Opracowano na podstawie skryptu autorstwa Stefana Zawadzkiego i Karola Kociołka

pt. "Laboratorium z chemii organicznej"

wydanego w Łodzi w roku 2004 nakładem Politechniki Łódzkiej.

BROMEK izo-BUTYLU

2P

+

3Br

2

2PBr

3

M.cz. 31 159,8 270,7

3 (CH

3

)

2

CHCH

2

OH

+

PBr

3

3 (CH

3

)

2

CHCH

2

Br

+

H

3

PO

3

M.cz. 74,1 270,7 137,0

Substraty:

Alkohol izo-butylowy

11,5 ml (9,25 g; 0,125 mola)

Fosfor czerwony

0,9 g (0,029 mola)

Brom

3,2 ml (10 g; 0,062 mola)

Kwas solny stęż.

15 ml

Węglan sodu 10% roztwór

15 ml

Chlorek wapnia

l-2 g

Reakcję należy prowadzić pod wyciągiem!

W kolbie trójszyjnej pojemności 100 ml zaopatrzonej w mieszadło, chłodnicę

zwrotną i wkraplacz umieszcza się 11,5 ml alkoholu izo-butylowego i 0,9 g

czerwonego fosforu (uwaga l). We wkraplaczu umieszcza się 3

,

2 ml bromu (uwaga

2). Po uruchomieniu mieszadła zawartość kolby ogrzewa się na łaźni olejowej lub

elektrycznej do

ł

agodnego wr

z

enia. Następnie wkrapla się brom z taką

szybkością,

aby zachodziło jego całkowite przereagowanie, tj. aby nad cieczą utrzymywała się

mała ilość par bromu oraz aby reakcję można było kontrolować. Po wkropleniu

bromu mieszaninę ogrzewa się do łagodnego wrzenia jeszcze przez 15-20 minut, a

następnie usuwa mieszadło i chłodnicę zwrotną i montuje zestaw do destylacji

prostej. Oddestylowuje się większą część bromku izo-butylu, a następnie dodaje do

kolby około 50 ml wody i kontynuuje destylację aż całość produktu przejdzie do

destylatu. Surowy bromek izo-butylu (uwaga 3) przelewa się do rozdzielacza i

przemywa kolejno: 15 ml stężonego kwasu solnego, 15 ml wody, 15 ml 10%

roztworu węglanu sodu i ponownie 15 ml wody. Produkt suszy się bezwodnym

Opracowano na podstawie skryptu autorstwa Stefana Zawadzkiego i Karola Kociołka

pt. "Laboratorium z chemii organicznej"

wydanego w Łodzi w roku 2004 nakładem Politechniki Łódzkiej.

chlorkiem wapnia i destyluje zbierając frakcję o tw. 91-94°. Wydajność reakcji

około 15 g (90%). Tw. 90-92°, n

D

20

= 1,4350, d = 1,260 g/cm

3

.

Uwaga l. Fosfor czerwony jest substancją łatwopalną.

Uwaga 2. Brom jest silną trucizną oddechową. Działa silnie żrąco. Ciekły brom

wywołuje na skórze silne oparzenia.

Uwaga 3. Bromek izobutylu ma własności drażniące oraz jak większość

halogenków alkilowych może działać szkodliwie, między innymi na tkankę

wątroby.

Literatura:

•

Vogel A.J.: Preparatyka Organiczna. Wyd. II, WNT, Warszawa 1984, str. 330;