PORAŻENIE OBWODOWE NERWU TWARZOWEGO

-

infekcja ucha środkowego

PARALYSIS NERVI FACIALIS (VII) PERIPHERICA

-

zakażenie zwoju kolanka przez wirus półpaśca (zespół

Hunta)

EPIDEMIOLOGIA:

-

złamanie w okolicy otworu rylcowo – sutkowego

• porażenie spotyka się często np. porażenie Bella : 20/100 tys.

• uszkodzenie po opuszczeniu czaszki : ETIOLOGIA:

-

ropne zapalenie i guzy nowotworowe ślinianki przyusznej

• porażenie idiopatyczne (porażenie Bella) :

• uszkodzenie jądra n.VII :

-

paralysis n. facialis cryptogenes s. essentialis

-

większość przypadków

-

guzy opuszki

-

jamistość opuszki

• guz kąta mostowo – mózdżkowego :

-

uszkodzenia naczyniowe

-

SM

-

nerwiak

-

zapalenie mózgu i rdzenia

-

oponiak

-

zespół naprzemienny Millarda – Gublera (Foville’a) :

-

guz przerzutowy

→ ognisko rozmiękania w pniu mózgu

→ porażenie n.VII i VI po stronie ogniska

• uszkodzenie w kości skroniowej :

→ porażenie połowicze po stronie

przeciwnej

-

pęknięcie podstawy czaszki

PATOGENEZA:

• zakres zaopatrywania :

→ jeśli uszkodzenie pomiędzy zwojem

kolanka, a odejściem chorda tympani

-

ruchowo :

-

nadwrażliwość na niskie dźwięki (hyperacusis) :

→ mm. mimiczne twarzy

→ gdy uszkodzenie przed odejściem n.

→ platysma

stapedius

→ m. strzemiączkowy

-

↓ wydzielania łez :

→ m. potyliczny i mm. małżowiny usznej

→ uszkodzenie w pobliżu zwoju kolanka

→ venter post. m. digastrici i m.

-

w uszkodzeniach o innej lokalizacji może być stylohyoideus

łzawienie z niedomkniętej szpary

-

parasympatycznie :

powiekowej

→ gruczoł ślinowy podrzuchwowy,

-

zaburzenia w wydzielaniu śliny :

podjęzykowy i językowy (chorda

→ uszkodzenie przed odejściem chorda

tympani)

tympani

→ gruczoł łzowy (n. petrosus maior)

-

smakowo :

OBJAWY PRZEDMIOTOWE :

→ 2/3 przednie języka

• porażenie, lub niedowład :

• porażenie idiopatyczne :

-

obejmuje mm. połowy twarzy w całości

→ górna i dolna część

powstaje często po ochłodzeniu głowy

-

zniesione, lub upośledzone częściowo ruchy dowolne, mimiczne i odruchowe

-

chory :

zmiany naczynioruchowe

→ nie zamyka oka

→ nie marszczy czoła

obrzęk nerwu

→ ma opadnięty kącik ust

→ wygładzony fałd nosowo – wargowy

zaciśnięcie w kanale kostnym

→ szersza szpara powiekowa

→ usta przeciągnięte na stronę zdrową

-

podczas dmuchania policzek wydyma się z powodu ucisk nerwu

niedowładu mięśni

• objaw Bella :

niedokrwienie

-

w czasie zamykania oczu widoczny jest fizjologiczny współruch polegający na

porażenie

uniesieniu gałki ocznej do góry i nieco na zewnątrz z odsłonięciem rąbka twardówki

OBRAZ KLINICZNY:

-

porażenie występuje po stronie uszkodzenia

• odruch rogówkowy :

OBJAWY PODMIOTOWE :

- zniesiony, lub osłabiony po stronie porażonej

-

w okresie początkowym mogą wystąpić lekkie bóle w ROZPOZNANIE: okolicy ucha

-

upośledzenie smaku na 2/3 przednich języka:

• badanie neurologiczne :

1

-

lokalizacja uszkodzenia zależy od objawów

-

osłabienie, lub zniesienie odpowiedzi elektrycznej w

→ np. jądrowe uszkodzenie n.VII → tylko badaniu EMG, zwłaszcza

objawy ruchowe (nie ma zab.

pojawienie się cech zwyrodnienia osiowego wydzielania i smaku), często tow. uszkodzenie n.VI

• korzystnie rokuje :

RÓŻNICOWANIE:

- pojawienie się aktywności ruchowej mm.twarzy w

• ośrodkowe porażenie n.VII :

koncu 3 tyg. choroby

-

dot. tylko dolnej częsci twarzy

PATRZ TEŻ:

LECZENIE:

• badanie neurologiczne

•

• porażenie ośrodkowe nerwu twarzowego

leczenie przyczynowe :

• zespół Melkerssona Rosenthala

• połowiczy napadowy kurcz twarzy

• ochrona rogówki przed uszkodzeniem : PORAŻENIE OŚRODKOWE NERWU TWARZOWEGO

-

wilgotne okłady

PARALYSIS NERVI FACIALIS CENTRALIS

-

gtt. z metylocelulozą w dzień i maść z antybiotykiem w nocy

ETIOLOGIA:

• w postaci idiopatycznej :

• uszkodzenie na drodze między korą ruchową, a jądrem ruchowym

-

prednizon :

n.VII :

→ 80 mg/dz. przez 5 dni z następowym ↓

dawki o 5 mg/dz.

1.

ognisko niedokrwienia (najczęściej)

→ stosować do 10 dni

2.

guz nowotworowy

→ szybko wdrożyć (najlepiej w ciągu

3.

ropień mózgu

pierwszych 48 godz.)

4.

krwiak przymózgowy

-

chory powinien pozostawać w pomieszczeniu o 5.

ognisko stłuczenia

równej temperaturze

-

okłady ciepłe twarzy

-

diatermia krótkofalowa

• w porażeniu rzekomoopuszkowym może być obustronny

-

masaż twarzy

niedowład n.VII

-

rozciąganiu mięśni strony chorej przez mięśnie strony zdrowej zapobiega we

PATOGENEZA:

wczesnym okresie odpowiednio założony przylepiec

-

leczenie chirurgiczne :

• droga nadjądrowa biegnie od zakrętu przedśrodkowego przez

→ odbarczenie nerwu w kanale kostnym

torebkę wewnętrzną do brzusznej

→ w ciężkich postaciach

części nakrywki mostu (jądra ruchowego n.VII)

→ kontrowersyjne

6.

część jądra, która unerwia górną część

POWIKŁANIA:

twarzy otrzymuje impulsację nadjądrową

obusrtonną

-

trwałe porażenie mm. mimicznych twarzy

7.

część unerwiająca dolną połowę twarzy

-

przykurcze niedowładniętych mięśni

otrzymuje impulsację nadjądrową

-

rzadko kloniczne skurcze mięśni i autonomiczne przeciwstronną

synkinezy

h.

dlatego porażeniu ulega gł. dolna

część twarzy po stronie

-

w następstwie wadliwej regeneracji wł. nerwowych przeciwległej do uszkodzenia

mogą powstać synergistyczne wspóruchy w obrębie twarzy :

→

OBRAZ KLINICZNY:

np. przymykanie oka przy mówieniu,

• objawy po stronie przeciwnej do uszkodzenia lub uśmiechu

- czasem porażenie Bella jest u młodych pacjentów zwiastunem SM • często niewyraźna mowa

• kącik ust opadnięty

ROKOWANIE:

• zatarty fałd nosowo – wargowy

• chory nie może :

-

ok. 50% leczy się samoistnie w ciągu 6 miesięcy 9.

wyszczerzyć zębów

-

w 75 – 80% przypadków następuje całkowita poprawa 10. gwizdać

-

w 5% rokowanie niepomyślne

11. nadąć policzka

-

w 10% widuje się nawroty porażenia

12. napinać m. szerokiego szyi

• w przypadku rozległego uszkodzenia nadjądrowego niewielkiemu

• rokowanie można ustalić na podstawie badania EMG : osłabieniu ulega także m. okrężny oka

-

jeśli zmiany pobudliwości elektrycznej są lekkie ROZPOZNANIE:

niedowład mm. ustępuje po

• vide badanie neurologiczne

3 – 6 tyg.

• uszkodzeniom nadnamiotowym czasem towarzyszy porażenie

-

jeśli zmiany silne to poprawa dopiero po 3 – 9

połowicze po tej samej stronie, a w uszkodzeniu pnia mózgu po miesiącach i może być tylko częściowa

stronie przeciwnej

• źle rokują :

RÓŻNICOWANIE:

-

nadwrażliwość na dźwięk

• obwodowe porażenie n.VII :

-

↓ spontaniczne łzawienie

13. dot. całej połowy twarzy

-

wiek > 60 l

14. po stronie uszkodzenia

-

cukrzyca, nadciśnienie tętnicze

2