka charakterystyczne skutki

(Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 wrze

ś

nia 2007 r. zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie

kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji i preparatów chemicznych

Substancje toksyczne – substancje i mieszaniny, które w przypadku połkni

ę

cia, wchłoni

ę

cia drog

ą

oddechow

ą

lub przez skór

ę

ich małych ilo

ś

ci mog

ą

spowodowa

ć

zgon albo ostre lub przewlekłe

niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 wrze

ś

nia

2007 r. zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji i

preparatów chemicznych .

.Substancje

ż

r

ą

ce – substancje i preparaty, które w zetkni

ę

ciu z

ż

ywymi tkankami mog

ą

powodowa

ć

ich zniszczenie (Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 wrze

ś

nia 2007 r.

zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie kryteriów i sposobu kwalifikacji substancji i preparatów

chemicznych,

Ś

miertelny wypadek przy pracy to wypadek, w wyniku którego nast

ą

piła

ś

mier

ć

w okresie

nieprzekraczaj

ą

cym 6 miesi

ę

cy od dnia wypadku.

Ś

rodki ochrony indywidualnej – s

ą

to

ś

rodki przeznaczone do ochrony człowieka przed

niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami, które mog

ą

wyst

ę

powa

ć

pojedynczo lub ł

ą

cznie w

ś

rodowisku pracy.

Ś

rodki ochrony zbiorowej – to

ś

rodki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi w tym

tak

ż

e pojedynczych osób przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami b

ę

d

ą

ce rozwi

ą

zaniami

technicznymi, stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urz

ą

dzeniach.

Ś

rodowisko pracy – to warunki

ś

rodowiska materialnego (okre

ś

lonego czynnikami biologicznymi,

chemicznymi i fizycznymi), w którym odbywa si

ę

proces pracy.

Szacowanie ryzyka – nadanie materialnej cechy elementom ryzyka:

- ocena prawdopodobie

ń

stwa wyst

ą

pienia zdarzenia niebezpiecznego

- okre

ś

lenie stopnia mo

ż

liwej straty/konsekwencji zwi

ą

zanych z tym zdarzeniem

Szkoda – (strata, skutek) fizyczny uraz lub/i utrata

ż

ycia, zdrowia lub maj

ą

tku (warto

ś

ci

materialnych).

UDT - Urz

ą

d Dozoru Technicznego jest centralnym organem administracji pa

ń

stwowej realizuj

ą

cym

zadania zwi

ą

zane z wykonywaniem dozoru technicznego w zakresie ustalonym w ustawie o

dozorze technicznym aktach wykonawczych do tej ustawy.

Uraz - jest okre

ś

lany jako uszkodzenie tkanek ciała lub narz

ą

dów człowieka wskutek działania

czynnika zewn

ę

trznego.

Urz

ą

dzenia ochronne – to osłony lub takie urz

ą

dzenia, które b

ę

d

ą

spełnia

ć

jedn

ą

lub wi

ę

cej z

nast

ę

puj

ą

cych funkcji:

−

zapobiegaj

ą

dost

ę

powi do stref niebezpiecznych,

−

powstrzymuj

ą

ruchy elementów niebezpiecznych zanim pracownik znajdzie si

ę

w strefie

niebezpiecznej,

−

nie pozwalaj

ą

na wł

ą

czenie ruchu elementów niebezpiecznych je

ś

li pracownik znajduje si

ę

w strefie niebezpiecznej,

−

zapobiegaj

ą

naruszeniu normalnych warunków pracy maszyn i innych urz

ą

dze

ń

technicznych,

−

nie pozwalaj

ą

na uaktywnienie innych czynników niebezpiecznych lub szkodliwych.

Warto

ść

dopuszczalna (normatyw higieniczny) – prawnie ustanowiona

ś

rednia warto

ść

st

ęż

enia

czynnika szkodliwego dla zdrowia, z któr

ą

porównywane s

ą

wyniki pomiarów tego czynnika w

powietrzu

ś

rodowiska pracy w celu oceny nara

ż

enia pracowników.

Wentylacja – planowany nawiew i usuwanie powietrza z obsługiwanego pomieszczenia.

Wentylacja grawitacyjna – wentylacja naturalna za pomoc

ą

przewodów zamontowanych pionowo

lub co najwy

ż

ej pod k

ą

tem 45°.

Wentylacja mechaniczna – wentylacja ze wspomaganiem zasilanych elektrycznie urz

ą

dze

ń

wprawiaj

ą

cych powietrze w ruch.

Wypadek przy pracy – okre

ś

la si

ę

nagłe zdarzenie wywołane przyczyn

ą

zewn

ę

trzn

ą

, powoduj

ą

ce

uraz lub

ś

mier

ć

, które nast

ą

piło w zwi

ą

zku z prac

ą

:

−

podczas wykonywania lub w zwi

ą

zku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych

czynno

ś

ci albo polece

ń

przeło

ż

onych,

−

podczas wykonywania lub w zwi

ą

zku z wykonywaniem przez pracownika czynno

ś

ci na

rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,

−

w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze mi

ę

dzy siedzib

ą

pracodawcy a miejscem wykonywania obowi

ą

zku wynikaj

ą

cego ze stosunku pracy.

Wypadek w drodze do pracy lub z pracy – to zdarzenie nagłe wywołane przyczyn

ą

zewn

ę

trzn

ą

,

które nast

ą

piło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalno

ś

ci

stanowi

ą

cej tytuł ubezpieczenia rentowego, je

ż

eli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.

Jednak uwa

ż

a si

ę

,

ż

e wypadek nast

ą

pił w drodze do pracy lub z pracy, mimo

ż

e droga została

przerwana, je

ż

eli przerwa była

ż

yciowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a

tak

ż

e wówczas, gdy droga, nie b

ę

d

ą

c drog

ą

najkrótsz

ą

, była dla ubezpieczonego, ze wzgl

ę

dów

komunikacyjnych, najdogodniejsza.

Wyznaczanie dopuszczalno

ś

ci ryzyka (warto

ś

ciowanie ryzyka) – formułowanie s

ą

du

o ryzyku/okre

ś

lanie warto

ś

ci ryzyka wg przyj

ę

tych kryteriów.

Zagro

ż

enie – to stan

ś

rodowiska pracy mog

ą

cy spowodowa

ć

wypadek lub chorob

ę

Zagro

ż

enie znacz

ą

ce - zagro

ż

enie mog

ą

ce spowodowa

ć

powa

ż

ne i nieodwracalne uszkodzenie

zdrowia lub

ś

mier

ć

, wyst

ę

puj

ą

ce w szczególno

ś

ci przy wykonywaniu prac szczególnie

niebezpiecznych.

Zarz

ą

dzanie ryzykiem – ci

ą

gły proces oceny oraz eliminowania lub, co najmniej ograniczania

ryzyka.

Zarz

ą

dzanie bezpiecze

ń

stwem pracy – to cz

ęść

ogólnego systemu zarz

ą

dzania, która obejmuje

struktur

ę

organizacyjn

ą

, planowanie, odpowiedzialno

ść

, zasady post

ę

powania, procedury, procesy i

zasoby potrzebne do opracowania, wdra

ż

ania, realizowania, przegl

ą

du oraz utrzymywania polityki

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy

Zbiorowy wypadek - za zbiorowy wypadek przy pracy uwa

ż

a si

ę

wypadek, któremu – w wyniku

tego samego zdarzenia – uległy co najmniej dwie osoby.

Zwi

ą

zek z prac

ą

- nale

ż

y wi

ę

c przyj

ąć

,

ż

e zwi

ą

zek z prac

ą

jest to powi

ą

zanie wypadku z

wykonywaniem czynno

ś

ci zmierzaj

ą

cych do realizacji zada

ń

pracodawcy, do których pracownik

zobowi

ą

zał si

ę

w umowie o prac

ę

, albo b

ę

d

ą

cych przedmiotem polece

ń

przeło

ż

onych (które wi

ążą

pracownika), albo te

ż

podj

ę

tych nawet samorzutnie przez pracownika w interesie pracodawcy.