Ustalanie stopy procentowej składki

wypadkowej na nowy rok składkowy

Od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. małe, średnie i duże przed-

siębiorstwa będą opłacały składkę na ubezpieczenie wypadkowe na

niezmienionych zasadach. Niektóre firmy określą ryczałtową stawkę tej

składki, innym przedsiębiorstwom należność tę ustali ZUS. W tym celu

prześle stosowne zawiadomienie.

Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na cały rok skład-

kowy. Jednak rok ten w ubezpieczeniu wypadkowym nie pokrywa się z rokiem

kalendarzowym. Obejmuje on okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca roku

następnego. Prawidłowe ustalenie wysokości stopy procentowej składki na ubezpie-

czenie wypadkowe na początku roku składkowego jest zatem bardzo istotne. Stopa ta

obowiązuje bowiem w takiej samej wysokości przez cały rok składkowy (od 1 kwiet-

nia 2014 r. do 31 marca 2015 r.) bez względu na to, czy u danego płatnika składek

zaszły jakieś zmiany, np. czy zmieniła się liczba osób podlegających ubezpieczeniu

wypadkowemu, czy też zmienił się rodzaj prowadzonej przez niego działalności

(zmiana numeru REGON).

1. ZMIANA STANU ZAŁOGI

Płatnik składek ustalił, że w roku składkowym rozpoczynającym się 1 kwietnia 2014 r. składki

wypadkowe powinien liczyć według stopy wynoszącej 2,53%. Z uwagi na sezonowość produkcji

od 1 maja 2014 r. stan załogi zmniejszy się z 25 do 7 osób. Zmiana ta nie będzie jednak miała

wpływu na wysokość stopy składek wypadkowych, które do końca roku składkowego (31 marca

2015 r.) powinny być liczone według dotychczasowej stawki, tj. 2,53%.

Należy podkreślić, że ustalona dla płatnika stopa procentowa składki na ubezpieczenie

wypadkowe obowiązuje przy wyliczaniu należnych składek za wszystkich ubezpieczo-

nych, zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego przez tego płatnika, bez względu

na tytuł ubezpieczeń.

Trzeba pamiętać, że ustaloną stopę procentową składki wypadkowej płatnicy zastosują

dopiero od wszystkich wypłat dokonanych na rzecz swych ubezpieczonych po 31 marca

2014 r., bez względu na to, za jaki okres wypłaty te przysługują.

2. PÓŹNIEJSZA WYPŁATA PREMII

W firmie „Awangarda” wypłacane są premie kwartalne w terminie do 10. dnia miesiąca

następującego po upływie danego kwartału. W poprzednim roku składkowym, trwającym

od 1 kwietnia 2013 r. do 31 marca 2014 r., płatnik rozliczał składki wypadkowe

z zastosowaniem stopy wynoszącej 1,93%. W roku składkowym rozpoczynającym się 1 kwietnia

2014 r. obowiązywać go będzie stopa wynosząca 2,80%.

W tym roku premia za I kwartał 2014 roku zostanie wypłacona pracownikom 7 kwietnia.

Oznacza to, że składki na ubezpieczenie wypadkowe od premii powinny być liczone według

stopy wynoszącej 2,80%, mimo że premia ta przysługuje za okres przypadający na stary rok

składkowy, w którym obowiązywała niższa stopa procentowa składek.

Niektórzy pracodawcy muszą ustalić składkę wypadkową sami. Inni mogą poczekać

do 20 kwietnia na informację w tej sprawie z ZUS, kwestię tę prezentujemy w tabeli

na str. 2.

issn 1734-4980

W y j a ś n i e n i a – i n t e r p r e t a c j e – p r a k t y k a

UBEZPIECZEŃ

SPOŁECZNYCH

ZESZYTY

numer

specjalny

WAŻNA PRZECIĘTNA LICZBA

OSÓB UBEZPIECZONYCH Jednym

z czynników decydujących o tym,

czy dany płatnik musi sam ustalić

obowiązującą go stopę składek

wypadkowych na nowy rok składkowy,

czy też stopę tę ustali mu ZUS, jest

przeciętna liczba ubezpieczonych

w poprzednim roku kalendarzowym.

Brane są jednak pod uwagę tylko

osoby podlegające ubezpieczeniu

wypadkowemu.

1. DZIEŃ UBEZPIECZENIA

WYPADKOWEGO WARUNKUJE

WLICZENIE OSOBY DO LICZBY

UBEZPIECZONYCH Przy ustalaniu

przeciętnej liczby ubezpieczonych

należy wziąć pod uwagę osoby

podlegające ubezpieczeniu

wypadkowemu w ciągu

poszczególnych miesięcy poprzedniego

roku kalendarzowego. Przepisy

nie określają minimalnego okresu,

przez który dana osoba powinna

ubezpieczeniu temu podlegać.

Zatem bierze się pod uwagę także

osoby podlegające ubezpieczeniu

wypadkowemu choćby przez jeden

dzień w danym miesiącu.

NIEKTÓRYCH OSÓB SIĘ

NIE UWZGLĘDNIA Jeśli płatnik

wypłaca pracownikowi lub

zleceniobiorcy wynagrodzenie

w następnym miesiącu po

wyrejestrowaniu go z ubezpieczeń,

to w tym miesiącu nie uwzględnia tej

osoby w liczbie osób podlegających

ubezpieczeniu wypadkowemu. Osoba

ta nie ma statusu ubezpieczonego,

mimo że od otrzymywanego

wynagrodzenia płatnik musi potrącić

składki ubezpieczeniowe.

w n u m e r z e

2

2

3

PRZYKŁ

AD

PRZYKŁ

AD

Numer specjalny

ZESZYTY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH KWIECIEŃ 2014

|

2

3. STATUS PŁATNIKA SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE

Joanna S. od 1 czerwca 2013 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego

tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jako

płatnik składek zgłosiła się od 1 czerwca 2013 r. Równocześnie zgłosiła do obowiązkowych

ubezpieczeń społecznych siebie oraz osobę współpracującą. Następnie od 15 lipca 2013 r. zgłosiła

do ubezpieczeń społecznych 3 pracowników.

Liczba ubezpieczonych w poszczególnych miesiącach 2013 roku była zatem następująca:

y

y

w czerwcu – 2,

y

y

w lipcu – 5,

y

y

w sierpniu – 5,

y

y

we wrześniu – 5,

y

y

w październiku – 5,

y

y

w listopadzie – 5,

y

y

w grudniu – 5.

Suma ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy

2013 roku wynosiła 32. Liczba ubezpieczonych do celów ustalenia składki na ubezpieczenie

wypadkowe na rok składkowy trwający od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. wynosi 5.

Została obliczona w następujący sposób:

32 (liczba ubezpieczonych z poszczególnych miesięcy 2013 roku) : 7 (liczba miesięcy, w których

prowadząca działalność była w 2013 roku płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe) =

4,57; po zaokrągleniu do jedności 5.

4. PRZERWA W OPŁACANIU SKŁADEK WYPADKOWYCH

Firma „Kantata” spółka z o.o. jako płatnik składek była zarejestrowana w ZUS w okresie od 1 stycznia

do 31 marca 2013 r. i następnie od 1 października do 31 grudnia 2013 r. W ciągu poszczególnych

miesięcy 2013 roku zgłaszała do ubezpieczenia wypadkowego następującą liczbę ubezpieczonych:

y

y

w styczniu – 6,

y

y

w lutym – 6,

y

y

w marcu – 11,

y

y

w październiku – 25,

y

y

w listopadzie – 25,

y

y

w grudniu – 2

7.

W tym przypadku przy ustalaniu liczby miesięcy nie uwzględnia się okresu od 1 kwietnia

do 30 września 2013 r., w którym spółka z o.o. nie była zarejestrowana w ZUS, a tym samym

nie była płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe. Suma ubezpieczonych podlegających

ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy 2011 roku wyniosła 100.

Liczba ubezpieczonych do celów ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe na rok składkowy

trwający od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2014 r. wynosi 17.

Została obliczona w następujący sposób:

100 (liczba ubezpieczonych z poszczególnych miesięcy 2013 roku) : 6 (liczba miesięcy, w których

spółka z o.o. była w 2013 roku płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe) = 16,66;

po zaokrągleniu do jedności 17.

5. REJESTRACJA W ZUS BEZ STATUSU PŁATNIKA SKŁADEK WYPADKOWYCH

„Mikron” spółka akcyjna jako płatnik składek zarejestrowała się w ZUS z dniem 1 września 2013 r.

Liczba ubezpieczonych w poszczególnych miesiącach 2013 roku była następująca:

y

y

we wrześniu – 18,

y

y

w październiku – 0,

y

y

w listopadzie – 0,

y

y

w grudniu – 8.

PRZYKŁ

ADY

Ważna przeciętna liczba

osób ubezpieczonych

Z tabeli obok wynika, że jednym z czyn-

ników decydujących o tym, czy dany

płatnik musi sam ustalić obowiązującą

go stopę składek wypadkowych na nowy

rok składkowy, czy też stopę tę ustali mu

ZUS, jest przeciętna liczba ubezpieczonych

w poprzednim roku kalendarzowym. Brane

są jednak pod uwagę tylko osoby podlega-

jące ubezpieczeniu wypadkowemu.

Płatnik ustala liczbę

ubezpieczonych

Liczbę ubezpieczonych ustala się jako ilo-

raz sumy ubezpieczonych podlegających

ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu

poszczególnych miesięcy poprzedniego roku

kalendarzowego i liczby miesięcy, przez

które płatnik składek był w poprzednim

roku kalendarzowym zgłoszony w ZUS co

najmniej 1 dzień.

W liczbie miesięcy uwzględnia się tylko te

miesiące, w których płatnik co najmniej

1 dzień był płatnikiem składek na ubezpie-

czenie wypadkowe w rozumieniu przepisów

ustawy z 13 października 1998 r. o systemie

ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U.

z 2013 r. poz. 1442 ze zm. – zwanej dalej

ustawą systemową), w których co najmniej

1 ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu

wypadkowemu. Liczba ubezpieczonych podle-

ga zaokrągleniu do jedności w górę, jeśli koń-

cówka jest większa lub równa 0,5 lub w dół,

jeśli jest mniejsza od 0,5 (przykłady 3–6).

Jeden dzień ubezpieczenia

wypadkowego wystarcza

Płatnicy często zgłaszają wątpliwości, czy

w liczbie ubezpieczonych uwzględniać

osoby, które w danym miesiącu podlegały

ubezpieczeniu wypadkowemu tylko przez

jeden dzień. Otóż zgodnie z art. 28 ust. 3

ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpie-

czeniu społecznym z tytułu wypadków przy

pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.:

Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.,

zwanej dalej ustawą wypadkową) wynika,

że przy ustalaniu przeciętnej liczby ubez-

pieczonych należy wziąć pod uwagę osoby

podlegające ubezpieczeniu wypadkowemu

w ciągu poszczególnych miesięcy poprzed-

niego roku kalendarzowego. Przepis ten nie

określa minimalnego okresu, przez który

dana osoba powinna ubezpieczeniu temu

podlegać. Oznacza to, że w obliczeniach bie-

rzemy pod uwagę także osoby podlegające

ubezpieczeniu wypadkowemu choćby przez

jeden dzień w danym miesiącu.

Osoba podlega ubezpieczeniu

wypadkowemu z dwóch tytułów

Kolejne wątpliwości płatników dotyczą

sytuacji, gdy określona osoba podlega

ubezpieczeniu wypadkowemu w jednym

miesiącu np. dwukrotnie: z tytułu umowy

ZUS ustali stopę procentową

składek wypadkowych

płatnikom, którzy łącznie:

ZUS nie ustali stopy procentowej składek wypadkowych

płatnikom, którzy (płatnicy ci ustalają ją samodzielnie):

y

y

zgłaszali do ubezpieczenia

wypadkowego w poprzednim

roku kalendarzowym (2013)

średnio co najmniej 10 osób,

y

y

podlegają wpisowi do rejestru

REGON oraz

y

y

mieli obowiązek złożenia dru-

ku ZUS IWA za kolejne 3 lata

poprzedzające dany rok skład-

kowy (aktualnie więc za lata

2011–2013).

y

y

podlegają wpisowi do rejestru REGON, zgłaszali w 2013 roku

do ubezpieczenia wypadkowego średnio nie więcej niż 9 osób,

y

y

nie podlegają wpisowi do rejestru REGON – bez względu na

liczbę osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego,

y

y

podlegają wpisowi do rejestru REGON zgłaszający w 2013 roku

do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie co najmniej

10 osób, którzy byli zwolnieni z obowiązku składania deklaracji

ZUS IWA przez przynajmniej jeden rok w ciągu ostatnich 3 lat

kalendarzowych, tj. w okresie 2011–2013,

y

y

zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 osób,

podlegający wpisowi do rejestru REGON, którzy przed obowią-

zującym ich terminem opłacania składek nie otrzymali z urzędu

statystycznego zaświadczenia o wpisie do wspomnianego rejestru.

Kup książkę

3

|

KWIECIEŃ 2014

ZESZYTY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Wyłączenia z podstawy wymiaru składek

PRZYKŁ

ADY

W tym przypadku przy ustalaniu liczby miesięcy nie uwzględnia się 2 miesięcy – października

i listopada 2013 roku, tj. miesięcy, w których płatnik składek był zarejestrowany w ZUS, ale

nie był płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe, gdyż w tych miesiącach nie podlegał

temu ubezpieczeniu ani jeden ubezpieczony. Suma ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu

wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy 2013 roku wyniosła 26.

Liczba ubezpieczonych do celów ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe na rok składkowy

trwający od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. wynosi 13:

Została obliczona w następujący sposób:

26 (liczba ubezpieczonych z poszczególnych miesięcy 2013 roku) : 2 (liczba miesięcy, w których

spółka akcyjna była w 2013 roku płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe) = 13.

6. LICZBA MIESIĘCY BYCIA PŁATNIKIEM SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE WYPADKOWE

Krzysztof K. od kwietnia 2013 roku prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu

podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Liczba

ubezpieczonych w poszczególnych miesiącach 2013 roku była następująca: w kwietniu – 1,

w maju – 5, w czerwcu – 2, w lipcu – 4, w sierpniu – 6, we wrześniu – 3, w październiku – 4,

w listopadzie – 2, w grudniu – 3. W celu ustalenia stopy procentowej składki wypadkowej

w roku obowiązującym od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. płatnik ustalił, że zgłaszał

do ubezpieczenia wypadkowego w 2013 roku średnio 3 ubezpieczonych.

Zostało to obliczone w następujący sposób:

30 (liczba ubezpieczonych z poszczególnych miesięcy 2013 roku) : 9 (liczba miesięcy, w których

prowadzący działalność był w 2013 roku płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe) =

3,33; po zaokrągleniu do jedności 3.

7. UMOWA O PRACĘ I UMOWA ZLECENIA

Od 2 do 10 lipca 2013 r. pan Jan B. wykonywał umowę zlecenia. Następnie od 20 lipca podpisał

ze swym byłym zleceniodawcą umowę o pracę na czas nieokreślony. Przy ustalaniu liczby

ubezpieczonych w lipcu 2013 roku pan Jan powinien być potraktowany jako jedna osoba, mimo że

w miesiącu tym podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu dwukrotnie i to z dwóch różnych tytułów.

8. DWIE UMOWY ZLECENIA

W czerwcu 2013 roku Iwona Z. wykonywała w spółce z o.o. dwie umowy zlecenia. Pierwsza

została zawarta na okres od 1 do 15 czerwca 2013 r., druga na okres od 17 do 27

czerwca 2013 r. Z tytułu tych umów zlecenia Iwona Z. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniu

wypadkowemu. Przy ustalaniu liczby ubezpieczonych w czerwcu 2013 roku należy uwzględnić tę

osobę jako jednego ubezpieczonego.

9. DWA TYTUŁY DO UBEZPIECZENIA WYPADKOWEGO

W sierpniu 2013 roku Jerzy K. podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu z dwóch tytułów.

W okresie od 1 do 10 sierpnia 2013 r. z tytułu wykonywania umowy zlecenia, a w okresie

od 20 do 31 sierpnia 2013 r. z tytułu wykonywania umowy o pracę. Przy ustalaniu liczby

ubezpieczonych w sierpniu 2013 roku należy uwzględnić tę osobę jako jednego ubezpieczonego.

10. UMOWA CYWILNOPRAWNA I ETAT W JEDNYM CZASIE

Michał P. w okresie od 1 do 31 października 2013 r. wykonywał umowę zlecenia w „B&K” spółce

z o.o., a od 11 października 2013 r. został przez tę samą firmę dodatkowo zatrudniony na

podstawie umowy o pracę. Ustalając liczbę ubezpieczonych w październiku 2013 roku, Michała

P. należy uwzględnić tylko raz. W tym miesiącu pomimo wykonywania umowy zlecenia podlegał

on ubezpieczeniom jako pracownik. Wyjaśnijmy, iż w zakresie ubezpieczeń społecznych osoba,

która z własnym pracodawcą zawrze umowę zlecenia (czy umowę o świadczenie usług, do której

zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia albo umowy o dzieło lub

takie umowy wykonuje na rzecz własnego pracodawcy), jest traktowana jak pracownik. Przychód

z umowy cywilnoprawnej należy doliczyć do pracowniczego i od łącznej kwoty wykazywać składki

w raporcie rozliczeniowym z kodem pracowniczym.

11. URLOP BEZPŁATNY PRACOWNIKA PRZEZ CZĘŚĆ MIESIĄCA

Rafał K. jest pracownikiem firmy budowlanej. W okresie od 5 do 31 marca 2013 r. przebywał na

urlopie bezpłatnym. W związku z tym, że w marcu 2013 roku co najmniej przez 1 dzień osoba ta

podlegała ubezpieczeniu wypadkowemu, należy ją uwzględnić przy ustalaniu liczby ubezpieczonych

w ciągu tego miesiąca.

12. URLOP BEZPŁATNY PRACOWNIKA PRZEZ CAŁY MIESIĄC

Mariusz S. jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w spółce z o.o. W okresie od

1 do 30 września 2013 r. przebywał na urlopie bezpłatnym. Ustalając liczbę ubezpieczonych

we wrześniu 2013 roku, płatnik nie uwzględnił tego pracownika, ponieważ nie podlegał on w tym

miesiącu nawet przez dzień ubezpieczeniu wypadkowemu.

zlecenia, a następnie z umowy o pracę lub

z tytułu umów na czas określony, między

którymi wystąpiła przerwa. W takiej sytuacji

,,obliczając liczbę ubezpieczonych, w ciągu

miesiąca daną osobę uwzględnia się jako

jednego ubezpieczonego – nawet jeśli pod-

lega ubezpieczeniu wypadkowemu z dwóch

tytułów (przykłady 7–10).

Warto pamiętać, że podczas ustalania prze-

ciętnej liczby ubezpieczonych w poprzed-

nim roku kalendarzowym bierzemy pod

uwagę miesiące, w których dana firma

była zgłoszona w ZUS jako płatnik skła-

dek wypadkowych przez co najmniej jeden

dzień, tzn. co najmniej jeden ubezpieczony

podlegał temu ubezpieczeniu.

Niektórych osób nie uwzględnia się

przy ustalaniu liczby ubezpieczonych

Przy ustalaniu liczby ubezpieczonych nie

bierze się pod uwagę osób, które:

1) podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu

i rentowym, ale nie podlegają ubezpie-

czeniu wypadkowemu,

2) z danego tytułu podlegają tylko ubez-

pieczeniu zdrowotnemu,

3) nie podlegają ubezpieczeniom społecz-

nym i w konsekwencji ubezpieczeniu

zdrowotnemu, np. studentów, którzy

nie ukończyli 26 lat, zatrudnionych na

podstawie umowy zlecenia,

4) przez cały miesiąc pobierały zasiłek

macierzyński, zasiłek w wysokości zasił-

ku macierzyńskiego, przebywały na urlo-

pie wychowawczym, bezpłatnym, zostały

powołane do odbycia zasadniczej służby

wojskowej,

5) za które za dany miesiąc są rozliczane

składki lub wykazywane świadczenia po

ustaniu tytułu do ubezpieczeń społecz-

nych (tj. w miesiącu, za który składany

jest imienny raport miesięczny za daną

osobę, nie podlegała ona ubezpieczeniu

wypadkowemu nawet przez 1 dzień).

Ustalając liczbę ubezpieczonych, trzeba

pamiętać o okresach, w których dana oso-

ba podlega ubezpieczeniom społecznym.

Okresy te są wymienione w art. 13 ustawy

systemowej. Pracownicy podlegają ubez-

pieczeniom emerytalnemu, rentowym,

chorobowemu i wypadkowemu od dnia

nawiązania do dnia ustania stosunku pracy.

Zleceniobiorcy natomiast od dnia ozna-

czonego w umowie jako dzień rozpoczęcia

jej wykonywania do dnia rozwiązania lub

wygaśnięcia umowy. Jeśli zatem płatnik

wypłaca pracownikowi wynagrodzenie

w następnym miesiącu po wyrejestrowaniu

go z ubezpieczeń, to w tym miesiącu nie

uwzględnia tej osoby w liczbie osób pod-

legających ubezpieczeniu wypadkowemu.

Osoba ta nie podlega już bowiem ubez-

pieczeniom, mimo że od otrzymywane-

go wynagrodzenia płatnik musi potrącić

składki na ubezpieczenia społeczne, w tym

na ubezpieczenie wypadkowe. Tak samo

Kup książkę