Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej
publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym
powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi
ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje
były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani
za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz
Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody
wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-Wójcicka
Projekt okładki: Anna Mitka
Pozycja przygotowana jest w oparciu o stan prawny na dzień 1 lutego 2013 r.
Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: onepress@onepress.pl
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie?poksip
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-246-6347-7
Copyright © Helion 2013
Printed in Poland.
Spis treci
Wstp ......................................................................................................... 15
Rozdzia 1. ABC dziaalnoci gospodarczej ................................................ 17
ABC dziaalnoci gospodarczej osoby fizycznej.......................................... 17
Definicja dziaalnoci gospodarczej .................................................................... 17
Wane orzeczenia: dziaalno gospodarcza ....................................................... 18
Dziaalno gospodarcza osoby fizycznej a inne formy prowadzenia dziaalnoci.... 20
Definicja maego podatnika ............................................................................... 20
Definicja mikroprzedsibiorcy ........................................................................... 21
Siedziba przedsibiorcy ...................................................................................... 22
Urzd skarbowy przedsibiorcy .......................................................................... 22
Nazwa przedsibiorcy ........................................................................................ 22
Klasyfikacja dziaalnoci przedsibiorcy ............................................................. 23
„Jedno okienko”, czyli CEIDG........................................................................... 23
Wnioski do CEIDG ........................................................................................... 25
Zgoszenia do urzdów przedsibiorcy ............................................................... 26
Zezwolenia, koncesje, inne podatki i opaty....................................................... 27
Rachunek bankowy przedsibiorcy..................................................................... 28
Ksika kontroli przedsibiorcy.......................................................................... 29
Komunikacja elektroniczna przedsibiorcy......................................................... 29
Przegld form rozliczania podatku dochodowego....................................... 31
Formy rozliczania PIT w skrócie........................................................................ 31
Karta podatkowa................................................................................................ 32
Ryczat od przychodów ewidencjonowanych ...................................................... 34
Podatkowa ksiga przychodów i rozchodów ....................................................... 36
Pena ksigowo ............................................................................................... 37
Terminy i limity przedsibiorcy ................................................................ 38
Stosowanie terminów ........................................................................................ 38
Identyfikacja pism i deklaracji ........................................................................... 38
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
4
Terminy liczone od zdarzenia ............................................................................ 39
Terminy w cyklach miesicznych ...................................................................... 39
Terminy w cyklach kwartalnych ........................................................................ 40
Terminy w cyklach rocznych ............................................................................. 40
Wane limity kwotowe ...................................................................................... 42
Zawieszenie dziaalnoci........................................................................... 43
Rozdzia 2. Prowadzenie ksigi .................................................................. 45
Podstawowe zasady prowadzenia ksigi..................................................... 45
Najwaniejsze przepisy ...................................................................................... 45
Kto prowadzi ksig podatkow ......................................................................... 45
Kto jest zwolniony z prowadzenia ksigi ............................................................ 46
Zaoenie ksigi i zawiadomienie US................................................................. 47
Rzetelny i niewadliwy sposób prowadzenia ksigi .............................................. 48
Wane orzeczenia: rzetelna ksiga ..................................................................... 49
Poprawianie bdów w ksidze ........................................................................... 50
Formalne i techniczne wymogi prowadzenia ksigi ............................................ 50
Terminy zamieszczania zapisów w ksidze ........................................................ 51
Zapisy w ksidze z kasy fiskalnej ....................................................................... 53
Ksiga prowadzona komputerowo ...................................................................... 54
Przechowywanie ksigi ...................................................................................... 55
Ksigi dla przedsibiorstwa wielozakadowego ................................................... 56
Prowadzenie ksigi przez biuro rachunkowe ...................................................... 57
Rozliczanie przychodów............................................................................ 58
Definicja przychodu........................................................................................... 58
Przychody w spóce osobowej............................................................................. 58
Przychody to nie tylko sprzeda ......................................................................... 59
Co nie jest przychodem ..................................................................................... 60
Przychody z innych róde ................................................................................. 60
Przychody zwolnione ......................................................................................... 61
Dzie osignicia przychodu.............................................................................. 62
Zapata „z góry” a zaliczka................................................................................. 64
Zwrot towarów, rabaty a przychody ................................................................... 64
Przychody nieodpatne....................................................................................... 65
Przychody w walutach obcych............................................................................ 67
Rozliczanie kosztów.................................................................................. 67
Definicja kosztu................................................................................................. 67
Pierwszy warunek: celowo wydatku ................................................................ 67
Drugi warunek: wyczenia z katalogu nkup...................................................... 68
Trzeci warunek: dokumentacja.......................................................................... 68
Dzie poniesienia i potrcenia kosztu ............................................................... 70
Koszty bezporednie i porednie......................................................................... 71
Zwrot towarów, rabaty a koszty ......................................................................... 72
S p i s t r e c i
5
Koszty w walutach obcych ................................................................................. 72
Koszty na podstawie duplikatów ........................................................................ 73
Korekty kosztów niezapaconych ....................................................................... 74
Metody prowadzenia ksigi ....................................................................... 75
Stosowanie wybranej metody ............................................................................. 75
Metoda memoriaowa........................................................................................ 75
Metoda uproszczona (kasowa) ........................................................................... 77
Metody prowadzenia ksigi: analizy przypadków ............................................... 77
Przejcie z ksig rachunkowych na metod uproszczon.................................... 79
rodki trwae i amortyzacja....................................................................... 79
Definicja rodka trwaego .................................................................................. 79
Co nie podlega amortyzacji ................................................................................ 81
Wyodrbnienie rodków trwaych ...................................................................... 82
Ustalenie wartoci pocztkowej ......................................................................... 82
Oddanie do uytkowania ................................................................................... 85
Klasyfikacja rodków trwaych ........................................................................... 86
Definicja amortyzacji......................................................................................... 87
Przypisywanie stawek amortyzacji ..................................................................... 87
Rozpoczcie amortyzacji .................................................................................... 88
Obliczanie amortyzacji liniowej ......................................................................... 88
Podwyszanie stawek amortyzacji...................................................................... 89
Obnianie stawek amortyzacji ........................................................................... 91
Amortyzacja degresywno-liniowa....................................................................... 91
Amortyzacja indywidualna ................................................................................ 92
Amortyzacja jednorazowa .................................................................................. 94
„Niskocenne” rodki trwae ............................................................................... 94
Zaliczenie do rodków trwaych po roku uywania ............................................ 95
Zaprzestanie uywania ...................................................................................... 96
Remont czy ulepszenie?..................................................................................... 96
Ulepszenia rodków trwaych ............................................................................ 97
Czciowa likwidacja rodka trwaego................................................................ 98
Wartoci niematerialne i prawne ....................................................................... 99
Amortyzacja wartoci niematerialnych i prawnych .......................................... 100
Podróe przedsibiorcy............................................................................ 100
Cechy podróy subowej przedsibiorcy.......................................................... 100
Diety za czas wykonywania zlecenia ................................................................ 102
Diety za weekendy........................................................................................... 102
Diety za czas wyjazdów na szkolenie ............................................................... 102
Diety osób wspópracujcych ........................................................................... 103
Przejazdy z miejsca zamieszkania do siedziby .................................................. 103
Obliczanie diet................................................................................................. 103
Inne wydatki podczas podróy ......................................................................... 105
Nowe rozporzdzenie....................................................................................... 105
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
6
Szczególne rodzaje kosztów i przychodów w ksidze ............................... 106
Abonament RTV ............................................................................................. 106
Amortyzacja .................................................................................................... 106
Aukcje internetowe.......................................................................................... 107
Badania i pakiety medyczne, okulary, odzie robocza....................................... 109
Darowizny ....................................................................................................... 110
Dekoracje, kwiaty ............................................................................................ 110
Dotacje, dofinansowania.................................................................................. 111
Faktura wczeniej ni towar............................................................................. 113
Kary, upomnienia, grzywny i odsetki ............................................................... 114
Korekty, zwroty ............................................................................................... 116
Leasing operacyjny i finansowy (kapitaowy).................................................... 117
Leasing: opata wstpna ................................................................................... 117
Leasing: wczeniejsze rozwizanie umowy ....................................................... 118
Leasing: wykup przedmiotu leasingu................................................................ 119
Maestwo a rodki trwae ............................................................................. 119
Materiay powierzone ...................................................................................... 120
Mieszkanie przedsibiorcy: czynsz, media........................................................ 120
Naprawy powypadkowe ................................................................................... 122
Obiady z kontrahentami, poczstunki ............................................................. 122
Odszkodowania ............................................................................................... 123
Opaty bankowe, prowizje i odsetki ................................................................. 124
Opaty pocztowe .............................................................................................. 126
Paragon: dowód zakupu a koszty ..................................................................... 126
Podróe subowe pracowników....................................................................... 127
Podatki i opaty urzdowe w kosztach.............................................................. 129
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przedsibiorcy ...................................... 131
Polisy ubezpieczeniowe .................................................................................... 133
Premie pienine ............................................................................................. 134
Prezenty........................................................................................................... 135
Przekazanie rodków trwaych na cele osobiste lub darowizn ......................... 136
Przekazanie towarów na cele osobiste lub darowizn ....................................... 136
Przekazanie towarów na wewntrzne cele przedsibiorstwa ............................. 137
Przekazanie majtku osobistego na cele subowe ............................................ 137
Przychody nieodpatne..................................................................................... 138
Reklama i dziaania marketingowe .................................................................. 138
Reprezentacja .................................................................................................. 139
Rónice kursowe.............................................................................................. 141
Rónice kursowe: analiza przypadku................................................................ 142
Samochód osobowy — definicja ....................................................................... 142
Samochód subowy ........................................................................................ 145
Samochód prywatny w dziaalnoci.................................................................. 146
Samochód leasingowany w kosztach dziaalnoci............................................. 147
S p i s t r e c i
7
Samochód wynajmowany w kosztach dziaalnoci ........................................... 148
Samochód przekazany na cele dziaalnoci ...................................................... 149
Samochód przekazany na cele prywatne........................................................... 150
Skadki na ubezpieczenia spoeczne i FP .......................................................... 151
Skadki na ubezpieczenie zdrowotne ................................................................ 151
Skadki na rzecz organizacji ............................................................................. 151
Sponsoring....................................................................................................... 152
Sprzeda rodka trwaego ................................................................................. 152
Straty w rodkach trwaych.............................................................................. 153
Straty w towarach ............................................................................................ 154
rodek trway zakupiony z dotacji.................................................................... 156
rodki na rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej............................................... 156
Ulga na zakup kasy fiskalnej............................................................................ 157
Telefon prywatny w kosztach dziaalnoci ....................................................... 158
Telefon subowy uywany do rozmów prywatnych......................................... 158
Towar wczeniej ni faktura ............................................................................ 158
Wierzytelnoci przedawnione, umorzone ......................................................... 159
Wydatki przed rozpoczciem dziaalnoci ........................................................ 161
Wydatki w czasie zawieszenia dziaalnoci ...................................................... 162
Wynagrodzenie patnika .................................................................................. 162
Wynagrodzenia bliskich czonków rodziny....................................................... 163
Wynagrodzenia: szczególny moment zaliczenia do kosztów............................. 164
Wyposaenie.................................................................................................... 166
viaTOLL .......................................................................................................... 167
Zaliczki, zadatki i kaucje ................................................................................. 168
Dowody ksigowe ................................................................................... 170
Dowody ksigowe — zasady wedug rozporzdzenia ........................................ 170
Bilet za autostrad ........................................................................................... 171
Bilet na przejazd .............................................................................................. 172
Dowód opaty .................................................................................................. 173
Dowód przesuni ........................................................................................... 173
Dowody wewntrzne........................................................................................ 174
Dowód wewntrzny: diety i delegacje............................................................... 175
Dowód wewntrzny: parkowanie ..................................................................... 175
Dowód wewntrzny: wydatki na czynsz i media .............................................. 176
Dowód wewntrzny: zakupy ............................................................................ 176
Ewidencja przebiegu pojazdu............................................................................ 177
Faktura ............................................................................................................ 177
Faktura: anulowanie sprzeday ........................................................................ 178
Faktura do paragonu ........................................................................................ 179
Faktura duplikat .............................................................................................. 180
Faktura elektroniczna ...................................................................................... 180
Faktura korygujca .......................................................................................... 181
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
8
Faktura procedura mary ................................................................................. 181
Faktura VAT-MP, czyli metoda kasowa........................................................... 182
Faktura RR ...................................................................................................... 182
Faktura uproszczona........................................................................................ 183
Faktura proforma............................................................................................. 183
Faktura wewntrzna ........................................................................................ 184
Faktura zagraniczna — zakup .......................................................................... 184
Faktura zaliczka............................................................................................... 185
Kompensata..................................................................................................... 185
Lista pac ......................................................................................................... 185
Nota korygujca............................................................................................... 186
Nota ksigowa ................................................................................................. 186
Odpisy amortyzacyjne ..................................................................................... 187
Owiadczenie: przekazanie .............................................................................. 187
Owiadczenie: korekty bdów ......................................................................... 188
Paragon: dowód sprzeday ............................................................................... 188
Paragon: zakup materiaów.............................................................................. 189
Paragon: zakup zagraniczny ............................................................................. 191
Przyjcie towarów ............................................................................................ 191
Rachunek ........................................................................................................ 192
Raport fiskalny ................................................................................................ 193
Raport fiskalny „zerowy” ................................................................................. 193
Raport kasowy ................................................................................................. 193
Róne kategorie przychodów lub kosztów na jednym dokumencie................... 194
Rónice kursowe.............................................................................................. 194
SAD................................................................................................................. 195
Umowa kupna-sprzeday................................................................................. 195
Wycigi bankowe ............................................................................................. 196
Zestawienia ..................................................................................................... 196
Zeszyt korekt................................................................................................... 197
Zasady wypeniania poszczególnych kolumn ksigi ................................ 198
Kolumna 1. Liczba porzdkowa ....................................................................... 198
Kolumna 2. Data zdarzenia gospodarczego ...................................................... 199
Kolumna 3. Numer dowodu ksigowego .......................................................... 200
Kolumna 4. i 5. Dane kontrahenta .................................................................. 200
Kolumna 6. Opis zdarzenia gospodarczego....................................................... 200
Kolumna 7. Warto sprzedanych towarów i usug .......................................... 201
Kolumna 8. Pozostae przychody ..................................................................... 201
Kolumna 9. Razem przychód ........................................................................... 202
Kolumna 10. Zakup towarów i materiaów...................................................... 202
Kolumna 11. Koszty uboczne zakupu .............................................................. 205
Kolumna 12. Wynagrodzenia w gotówce i w naturze ....................................... 205
Kolumna 13. Pozostae wydatki....................................................................... 206
S p i s t r e c i
9
Kolumna 15..................................................................................................... 208
Kolumna 16. Uwagi......................................................................................... 208
Korekta zapisów............................................................................................... 209
Ewidencje dodatkowe.............................................................................. 209
Ewidencja przebiegu pojazdu............................................................................ 209
Ewidencja rejestr VAT ..................................................................................... 212
Ewidencja sprzeday ........................................................................................ 212
Ewidencja rodków trwaych oraz wartoci niematerialnych i prawnych .......... 212
Ewidencja wyposaenia.................................................................................... 214
Ewidencja zwrotów .......................................................................................... 215
Inne ewidencje w kantorach i lombardach ....................................................... 215
Podsumowania i zamykanie ksigi.......................................................... 215
Miesiczne podsumowanie ksigi .................................................................... 215
Spis z natury.................................................................................................... 216
Roczne podsumowanie ksigi .......................................................................... 216
ródroczne podsumowanie ksigi..................................................................... 217
Rozdzia 3. Podatek dochodowy ............................................................... 219
Metody rozliczania podatku dochodowego .............................................. 219
Zasady ustalania dochodu ............................................................................... 219
Zasady ogólne: podatek wedug skali podatkowej (progresywny) ...................... 219
Zasada szczególna: podatek liniowy ................................................................. 220
Prawo do podatku liniowego: analizy przypadków............................................ 221
Zasada nieczenia przychodów ....................................................................... 223
Formy pacenia zaliczek na podatek dochodowy...................................... 223
Zaliczki miesiczne ......................................................................................... 223
Zaliczki kwartalne ........................................................................................... 224
Zaliczki uproszczone ....................................................................................... 225
Zwolnienie z zaliczek: kredyt podatkowy ......................................................... 226
Zwolnienie z zaliczek: zawieszenie dziaalnoci ............................................... 227
Obliczanie zaliczek: analiza przypadku ............................................................ 227
Spis z natury........................................................................................... 229
Terminy na spis z natury................................................................................. 229
Zasady sporzdzania spisu............................................................................... 230
Skadniki majtku objte spisem ..................................................................... 231
Metody wyceny w spisie .................................................................................. 232
Cena zakupu a cena nabycia w spisie............................................................... 233
Wycena produkcji w toku ................................................................................ 235
Towary w drodze ............................................................................................. 236
Spis z natury: analiza przypadku...................................................................... 236
Rónica midzy pocztkowym a kocowym spisem......................................... 237
Spis z natury kocowy a zaliczka za grudzie .................................................. 238
Spis na dzie zakoczenia dziaalnoci ............................................................ 238
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
10
Rozliczenie roczne podatku dochodowego ............................................... 239
Zasady ogólne.................................................................................................. 239
Formularze do rozlicze rocznych.................................................................... 239
Wspólne rozliczanie......................................................................................... 242
Odliczenia od dochodu .................................................................................... 242
Odliczenia od podatku ..................................................................................... 245
1% na rzecz OPP.............................................................................................. 246
Nieterminowa patno lub zoenie zeznania ................................................. 246
Rozdzia 4. Skadki ZUS przedsibiorcy................................................... 247
Ubezpieczenia przedsibiorcy.................................................................. 247
Podstawowe zasady i terminy .......................................................................... 247
Program PATNIK .......................................................................................... 248
Opacanie skadek ........................................................................................... 248
Okres ubezpieczenia ........................................................................................ 249
Rodzaje skadek ............................................................................................... 249
Wysoko skadek............................................................................................ 250
Skadki preferencyjne....................................................................................... 252
Przejcie ze skadek preferencyjnych na „peny ZUS” ...................................... 254
Zbieg tytuów do ubezpiecze .......................................................................... 254
Skadki za okres zawieszenia dziaalnoci ........................................................ 256
Skadki za cz miesica................................................................................. 257
Osoby wspópracujce............................................................................. 257
Kto jest osob wspópracujc.......................................................................... 257
Preferencja dla wspópracujcych? ................................................................... 258
Zmiana statusu ............................................................................................... 258
Formularze zgoszeniowe do ZUS-u........................................................ 258
ZFA ................................................................................................................. 258
ZIPA................................................................................................................ 259
ZUA ................................................................................................................ 259
ZZA ................................................................................................................ 260
ZCNA ............................................................................................................. 260
Zmiana nazwiska przedsibiorcy: analiza przypadku ....................................... 260
Stosowanie kodów ZUS-u................................................................................ 260
ZWUA............................................................................................................. 261
Termin przechowywania zgosze ................................................................... 261
Formularze rozliczeniowe do ZUS-u ....................................................... 261
DRA ................................................................................................................ 261
DRA i raporty imienne .................................................................................... 262
Zwolnienie ze skadania deklaracji .................................................................. 262
Korekty deklaracji ............................................................................................ 263
Termin przechowywania deklaracji.................................................................. 263
S p i s t r e c i
11
Refundacja PFRON................................................................................. 263
Zasady refundacji ............................................................................................ 263
Wysoko refundacji ........................................................................................ 263
Ksigowanie refundacji .................................................................................... 264
Potwierdzanie ubezpieczenia zdrowotnego .............................................. 264
Potwierdzenie ubezpieczenia w Polsce ............................................................. 264
Potwierdzenie ubezpieczenia za granic ........................................................... 264
wiadczenia z ZUS-u dla przedsibiorcy ................................................. 265
Zasiki: zasady wspólne ................................................................................... 265
Zasiek chorobowy........................................................................................... 266
wiadczenie rehabilitacyjne ............................................................................. 266
Zasiek macierzyski ....................................................................................... 267
Zasiek opiekuczy .......................................................................................... 267
wiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego...................................................... 268
Rozdzia 5. Zatrudnienie pracowników ................................................... 271
Co trzeba wiedzie o zatrudnianiu .......................................................... 271
Zatrudnianie: zagadnienia wstpne.................................................................. 271
Formy zatrudniania ......................................................................................... 271
Niezbdne dokumentacje................................................................................. 272
Zawiadamianie urzdów .................................................................................. 272
Najwaniejsze obowizki pracodawcy .............................................................. 273
Porównanie rónych rodzajów umów...................................................... 273
Umowa o prac................................................................................................ 273
Umowa-zlecenie .............................................................................................. 274
Umowa o dzieo............................................................................................... 275
Karta przychodów pracowników.............................................................. 275
Zasady tworzenia listy pac..................................................................... 276
Przychody pracowników .................................................................................. 276
Obliczanie wynagrodzenia: analiza przypadku ................................................. 277
Podatek dochodowy zatrudnionych ......................................................... 277
Pobieranie zaliczek na PIT............................................................................... 277
Umowa o prac a zaliczka na PIT .................................................................... 278
Umowy cywilnoprawne a zaliczka na PIT........................................................ 279
Rozliczenia roczne ........................................................................................... 279
Skadki i wiadczenia ZUS zatrudnionych .............................................. 280
Zgaszanie zatrudnionych ................................................................................ 280
Zgoszenie czonka rodziny.............................................................................. 281
Finansowanie skadek...................................................................................... 281
Wysokoci i limity skadek .............................................................................. 282
Skadka wypadkowa......................................................................................... 283
Podstawa wymiaru........................................................................................... 284
Odprowadzanie i rozliczanie skadek: zasady ogólne ........................................ 284
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
12
Odprowadzanie skadek od umowy o prac...................................................... 285
Odprowadzanie skadek od umów cywilnoprawnych ....................................... 285
wiadczenia z ZUS-u dla zatrudnionych.......................................................... 286
Kody ZUS-u..................................................................................................... 288
ZUS RMUA .................................................................................................... 288
Wyrejestrowanie .............................................................................................. 289
Rozdzia 6. Podatek VAT ......................................................................... 291
By czy nie by podatnikiem VAT........................................................... 291
Zasady ogólne.................................................................................................. 291
Co jest opodatkowane VAT-em?...................................................................... 291
Transakcje zrównane ze sprzeda................................................................... 292
Co nie podlega pod VAT? ................................................................................ 293
Zakup zomu ................................................................................................... 294
Limit obrotów zwalniajcy z VAT-u ................................................................ 294
Przekroczenie limitu ........................................................................................ 295
Rejestracja VAT-R ........................................................................................... 296
Stawki VAT — kiedy jaka stawka? .................................................................. 297
Podatek VAT naleny, czyli ewidencja sprzeday .................................... 298
Ewidencja sprzeday ........................................................................................ 298
Termin obowizku podatkowego ..................................................................... 298
Szczególne obowizki podatkowe ..................................................................... 299
Termin wystawiania faktur.............................................................................. 299
Faktury korygujce a VAT naleny .................................................................. 300
Zmiany od 1 stycznia 2014 r. .......................................................................... 301
Podatek VAT naliczony, czyli ewidencja zakupów .................................. 302
Podstawowe zasady odliczania ......................................................................... 302
Od czego nie wolno odlicza VAT-u ................................................................ 303
Pozostae zakazy odliczania VAT-u ................................................................. 303
Termin odliczenia VAT-u................................................................................ 304
Zmiany od 1 stycznia 2014 r. .......................................................................... 305
Metoda kasowa....................................................................................... 305
Kto moe stosowa metod kasow ................................................................... 305
VAT naleny w metodzie kasowej ................................................................... 306
Odliczenie VAT-u w metodzie kasowej............................................................ 306
Zmiany od 1 stycznia 2014 r. .......................................................................... 307
Rozliczanie VAT-u wspóczynnikiem ..................................................... 307
Transakcje midzynarodowe a VAT........................................................ 309
Wprowadzenie ................................................................................................. 309
Przeliczanie faktur w walutach ........................................................................ 309
WDT ............................................................................................................... 309
Sprzeda wysykowa ......................................................................................... 310
WNT ............................................................................................................... 311
S p i s t r e c i
13
Eksport towarów.............................................................................................. 311
Import towarów ............................................................................................... 312
Eksport i import usug ..................................................................................... 312
Informacja podsumowujca VAT-UE .............................................................. 315
Kasy fiskalne........................................................................................... 315
Kasa fiskalna — kiedy obowizkowa? .............................................................. 315
Zwolnienia ze stosowania kasy ........................................................................ 316
Kogo nie obowizuj zwolnienia?..................................................................... 317
Obowizki zwizane z kasami fiskalnymi ........................................................ 318
Ulga w podatku VAT na zakup kasy fiskalnej.................................................. 318
Faktura do paragonu ........................................................................................ 319
Zasady rozliczania VAT-u i sporzdzania deklaracji................................ 319
Ewidencje do podatku VAT ............................................................................. 319
Deklaracje i rozliczenie podatku VAT.............................................................. 320
Dodatki .................................................................................................... 323
Akty prawne .................................................................................................... 323
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
14
ROZDZIA 3
Podatek dochodowy
Zasady ustalania podatku dochodowego opisane w tym rozdziale dotycz przed-
sibiorców prowadzcych dziaalno gospodarcz, którzy wybrali dokumentacj
w formie podatkowej ksigi przychodów i rozchodów, czyli nie odnosz si m.in. do
przedsibiorców opacajcych podatek zryczatowany.
Metody rozliczania podatku dochodowego
Zasady ustalania dochodu
Podstawowe zasady ustalania dochodu rocznego z dziaalnoci gospodarczej, dla
podatników prowadzcych ksig podatkow, ustalone s w ustawie o p.d.o.f.
Art. 24.2. U podatników osigajcych dochody z dziaalnoci gospodarczej
i prowadzcych ksigi przychodów i rozchodów dochodem z dziaalnoci jest
rónica pomidzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania
x
powikszona o rónic pomidzy wartoci remanentu kocowego i po-
cztkowego towarów handlowych, materiaów (surowców) podstawowych
i pomocniczych, pówyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych,
braków i odpadków, jeeli warto remanentu kocowego jest wysza ni
warto remanentu pocztkowego, lub
x
pomniejszona o rónic pomidzy wartoci remanentu pocztkowego
i kocowego, jeeli warto remanentu pocztkowego jest wysza.
Zasady ogólne: podatek wedug skali podatkowej (progresywny)
Opodatkowanie przychodów z dziaalnoci z zastosowaniem skali podatkowej jest
podstawow metod rozliczania podatku dochodowego, zdefiniowan w ustawie
o p.d.o.f.
Art. 27.1. Podatek dochodowy, z zastrzeeniem art. 29 – 30e pobiera si od pod-
stawy jego obliczenia wedug skali przedstawionej w tabeli 3.1.
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
220
Tabela 3.1. Skala podatkowa
Podstawa obliczenia
podatku w zotych
Podatek wynosi
Do 85 528
18% minus kwota zmniejszajca podatek 556 z 02 gr
Ponad 85 528
14 839 z 02 gr + 32% nadwyki ponad 85 528 z
podstawy opodatkowania (dochodu)
Rozliczanie podatku dochodowego na zasadach ogólnych, czyli z zastosowaniem
skali, bdzie korzystne dla tych podatników, którzy:
x
Przewiduj, e ich roczne dochody (a nie przychody!) nie powinny prze-
kroczy progu podatkowego.
Pomimo osigania dochodu w wysokoci przekraczajcej próg podatkowy mog
rozlicza si wspólnie z maonkiem (który osiga dochody znacznie poniej progu)
lub jako osoba samotnie wychowujca dziecko. W tych przypadkach, kiedy podatnik
ma moliwo wspólnego opodatkowania, sugeruj na pocztku roku obliczy sy-
mulacj na dany rok, aby sprawdzi, czy zastosowanie wspólnego rozliczania fak-
tycznie obniy efektywn stawk podatku poniej progu.
Zasada szczególna: podatek liniowy
Zasady ustalania przychodów i kosztów z zastosowaniem podatku liniowego s
identyczne, jak w przypadku ustalania dochodu rozliczanego na zasadach ogólnych.
W takim przypadku ma zastosowanie inny artyku ustawy o p.d.o.f. oraz stawka
podatku (bez progów podatkowych).
Art. 30c.1. Podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej dziaalnoci go-
spodarczej lub dziaów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników,
o których mowa w art. 9a ust. 2 lub 7, z zastrzeeniem art. 29, 30 i 30d, wynosi
19% podstawy obliczenia podatku.
Nie wszyscy podatnicy mog wybra t metod, poniewa zgodnie z przepi-
sem ustawy o p.d.o.f.:
Art. 9a.3. Jeeli podatnik, który wybra sposób opodatkowania, o którym mowa
w ust. 2 (podatek liniowy), uzyska z dziaalnoci gospodarczej (…) przychody ze
wiadczenia usug na rzecz byego lub obecnego pracodawcy, odpowiadaj-
cych czynnociom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wy-
konywa lub wykonuje w roku podatkowym — w ramach stosunku pracy lub
spódzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do
opodatkowania w sposób okrelony w art. 30c (podatek liniowy) i jest obowizany
do wpacenia zaliczek od dochodu osignitego od pocztku roku, obliczonych
przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, oraz odsetek
za zwok od zalegoci z tytuu tych zaliczek.
P o d a t e k d o c h o d o w y
221
A zatem przedsibiorcy, którzy wczeniej wykonywali (ale w tym samym roku
podatkowym) lub wykonuj obecnie te same usugi w ramach prowadzonej dziaal-
noci oraz w ramach stosunku pracy na rzecz byego lub obecnego pracodawcy, nie
mog rozlicza si podatkiem liniowym. Ten przepis powsta z myl o zapobieganiu
przymuszania pracowników do „samozatrudnienia”.
Rozliczanie si podatkiem liniowym jest wymiernie korzystniejsze finansowo,
ale wycznie dla przedsibiorców osigajcych dochody w takiej wysokoci, e roz-
liczane na zasadach ogólnych przekroczyyby znacznie próg podatkowy (85 528 z).
Naley przy tym pamita, e stosowanie podatku liniowego to nie tylko brak progu
podatkowego: „liniowiec” nie ma moliwoci korzystania z wikszoci odlicze i ulg,
tj. kwota wolna od podatku, wspólne rozliczanie, ulgi na dzieci.
Wane: podatnik powinien pamita, e o wyborze metody rozliczania podat-
kiem liniowym musi zawiadomi urzd skarbowy do 20 stycznia lub — dla rozpo-
czynajcych dziaalno — przed dniem osignicia pierwszego przychodu. Zawia-
domienie obowizuje równie na lata nastpne, a wic jeeli podatnik w kolejnym
roku zamierza wróci do rozliczania na zasadach ogólnych, powinien ponownie
zoy zawiadomienie w terminie do 20 stycznia. Metody rozliczania dochodu
(z zastosowaniem skali lub podatkiem liniowym) nie mona zmieni w cigu roku;
w cigu roku podatnik moe jedynie utraci prawo do rozliczania si podatkiem li-
niowym, jeeli wykona usug na rzecz pracodawcy lub byego pracodawcy tosam
z usug wykonywan w ramach stosunku pracy. Zawiadomienie moe by doko-
nane przez CEIDG.
Prawo do podatku liniowego: analizy przypadków
Pierwsze interpretacje dotycz sytuacji, w których prowadzcy dziaalno wykonuje
lub wykonywa usugi na rzecz pracodawcy.
Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2012 r.,
sygn. IBPBI/1/415-69/12/ZK
Do dnia 31 grudnia 2011 r. Wnioskodawca by zatrudniony w charakterze han-
dlowca „na etacie”. Od dnia 2 stycznia 2012 r. Wnioskodawca rozpocz prowa-
dzenie dziaalnoci gospodarczej w zakresie handlu oraz wiadczenia usug (myj-
nia samochodowa). Wnioskodawca wskaza, i prawdopodobnym jest, e bdzie
sprzedawa swoje towary byemu pracodawcy. (…) skoro Wnioskodawca w bie-
cym roku nie jest zatrudniony na podstawie umowy o prac u pracodawcy
prowadzcego dziaalno gospodarcz, to wiadczenie w ramach prowadzonej
dziaalnoci gospodarczej na rzecz tego pracodawcy, usug tosamych z czynno-
ciami, które wykonywa w 2011 r. w ramach umowy o prac, nie spowoduje
utraty prawa do opodatkowania uzyskiwanych dochodów w sposób okrelony
w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezalenie od
powyszego wskaza naley, i sprzeda stanowicych wasno Wnioskodawcy
towarów handlowych byemu pracodawcy nie wypenia przesanek powodu-
jcych utrat prawa do opodatkowania dochodów z prowadzonej dziaalnoci
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
222
gospodarczej „podatkiem liniowym”. Dziaania tego nie sposób bowiem uzna
za wiadczenie usug tosamych z usugami wykonywanymi uprzednio w ramach
stosunku pracy.
Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 stycznia 2012 r.,
sygn. ILPB1/415-1185/11-4/IM
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, e Wnioskodawczyni
pracuje w szpitalu na 1/10 etatu jako kierownik Oddziau, Jej zadaniem jako
kierownika jest wykonywanie pracy organizacyjno-administracyjnej. W tym
samym Oddziale jest zatrudniona na kontrakcie jako lekarz — wykonuje wic
prac o rónym charakterze. Wobec powyszego nie zachodz okolicznoci, o któ-
rych mowa w art. 9a ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych. Dochody uzyskiwane przez Wnioskodawczyni w 2012 r. w ramach
prowadzonej dziaalnoci gospodarczej (…) bd mogy by opodatkowane 19%
podatkiem liniowym, na zasadach okrelonych w art. 30c ustawy o podatku do-
chodowym od osób fizycznych.
Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 maja 2012 r.,
sygn. ILPB1/415-292/12-2/IM
Wnioskodawczyni, uzyskujc przychody z dziaalnoci gospodarczej wykonywa-
nej samodzielnie w roku podatkowym 2012 ze wiadczenia usug na rzecz byego
pracodawcy, odpowiadajcym czynnociom, które w poprzednim roku podatko-
wym wykonywaa u tego samego pracodawcy w oparciu o stosunek pracy roz-
wizany z dniem 30 kwietnia 2011 r., nie traci prawa w roku 2012 do opodatko-
wania w sposób okrelony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych i nie jest zobowizana do wpacenia zaliczek od dochodu osignitego
od pocztku roku obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której
mowa w art. 27 ust. 1.
Ostatnia interpretacja dotyczy prawa do rozliczania si podatkiem liniowym
w sytuacji, gdy podatnik na karcie podatkowej (podatku zryczatowanym) utraci
prawo do takiego sposobu opacania podatku.
Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w odzi z dnia 9 marca 2012 r., sygn.
IPTPB1/415-342/11-5/MD
Utrata warunków do opodatkowania ryczatem od przychodów ewidencjonowa-
nych w formie karty podatkowej w trakcie roku podatkowego, nie daje Wnio-
skodawcy moliwoci opacania w tyme roku podatku dochodowego od docho-
dów uzyskanych z pozarolniczej dziaalnoci gospodarczej wedug stawki 19%
tzw. „podatek liniowy”. Zobowizuje natomiast, poczynajc od dnia, w którym
nastpia utrata tych warunków, do zaprowadzenia ksigi przychodów i rozcho-
dów i opacania podatku dochodowego na zasadach ogólnych, a wic przy zasto-
sowaniu skali podatkowej, na podstawie art. 27 ust. 1 ww. ustawy o podatku do-
chodowym od osób fizycznych.
P o d a t e k d o c h o d o w y
223
Zasada nieczenia przychodów
Zasada nieczenia przychodów uzyskiwanych z rónych róde, a take nieczenia
przychodów opodatkowanych na rónych zasadach, jest jedn z najwaniejszych
zasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Mówi o tym przepis
ustawy o p.d.o.f.:
Art. 8.1.1a. Przychodów z pozarolniczej dziaalnoci gospodarczej (…), osi-
ganych przez podatników opodatkowanych na zasadach okrelonych w art. 30c
(podatkiem liniowym), nie czy si z pozostaymi przychodami ze róde, z któ-
rych dochód podlega opodatkowaniu wedug skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.
Formy pacenia zaliczek na podatek dochodowy
Zaliczki miesiczne
Tak samo jak podstawow (domyln) metod rozliczania podatku dochodowego
jest zastosowanie skali podatkowej z art. 27 ust. 1, tak podstawow (domyln)
form opacania zaliczek na podatek jest opacanie zaliczek miesicznych, zgodnie
z art. 44 ustawy o p.d.o.f. Obliczenie dochodu, stanowicego podstaw obliczenia
zaliczki, jest bardzo proste.
Art. 44.2. Dochodem z dziaalnoci gospodarczej stanowicym podstaw obli-
czenia zaliczki u podatników prowadzcych podatkowe ksigi przychodów i roz-
chodów jest rónica pomidzy wynikajcym z tych ksig przychodem i kosz-
tami jego uzyskania.
Jeeli jednak podatnik na koniec miesica sporzdza remanent towarów,
surowców i materiaów pomocniczych lub naczelnik urzdu skarbowego
zarzdzi sporzdzenie takiego remanentu, dochód ustala si wedug zasad
okrelonych w art. 24 ust. 2.
Oznacza to, e jeeli podatnik nie robi spisu z natury w cigu roku, w obliczeniu
dochodu do zaliczki nie uwzgldnia wartoci ze spisu z natury (ani pocztkowego,
ani kocowego); natomiast jeeli podatnik dokonuje ródrocznego spisu, dochód
oblicza si na zasadach takich, jak przy rocznym zamykaniu ksigi, z uwzgldnie-
niem rónicy pomidzy pocztkowym a aktualnym spisem.
Obliczajc zaliczk na podatek, stosujemy przepisy art. 26, 27, i 27b ustawy
o p.d.o.f., co oznacza, e:
x
Obliczony dochód pomniejsza si o odliczenia od dochodu, wykazywane pó-
niej w zeznaniu rocznym, np. zapacone skadki na ubezpieczenie spoeczne.
x
Do obliczenia zaliczki od dochodu stosujemy skal podatkow (art. 27 ust. 1)
lub podatek liniowy (art. 30c).
x
Obliczony podatek pomniejsza si o odliczenia od podatku, wykazywane
póniej w zeznaniu rocznym, tj. cz zapaconych skadek zdrowotnych.
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
224
Zaliczki na podatek dochodowy ustala si narastajco, co oznacza, e obliczajc
zaliczk nazywan „za kwiecie”, w rzeczywistoci obliczamy dochód za okres
od 1 stycznia do 30 kwietnia, i t zaliczk, wpacan 20 maja, pomniejszamy o za-
liczki nalene za poprzednie miesice (stycze – marzec).
Zaliczki na podatek dochodowy wpaca si w terminie do 20. dnia kadego
miesica za miesic poprzedni i dotyczy to wszystkich miesicy roku, poniewa
od 2012 r. zmienia si zasada opacenia zaliczki za ten ostatni miesic. Do 2011 r.
zaliczk t opacao si w terminie do 20 grudnia (w wysokoci zaliczki za listopad,
tzw. „podwójna zaliczka”), natomiast od 2012 r. zaliczk za grudzie wpaca w ter-
minie do 20 stycznia nastpnego roku podatkowego. Podatnik nie bdzie wpaca
zaliczki za ten ostatni miesic, jeeli przed 20 stycznia zoy zeznanie roczne
oraz dokona zapaty podatku wynikajcego z zeznania rocznego.
Zaliczki kwartalne
Zaliczki mona wpaca w cyklach kwartalnych zamiast w miesicznych. Z przy-
wileju tego, na podstawie art. 44 ust. 3g ustawy o p.d.o.f., mog skorzysta wy-
cznie osoby zaliczajce si do której z poniej wymienionych grup:
x
przedsibiorcy rozpoczynajcy dziaalno gospodarcz;
x
przedsibiorcy, którzy maj status maego podatnika, zgodnie z definicj
w ustawie o p.d.o.f.
Mali podatnicy, chcc wpaca zaliczki na PIT kwartalnie, musz dotrzyma
terminu na zawiadomienie urzdu skarbowego: nie póniej ni do 20 lutego danego
roku. Dla podatników rozpoczynajcych dziaalno termin na zoenie tego zawia-
domienia to dzie poprzedzajcy dzie rozpoczcia dziaalnoci, tzn. nie póniej
ni w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zawiadomienie dotyczy równie lat
nastpnych, a zatem: jeeli podatnik zamierza wróci do zaliczek miesicznych
w kolejnym roku, powinien zoy zawiadomienie o rezygnacji z takiej formy opa-
cania zaliczek. Zawiadomienie skada si w formie pisemnej i moe by zoone
poprzez CEIDG.
Zasady ustalania tych zaliczek s identyczne jak w przypadku zaliczek mie-
sicznych. Rónica dotyczy wycznie terminu wpaty zaliczki: do 20. dnia kadego
miesica nastpujcego po kwartale, za który wpacana jest zaliczka. Zaliczk
za ostatni kwarta roku naley wpaci w terminie do 20 stycznia, przy czym jeeli
podatnik przed tym dniem zoy zeznanie roczne i wpaci kwot podatku wyni-
kajcego z zeznania, to zaliczki za ten ostatni kwarta ju nie trzeba opaca. W za-
kresie terminów wpat zaliczek kwartalnych od 2012 r. nastpiy zmiany analo-
giczne jak w przypadku zaliczek miesicznych (brak „podwójnej zaliczki”).
Niewtpliw zalet stosowania formy kwartalnej opacania zaliczek jest znaczne
wyduenie terminu na ich opacanie. Taka forma polecana jest w szczególnoci
tym podatnikom, którzy stosuj wobec swoich odbiorców bardzo dugie terminy
patnoci. Taka forma ma jednoczenie pewn wad: dziaa tu efekt psychologiczny,
P o d a t e k d o c h o d o w y
225
polegajcy na wraeniu przedsibiorcy, e paci wiksze podatki; wiele osób woli paci
co miesic mniejsz kwot ni du raz na kwarta.
Wane: opacanie zaliczek w formie kwartalnej nie przesuwa terminów mie-
sicznych na umieszczanie zapisów w ksidze podatkowej!
Zaliczki uproszczone
Instytucja zaliczek uproszczonych ustalona jest w art. 44 ust. 6b ustawy o p.d.o.f.
Uproszczenie polega na tym, e podatnik, zamiast oblicza zaliczki co miesic,
opaca zaliczk w staej wysokoci, wynoszcej 1/12 kwoty podatku obliczonego
od dochodu:
1.
wykazanego w zeznaniu rocznym zoonym w roku podatkowym poprzedza-
jcym dany rok podatkowy,
albo
2.
wykazanego w zeznaniu rocznym zoonym w roku podatkowym poprzedza-
jcym dany rok podatkowy o dwa lata — jeeli w zeznaniu, o którym mo-
wa w pkt 1, podatnicy nie wykazali wcale dochodu z dziaalnoci lub by
to dochód w wysokoci niepowodujcej obowizku zapaty podatku.
Jeeli w obu tych zeznaniach rocznych podatnik nie wykaza dochodu lub wyka-
za dochód z dziaalnoci w wysokoci niepowodujcej obowizku zapaty podatku,
nie moe skorzysta z moliwoci opacania zaliczek w uproszczonej formie. Pod-
sumowujc, podatnik moe na rok 2013 zdecydowa si na opacanie zaliczek
uproszczonych:
x
wedug dochodu z zeznania podatkowego za rok 2011, jeeli z tego ze-
znania wynika kwota podatku;
lub
x
wedug dochodu z zeznania podatkowego za rok 2010, jeeli w zeznaniu za
2011 nie wykazano podatku nalenego, a podatek ten by wykazany w zezna-
niu za rok 2010 – wedug dochodu z zeznania podatkowego za rok 2010.
Aby opaca zaliczki uproszczone, podatnik ma obowizek zawiadomi urzd
skarbowy w terminie do 20 lutego danego roku podatkowego. Form uproszczon
stosuje si przez cay rok podatkowy, a zoone zawiadomienie dotyczy równie lat
nastpnych. W tym samym terminie podatnik moe zawiadomi urzd skarbowy
o rezygnacji z uproszczonej formy wpacania zaliczek. Z uproszczonych zaliczek nie
mog skorzysta podatnicy, którzy rozpoczli dziaalno w roku podatkowym
albo w roku poprzedzajcym rok podatkowy; w ich przypadku nie ma przecie
zeznania rocznego, na podstawie którego mona by ustali wysoko uproszczonej
zaliczki.
Zalet opacania zaliczek w formie uproszczonej jest stao kwot wpacanych
zaliczek: podatnik z góry wie, jakie kwoty zaliczek bdzie opaca, od 20 lutego a
do 20 stycznia nastpnego roku. Forma taka moe okaza si równie korzystna
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
226
poprzez przesunicie terminu opacenia podatku, w sytuacji gdy podatnik osiga
w danym roku znacznie wyszy dochód ni w latach poprzednich. Nie poleca si
zaliczek uproszczonych tym podatnikom, którzy przewiduj, e ich dochody w da-
nym roku nie przekrocz dochodu osignitego w roku, wedug którego obliczane s
uproszczone zaliczki.
Zwolnienie z zaliczek: kredyt podatkowy
Preferencja kredytu podatkowego jest ustanowiona w art. 44 ust. 7a i dalszych
ustawy o p.d.o.f. Na czym polega „kredyt podatkowy”, czyli caoroczne zwolnienie
z opacania zaliczek na podatek dochodowy?
x
Kredyt podatkowy to zwolnienie z obowizku pacenia zaliczek wycznie
w jednym roku podatkowym.
x
Z kredytu podatkowego w roku przykadowo 2013 moe skorzysta podatnik,
który rozpocz dziaalno w poprzednim roku, a dziaalno ta trwaa co
najmniej 10 miesicy (czyli rozpocz dziaalno w okresie 1 stycznia –
1 marca 2012 r.). Jeeli podatnik nie spenia tego warunku, poniewa rozpo-
cz dziaalno póniej (pomidzy 2 marca a 31 grudnia 2012 r.), bdzie
móg skorzysta z kredytu podatkowego w roku 2014.
x
Z kredytu podatkowego moe skorzysta podatnik, który w okresie trzech
lat, liczc od koca roku poprzedzajcego rok rozpoczcia dziaalnoci,
nie prowadzi jej samodzielnie lub jako wspólnik spóki osobowej, a take
dziaalnoci takiej nie prowadzi maonek tej osoby, o ile midzy ma-
onkami istniaa w tym czasie wspólno majtkowa.
x
Z kredytu podatkowego moe skorzysta wycznie podatnik, który w roku
poprzedzajcym rok korzystania z tego zwolnienia osign przychód z dzia-
alnoci gospodarczej redniomiesicznie w wysokoci stanowicej rów-
nowarto w zotych kwoty co najmniej 1000 euro, przeliczonej wedug
redniego kursu NBP z ostatniego dnia roku poprzedzajcego rok rozpo-
czcia tej dziaalnoci.
x
Z kredytu podatkowego np. w 2013 r. moe skorzysta wycznie ten may
podatnik, który legitymuje si statusem maego podatnika od dnia rozpoczcia
dziaalnoci do dnia 1 stycznia 2013 r.
x
Z kredytu podatkowego np. w 2013 r. moe skorzysta wycznie podatnik,
który w roku 2012 zatrudnia w kadym miesicu co najmniej 5 osób na
podstawie umowy o prac, w przeliczeniu na pene etaty.
x
Z kredytu podatkowego nie moe skorzysta podatnik, który w dziaalnoci
wykorzystuje skadniki majtku o znacznej wartoci (co najmniej 10 000 euro),
udostpnione nieodpatnie przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej
w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, a te skadniki
majtku byy wczeniej wykorzystywane w dziaalnoci gospodarczej pro-
P o d a t e k d o c h o d o w y
227
wadzonej przez te osoby i stanowi ich wasno. Krg osób zaliczanych
do I i II grupy podatkowej opisany jest w podrozdziale „Rozliczanie przy-
chodów”, natomiast zasady przeliczania na zotówki „majtku o znacznej
wartoci” okrelone jest w art. 44 ust. 7d ustawy o p.d.o.f.
x
Z kredytu podatkowego moe skorzysta wycznie podatnik, który zoy
do urzdu skarbowego owiadczenie o korzystaniu z tego zwolnienia, w termi-
nie do dnia 31 stycznia roku podatkowego, w którym podatnik bdzie ko-
rzysta z tego zwolnienia (czyli w przypadku korzystania ze zwolnienia
w roku 2013, naley zoy owiadczenie do 31 stycznia 2013 r.).
x
Z kredytu podatkowego np. w roku 2013 moe skorzysta wycznie podat-
nik, który w roku 2013 jest opodatkowany na zasadach ogólnych, tj. wedug
skali podatkowej.
x
Wszystkie te warunki musz by spenione cznie.
Kredyt podatkowy np. na rok 2013 polega na tym, e za kolejne miesice podat-
nik nie opaca zaliczek na podatek, jak równie nie opaca podatku z zeznania
rocznego, skadanego za rok 2013. Kady kredyt trzeba jednak kiedy spaci: po-
datnik bdzie wykazywa w zeznaniach podatkowych, skadanych za kolejnych
pi lat (2014 – 2018), po 20% kwoty dochodu z dziaalnoci osignitego w roku
2013. W tych kolejnych latach podatnik moe by opodatkowany na zasadach
ogólnych lub podatkiem liniowym. Art. 44 ust. 7g przewiduje list szczególnych
przypadków, których wystpienie powoduje utrat kredytu podatkowego, a art. 44
ust. 7i okrela procedur postpowania i poboru podatku w przypadku tej utraty.
Poniewa okrelenie „kredyt” kojarzy si z opacaniem odsetek i prowizji, warto
nadmieni, e kredyt podatkowy nie jest oprocentowany i nie wie si z ponosze-
niem adnych dodatkowych opat.
Wane: kredyt podatkowy jest pomoc de minimis.
Zwolnienie z zaliczek: zawieszenie dziaalnoci
Równie podatnik, który zawiesi, zgodnie z przepisami, dziaalno gospodarcz,
jest zwolniony z obowizku wpacania zaliczek. Mówi o tym przepis ustawy o p.d.o.f.:
Art. 44.10. Podatnik, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, który na podstawie przepi-
sów o swobodzie dziaalnoci gospodarczej zawiesi wykonywanie dziaalnoci
gospodarczej, jest zwolniony, w zakresie tej dziaalnoci, z obowizków wynika-
jcych z ust. 1 pkt 1, ust. 3, 3f, 3g, 6 i 6b (obowizki wpacania zaliczek: mie-
sicznych, kwartalnych, uproszczonych) za okres objty zawieszeniem.
Obliczanie zaliczek: analiza przypadku
Przykad: podatnik prowadzi ksig podatkow. Skadki na ubezpieczenia spo-
eczne ujmuje w kosztach dziaalnoci jako „pozostae wydatki”, a skadk na
ubezpieczenie zdrowotne paci co miesic w kwocie 254,55 z. Podatnik
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
228
rozlicza w roku biecym poow straty z roku 2010. Warto spisu z natury na
dzie 1 stycznia 2012 r. wynosi 0 z. W styczniu podatnik nie wykazuje w obli-
czeniu zaliczki ani skadki zdrowotnej, ani penej kwoty poowy straty z 2010 r.,
ani kwoty zmniejszajcej podatek, poniewa nie osign wystarczajcego do-
chodu. Porównanie obu metod wyranie pokazuje, e podatnik rozliczajcy si
podatkiem liniowym, bdzie opaca wysze zaliczki ni podatnik rozliczajcy si
skal, dopóki nie przekroczy progu podatkowego. Kwota wynikajca ze ródrocz-
nego spisu z natury bdzie korygowa koszty do czasu kolejnego spisu. Zaokrgle-
nie do penych zotych (metod matematyczn) nastpuje w dwóch miejscach:
1. podstawa opodatkowania,
2. ostateczna kwota zaliczki.
Tabela 3.2. Obliczenie zaliczki na PIT wg skali
Obliczenie zaliczki
na PIT wg skali
Stycze
Luty
Marzec
Kwiecie
Przychody w pkpir
narastajco
9600,00
37 000,00
68 525,00
135 125,00
Koszty w pkpir
narastajco
– 8772,35
– 27 998,30
– 31 252,25
– 33 000,33
Dochód w pkpir
narastajco
827,65
9001,70
37 272,75
102 124,67
Spis z natury na
koniec kwartau
999,99
999,99
Minus 50% straty
z roku 2010
– 827,65
– 2045,00
– 2045,00
– 2045,00
Podstawa
opodatkowania
0,00
6957,00
36 228,00
101 080,00
Podatek wg skali
0,00
1252,26
6521,04
20 149,95
Kwota zmniejszajca
podatek
– 556,02
– 556,02
Podatek naliczony
0,00
696,24
5965,02
20 149,95
Skadki zdrowotne
do odliczenia
– 438,38
– 657,57
– 876,76
Podatek pomniejszony
o zdrowotne
0,00
257,86
5307,45
19 273,19
Zaliczki PIT — wpaty
wasne
0,00
0,00
– 258,00
– 5307,00
DO ZAPATY
ZALICZKA NA PIT
0,00
258,00
5049,00
13 966,00
P o d a t e k d o c h o d o w y
229
Tabela 3.3. Obliczenie zaliczki na PIT liniowy
Obliczenie zaliczki
na PIT liniowy
Stycze
Luty
Marzec
Kwiecie
Przychody w pkpir
narastajco
9600,00
37 000,00
68 525,00
135 125,00
Koszty w pkpir
narastajco
– 8772,35
– 27 998,30
– 31 252,25
– 33 000,33
Dochód w pkpir
narastajco
827,65
9001,70
37 272,75
102 124,67
Spis z natury
na koniec kwartau
999,99
999,99
Minus 50% straty
z roku 2010
– 827,65
– 2045,00
– 2045,00
– 2045,00
Podstawa
opodatkowania
0,00
6957,00
36 228,00
101 080,00
Podatek liniowy 19%
0,00
1 321,83
6 883,32
19 205,20
Kwota zmniejszajca
podatek
Podatek naliczony
0,00
1 321,83
6 883,32
19 205,20
Skadki zdrowotne
do odliczenia
0,00
– 438,38
– 657,57
– 876,76
Podatek pomniejszony
o zdrowotne
0,00
883,45
6225,75
18 328,44
Zaliczki PIT — wpaty
wasne
0,00
0,00
– 883,00
– 6226,00
DO ZAPATY
ZALICZKA NA PIT
0,00
883,00
5343,00
12 102,00
Spis z natury
Terminy na spis z natury
Spis z natury jest specyficzn form korygowania kosztów o warto niesprzedanych
zapasów, stosowan wycznie przez podatników prowadzcych podatkow ksig
przychodów i rozchodów. Std wszelkie zasady sporzdzania spisu wynikaj z rozpo-
rzdzenia o pkpir. Podatnik powinien w pierwszej kolejnoci pamita o terminach
dokonywania spisu, zgodnie z wytycznymi § 27 i 28 tego rozporzdzenia:
§ 27.1. Podatnicy s obowizani do sporzdzenia i wpisania do ksigi spisu z na-
tury towarów handlowych, materiaów (surowców) podstawowych i pomocni-
czych, pówyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów,
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
230
zwanego dalej „spisem z natury”, na dzie 1 stycznia, na koniec kadego roku
podatkowego, na dzie rozpoczcia dziaalnoci w cigu roku podatkowego,
a take w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziaów wspólników
lub likwidacji dziaalnoci.
2. Spis z natury podlega wpisaniu do ksigi take wówczas, gdy osoby prowadzce
dziaalno gospodarcz sporzdzaj go za okresy miesiczne oraz gdy na
podstawie odrbnych przepisów jego sporzdzenie zarzdzi naczelnik
urzdu skarbowego.
§ 28.4. O zamiarze sporzdzenia spisu z natury w innym terminie ni na dzie
1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzie rozpoczcia dziaalnoci gospodarczej po-
datnicy s obowizani zawiadomi w formie pisemnej waciwego naczelnika
urzdu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed dat sporzdzenia
tego spisu.
Przedsibiorcy rozpoczynajcy dziaalno dokonuj spisu na dzie rozpoczcia
dziaalnoci. A przedsibiorcy, prowadzcy ju dziaalno, spis z natury sporz-
dzaj zasadniczo raz w roku: spis dokonany na koniec kadego roku podatkowego
jest jednoczenie spisem na dzie 1 stycznia nastpnego roku. Ksiga podatkowa za
kady rok jest otwierana i koczona (przed podsumowaniem do obliczenia dochodu)
spisem z natury.
Spis z natury moe by sporzdzany czciej. Spis z natury moe by zarzdzony
przez organ skarbowy, a niektórzy podatnicy decyduj si na sporzdzanie spisu co
miesic, na zakoczenie miesica, lub co kwarta, na ostatni dzie kwartau. Warto
rozway wdroenie takiej procedury, gdy podatnik ma szybko rotujce zapasy, chce
na bieco kontrolowa poziom zapasów i ich ubytków, a take gdy podatnik chce
na bieco weryfikowa odpowiedzialno materialn pracowników. Podatnik moe
te zdecydowa si na jednorazowe wykonanie spisu w cigu roku, np. na dzie
30 padziernika; bdzie to korzystne, w przypadku gdy podatnik upynni wcze-
niejszy wysoki stan zapasów, a spis z natury pozwoli mu „uwolni” koszty zamro-
one w remanencie pocztkowym. Zdarzaj si równie inne okolicznoci spo-
rzdzania spisu z natury, takie jak np. wynikajce z koniecznoci oszacowania strat
powstaych w wyniku kradziey z wamaniem czy klsk ywioowych.
Zasady sporzdzania spisu
Przepisy rozporzdzenia o pkpir szczegóowo reguluj, jak powinien by sporzdzony
i wpisany do ksigi spis z natury.
§ 28.1. Spis z natury powinien by sporzdzony w sposób staranny i trway oraz
zakoczony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczcych w spisie.
2. Spis z natury powinien zawiera co najmniej nastpujce dane: imi i nazwi-
sko waciciela zakadu (nazw firmy), dat sporzdzenia spisu, numer kolejny
pozycji arkusza spisu z natury, szczegóowe okrelenie towaru i innych
skadników wymienionych w § 27, jednostk miary, ilo stwierdzon
P o d a t e k d o c h o d o w y
231
w czasie spisu, cen w zotych i groszach za jednostk miary, warto wyni-
kajc z przemnoenia iloci towaru przez jego cen jednostkow, czn
warto spisu z natury oraz klauzul „Spis zakoczono na pozycji...”, podpisy
osób sporzdzajcych spis oraz podpis waciciela zakadu (wspólników).
§ 29.5. Spis z natury musi by wpisany do ksigi wedug poszczególnych ro-
dzajów jego skadników lub w jednej pozycji (sumie), jeeli na podstawie spisu
zostao sporzdzone odrbne, szczegóowe zestawienie poszczególnych jego
skadników. Zestawienie przechowuje si cznie z ksig.
Szczególne zasady sporzdzania spisu obowizuj przy niektórych rodzajach
dziaalnoci gospodarczej, tzn. przy prowadzeniu:
x
Ksigar i antykwariatów ksigarskich — spisem z natury mona obejmowa
jedn pozycj wydawnictwa o tej samej cenie, bez wzgldu na nazw i na-
zwisko autora, z podziaem na ksiki, broszury, albumy i inne.
x
Dziaalnoci kantorowej — spisem z natury naley obj niesprzedane
wartoci dewizowe.
x
Dziaalnoci polegajcej na udzielaniu poyczek pod zastaw — spisem z natury
naley obj rzeczy zastawione pod udzielone poyczki.
x
Dziaów specjalnych produkcji rolnej — spisem z natury naley obj niezuy-
te w toku produkcji materiay i surowce oraz ilo zwierzt wedug gatunków
z podziaem na grupy.
Spis z natury nie obowizuje wycznie producentów czy firm handlowych: do-
tyczy wszystkich podatników „na ksice”. Nawet jeeli podatnik nie zakupuje
adnych towarów i materiaów albo na koniec roku nie ma adnych zapasów ujmo-
wanych w spisie, nie wolno odstpi od obowizku dokonania spisu. W przypadku
takiego „zerowego” spisu z natury, naley sporzdzi go wedug zasad opisanych
powyej, a do ksigi wpisa kwot spisu 0 z.
Skadniki majtku objte spisem
Zgodnie z § 27 w uzupenieniu o definicje z § 3 rozporzdzenia w spisie z natury
ujmuje si nastpujce skadniki majtku:
1.
Towary handlowe, czyli wyroby przeznaczone do sprzeday w stanie nie-
przerobionym.
2.
Materiay (surowce) podstawowe, czyli materiay, które w procesie produkcji
lub przy wiadczeniu usug staj si gówn substancj gotowego wyrobu; do
materiaów podstawowych zalicza si równie materiay stanowice cz
skadow wyrobu lub cile z wyrobem zczone.
3.
Materiay pomocnicze, czyli materiay niebdce materiaami podstawo-
wymi, które s zuywane w zwizku z dziaalnoci gospodarcz i bezpo-
rednio oddaj wyrobowi swoje waciwoci.
P
O D A T K O W A K S I G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C
232
4.
Pówyroby (pófabrykaty), czyli niegotowe jeszcze produkty wasnej pro-
dukcji.
5.
Produkcja w toku, czyli produkcja niezakoczona, a take wykonywane roboty,
usugi przed ich ukoczeniem.
6.
Wyroby gotowe, czyli wyroby wasnej produkcji, których proces przerobu zosta
cakowicie zakoczony, wykonane usugi, prace naukowo-badawcze, prace
projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakoczone roboty, w tym take
budowlane (jeszcze nie sprzedane).
7.
Braki, czyli nieodpowiadajce wymaganiom technicznym wyroby wasnej
produkcji, cakowicie wykoczone bd te doprowadzone do okrelonej fazy
produkcji; brakami s równie towary handlowe, które na skutek uszko-
dzenia lub zniszczenia w czasie transportu bd magazynowania utraciy
czciowo sw pierwotn warto.
8.
Odpady, czyli materiay, które na skutek procesów technologicznych lub na
skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciy cakowicie sw pierwotn war-
to uytkow.
§ 28.3. Spis z natury powinien obejmowa równie towary stanowice wasno
podatnika, znajdujce si w dniu sporzdzenia spisu poza zakadem podatnika,
a take towary obce znajdujce si w zakadzie podatnika. Towary obce nie
podlegaj wycenie; wystarczajce jest ilociowe ich ujcie w spisie towarów
z podaniem, czyj stanowi wasno.
Przepisy rozporzdzenia nakazuj obj spisem z natury wszystkie materiay
i towary, które na dzie spisu s wasnoci podatnika. Przepisy te nie pozwalaj
na pominicie w spisie tych materiaów i towarów, których warto zostaa wykre-
lona z ksigi z powodu braku patnoci, czyli na podstawie nowego art. 24d ustawy
o p.d.o.f.
Metody wyceny w spisie
Wycena skadników majtku wykazywanego w spisie z natury jest dokonywana
wedug cile okrelonych zasad § 29 rozporzdzenia o pkpir:
x
Materiay i towary handlowe — wedug cen zakupu lub nabycia albo wedug
cen rynkowych z dnia sporzdzenia spisu, jeeli s one nisze od cen zakupu
lub nabycia.
x
Przy wycenie towarów w kwocie niszej od ceny zakupu lub nabycia albo od
kosztów wytworzenia, w szczególnoci z powodu uszkodzenia, wyjcia z mody,
naley przy poszczególnych pozycjach uwidoczni równie jednostkow
cen zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.
x
Pówyroby (pófabrykaty), wyroby gotowy i braki wasnej produkcji — wedug
kosztów wytworzenia.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Podatkowa ksiega przychodow i rozchodow bez tajemnic
Podatkowa ksiega przychodow i rozchodow bez tajemnic
biznes i ekonomia podatkowa ksiega przychodow i rozchodow bez tajemnic anna witkowska dziadosz ebook
podatkowa księga przychodów i rozchodów (19 stron) VVDJDRJ3Z4KS3XQJJ5VRP33ONNX3HK4Z44ZE6VQ
Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów (KPiR)
3,Podatkowa Ksiega Przychodow i Rozchodow PKPiR,630
Podatkowa księga przychodów i rozchodów, Ekonomia, Studia, II rok, Systemy podatkowe
podatkowa ksiega przychodow i rozchodow, podatki
podatkowa ksiega przychodow i rozchodow
Podatkowa księga przychodów i rozchodów
02 podatkowa księga przychodów i rozchodów
Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów w praktyce
Podatkowa księga przychodów i rozchodów
podatkowa ksiega przychodow i rozchodow
Zamknięcie roku podatkowego księga przychodów i rozchodów ebook
więcej podobnych podstron