K o n flikty g ra n ic z n e

R o la m o c a rs tw

U z a le ż n ie n ie e n e rg e tyc z n e

Z a g ro ż e n ia z e w n ę trz n e

K o n flik ty e tn ic z n e

T e ro rryz m

Z a g ro ż e n ia e k o lo g ic z n e i n a tu ra ln e

P rz e s tę p c z o ś ć z o rg a n iz o w a n a

Z a g ro ż e n ia w e w n ę trz n e

Ź ró d ła z a g ro ż e ń w re g io n ie ś ro d k o w o a z ja tyc k im

Konflikty graniczne
Rola mocarstw
Uzależnienia
energetyczne

Konflikt spowodowany wytoczeniem granic rzeki
Amu-daria przez Uzbekistan i Turkmenistan;

Konflikt spowodowany wytoczeniem granic Morza
Kaspijskiego przez Kazachstan, Azerbejdżan, Iran.

Region Azji Środkowej zajmuje ważne miejsce w polityce zagranicznej
zarówno Chin jak i Rosji. Zasoby gazu ziemnego i ropy naftowej, Azja
Centralna znajdują się na pierwszych miejscach list światowych.

Stąd walka o wpływy z zasobów naturalnych toczy się między Unią
Europejską, Rosją oraz Chinami. To właśnie Chiny, posiadając największy
potencjał militarny, mają szansę na wygranie tej walki.

Wszystko będzie zależało od relacji Chin z Turkmenistanem, Kazachstanem i
Uzbekistanem. Relacje te mogą również wpłynąć na stosunki Rosji z
państwami Azji Środkowej. Dla Rosji utrata wpływów w regionie nie byłaby
korzystna, zwłaszcza w świetle sieci tranzytowych.

Rosji natomiast chodzi o zatrzymanie swoich wpływów w regionie, traktując
go jako strefę swoich żywotnych wpływów. Federacja Rosyjska nie daje
przyzwolenia na jakiekolwiek próby dywersyfikacji dostaw energii, a
zwłaszcza projekty przesyłowe krajów środkowo-azjatyckich omijające
rosyjskie terytorium.

Rosja widząc taki stan rzeczy, w pewien sposób stara się dążyć do
odgrywania znaczącej roli w Azji Środkowej.

Nieunikniona obecność Rosji w regionie powoduje, że wywiera ona naciski
na inne państwa. Z racji tradycji historycznych oraz położenia
geograficznego Federacja Rosyjska odnosi się do obszaru Azji Środkowej
jako swojej wyłącznej strefy wpływów.

Azjatyckie terytorium jest miejscem walki o
wpływy w sferze nośników energii i ich eksportu.

Nie bez powodu rosyjski koncern naftowy
Gazprom podpisał kilka lat temu kontrakty o
współpracy min.: z Kazachstanem, Kirgistanem
czy Tadżykistanem po to, by zyskać dostęp do
ogromnych złóż taniego gazu z Azji Środkowej.

A państwa te niejako zmuszone były do podpisania
takich umów, by cokolwiek zarobić ze swojego
eksportu.

Trudności w relacjach między Uzbekistanem i
Kirgistanem potęguje konflikt etniczny.

W trzech zachodnich obwodach Kirgistanu,
graniczących z Uzbekistanem, mieszka silna i
wciąż powiększająca się mniejszość uzbecka - w
niektórych rejonach liczy ona nawet około 90 %
ludności (ogółem w Kirgistanie mniejszość uzbecka
liczy około 800 tysięcy osób na około 5 mln 350
tys. obywateli).

Zasadniczy problem polega na tym, że praktycznie
nie jest ona reprezentowana w kirgiskich władzach
przedstawicielskich na szczeblu obwodu.

- 17.05.2011 zamach w Kazachstanie, samobójca
wysadził się w powietrze przed gmachem
lokalnego Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego;

- Islamski Ruch Uzbekistanu - głównym celem jest
utworzenie państwa muzułmańskiego( dąży do
osiągnięcia swoich celów głównie metodami
terrorystycznymi).

- Susze;

- Powodzie;

-Trzęsienia ziemi na południu Kazachstanu;

-Zanik Morza Kaspijskiego spowodowany
zanieczyszczeniami (ścieki, pestycydy, nawóz);

- Burze piaskowe;

- Zanieczyszczenie gleby spowodowane
nadużywaniem środków chemicznych.

Handel ludźmi:

Uzbekistan

Ofiarami handlu ludźmi są głównie kobiety i dzieci,
które są transportowane do Kazachstanu, Rosji,
Bliskiego Wschodu i Azji w celu wykorzystania
seksualnego.

Mężczyźni głównie transportowani są do
Kazachstanu i Rosji w celu pracy przymusowej w
przemyśle rolniczym i budowniczym

Tadżykistan

Kobiety i dzieci transportowane są do Kirgistanu,
Rosji, Turcji, Zjednoczonych Emiratów arabskich w
celu wykorzystania seksualnego.

Handel Narkotykami:

Uzbekistan jest krajem tranzytowym dla
narkotyków afgańskich transportowanych do Rosji
i w mniejszym stopniu do Europy Zachodniej.
Nielegalnie uprawiana jest marihuana i opium.

Turkmenistan jest punktem tranzytowym
chemikaliów służących do produkcji heroiny w
Afganistanie.

Tadżykistan przejmuje około 80% wszystkich
narkotyków przechwyconych w Azji środkowej.

Kirgistan jest punktem tranzytowym dla
narkotyków z południowo-zachodniej Azji do Rosji.

Ahmed Rashid, Dżihad. Narodziny wojującego
islamu w Azji Śodkowej, tł. A. i M. Fajkowscy,
Warszawa 2003

Artykuł Cisłowska Paulina, Rywalizacja Chin i Rosji
o surowce w Azji Środkowej, 2010

Jastrząbski Maciej, Kazachstan - terroryzm –
zamach,
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR), Moskwa
17.05.2011

Raczkowski Konrad, Narkotyki. Organizacja
przestępczości i system przeciwdziałania,
Warszawa 2009

www.cia.gov

www.stosunki.pl