http://www.modelarstwo.info/kolej/sygnalizacja/sygnalizacja-na-pkp/
Sygnalizacja to bardzo istotny element infrastruktury kolejowej, bez niej niemożliwy jest bezkolizyjny ruch pociągów. Jest to
też bardzo ważny element dla modelarzy kolejowych próbujących odwzorować kolej w miniaturze. Dlatego aby
odpowiedzieć na wiele często zadawanych pytań powstał ten artykuł. Znajdziecie w nim informacje o sygnalizacji
stosowanej na PKP. Po zapoznaniu się z artykułem będziecie wiedzieli gdzie i dlaczego należy ustawić jaki wskaźnik i co
oznacza dany sygnał na semaforze. Zapraszamy do lektury.
Wprowadzenie
„Wszyscy pracownicy, których praca związana jest z ruchem pociągów, a zwłaszcza drużyny parowozowe, powinni stale
pamiętać, że skuteczne działanie skomplikowanych i kosztownych urządzeń zabezpieczających ruch pociągów na stacjach i
szlakach oparte jest na założeniu bezwzględnego zatrzymania się pociągu przed sygnałem „Stój”. Przestrzeganie tego
nakazu zapewnia bezpieczeństwo ruchu, w przeciwnym bowiem razie urządzenia zabezpieczające byłyby zbędne;
powodowałoby to zupełną anarchię w ruchu pociągów. Dlatego przejechanie semafora wskazującego sygnał„Stój” chociażby
jedną osią parowozu, jest jednym z największych przestępstw w prowadzeniu ruchu”.
Ten cytat pochodzi z ksiązki Eugeniusza Horniaka i Klemensa Wądołowskiego „Sygnały kolejowe – podręcznik dla
pracowników kolejowych” wydanej przez Wydawnictwa Komunikacyjne w Warszawie w 1953 roku. Jednak mimo upływu
ponad pół wieku założenie to jest nadal aktualne i oddaje istotę, znaczenie i cel sygnalizacji kolejowej, obok drugiej,
fundamentalnej zasady dotyczącej bezpieczeństwa ruchu kolejowego, która mówi, że na jednym szlaku (odstępie) jednego
toru może się znajdować tylko jeden pociąg (z zastrzeżeniem dotyczącym odstępów samoczynnej blokady liniowej, o czym
w tekście poniżej). Obydwie te zasady legły u podstaw powstawania, projektowania i budowania systemów urządzeń
zabezpieczenia ruchu kolejowego (obecnie urządzeń sterowania ruchem kolejowym – srk), których integralnym elementem
jest sygnalizacja kolejowa.
Zasady sygnalizacji kolejowej.
Sygnalizacja kolejowa jest to system wzajemnego porozumiewania się pracowników kolejowych w sprawach ruchu
pociągów i manewrów. Chodzi tu przede wszystkim o pracowników obsługujących posterunki ruchu (dyżurny ruchu,
nastawniczy, zwrotniczy) oraz o pracowników obsługujących pociąg (maszynista, pomocnik maszynisty, kierownik pociągu,
konduktor rewizyjny) jak też pozostałych pracowników związanych z ruchem manewrowym (ustawiacz, manewrowy).
Jednym z podstawowych warunków, które musi spełniać sygnalizacja kolejowa jest konieczność łatwego rozpoznania
obrazu sygnałowego przez maszynistę w taki sposób, by mógł bezpiecznie prowadzić pociąg i odpowiednio do wskazań
sygnałowych mógł tak regulować prędkość pociągu, by zatrzymać go przed sygnałem „Stój” bez konieczności nagłego
hamowania, by podróżnym nie pospadały walizki na głowę.
Z tego też powodu przepisy określają minimalne odległości, z jakich sygnał powinien być widoczny i rozpoznawalny oraz
minimalne odległości sygnalizatorów uprzedzających o sygnale na semaforze (sygnale „Stój”) – w zależności od kategorii
linii, jej profilu podłużnego oraz dopuszczalnej maksymalnej prędkości, z jaką mogą się na danej linii poruszać pociągi.
Każdy sygnał kolejowy jest nakazem, który musi zostać bezwarunkowo wykonany, dlatego też powinien być podawany
zgodnie z przepisami w sposób wyraźny i czytelny, bez zmian i zniekształceń wynikających z niedbalstwa i miejscowych
nawyków.
W wypadku odebrania dwóch sprzecznych ze sobą sygnałów personel wykonawczy winien zastosować się do sygnału
zapewniającego większe bezpieczeństwo ruchu.
W wyjątkowych przypadkach, gdy wykonanie nakazu podanego określonym sygnałem zagraża w sposób niebudzący
wątpliwości bezpieczeństwu ruchu, należy wybrać taki sposób postępowania, który zagwarantuje w najwyższym możliwym
stopniu bezpieczeństwo ruchu (w szczególności zdrowie i bezpieczeństwo podróżnych).
Po wielu latach długiego rozwoju historycznego wykształciły się na kolei dwa podstawowe systemy sygnalizacji kolejowej:
1 z 2
2009-11-04 22:27
http://www.modelarstwo.info/kolej/sygnalizacja/sygnalizacja-na-pkp/
Po wielu latach długiego rozwoju historycznego wykształciły się na kolei dwa podstawowe systemy sygnalizacji kolejowej:
sygnalizacja kształtowa i sygnalizacja świetlna. W sygnalizacji kształtowej sygnały dotyczące ruchu pociągów i manewrów
są podawane przy pomocy kształtu, barwy i położenia w przestrzeni poszczególnych elementów sygnalizatorów
przytorowych w porze dziennej oraz kolorowymi światłami na tych sygnalizatorach w porze nocnej. W sygnalizacji świetlnej
sygnały te są przekazywane przy pomocy kolorowych świateł i ich kombinacji zarówno w porze dziennej jak i nocnej. W
obydwu rodzajach sygnalizacji używa się barw: czerwonej, zielonej, pomarańczowej, niebieskiej i białej. Przyjęto, że światło
czerwone jest sygnałem zabraniającym wszelkiego ruchu, światło niebieskie zabrania ruchu manewrowego, natomiast
pozostałe barwy świateł i ich kombinacje oznaczają sygnały zezwalające na ruch pociągowy i manewrowy według
systematyki ujętej w formie Instrukcji sygnalizacji na PKP E1.
Na PKP przyjęto zasadę, iż sygnalizacja dotycząca ruchu pociągów jest sygnalizacją prędkościową, co oznacza, że każdy
sygnał zezwalający podany na przytorowym sygnalizatorze – oprócz nakazu jazdy informuje również o maksymalnej
prędkości, z jaką ta jazda może się odbyć.
W sygnalizacji kolejowej używane są następujące środki techniczne do wzajemnego porozumiewania się pracowników
kolejowych:
a) stałe urządzenia sygnałowe (sygnalizatory przytorowe: semafory, sygnalizatory powtarzające, tarcze ostrzegawcze,
manewrowe i rozrządowe, sygnały zamknięcia toru);
b) przybory sygnałowe: gwizdawka ustna, gwizdawka lub syrena lokomotywy, trąbka, chorągiewka, tarczka sygnałowa,
latarka ręczna, spłonki, przenośne tarcze sygnałowe, sygnały na taborze kolejowym;
c) wskaźniki.
2 z 2
2009-11-04 22:27