Wstęp do prawoznawstwa.

Prezentacja wykładu

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

1

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

2

Zajęcia nr 12

Stosunki prawne

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

3

1.

Stosunki prawne są jednym z rodzajów stosunków społecznych,

w których zachowania jednej strony wywołują reakcję innej strony

i podlegają kontroli norm społecznych.

Pojęcie stosunku prawnego jest wykorzystywane w naukach prawnych

dla opisania zależności między podmiotami prawa

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

4

2.

Powstanie zmiana i ustanie stosunku prawnego

FAKTY PRAWNE

Zdarzenia (grad) Zachowania
I-----------------------------------I
Czynności Czyny
Konwencjonalne I
I

------------------------------------

I

dozwolone

niedozwolone

-czynności prawne
-akty prawne
-akty stosowania prawa

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

5

3.

Podmioty stosunku prawnego

Podmiotami stosunku prawnego sąd osoby które w nim występują jako
uprawnione lub zobowiązane do określonego zachowania się względem innych
osób - uczestników tego samego stosunku prawnego.


Podmioty wg gałęzi praw:

p. konstytucyjne- państwo, naród, obywatele, organy władzy publicznej.

p. administracyjne- organy państwa, organy samorządu terytorialnego,
obywatele, cudzoziemcy, instytucje

p. karne- państwo(reprezentowane przez organa ścigania i wymiaru
sprawiedliwości) oraz sprawcy czynów

p. cywilne- najczęściej podmiotami są osoby fizyczne i osoby prawne

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

6

4.

Osoba fizyczna - to każdy człowiek od urodzenia aż do śmierci. Osoba
fizyczna posiada zdolność prawną tj. możliwość nabywania praw i
obowiązków względem innych osób


Zdolność do czynności prawnych – zdolność do składania oświadczeń woli
ze skutkiem prawnym w postaci nawiązania, zmiany lub wygaśnięcia
stosunku prawnego.

!Warunki: pełnoletniość, brak ubezwłasnowolnienia

Częściową zdolność do czynności prawnych mają osoby częściowo
ubezwłasnowolnione oraz osoby które mają powyżej 13 lat, ich czynności
muszą być potwierdzone przez opiekuna

Czynności osób pozbawionych zdolności prawnej oznacza w zasadzie że
czynność jest nieważna.

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

7

5.

Osoba prawna - to twór organizacyjny powstały na podstawie i zgodnie

z postanowieniami prawa i zwykle dysponującym pewnym majątkiem

Tradycyjny podział osób prawnych:
-zrzeszenia
-zakłady


Tryby powstawania osób prawnych
a) rejestrowy (np. stowarzyszenia)
b) ustawowy (np. szkoły wyższe)
c) Notyfikacyjny

*Skarb Państwa
*ułomne osoby prawne

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

8

6.

Przedmiot stosunku prawnego - to określone zachowanie, przedmiot

materialny, prawa, obowiązki i uprawnienia stron

Treść stosunku prawnego - to uprawnienia i obowiązki stron stosunku

prawnego.

Zazwyczaj uprawnienia i obowiązki rozłożone są na wszystkie podmioty

stosunku prawnego, choć zazwyczaj nie są one rozłożone równomiernie.

Copyright Grzegorz Bajorek, 2008. ©

9

7.

Rodzaje stosunków prawnych

I.
-stosunki cywilnoprawne
-stosunki prawnoadministracyjne
-stosunki prawnokarne

II
wg liczby podmiotów

-stosunki prawne dwustronne
-stosunki prawne wielostronne

III
wg tożsamości podmiotów

-stosunki prawne dwustronnie zindywidualizowane
-stosunki prawne jednostronnie zindywidualizowane
-stosunki prawne obustronnie zindywidualizowane