Wykłady z Informatyki – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

Opracował:

Sanszajn

Rok akademicki: 2005/2006

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

SYSTEM KOMPUTEROWY

1. przedstawianie danych w komputerze

5

4

3

P=10

102 + 101 + 100

100x5+ 10x4 + 1x3

500

40

3

System dziesiętny 0-9

System dwójkowy 0-1

2. Systemy liczenia ( numeracji)

-

Pozycyjne ( dziesiętny, dwójkowy...)

-

Niepozycyjne ( rzymski )

System dwójkowy

27 2

1

13 2

1

6

2

0

3

2

1

1

27 =(1 1 0 11)(p=2)

4 3 2 1 0

2 2 2 2 2

BIT – najmniejsza jednostka informacji która może wyrażać jedną z dwóch możliwych stanów ( 1 lub 0 )

21 – 2 stany można zakodować ( 0 lub 1 )

System czwórkowy

27 4

3

6

4

2

1

27=(1 2 3)(p=4)

2 1 0

4 4 4

16x1+4x2+3x1=27

System ósemkowy (oktawy)

27 8

3

3

27=(3 3)(p=8)

1 0

8 8

8x3+1x3=27

A

10

B

11

C

12

D

13

E

14

F

15

System szesnastkowy ( heksadecymalny)

27 16 11

1

27= (1B)(p=16)

Opracował: Sanszajn 2005/2006

2

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

27 = ( 01 10 11)2 ( zero od strony jest nieistotne ale trzeba dopisać żeby była para )

1 0 1 0 1 0

2 2 2 2 2 2 = (123)4

1 2 3

DWA BITY to DIADA

27 = ( 011 011 ) 27 = ( 33 )8

2 1 0 2 1 0

2 2 2

2 2 2

3 3

TRZY BITY to TRIADA

27 = ( 0001 1011 ) 27 = ( 1B )16

3 2 1 0 3 2 1 0

2 2 2 2

2 2 2 2

1

11= B

mnożymy

0,32

2

0

0,64

2

1

1,28

2

0

0,56

2

1

1,12

0,32 = ( 0, 0 1 0 1 )2 ( tam gdzie zera to się nie przemnaża )

0 -1 -2 -3 -4

2 2 2 2 2

1

1

4 1

+

5

+ =

= = 3

.

0 125 (są straty)

4 16

16

16

c – cecha

m – mantysa

p – podstawa numeracji

X = m x pc stałoprzecinkowe 101110011,01 zmiennoprzecinkowe

X = m x 2c 0,010011110011

1 bajt

8 bitów

8 bitów

8 bitów

8 bitów

+ +

PÓŁSŁOWO PÓŁSŁOWO

1 SŁOWO = 32 bity

64 bity to słowo podwójne

dodawanie 5 + 10

(101)2 = (5) 0 + 0 = 0 0 x 0 = 0

(1010)2 = (10) 1 + 0 = 1 1 x 0 = 0

(1111)2 = (15) 0 + 1 = 1 0 x 1 = 0

1 + 1 = 10 1 x 1 = 1

dodawanie 7 + 3

11

( 111)2 = (7)

(11)2 = (3)

(1010)2 = (10)

3 2 1 0

2 2 2 2 = 10

Opracował: Sanszajn 2005/2006

3

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

System komputerowy to zorganizowany układ dwóch ze sobą wzajemnie powiązanych elementów:

Pierwszy element to sprzę t ( ś rodki techniczne )

Drugi element to oprogramowanie ( ś rodki programowe )

Konfiguracja struktury technicznej zestawu komputerowego:

1. moduł przygotowywania i wprowadzania danych

2. moduł przetwarzania i przechowywania

3. moduł wyprowadzania danych

4. moduł transmisji danych

MODUŁ PRZYGOTOWYWANIA I WPROWADZANIA DANYCH ( 1 ) obejmuje urządzenia

umożliwiające zapisanie danych na nośnikach magnetycznych i laserowych w postaci gotowej do automatycznego przetwarzania. Przykładowe urządzenia do wprowadzania danych to klawiatura, czytnik metek, żetonów, kart identyfikacyjnych, czytniki znaków i dokumentów ( skanery )

MASZYNOWY NOŚNIK INFORMACJI (MNI) – dowolne tworzywo na którym można zapisywać dane które

są możliwe do automatycznego odczytywania

AUTOMATYCZNE REJESTRATORY DANYCH – urządzenia foniczne umożliwiające wprowadzanie danych

(informacji) głosem

MODUŁ WYPROWADZANIA DANYCH ( 3 ) obejmuje następujące rodzaje urządzeń:

-

monitory ekranowe ( alfanumeryczne tam gdzie można wprowadzać znaki standardowe graficzne – piksele)

-

drukarki ( igłowe, atramentowe, laserowe )

-

mikrofilmy

-

plotery (pisaki XY)( wyprowadzanie informacji w postaci graficznej – mapy palny itp.)

-

urządzenia foniczne, syntezatory mowy

MODUŁ PRZETWARZANIA I PRZECHOWYWANIA DANYCH ( 2 )

procesor składa się z :

układ sterowania

układ arytrometru

pamięć lokalna

umożliwia on realizację

powiela z pamięci operacyjnej kolejne rozkazy, dekoduje, oblicza adresy komórek pamięci w których przechowywane są argumenty operacji, kontroluje proces wykonywania rozkazów oraz steruje arytrometrem

czynności pobierania, kontynuowania obrazu stanowią tzw. Cykl pracy procesora

ARYTROMETR – zespół rejestrów w których przechowywane są argumenty aktualnie wykonywanych operacji.

Jego podstawową funkcją jest wykorzystywanie wszystkich operacji arytmetycznych i logicznych

PAMIĘĆ LOKALNA – stosowana w procesorach w celu krótkotrwałego przechowywania argumentu wykonywanej operacji, pozwala na zmniejszanie liczby odczytów zapisów z pamięci operacyjnej

Mikroprocesory można podzielić ze względu na długość słowa którym operują. Są 8-bitowe, 16, 32, 64 (80lata), 128

Pierwszy procesor posiadał 8,7 MHZ i był z firmy IBM

Kanały WE/WY (wejś cia wyjś cia) – umożliwiają sterowanie przepływem danych między jednostką centralną lub pamięcią operacyjną jednostki centralnej a urządzeniami zewnętrznymi podłączonymi do procesora

Opracował: Sanszajn 2005/2006

4

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

Pamięć operacyjna (PAO) (inaczej wewnę trzna) – służy do przechowywania aktualnie wykonywanego programu oraz danych przetwarzanych w określonym momencie

ROM (read only memory) – pamięć tylko do odczytu danych, posiada zazwyczaj jądro systemu operacyjnego RAM – pamięć do zapisu i odczytu danych i programów

Wyżej wymienione urządzenia MIKROPROCESOR, ROM, RAM oraz KANAŁY WE/WY są połączone ze

sobą za pomocą 3 magistral:

-

magistrala adresowa – po której mikroprocesor wysyła adresy pamięci lub urządzeń zewnętrznych

-

magistrala danych – przesyłane są informacje a konkretnie kody rozkazów i dane między procesorem a układami współpracującymi to jest ROM RAM i urządzenia zewnętrzne

-

magistrala sterują ca – po której mikroprocesor przesyła sygnały określające rodzaj operacji jaka ma wykonać układ współpracujący

PAMIĘ CI ZEWNĘ TRZNE (PAZ)( wspomagają pamięć operacyjną ) rozszerzają PAO, przechowywane są w niej programy, dane które znajdują się przez ‘dłuższy czas’ posiadają dłuższy czas dostępu do danych w porównaniu z PAO

ms=10-3 ums= 10-6 ns= 10-9(PAO) ps=10-12

10-18 – w dniu dzisiejszym pracuje się nad takimi wielkościami

PAO ns=10-9 10-80ns

PAZ (DYSKI) ms=10-3 5ms-15ms /200ms(DYSKIETKI)

Rodzaj PAZ

Taśmy magnetyczne półcalowe ( pojemność od kilkuset milionów do kilkuset miliardów bajtów), średni czas dostępu to ok. 2,5 min

Dyski magnetyczne 40GB- 250GB, spalane są macierze dyskowe

1kB – 1024B

1MB – 1000kB

1GB – 1000MB

1TB – 1000GB

1BB – 1000TB

POJEMNOŚC DYSKIETKI 360KB – 1,44MB/ 2,88MB dyskietki o podwójnej pojemności

Wymiana danych pomiędzy PAZ a PAO odbywa się w drodze:

PAOKANAŁJEDNOSTKA STERUJĄCA PAMIECIĄJEDNOSTKA PAMIĘCI

Podstawowe parametry decydujące o przydatności i zastosowaniu danego rodzaju pamięci zewnętrznej :

-

pojemność pamięci

-

szybkość pracy pamięci

-

koszt przechowywania 1 bajta informacji

MODUŁ TRANSMISJI DANYCH ( 4 ) występuje opcjonalnie

Łącza telekomunikacyjne, urządzenia dopasowujące linie ( modem – zmienia sygnał analogowy na cyfrowy i odwrotnie)

Opracował: Sanszajn 2005/2006

5

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

Urządzenia sterujące transmisją danych – multipleksery

Multipleksor, koncentratory danych

Multipleksor dzieli kanał na podkanały

Urządzenia zabezpieczające przed błędami

METODY WPROWADZANIA I

WYPROWADZANIA DANYCH

METODY WPROWADZANIA DANYCH

poś rednie

wymaga przeniesienia danych źródłowych z dokumentów źródłowych z zapisem tradycyjnym na nośniki maszynowe np. taśmy magnetyczne, dyskietki, dyski laserowe

wady tej metody to tworzenie dokumentów źródłowych i ich wtórników na maszynowych nośnikach danych, duża pracochłonność wprowadzania danych

bezpoś rednie

polega na wprowadzaniu danych za pomocą specjalnie zaprojektowanych dokumentów źródłowych które są możliwe do automatycznego odczytu. Dokumenty te mogą być wypełniane za pomocą długopisu ( czarny )

zalety: wyeliminowanie pośrednich maszynowych nośników informacji, obniżenie pracochłonności

wprowadzania danych

natychmiastowe

polega na zastosowaniu elektrycznych urządzeń pomiarowych u źródła powstawania informacji zadaniem których jest pomiar i przesyłanie informacji do komputera

zaleta: całkowite wyeliminowanie bezpośredniego udziału człowieka we wprowadzaniu danych

Opracował: Sanszajn 2005/2006

6

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

METODY WYPROWADZANIA DANYCH

poś rednie

polega na tym że dane z komputera są wprowadzane na maszynowe nośniki informacji które nie są czytelne dla człowieka

wady: - tworzenie maszynowych nośników informacji, wydłużony czas otrzymywanie informacji przez użytkownika

TABULOGRAM – zestawienie końcowe, wydruk

bezpoś rednie

zaleta: wyeliminowanie pośrednich maszynowych nośników informacji w porównaniu z metoda pośrednią

natychmiastowe

zaleta: człowiek całkowicie wyeliminowany z procesu wyprowadzania danych, dane w ‘ułamkach’ sekundy dostarczane są do odbiorcy i natychmiast wykorzystywane

OPROGRAMOWANIE KOMPUTERÓW

PROGRAM – to zbiór instrukcji sterujących działaniem komputera. Zbudowane w celu zrealizowania określonego zadania. Programy komputerowe posiadają określone właściwości i określają one jego funkcjonalność i sposób komunikacji z użytkownikiem. Główne właściwości programów komputerowych to :

graficzny interfejs uż ytkownika

Interfejs użytkownika to ta część programu która odpowiada za komunikację z użytkownikiem przyjmując jego polecenia i odpowiadając na nie wyświetlaniem odpowiednich elementów. Tradycyjny interfejs był interfejsem Opracował: Sanszajn 2005/2006

7

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

tekstowym czyli zbudowany ze znaków alfanumerycznych. Obecnie interfejs realizowany jest w postaci graficznej czyli wybierane są określone ikony z ekranu..............

obiektowość

obiektowość to architektura programu komputerowego w której dane podlegające przetwarzaniu są obiektem należącym do określonej klasy np. w programach graficznych istnieje klasa obiektów (rysunek) a jej obiektami są wszelkie rysunki przetwarzane przez program. Obiekty tworzą hierarchię np. obiekt rysunek składa się z obiektów „linia”. Każdy obiekt może być wyposażony w metody czyli funkcje przetwarzające dany obiekt np.

lini może być przyporządkowana metoda „zmień kolor lini”

multimedialność

możliwość połączenia różnych sposobów przekazywania informacji w jednym przekazie: grafikę animację oraz dźwięk

OPROGRAMOWANIE to zbiór środków programowych dostępnych w ramach systemu komputerowego.

Umożliwia ono eksploatację systemów informacyjnych

Podział oprogramowania:

oprogramowanie systemowe (podstawowe)

systemy operacyjne

oprogramowanie pomocnicze

systemy programowania

Oprogramowanie uż ytkowe

programy narzę dziowe

edytory tekstu

arkusze kalkulacyjne

systemy zarządzania bazą danych

pakiety graficzne

pakiety wspomagania pracy biurowej

pakiety zintegrowane

pakiety do pracy grupowej

systemy uż ytkowe

systemy powielania ( powielarne )

systemy indywidualne

OPROGRAMOWANIE SYSTEMOWE

SYSTEM OPERACYJNY – składa się z 3 składników

Pierwszy – instrukcje wewnętrzne będące tą częścią procedur zewnętrznych w systemie które stale rezydują w pamięci RAM i realizują podstawowe zadania systemu operacyjnego. Procesor poleceń umożliwiający się komunikowanie użytkownika z komputerem za pomocą określonego zestawu sformalizowanych komend które z

jednej strony przypominają język naturalny, z drugiej zaś wywołują odpowiednie polecenia zewnętrzne i wewnętrzne.

Komputer w odpowiedzi na odpowiednią komendę realizuje ją i wyświetla komunikat informujący użytkownika o przebiegu operacji

Polecenia zewnętrzne będące dodatkowymi programami zewnętrznymi w systemie operacyjnym nie są one niezbędne do działania komputera. Pozwalają one wykonywać pewne procedury organizacyjno porządkującej

Do systemu operacyjnego należ y – zarządzanie pracą, sterowanie, koordynowanie działań użytkowników, a w szczególności przydzielanie i zwalnianie pamięci, przekazywanie sterowania programem użytkownikowi, obsługa przerwań programowych, przygotowywanie inicjowanie i kończenie operacji WE/WY, identyfikacja sytuacji błędnych i awaryjnych, ochrona przetwarzania i bezpieczeństwo.

Współczesne systemy operacyjne charakteryzują się takimi podstawowymi cechami jak: wielozadaniowość czyli możliwość wykonywania jednocześnie więcej niż jednego programu np. użytkownik może zadać komputerowi

bardziej czasochłonne zadanie do wykonania w „tle”, czyli takie zadanie nie wymagające bieżącej kontroli użytkownika i określone jest jako zadanie wsadowe. W tym czasie można wykonywać zadania interaktywne czyli takie które wymagają ciągłego dialogu programu z użytkownikiem ( fakturowanie )

WIELODOSTĘ P – jest to możliwość jednoczesnej pracy wielu użytkowników z jednym systemem komputerowym. Wymaga istnienia sieci komputerowej której komputer centralny czyli serwer jest połączony z końcówkami sieci ( terminale )

Opracował: Sanszajn 2005/2006

8

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

OCHRONA DANYCH – to zespól takich właściwości systemu operacyjnego które wpływają na bezpieczeństwo danych i funkcjonowanie systemu. W ramach bezpieczeństwa wyróżnia się dwie właściwości:

-

stabilność systemu rozumiana jako odporność na awarie sprzętu i błędy w oprogramowaniu

-

autoryzowanie dostępu do danych czyli ograniczanie praw użytkowników do zasobów systemu

komputerowego. Autoryzacja ma zapobiec udostępnianiu danych osobom do tego nieupoważnionym, a także całkowitemu zniszczeniu lub modyfikacji danych.

OPROGRAMOWANIE POMOCNICZE rozszerza i usprawnia funkcje udostępniane przez system

operacyjny. Przykładowo oprogramowanie pomocnicze to nakładki na system operacyjny ( norton commander

nakładka na dos )

Programy diagnostyczne, testowe i naprawcze służą do badania składników systemu komputerowego w celu określenia ich wydajności lub wykrycia ich usterek ( SCAN DISK , NORTON DISK DOKTOR )

Programy antywirusowe służą do wykrywania i niszczenia wirusów które zainfekowały pamięć masową.

( WIRUS to program komputerowy zdolny do samodzielnej replikacji i dołączania się do innych programów).

MKS_VIR przykładowym programem antywirusowym.

Archiwizery programów, zadaniem ich jest kompresja zbiorów danych które zmniejszają objętość zbiorów

[ARJ, WIN ZIP, WIN RAR, PK ZIP]

Oprogramowanie sieciowe, przeglą darka internetowa [NETSCAPE NAVIGATOR, INTERNET EXPLORER, FIREFOX]

Systemy programowania to programy które służą do tworzenia oprogramowania. Składają się zwykle z 2

elementów:

-

ję zyk oprogramowania

-

kompilator tego ję zyka – czyli program który tłumaczy kod zrozumiały dla programisty na kod maszynowy zrozumiały dla komputera

przykładowy proces programowania w programie BASIC

program wynikowy – jest zrozumiały dla komputera

translator – ogólna nazwa programów tłumaczących z programu źródłowego na wynikowy

10 Let A = B + C TRANSLATOR PROGRAM WYNIKOWY 10010010

20 If A = 0 then GOTO 50

30

40

50 A=B

JĘZYKI PROGRAMOWANIA

I ję zyki maszynowe – jeżyk zrozumiały dla komputera bez tłumaczenia ( 10001110)

II ję zyki symboliczne – (0,1) zastępowano skrótem mnemotechnicznym, translatorem był assembler Przykładowe komendy RD – dodaj, R1 – rejestr pierwszy

III ję zyki wyż szego rzę du ( wysokiego poziomu, algorytmiczne ) – kompilator, przykładowa komenda w programie BASIC SQRT Y – wyciągnij pierwiastek kwadratowy z Y

GENERACJE JĘZYKÓW PROGRAMOWANIA

I GENERACJA ( ję zyki maszynowe, wewnę trzne ) to kod maszynowy czyli ciąg zer i jedynek stanowiący binarny zapis rozkazu maszynowego

II GENERACJA ( assemblery ) to określane jako języki assemblerowe i instrukcja składa się ze skrótu mnemotechnicznego (RD,R1,R2 lub ADD)

III GENERACJA ( ję zyki wyż szego rzę du ) polega na przedstawieniu algorytmu w postaci podobnej do zapisu matematycznego np. BASIC, ALGOL, FORTRAN, DELPHI, CLIPPER, SQL, COBOL

IV GENERACJA to języki wyższego poziomu, oferują możliwość szybkiego tworzenia oprogramowania, sktót to 4GL przykładowo ORACLE, INFORMIX, C++, PASCAL

OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE

OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE jest zbiorem programów komputerowych których celem jest

realizowanie określonych zadań użytkownika. W ramach oprogramowania użytkowego można wyróżnić oprogramowanie zwane oprogramowaniem narzędziowym [ edytory tekstów ( zamiana komputera w sprawną maszynę do pisania), arkusze kalkulacyjne, systemy zarządzania bazą danych, pakiety graficzne.

Opracował: Sanszajn 2005/2006

9

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

OPROGRAMOWANIE NARZEĘ DZIOWE:

edytory tekstów – WORD, WORKS, SŁOWO, TAG, CHI WRITER

arkusze kalkulacyjne - EXCEL, QUATTRO, LOTUS 1-2-3. Arkusze kalkulacyjne są to programy wspomagające przetwarzanie danych zorganizowanych w postaci tabeli. Tabela arkusza kalkulacyjnego zawiera komórki znajdujące się na przecięciu kolumn i wierszy. Komórki mogą zawierać dane numeryczne,

tekst lub formuły obliczeniowe. Formuły zawierają odniesienia do innych komórek w arkuszu i pobierają stamtąd dane i wyliczają wartość komórki

Podstawowe funkcje arkuszy kalkulacyjnych:

1. edycja tabeli polegająca na wprowadzaniu kasowaniu kopiowaniu lub przenoszeniu danych formuł i komórek w inne miejsca tabeli

2. formatowanie tabeli polegające na określeniu atrybutów poszczególnych komórek tabeli jak czcionka kolor tła kolor i wielkość czcionki, obramowanie oraz format wyświetlania danych

3. udostępnianie standardowego zestawu funkcji matematycznych finansowych lub ułatwiających

wyszukiwanie danych

4. tworzenie wykresów polegające na graficznej prezentacji danych zawartych w tabeli

Arkusze są wyposażone we własny język programowania

SZBD – systemy zarządzania bazą danych to jest zbiór pozwalających na:

a) tworzenie i reorganizowanie struktury bazy danych

b) wprowadzanie bazy danych

c) aktualizacje danych i ich porządkowanie

d) generowanie danych ( wyprowadzanie danych (wyników))

Rodzaje baz danych:

1. sieciowe bazy danych

2. hierarchiczne bazy danych

3. relacyjne bazy danych ( tabelaryczne)

4. relacyjno obiektowe

BAZY DANYCH: MS ACCESS, PARADOX, INFORMIX, SYBASE, BD2, FOXBASE, DIBASE, ORACLE,

SQL

przykładowe przedstawienie bazy danych i komendy FOX BASE

PLACE.obf

Nr

NAZ

PL.zas Dod 1 Dod 2

wydz.

0.1

KOWAL

1222

235

56

ABAL

5454

545

43

..

..

0.2

ZYZAŁŁO 45467 8

7656

Crea PLACE [enter]– twórz zbiór o nazwie PLACE

NAZ C 15

PL.zas N 8,2

Dod 1 N 6,2

Dod 2 N 6,2

Dane mogą być numeryczne (N), znakowe (C), datowe (D), logiczne (L)

Jeden wiersz w bazie danych to REKORD

Inde on (indeksuj zbiór) NAZ to NAZ.idx

W tablicach indeksowych zapisuje się uporządkowanie zbioru

NAZ

Nr rek

ABAL

2

KOWAL

1

..

..

ZYZAŁŁO 959

Opracował: Sanszajn 2005/2006 10

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

Inde on Pl.zas to Pl.zas

Sort NAZ to PLACE1

Inde on NAZ+PL.zas to NAZ_PL.zas

Wrazie pomyłki wprowadzenia jakiejś danej np. dla Zyzałło w rubryce dod 1

Use Place inde NAZ

Seek ‘ZYZAŁŁO’ ( przeglądaj, spójrz )

Sum all – sumuje wszystko

Sum all for NAZ=’KOWAL’ sumuje wszystko dla wszystkich nazwisk KOWAL

Disp wyświetl

Disp PL.zas

List PL.zas drukuj PL.zas

Sum for Nr_wydz=‘0.1’

Inde on Nr_wydz to NR_wydz

Total on NR_wydz to NR_WYDZ(.dbf) dodawanie do siebie wartości zawierających taki sam numer

wydziału

Use NR_wydz

Disp

pakiety graficzne – służą do tworzenia, obróbki I prezentowania grafiki (COREL DRAW) (POWER

POINT)

pakiety wspomagania pracy biurowej – organizują i ułatwaiją pracę użytkownikom, zadaniem ich jest wykonywanie takich czynności jak organizacja czsu pracy, prowadzenie notatek, przypominanie o terminach spotkań ( LOTUS ORGANIZER )

pakiety zintegrowane ( różne programy w jednym pakiecie ) – zawierają one w sobie edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, system zarządzania bazą danych, program graficzny (MS WORKS) (MICROSOFT OFFICE)

pakiety do pracy grupowej – do podstawowych funkcji należą:

o zarządzanie rozbudowanym systemem poczty elektronicznej umożliwiający hierarchiczne

porządkowanie bazy danych o korespondentach ( korespondencjach , śledzenie historii

korespondencji i wyszukiwanie prowadzonych w grupie roboczej tematów dyskusyjnych

o zarządzanie przepływem dokumentów instytucji co polega na ustanowieniu formatu dokumentów,

zależności jego zawartości od danych zgromadzonych w bazach przedsiębiorstwa i określenie

dokumentom ścieżki obiegu między użytkownikami ???

o zarządzanie informacjami wspólnymi dla grupy roboczej, wspólny terminarz, wspólna baza

okresowa klientów, wspólny serwis informacyjny

(np. LOTUS NOTES )

OPROGRAMOWANIE (SYSTEMY) UŻ YTKOWE – które swoimi funkcjami zaspokaja potrzeby bezpośrednich użytkowników systemu. Do tej grupy oprogramowania zalicza się systemy: finansowe, księgowe, dystrybucji gospodarki magazynowej, sterowania produkcją, kadrowo płacowe, gospodarki środkami trwałymi, zarządzania relacjami z klientami (CRM)

Systemy użytkowe można podzielić z punktu widzenia ich standaryzacji na:

systemy powielarne mogą być zastosowane w różnych obiektach gospodarczych. Warunkiem powielarności jest możliwość parametryzacji systemu.

systemy indywidualne tworzone na potrzeby konkretnej instytucji ze względu na swoje wyspecjalizowane i wyjątkowe rozwiązania, zwykle nie mogą być zastosowane w innych obiektach gospodarczych.

Opracował: Sanszajn 2005/2006 11

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

OPROGRAMOWANIE SIECIOWE

Przez siec komputerową należy rozumieć zespół środków technicznych i oprogramowania rozmieszonych na pewnym obszarze geograficznym połączonych między sobą łączami teletransmisji danych. W tak rozumianej sieci wyróżnia się 3 podstawowe elementy:

☺ system lub systemy komputerowe realizujące zadania użytkowników sieci

☺ urzą dzenia koń cowe będące w dyspozycji użytkowników sieci i umożliwiające dostęp do systemu lub systemów realizujących proces przetwarzania

☺ ś rodki transmisji danych obejmujące wszelkie urządzenia składające się na sieć teletransmisyjną. Są to: o urzą dzenia sterują ce transmisją ,

o łą cza telekomunikacyjne

o urzą dzenia dopasowują ce

o oprogramowanie komunikacyjne niezbę dne do realizacji i funkcji sterowania oraz obsługi przesyłania danych

Podział sieci komputerowych ze wzglę du na lokalizację przetwarzania zadań przez uż ytkowników:

1. sieci scentralizowane – wyposażone w 1 system komputerowy realizujący zadania wszystkich użytkowników sieci

(K)końcówki, urządzenia końcowe, terminale (T) – może być to monitor ekranowy z klawiaturą

(KI) końcówki inteligentne – te które same potrafią przetwarzać dane ( mikrokomputer )

2. sieci zdecentralizowane – wyposażone w 2 lub więcej oddalonych od siebie systemów komputerowych z których każdy z użytkowników sieci może korzystać z zasobów dowolnego systemu

Opracował: Sanszajn 2005/2006 12

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

Sieci komputerowe umożliwiają użytkownikom wspólne korzystanie z następujących zasobów:

☺ mocy prztwarzaniowych

☺ oprogramowania

☺ zbiorów danych

Do łączenia komputerów w sieci potrzebne są środki techniczne umożliwiające przesyłanie i sterownie transmisją danych. Do środków tych zalicza się:

☺ komputery komunikacyjne – sterują procesem komutacji ( łączności ) oraz transmisją danych

☺ multipleksery (ory) – urządzenia dzielące kanał na podkanały ( wiele urządzeni wtedy można podłączyć do komputera )

☺ tory przesyłania danych:

o radiowe – służą do przesyłania danych na niewielkie odległości ( od kilku do kilkuset metrów) o satelitarne – służą do przesyłania danych na całej kuli ziemskiej

o kablowe:

zwykłe ( miedziane przewodu, przepływ elektronów, niska prędkość przesyłania

danych )

światłowodowe ( przepływ optyczny, odporne na fale elektromagnetyczne, bardzo

wysoka prędkość przesyłania danych )

Rodzaje linii ( łą cznoś ci ) :

a. linie komutowane ( łączone – wykręcanie numeru )

b. linie dzierż awione – na stałe ( stałe połączenie kablem na jakiś okres )

c. linie seansowe – połączenia na określony czas ( np. na parę godzin )

Zalety sieci komputerowych:

1. Bezpośredni dostęp użytkownika sieci do zasobów wszystkich systemów komputerowych wchodzących

w jej skład.

2. Równomierny podział obciążenia między systemy pracujące w sieci

3. znacznie wyższy poziom niezawodności i dostępności przetwarzania niż w systemach

konwencjonalnych ( nie połączonych w sieć )

4. mniejsze koszty przetwarzania zadań pojedynczego użytkownika korzystającego z końcówki niż w przypadku posiadania własnego systemu komputerowego

5. zwiększone możliwości merytoryczne i współpracy między użytkownikami

Wady sieci komputerowych:

☺ zwiększone nakłady inwestycyjne w porównaniu z komputerami instalowanymi automatycznie

☺ niezbędne rozszerzenie i przeszkolenie personelu

☺ zwiększony problem zapewnienia wewnętrznej spójności technologicznej, logicznej i informacyjnej systemu

☺ zwiększone zagrożenie bezpieczeństwa danych co wiąże się ze zwiększonymi nakładami na ochronę danych

☺ bardziej złożony sposób rozliczeń za usługi

☺ większe uzależnienie od instytucji zewnętrznych

Wyżej wymienione rodzaje sieci scentralizowane i zdecentralizowane zaliczane są do tzw. Sieci zdalnych. W

praktyce występują również lokalne sieci, przede wszystkim mikrokomputerowe. Sieć lokalna charakteryzuje się tym że wszystkie mikrokomputery są rozlokowane na niewielkim obszarze od 1m do 2,5km.

LAN - Local Area Network ( lokalne sieci )

MAN – Metropolitan Area Network ( miejskie sieci )

WAN – Wide Area Network ( rozległe sieci )

Opracował: Sanszajn 2005/2006 13

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

Sieci lokalne:

1. połączenie punkt – punkt

zalety :

-

duża niezawodność funkcjonowania ze względu na wiele połączeń

-

zdecentralizowane bazy danych zwiększają bezpieczeństwo danych

wady:

-

wysoki koszt połączeń ( łączenia są dublowane )

-

wydłużony proces wyszukiwania danych ze zdecentralizowanych baz danych

2. gwiazda

jeden komputer pełni funkcję serwera i on ‘świadczy’ usługi końcówkom przyłączonym do niego

zalety:

-

wspólna baza danych co ułatwia i przyspiesza dostęp do danych

wady:

-

w przypadku awarii serwera unieruchomiona zostaje cała sieć

3. pętla ( pierścień )

zalety:

-

niski koszt połączeń między mikrokomputerami sieci

wady:

-

awaria jednego komputera powoduje awarię działania całego systemu

-

mniejsza przepustowość w porównaniu z „gwiazdą”

4. magistrala

stosowana dla małej ilości komputerów ( np. 3 lub 2 )

Opracował: Sanszajn 2005/2006 14

WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II

Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski

Typologie systemów komputerowych

Biorąc pod uwagę jako kryterium klasyfikowania sposobu przesyłania danych można wyróżnić następujące rodzaje klas systemów komputerowych:

-

systemy lokalne

dane do komputera przesyłane są konwencjonalnymi środkami transportu. Struktura tego systemu nie zawiera podsystemu transmisji danych

-

systemy zdalne

przesyłanie informacji odbywa się za pomocą środków transmisji danych. Umożliwiają automatyczne przesyłanie danych, pozwalają na realizację procesu przetwarzania przez oddalonych i często rozproszonych terytorialnie użytkowników

-

systemy lokalno – zdalne

stanowią mieszany typ systemów komputerowych

Opracował: Sanszajn 2005/2006 15