„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Gabriela Poloczek

Wykonywanie rysunków części maszyn 311[15].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Stanisław Cyrulski
dr inż. Sylwester Rajwa



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Gabriela Poloczek



Konsultacja:
mgr inż. Danuta Pawełczyk










Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[15].O1.03
„Wykonywanie rysunków części maszyn”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu technik górnictwa podziemnego.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

13

5.1. Normalizacja w rysunku technicznym

13

5.1.1. Ćwiczenia

13

5.2. Odwzorowywanie zewnętrznych i wewnętrznych zarysów przedmiotu

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

5.3. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach

18

5.3.1. Ćwiczenia

18

5.4. Uproszczenia rysunkowe

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5. Oznaczania wymiarów tolerowanych, pasowań oraz geometrycznej

struktury powierzchni przedmiotu

22

5.5.1. Ćwiczenia

22

5.6. Rysunki produkcyjne

23

5.6.1. Ćwiczenia

23

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

27

7.

Literatura

45

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

technik górnictwa podziemnego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania

−

uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie.
Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką
uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

−

w tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie,

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

311[15].O1

Podstawy konstrukcji mechanicznych

311[15].O1.01

Stosowanie przepisów Kodeksu pracy,

Prawa geologicznego i górniczego

311[15].O1.02

Określanie właściwości

materiałów konstrukcyjnych

311[15].O1.03

Wykonywanie rysunków

części maszyn

311[15].O1.04

Wykonywanie obliczeń w układach

statycznych, dynamicznych i kinetycznych

311[15].O1.05

Projektowanie części maszyn

i połączeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy,

−

stosować jednostki układu SI,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

−

użytkować komputer,

−

pracować w grupie,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić znaczenie normalizacji w technice,

−

wykonać szkic i rysunek techniczny części maszyny,

−

wykonać szkic przedmiotu w rzucie aksonometrycznym i prostokątnym,

−

wykonać rysunek z zastosowaniem przekroju i kładu,

−

zwymiarować szkic i rysunek techniczny,

−

wpisać oznaczenia na szkicu zgodnie z normami rysunku technicznego,

−

wykonać rysunek z zastosowaniem uproszczeń rysunkowych,

−

wykonać rysunki wykonawcze prostych elementów maszyn,

−

rozróżnić rysunki maszynowe,

−

odczytać dokumentację konstrukcyjną, technologiczną i warsztatową,

−

odczytać informacje z dokumentacji techniczno

−

ruchowej,

−

zinterpretować informacje zamieszczone w dokumentacji,

−

wyjaśnić zasadę działania urządzenia na podstawie dokumentacji,

−

odczytać schemat kinematyczny maszyny,

−

posłużyć się tablicami, normami, katalogami technicznymi, czasopismami i inną
literaturą techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik górnictwa podziemnego 311[15]

Moduł:

Podstawy konstrukcji mechanicznych 311[15].O1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie rysunków części maszyn 311[15].O1.03

Temat: Wymiarowanie rysunku.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wymiarowania przedmiotów na rysunkach

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

narysować pomocnicze linie wymiarowe i linie wymiarowe na rysunku,

−

narysować znaki ograniczające linie wymiarowe,

−

zapisać liczby wymiarowe w odpowiednich miejscach,

−

zastosować znaki wymiarowe,

−

zwymiarować rysunek.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowania i planowania pracy,

–

pracy w zespole,

–

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:
–

miniwykład,

–

metoda przewodniego tekstu.

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

pytania prowadzące,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−−−−

rysunki części maszyn,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4 osobowych.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik górnictwa podziemnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Zadanie dla ucznia

Zwymiaruj rysunek.

Rysunek do ćwiczenia 1

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakie są elementy wymiaru rysunkowego?

2.

Jakie są zasady rozmieszczania wymiarów?

3.

Jakie znaki ograniczają linie wymiarowe?

4.

Jak należy rysować pomocnicze linie wymiarowe?

5.

W jaki sposób należy pisać liczby wymiarowe?

6.

Jakie są zasady wymiarowania?

Faza II. Planowanie
1.

Jak rozmieścić linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe?

2.

Jakie zastosować znaki ograniczające linie wymiarowe?

3.

Jak zapisać liczby wymiarowe?

4.

Jakie znaki wymiarowe należy zastosować?

5.

Jakie zasady wymiarowania należy zastosować?

Faza III. Ustalenie
1.

Uczniowie pracując w zespołach planują rozmieszczenie linii wymiarowych
i pomocniczych linii wymiarowych.

2.

Uczniowie zastanawiają się nad znakami ograniczającymi linie wymiarowe.

3.

Uczniowie zastanawiają się nad sposobem zapisu liczb wymiarowych i znaków
wymiarowych.

4.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność sposobu wymiarowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza IV. Wykonanie
1.

Uczniowie rysują pomocnicze linie wymiarowe i linie wymiarowe na rysunku.

2.

Uczniowie rysują znaki ograniczające linie wymiarowe.

3.

Uczniowie zapisują liczby wymiarowe w odpowiednich miejscach.

4.

Uczniowie zapisują znak

φ

przy wymiarowaniu średnicy otworu.

5.

Uczniowie zapisują znak x przy wymiarowaniu grubości przedmiotu przedstawionego
w jednym rzucie.

Faza V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

2.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Wymiarowania powierzchni pochylonych

i stożków. Na podstawie zgromadzonych informacji sporządź notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik górnictwa podziemnego 311[15]

Moduł:

Podstawy konstrukcji mechanicznych 311[15].O1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie rysunków części maszyn 311[15].O1.03

Temat: Rysunki produkcyjne.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności czytania rysunków.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy,

−

rozróżnić rodzaje rysunków,

−

zanalizować rysunek,

−

przeczytać rysunek.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz,

−

ć

wiczenia.

Czas : 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

przykładowe rysunki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik górnictwa podziemnego.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia

Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek.

Instrukcja do wykonania zadania:
1)

odszukaj w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,

2)

zorganizuj stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

odczytaj informacje zamieszczone w tabliczce podstawowej,

4)

ustal zasadniczy kształt przedmiotu,

5)

ustal, czy zasadniczy kształt przedmiotu ma osie lub płaszczyzny symetrii,

6)

odczytaj główne wymiary przedmiotu,

7)

odczytaj oznaczenie chropowatości przedmiotu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

8)

odczytaj odchyłki wymiarów oraz tolerancje kształtu i położenia,

9)

ustal sposób obróbki przedmiotu,

10)

ustal w jaki sposób dana część współpracuje z innymi,

11)

zaprezentuj wyniki ćwiczenia.

Zakończenie zajęć: prezentacja wyników przeprowadzonego ćwiczenia.

Praca domowa:

Wyszukaj w literaturze technicznej lub w zasobach sieci internetowej informacje na

temat schematów.

Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5. ĆWICZENIA

5.1. Normalizacja w rysunku technicznym

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj klasyfikacji Polskich Norm i Norm ISO.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na umiejętność
posługiwania się normami. Uczniowie pracują w grupach. Po wykonaniu ćwiczenia liderzy
grup prezentują prace.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat normalizacji,

2)

odczytać oznaczenia Polskich Norm i norm ISO,

3)

zapisać spostrzeżenia w zeszycie,

4)

opisać przeznaczenie wybranych norm,

5)

dokonać klasyfikacji norm,

6)

zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy,

7)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

–

pytania prowadzące,

–

przykładowe Polskie Normy oraz ISO,

–

przykładowe normy branżowe,

–

foliogramy,

–

rzutnik pisma,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ćwiczenie 2

Naszkicuj na arkuszu rysunkowym formatu A4 przedstawiony na rysunku detal

z uwzględnieniem poprawności kształtu i wymiarów.

Rysunek do ćwiczenia 2 [8]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonanego szkicu.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat linii rysunkowych,
podziałek rysunkowych, formatów arkuszy rysunkowych i etapów szkicowania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,

4)

zaplanować etapy szkicowania,

5)

dobrać odpowiednie rodzaje linii rysunkowych,

6)

dobrać wymiary arkusza rysunkowego,

7)

dobrać odpowiedni ołówek,

8)

wykonać szkic,

9)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

materiały i przybory rysunkowe,

−−−−

detale rysunkowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Odwzorowywanie zewnętrznych i wewnętrznych zarysów

przedmiotu

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Naszkicuj bryłę w rzucie prostokątnym. Ćwiczenie wykonaj na arkuszu A4.

Rysunek do ćwiczenia 1 [9]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,

3)

zaplanować rozmieszczenie rzutów,

4)

wykonać szkic,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

materiały do szkicowania,

−−−−

rysunki aksonometryczne i modele do rzutowania,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 2

Naszkicuj detal w aksonometrii ukośnej w oparciu o poniższy rysunek. Ćwiczenie

wykonaj na arkuszu A4.

Rysunek do ćwiczenia 2 [8]

Wskazówki do realizacji
Należy zwrócić uwagę na estetykę i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują

samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,

3)

zaplanować rozmieszczenie detalu na arkuszu,

4)

wykonać szkic,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały do szkicowania,

−

rysunki z rzutami prostokątnymi i modele do rzutowania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ćwiczenie 3

Na podstawie danych rzutów, w których zarysy wewnętrzne narysowano linią kreskową,

naszkicuj przedmiot w odpowiednim widoku i przekroju kompletnym.

Rysunek do ćwiczenia 3 [3, s. 41]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy rysunków,

3)

naszkicować rysunki w zeszycie przedmiotowym,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

materiały do szkicowania,

−−−−

rysunki części maszyn,

−−−−

modele części maszyn,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zwymiaruj rysunek.

Rysunek do ćwiczenia 1

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat wymiarowania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

dokonać analizy rysunku,

4)

zaplanować rozmieszczenie wymiarów rysunkowych,

5)

zwymiarować rysunek,

6)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

miniwykład,

−−−−

metoda przewodniego tekstu.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

rysunki części maszyn,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ćwiczenie 2

Zwymiaruj rysunek.

Rysunek do ćwiczenia 2

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat wymiarowania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

dokonać analizy rysunku,

4)

zwymiarować rysunek,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

rysunki części maszyn,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Uproszczenia rysunkowe

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj, zgodnie z PN, części złączne w uproszczeniu i umownie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór rodzajów linii rysunkowych oraz na
zastosowane uproszczenia rysunkowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat rysowania połączeń
rozłącznych,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

wykonać rysunki,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

materiały rysunkowe,

−−−−

modele połączeń rozłącznych,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Narysuj, zgodnie z PN, połączenie zgrzewane i klejone oraz odpowiednio je zwymiaruj.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność rysowania i oznaczania połączeń nierozłącznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat rysowania i oznaczania
połączeń nierozłącznych,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

wykonać rysunki,

4)

zwymiarować połączenie,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

materiały rysunkowe,

−−−−

modele połączeń nierozłącznych,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.5. Oznaczania

wymiarów

tolerowanych,

pasowań

oraz

geometrycznej struktury powierzchni przedmiotu

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj oznaczenia chropowatości powierzchni i tolerancji przedmiotu.

Rysunek do ćwiczenia 2 [2, s. 224]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tolerancji kształtu,
położenia, tolerancji złożonych oraz chropowatości powierzchni,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

odczytać chropowatość powierzchni,

4)

odczytać tolerancje powierzchni,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

PN – chropowatość powierzchni,

−−−−

PN – tolerancje kształtu i położenia,

−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.6. Rysunki produkcyjne

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie otrzymanej Dokumentacji Techniczno-Ruchowej dobierz potrzebne

materiały eksploatacyjne.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania
informacji w Dokumentacji Techniczno-Ruchowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać dokładnej analizy otrzymanej dokumentacji,

2)

wypisać potrzebne materiały eksploatacyjne,

3)

dokonać oznaczenia tych materiałów,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

komplet dokumentacji DTR,

–

papier formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

odczytać informacje zamieszczone w tabliczce podstawowej,

4)

ustalić zasadniczy kształt przedmiotu,

5)

ustalić, czy zasadniczy kształt przedmiotu ma osie lub płaszczyzny symetrii,

6)

odczytać główne wymiary przedmiotu,

7)

odczytać oznaczenie chropowatości przedmiotu,

8)

odczytać odchyłki wymiarów oraz tolerancje kształtu i położenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

9)

ustalić sposób obróbki przedmiotu,

10)

ustalić w jaki sposób dana część współpracuje z innymi,

11)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przykładowe rysunki,

−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Na podstawie otrzymanej dokumentacji zanalizuj budowę urządzenia przedstawionego na

rysunku złożeniowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

odczytać informacje zamieszczone w tabliczce podstawowej,

4)

odnaleźć części na rysunku i zestawić ich obrazy z informacjami zawartymi w wykazie
części,

5)

przeanalizować zasadę działania,

6)

wyjaśnić które części są ruchome, w których miejscach części są pasowane ze sobą,

7)

zwrócić uwagę na szczegóły konstrukcyjne,

8)

odszukać w poradniku lub PN oznaczenia przedstawione na rysunku,

9)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przykładowe rysunki złożeniowe, zestawieniowe, montażowe,

−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

ustalić liczbę operacji lub zabiegów,

4)

odczytać zastosowane maszyny i narzędzia,

5)

odczytać przyrządy pomiarowe,

6)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przykładowe rysunki operacyjne i zabiegowe,

−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek schematyczny urządzenia

wiertniczego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

odczytać schemat,

4)

zanalizować zasadę działania,

5)

wypisać elementy składowe,

6)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przykładowe rysunki schematyczne maszyn i urządzeń górniczych,

−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Ćwiczenie 6

Sporządź rysunek wykonawczy dla elementu wskazanego przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat rysunków wykonawczych,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

przygotować arkusz rysunkowy z tabliczką rysunkową,

4)

ustalić zasadniczy kształt przedmiotu,

5)

ustalić, czy zasadniczy kształt przedmiotu ma osie lub płaszczyzny symetrii,

6)

rozplanować rozmieszczenie rzutów na arkuszu,

7)

narysować element,

8)

zwymiarować rysunek,

9)

oznaczyć chropowatość powierzchni,

10)

oznaczyć odchyłki wymiarów oraz tolerancje kształtu i położenia,

11)

wypełnić tabliczkę rysunkową,

12)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

proste elementy maszyn,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie rysunków
części maszyn”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 9, 12, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. b, 5. b 6. a, 7. a, 8. d, 9. c, 10. a, 11. b,
12. b, 13. c, 14. a, 15. c, 16. d, 17. c, 18. b, 19. a, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić zastosowanie rysunków

C

P

a

2

Określić wymiary formatu arkusza
rysunkowego

B

P

c

3

Rozróżnić rodzaj ołówka do określonego
zadania

C

P

b

4

Określić zastosowanie linii rysunkowych

B

P

b

5

Rozpoznać połączenie gwintowe

C

P

b

6

Rozpoznać oznaczanie obróbki cieplnej

B

P

a

7

Rozpoznać rysowanie kół zębatych

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

8

Dobrać rzut prostokątny

C

PP

d

9

Przeanalizować wymiarowanie rysunku

C

PP

c

10 Rozpoznać oznaczanie połączeń klejonych

B

P

a

11 Odczytać rysunek zespołu

B

P

b

12 Przeanalizować widok i przekrój

C

PP

b

13 Odczytać uproszczone oznaczanie połączeń

B

P

c

14 Rozpoznać oznaczenie wymiarów tolerowanych

B

P

a

15 Rozpoznać oznaczenie norm

B

P

c

16 Rozpoznać oznaczenie gwintu

B

P

d

17

Rozpoznać oznaczenie chropowatości
powierzchni

B

P

c

18 Dobrać rzut aksonometryczny

C

PP

b

18 Rozpoznać pasowanie normalne

B

P

a

20 Czytać schematy

C

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Rysunek, w którym zastosowano symbole graficzne w celu pokazania funkcji części
składowych zespołu i jego działania to
a)

schemat.

b)

szkic.

c)

rysunek złożeniowy.

d)

ilustracyjnym.

2.

Arkusz rysunkowy o wymiarach 420 x 297 mm to format
a)

A5.

b)

A4.

c)

A3.

d)

A2

3.

Ołówki o średniej twardości oznaczamy
a)

2B.

b)

F.

c)

U.

d)

3H.

4.

Linią punktową cienką rysuje się
a)

wierzchołki gwintu.

b)

osie symetrii.

c)

linie wymiarowe.

d)

linie rzutowania.

5.

Połączenie gwintowe przedstawiono na rysunku
a)

b)

c)

d)

6.

Powierzchnię oznaczoną

HRC

2

60

uzyskamy stosując

a)

obróbkę cieplną.

b)

obróbkę plastyczną.

c)

powłoki ochronne.

d)

powłoki ozdobne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7.

Zamieszczony obok rysunek przedstawia
a)

koło zębate.

b)

piastę z dwoma otworami.

c)

koło z naciętym gwintem.

d)

tuleję z kołnierzem.

8.

Wskaż prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku.

a)

b)

c)

d)

9.

Czy poniższy rysunek jest poprawnie zwymiarowany? Wskaż ile błędów zawiera
zwymiarowany rysunek.
a)

Jeden

b)

Dwa

c)

Trzy

d)

Nie ma błędów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

10.

Rysunek przedstawia dwa elementy połączone za pomocą
a)

klejenia.

b)

lutowania.

c)

spawania.

d)

zgrzewania.

11.

Oznaczony na rysunku element to
a)

wałek.

b)

łożysko.

c)

koło zębate.

d)

pierścień uszczelniający.

12.

Ile linii brakuje na rysunku?
a)

Jednej.

b)

Dwóch.

c)

Trzech.

d)

Czterech.

13.

Części 1 i 2 skojarzono ze sobą za pomocą połączenia
a)

klejonego.

b)

klinowego.

c)

gwintowego.

d)

wpustowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

14.

Dla otworu

φ

60H7 tolerancja normalna wynosi IT7 = 30

µ

m. Zapis wymiaru

tolerowanego z odchyłkami ma postać
a)

b)

c)

d)

0

03

,

0

60

−

φ

03

,

0
0

60

φ

15

,

0

60

±

φ

030

,

0

030

,

0

60

−

φ

15.

Normę branżową oznaczamy
a)

PN.

b)

PN

−

EN.

c)

BN.

d)

PN

−

ISO.

16.

Na rysunku przedstawiono oznaczenie gwintu
a)

rurowego.

b)

modułowego.

c)

trapezowego.

d)

metrycznego.

17.

Który z przedstawionych znaków chropowatości informuje o niedopuszczalnym
usunięciu warstwy materiału?
a)

b)

c)

d)

18.

Wykorzystując rzuty prostokątne wskaż prawidłowo narysowaną bryłę w aksonometrii
ukośnej.

a)

b)

c)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

19.

Które z wymienionych pasowań jest pasowaniem podstawowym?
a)

H8/h7.

b)

F8/h6.

c)

H7/k6.

d)

H7/s6.

20.

Na schemacie przedstawiono
a)

mechanizm maltański.

b)

przekładnię zębatą.

c)

sprzęgło.

d)

hamulec.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................................

Wykonywanie rysunków części maszyn

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie rysunków
części maszyn”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 9, 11, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. d, 4. c, 5. d, 6. a, 7. c, 8. b, 9. c, 10. d, 11. b,
12. c, 13. c, 14. a, 15. c, 16. b, 17. b, 18. d, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać oznaczenie tolerancji kształtu

B

P

a

2

Rozpoznać połączenie nitowe

B

P

a

3

Odczytać oznaczenie gwintu

B

P

d

4

Rozpoznać zabezpieczenie połączenia

B

P

c

5

Odczytać oznaczenie powłoki

B

P

d

6

Rozpoznać oznaczanie połączeń klejonych

B

P

a

7

Odczytać rysunek złożeniowy

B

P

c

8

Dobrać rzut aksonometryczny

C

PP

b

9

Przeanalizować wymiarowanie rysunku

C

PP

c

10

Rozpoznać oznaczanie połączeń spawanych

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

11

Przeanalizować widok i przekrój

C

PP

b

12

Odczytać tolerancje kształtu

B

P

c

13

Odczytać rysunek elementu spawanego

B

P

c

14

Rozpoznać oznaczenie wymiarów
tolerowanych

B

P

a

15

Rozpoznać oznaczenie norm

B

P

c

16

Rozpoznać przekrój stopniowy

B

P

b

17

Rozpoznać oznaczenie chropowatości
powierzchni

B

P

b

18

Dobrać rzut prostokątny

C

PP

d

19

Odczytać oznaczenie chropowatości

B

P

a

20

Czytać schematy

C

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Oznaczenie powierzchni płyty przedstawione na rysunku dotyczy tolerancji
a)

płaskości.

b)

nachylenia.

c)

prostoliniowości.

d)

zarysu przekroju wzdłużnego.

2.

Rysunek przedstawia połączenie
a)

nitowe.

b)

spawane.

c)

gwintowe.

d)

zgrzewane.

3.

Oznaczenie M30

×

0,75 charakteryzuje gwint

a)

metryczny zwykły.

b)

metryczny drobnozwojowy.

c)

trapezowy niesymetryczny.

d)

metryczny grubozwojowy.

4.

Które połączenie gwintowe jest zabezpieczone przed samoczynnym odkręcaniem?
a)

b)

c)

d)

5.

Informacja na linii odniesienia dotyczy
a)

twardości warstwy.

b)

rodzajów obróbki cieplnej.

c)

metody spawania.

d)

rodzaju powłoki antykorozyjnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

6.

Rysunek przedstawia dwa elementy połączone za pomocą
a)

klejenia.

b)

lutowania.

c)

spawania.

d)

zgrzewania.

7.

Koło zębate oznaczone na rysunku nr 4, jest osadzone na wałku za pomocą elementu
oznaczonego nr 1, tworząc połączenie
a)

kołkowe.

b)

wielowypustowe.

c)

wpustowe.

d)

klinowe.

8.

Wykorzystując rzuty prostokątne wskaż prawidłowo narysowaną bryłę w aksonometrii
ukośnej.

a)

b)

c)

d)

9.

Czy poniższy rysunek jest poprawnie zwymiarowany? Wskaż ile błędów zawiera
zwymiarowany rysunek.
a)

Jeden

b)

Dwa

c)

Trzy

d)

Nie ma błędów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

10.

Spoinę otworową podłużną oznacza się symbolem
a)

b)

c)

d)

11.

Ile linii brakuje na rysunku?
a)

Jednej.

b)

Dwóch.

c)

Trzech.

d)

Czterech.

12.

Zapis tolerancji kształtu, położenia na rysunku dotyczy
a)

prostoliniowości.

b)

walcowości.

c)

prostopadłości.

d)

współosiowości.

13.

Zapis spoiny na rysunku oznacza, że jest to spoina pachwinowa
a)

wykonana na miejscu montażu.

b)

o długości szwu 311.

c)

z licem wypukłym.

d)

o wysokości a = 5.

14.

Dla wymiaru

φ

10H7 odchyłka

a)

przyjmuje dowolne wartości.

b)

dolna i górna jest równa zero.

c)

dolna jest równa zero.

d)

górna jest równa zero.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

15.

Polską Normę wprowadzająca normę europejską będącą wprowadzeniem normy
Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej ISO oznaczamy
a)

PN.

b)

PN

−

EN.

c)

PN

−

EN ISO.

d)

PN

−

ISO.

16.

Na rysunku przedstawiono przekrój
a)

łamany.

b)

stopniowy.

c)

prosty.

d)

częściowy.

17.

Który z przedstawionych znaków chropowatości informuje o wymaganym usunięciu
warstwy materiału?
a)

b)

c)

d)

18.

Wskaż prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku.

a)

b)

c)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

19.

Chropowatość powierzchni łba śruby wynosi
a)

10

µ

m.

b)

6

µ

m.

c)

1,5

µ

m.

d)

1

µ

m.

20.

Na schemacie przedstawiono
a)

hamulec.

b)

mechanizm maltański.

c)

sprzęgło.

d)

przekładnię zębatą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................................

Wykonywanie rysunków części maszyn

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

7. LITERATURA

1.

Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2005

2.

Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 2007

3.

Lewandowski T.: Zbiór zadań z rysunku technicznego dla mechaników. WSiP, Warszawa
2002

4.

Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999

5.

Malinowski J., Jakubiec W.: Tolerancje i pasowania w budowie maszyn. WSiP,
Warszawa 1998

6.

Waszkiewiczowie E. i S.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999

7.

http://www.cad.pl

8.

http://www.home.agh.edu.pl

9.

http://www.it.pw.edu.pl/ztkut

10.

http://www.newtechsolutions.pl

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Czasopisma

−

Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php

−

Nowa Edukacja Zawodowa