TRUDNOÂCI W NAUCE

Za∏àcznik nr 2

Praca psychologa z rodzicami ucznia jàkajàcego si´ – materia∏ dla rodziców Praca psychologa z rodzicami ucznia jàkajàcego si´

Psycholog pracujàcy z rodzicami dziecka

jàkanie lub gdy rodzic mia∏ lub ma

jàkajàcego si´ powinien spotkaç siź jak

równie˝ takie problemy. JeÊli rodzice

najwi´kszà liczbà cz∏onków rodziny, aby

wczeÊniej sàdzili, ˝e dziecko wyroÊnie z tej

uzyskaç pe∏ny obraz jej funkcjonowania,

niep∏ynnoÊci mowy, a tak sińie sta∏o

poniewa˝ poprawa p∏ynnoÊci mówienia

– winià siebie za to, ˝e wczeÊniej nie udali

i funkcjonowania ucznia uzale˝niona jest

si´ do specjalisty. Rodzice bardzo czśto

od sposobu funkcjonowania ca∏ej rodziny.

∏àczà jàkanie dziecka z jakimÊ trudnym,

emocjonujàcym wydarzeniem, np. prze-

Psycholog powinien popatrzeç na problem

prowadzkà, k∏ótnià, rozwodem i obwi-

z perspektywy wszystkich cz∏onków rodziny,

niajà sió to.

uwzgl´dniajàc ich mo˝liwoÊci i potrzeby,

jednak priorytetowo oczywiÊcie powinien

Jàkanie powstaje w wyniku wielu czyn-

traktowaç ucznia jàkajàcego si´. Trzeba

ników, dlatego nie trzeba doszukiwaç

pami´taç, ˝e nie wolno stanàç po stronie

si´ przyczyn w jednym wydarzeniu i nie

˝adnego z cz∏onków rodziny.

nale˝y obwiniaç siźa to.

Spotkania z rodzicami powinny odbywaç

◗ Gniew – czśto rodzice rozpaczliwie

sićo 2–3 tygodnie lub cz´Êciej w miar´ po-

zadajà sobie i innym pytanie: „Dlaczego

trzeb i rozwoju sytuacji. Sesja tradycyjnie

to w∏aÊnie spotka∏o mnie i moje dziecko?”.

11U0307

trwa 45–60 minut.

UporczywoÊç takich myÊli powoduje ∏at-

woÊç generowania z∏oÊci i gniewu oraz

G∏ówne cele pracy z rodzicami dziecka jàka-

nieÊwiadome przenoszenie tych uczuç

jàcego si´:

na innych cz∏onków rodziny, sàsiadów,

◗ Akceptacja dziecka i jego problemów.

kolegów dziecka. Zdarza si´ powszech-

◗ Zapewnienie dziecku w rodzinie poczu-

nie, ˝e rodzice dziecka jàkajàcego sićia bezpieczeƒstwa bez wzgl´du na to, obwiniajà inne osoby za to, ˝e zrani∏y

czy si´ jàka, czy nie.

ich dziecko. W wielu przypadkach rze-

G

czywiÊcie tak si´ dzieje, ale jest du˝o

Poni˝ej prezentujemy dwa tematy spotkaƒ

sytuacji, w których jàkajàce si´ dziecko

9

realizowanych w pracy z rodzicami

(szczególnie w systemie nadopiekuƒ-

s. 15

czej rodziny) swoim zachowaniem spro-

Praca psychoedukacyjna, której efektem

wokowa∏o innych do nieakceptowanych

ma byç nauka rodziców w obszarze

zachowaƒ. Praca z rodzicami doÊwiad-

rozpoznawania w∏asnych uczuç

czajàcymi gniewu i z∏oÊci jest wa˝nym

i umiej´tnoÊç radzenia sobie z nimi

elementem terapii, poniewa˝ uczucia te

nie wspierajà dziecka, lecz blokujà jego

Uczucia towarzyszàce rodzicom dzieci

harmonijny rozwój.

jàkajàcych si´:

◗ Rozczarowanie – w jàkaniu dziecka

◗ Poczucie winy – bardzo czśto rodzice

rodzice upatrujà przyczyn wszelkich

czujà si´ winni za to, ˝e dziecko si´ jàka.

k∏opotów ˝yciowych. Wiedza, ˝e wada ta

Problem szczególnie wtedy jest silny, gdy

mo˝e przeszkodziç lub uniemo˝liwiç

w rodzinie któregoÊ z rodziców wyst´powa∏o

tzw. sukces ˝yciowy dziecka, jest przy-

Materia∏ dla rodziców

1

Trudne sytuacje w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej

TRUDNOÂCI W NAUCE

Praca psychologa z rodzicami ucznia jàkajàcego sićzynà dominujàcego uczucia rozczaro-mówi, a nie, jak mówi. Szczere zaintereso-

wania i pora˝ki rodzicielskiej. Nie wp∏ywa

wanie treÊcià rozmowy spowoduje, ˝e rodzic

to pozytywnie na funkcjonowanie dziecka

nie zauwa˝y, ˝e dziecko si´ jàka.

w rodzinie, mo˝e te˝ wzmocniç mecha-

nizm samospe∏niajàcych si´ proroctw.

Wskazówki dla rodziców dzieci

◗ Ból – rodzice dziecka jàkajàcego sińie

jàkajàcych si´

mogà uchroniç je przed zranieniem psy-

chicznym. Sami wić bardzo cierpià,

Rodzice powinni:

obserwujàc, jak trudno jest radziç mu

◗ Obserwowaç, w jakich sytuacjach jàka-

sobie z problemem niep∏ynnoÊci mowy.

nie nasila sií czy ma charakter sta∏y

Rodzice dziecka jàkajàcego si´ potrze-

czy przejÊciowy.

bujà wsparcia, sami rzadko radzà sobie

◗ Wzmocniç poczucie bezpieczeƒstwa

dobrze z tym problemem.

dziecka, zadbaç o ˝yczliwà, akceptujàcà

◗ Zak∏opotanie – rodzice czśto martwià

atmosfer´.

siźa dziecko. Wstydzà si´ jàkania w∏as-

◗ S∏uchaç cierpliwie, co dziecko mówi, nie

nego dziecka, wstydzà si´, ˝e majà takie

przerywaç, nie pospieszaç.

dziecko. Sà przekonani, ˝e wszyscy oce-

◗ Mówiç spokojnie, ∏agodnie, bez poÊpiechu.

niajà ich ze wzgl´du na sposób mówienia

◗ Zachćaç do Êpiewu i Êpiewaç razem

dziecka i ˝e w zwiàzku z tym oceny te sà

z dzieckiem.

negatywne. Wyobraênia podpowiada im

◗ PoÊwićaç dziecku wićej czasu na wspólne

rzeczy najgorsze. Martwià sió przysz∏oÊç

rozmowy, zabawy, spacery i inne wa˝ne

11U0307

dziecka i o przysz∏oÊç swojej rodziny.

sprawy.

Czśto funkcjonujà na granicy wytrzyma-

◗ Ograniczaç lub zrezygnowaç w ogóle

∏oÊci emocjonalnej. Wielu z nich potrze-

z oglàdania programów telewizyjnych

buje pomocy, bo rozwin´∏a si´ ju˝ osobo-

i filmów wyzwalajàcych strach i agresj´.

woÊç skompensowana l´kowo i histerycz-

◗ Ograniczaç krytyczne uwagi i kary, zre-

nie, nierzadko osobowoÊç neurotyczna.

widowaç wymagania wobec dziecka, bo

byç mo˝e przekraczajà one jego mo˝li-

Praca psychoedukacyjna skierowana na

woÊci.

akceptacj´ dziecka oraz rozumienie

◗ Skorzystaç z pomocy specjalisty balbu-

G

i akceptacj´ jego problemów

tologa i innych niezb´dnych terapii, np.

terapii prze∏amujàcej l´k i stres.

9

Co czuje moje dziecko?

s. 16

Jak nie nale˝y post´powaç z osobà

Rodzice powinni nauczyç siémpatii i zro-

jàkajàcà si´

zumieç fakt, ˝e dziecko jàkajàce sińie

zawsze odczuwa z tego powodu niepokój,

◗ Nie wolno robiç z jàkania rodzinnego

zak∏opotanie, wstyd. Czśto tylko rodzice

problemu.

majà z tym problem, bo dziecko nie spe∏-

◗ Nie mo˝na kierowaç uwagi dziecka na

ni∏o ich oczekiwaƒ co do doskona∏oÊci.

sposób, w jaki mówi.

◗ Nie nale˝y stosowaç uwag typu: „Mów

Co mogźrobiç dla mojego dziecka?

powoli”, „Powtórz to jeszcze raz”, „Nie

denerwuj si´”.

Rodzice mogà pomóc dziecku czuç si´

◗ Nie wolno nazywaç ka˝dej niep∏ynnoÊci

dobrze ze swojà wadà, ale by tak by∏o, naj-

jàkaniem.

pierw sami muszà zaakceptowaç ten stan.

◗ Nie mo˝na zawstydzaç, okazywaç znie-

Rodzice powinni s∏uchaç tego, co dziecko

cierpliwienie, wyÊmiewaç.

Materia∏ dla rodziców

2

Trudne sytuacje w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej