wynalazki p.n.e.
1,7 mln. – najdawniejsze próby kształtowania narzędzi kamiennych (Afryka Środkowo–
Wschodnia.).
600 000 – produkcja pierwszych narzędzi kamiennych – pięściaków (Chiny, Indonezja, Afryka Płd.).
300 000 – posługiwanie się ogniem (Chiny).
200 000 – użycie broni miotanej: drewnianych oszczepów (Anglia, Hiszpania).
100 000 – umiejętność niecenia ognia (Eurazja, Afryka).
50 000 – pierwsze sztuczne schronienie: szałasy (Eurazja).
40 000 – oszczep zbrojony grotem kamiennym (Europa, Afryka).
35 000 – łuk i strzały (Europa, Afryka), stosowanie barwników naturalnych: malowidła naskalne, barwienie ciała (Francja, Hiszpania), udoskonalone
narzędzia krzemienne i kościane: noże, szydła, rylce, piły, wiertła (Europa,
Afryka Płn.).
15 000 – harpun rogowy i kościany (Francja).
12 000 – siekiera rogowa i kamienna (Azja, Europa), motyka (Azja Przednia, Europa).
8800 – początki rolnictwa i hodowli, sierp (Azja Przednia, Egipt), pierwszy chleb.
7000 – użycie sieci rybackich (Europa Płn.).
6300 – łódź z jednego pnia (Holandia).
6200 – pierwsze budowle z gliny: cegła suszona (Azja).
6000 – początki garncarstwa (Iran Płn.), głowica kamiennego topora z
oszlifowanym ostrzem (Skandynawia), łódź wiosłowa (Egipt).
5200 – pierwsze kręgle (Egipt).
5000 – początki tkactwa i koszykarstwa (Egipt, Mezopotamia), zwierzę juczne: osioł
(Azja), sanie (Skandynawia), znane są już narty (Skandynawia), świdry
smyczkowe i piły kamienne.
4500 – proca (Iran), szczudła (lokalizacja nieznana).
4400 – najstarsze znane wyobrażenia warsztatu tkackiego (Egipt).
4000 – budownictwo wodne: kanały nawadniające, tamy, groble (Egipt,
Mezopotamia), wytop miedzi z rud: pierwsze narzędzia metalowe
(Mezopotamia, Egipt), radło drewniane (Mezopotamia), początki
wytwarzania szkła (Egipt, Mezopotamia), waga równoramienna z pionem
(Egipt), pismo klinowe (Sumerowie), w Chinach znane są żurawie.
3500 – żagiel (Egipt, Mezopotamia), wóz na kołach ciągniony przez woły
(Mezopotamia), papirus jako materiał do pisania (Egipt).
3400 – początki wydobywania i przerabiania żelaza w Egipcie.
3200 – koła garncarskie, cegła wypalana oraz narzędzia z brązu (Mezopotamia).
3100 – zapora wodna (Wadi–el–Garani, Egipt).
3000 – krosno tkackie (Egipt), bawełna (Indie).
2990 – igły miedziane (Egipt).
2900 – budowle megalityczne (Europa płn.).
2800 – żarna do mielenia zboża (Sumerowie), jednomasztowe żaglowce z wiosłami
(Egipt).
2700 – w Chinach znane są zegary wodne, lampy olejowe z pływającym knotem (Egipt).
2650 – małe przenośne wagi belkowe (Egipt).
2600 – wielkie piramidy z kamiennych bloków (Giza, Egipt), prymitywne dźwigi
budowlane (Egipt).
2500 – podróże morskie żaglowców (Egipt), znany jest już pręt pionowy rzucający cień (Chiny), zwierciadło płaskie (Egipt), zegary słoneczne (Egipt, Chiny),
saletrę pozyskuje się z moczu (Egipt).
2400 – zawias do łączenia tabliczek z tekstami (Sumerowie).
2350 – okna w domach mieszkalnych (Sumerowie), pierwsze ustępy
(Mezopotamia).
2300 – kanalizacja miejska (Indie).
2250 – pierwsze mapy (Mezopotamia), parasol przeciwsłoneczny (Chiny).
2200 – w Chinach znane są kołowroty.
2000 – najstarsza droga koleinowa (Malta), użycie konia jako wierzchowca (Iran), buty (Egipt), barwne tkaniny jedwabne (Chiny), koło szprychowe, 6–8
szprych z brązu (Azja Mniejsza, Asyria), pierwsze łyżwy (Szwecja).
1900 – żelazne ozdoby i broń rytualna (Azja).
1850 – alfabet literowy (Asyria).
1800 – konny rydwan bojowy (Europa i Azja).
1650 – pierwsze ślady wytwarzania miecza (Kreta).
1600 – wchodzi do użytku miech (Egipt).
1580 – stosowanie kanalizacji (Egipt).
1500 – początki brukowania dróg (Kreta), naczynia szklane (Egipt), tokarka z
napędem strunowym (Egipt, Mezopotamia), zegary piaskowe: klepsydry
(Grecja), pierwszy klej (Egipt).
1490 – używana jest łyżka (Izrael).
1400 – hartowane żelazo, broń żelazna (Armenia), pergamin ze skóry zwierzęcej (Azja Mniejsza), wyroby ze szkła i emalii (Egipt).
1350 – waga dźwigniowa z odważnikami (Egipt).
1300 – łazienki z wodą przepływową (Knossos, Kreta), pojawienie się szkła
przezroczystego (Egipt), wyrabiany jest drut (Egipt), łowienie ryb przy
pomocy haczyka (Egipt).
1200 – zamek do drzwi z kluczem (Mykeny).
1184 – przesłanie za pomocą łańcucha sygnałów ogniowych wiadomości o zdobyciu
Troi (Troja – Mykeny).
1125 – mapy grawerowane (Chiny).
1000 – upowszechnienie narzędzi żelaznych (wsch. kraje śródziemnomorskie),
stosowanie ropy naftowej w kagankach (Chiny, Babilonia) hartowane sierpy
z brązu (Europa).
900 – żarna obrotowe (Syria), posługiwanie się piłą z dwoma uchwytami (Niniwa w Asyrii).
875 – znany jest składany parasol (Asyria).
800 – pierwsza Olimpiada starożytna, użycie krążka linowego do podnoszenia
ciężarów (Asyria, Syria), piramidy w La Venta (Ameryka Środkowa).
775 – rozwija się alfabet grecki.
714 – system kanałów nawadniających (Armenia).
700 – akwedukt zaopatrujący w wodę miasto (Niniwa, Asyria), sklepienie
beczkowe z cegły (Chorsabad, Asyria), tunel doprowadzający wodę do
miasta (Jerozolima).
670 – papirus w Europie.
640 – publiczne zegary wodne (Asyria), zastosowanie soczewki z kryształu
górskiego do zapalania ognia (Asyria), pierwsze monety (Lidia), początki
historii banknotu (Chiny).
600 – stałe mosty na wielkich rzekach (Babilon, Rzym), flota fenicka faraona Necho II opływa Afrykę.
580 – dwuramienna kotwica statku (Anacharis).
547 – globus jako mapa Ziemi (Anaksymander).
530 – tunel drążony z obu końców: przez górę Kastro (Eupalinos z Megary,
Samos).
518 – przekopano kanał żeglowny Nil – M. Czerwone (Egipt).
500 – świece (Chiny), znane są nożyce (Grecja), pierwsze latawce (Chiny), liczydło (Mezopotamia i Egipt)
480 – most na powiązanych okrętach (Harpakos: Dardanele).
440 – używanie miedzianych pieniędzy (Grecja), abakus (Grecja, Rzym).
432 – użycie belek żelaznych w budownictwie: w Propylejach na Akropolu
(Mnesikles: Ateny).
430 – Grek Demokryt kładzie podwaliny wiedzy o atomach jako niepodzielnych
cząstkach.
424 – użycie miotacza płomieni: przy oblężeniu Delion (Grecja).
400 – początki urbanistyki: budowa miast o planie prostokątnym (Hippodamos z
Miletu, Grecja), katapulta (Syrakuzy), żeliwo (Chiny), “wieczna lampa”
oliwna (Kallimachos, Grecja).
365 – Grek Arystoteles stwierdza, że spadanie swobodne jest ruchem
przyśpieszonym.
350 – początki strzemion: pierwsze wyobrażenia (Scytowie), znana jest śruba
(Grecja).
322 – Arystoteles opisuje przekładnię zębatą (Grecja).
312 – pierwsza droga rzymska, Via Appia (Rzym – Kapua) 190 km i 8 m
szerokości.
300 – młyn zbożowy poruszany przez osły (Grecja), świeca woskowa (Chiny).
280 – latarnia morska: Faros (Sostratos z Knidos, Aleksandria).
260 – statki z kołami łopatkowymi napędzanymi kieratem obracanym przez woły
(Appius Klaudius, Grecja).
250 – Grek Archimedes wykrywa parcie cieczy na ciała zanurzone (prawo
Archimedesa), poznaje ciężar właściwy ciał i określa środek ciężkości, dźwig
i układ wielokrążków (Archimedes, Syrakuzy), używanie węgla kamiennego
(Grecja).
240 – pojęcie stopni długości i szerokości geograficznej (Eratostenes z Cyreny).
230 – zegar wodny z samoczynną regulacją, pompa tłokowa: organy powietrzno–
wodne (Ktesibios, Aleksandria).
217 – rozpoczęcie budowy Wielkiego Muru Chińskiego.
215 – pędzel z włosia do pisania (Chiny).
210 – obliczenie liczby pi – 3,14169 (Apoloniusz Perge).
200 – koło wodne: pierwszy opis i początki pneumatyki (Filon z Bizancjum), szerokie użycie rozmaitych mechanizmów: korb, śrub, kół zębatych,
przekładni ślimakowych, przegubów, syfonów (kraje śródziemnomorskie),
ukończono budowę Muru Chińskiego, ciężki pług na kołach z lemieszem
(Europa Zach.).
192 – stosuje się podkowy z kutego żelaza (Europa).
179 – wodociąg ciśnieniowy przy użyciu rur z brązu i syfonów (Pergamon – Azja Mn.).
170 – podział koła na 360 stopni (Hypsikles z Aleksandrii).
150 – beton naturalny: z pucolanów (Italia), udowodnienie teorii heliocentrycznej (Seleukos z Seleukei), pierwszy globus (Krates z Mallos).
116 – pierwsza fontanna (Heron, Rzym).
107 – wiatrak (Heron, Rzym).
100 – strzemiona (Sarmaci, Rosja Płd.).
90 – w Delhi w Indiach ustawiono słupy żelazne o wys. 18 m i masie 17 ton.
88 – młyn wodny: koło podsiębierne (Kabira i Azja Mniejsza).
80 – centralne ogrzewanie budynków: powietrzne (Sergiusz Orata, Italia).
59 – “Acta Diurna” codzienny biuletyn informacyjny – pierwsza gazeta (Juliusz Cezar).
56 – kurtyna w teatrze (aulaeum) (Rzym).
50 – wydmuchiwanie naczyń szklanych (Syria), wieża wiatrów w Atenach jako
zegar wodny (Grecja).
46 – kalendarz juliański (Juliusz Cezar).