Podstawowe definicje

zaburzenia psychiczne, zachowania

spowodowane przyjmowaniem substancji

psychoaktywnych

podział wg ICD 10

Dr med.Karina Chmielewska

Podział substancji

psychoaktywnych wg ICD

10

• Alkohol
• Opiaty
• Kanabinole
• Leki uspokajające...
• Kokaina
• Inne s. stymulujące
• Halucynogeny
• Tytoń
• Lotne rozpuszczalniki
• Kilka sub. lub inne

Ostre zatrucie

• Przemijający stan spowodowany

przyjęciem substancji
psychoaktywnej powodujący
zaburzenia świadomości,
procesów poznawczych,
spostrzegania, afektu, zachowania
lub innych reakcji
psychofizjologicznych

Używanie szkodliwe

• Sposób przyjmowania substancji

psychoaktywnej powodujący szkody

zdrowotne (somatyczne, psychiczne)

• Terminowi używanie szkodliwe w kwalifikacji

DSM IV odpowiada termin nadużywanie

• Zachowania aspołeczne np.. Pobicie kogoś

pod wpływem substancji psychoaktywnych

nie zawsze upoważnia do rozpoznania

używania szkodliwego

• Używanie szkodliwe nie jest precyzyjnym

określeniem

Uzależnienie

• Uzależnienie jest to kompleks

zjawisk fizjologicznych,
behawioralnych i poznawczych,
wśród których zachowania związane
z przyjmowaniem substancji
psychoaktywnych uzyskują wyraźną
przewagę nad innymi, które były
charakterystyczne dla danej osoby

Co najmniej 3 objawy z

poniższych

• Pragnienie, przymus, myśli natrętne
• Utrata kontroli nad przyjmowaniem (ilość,

częstość)

• Fizjologiczne objawy z. abstynencyjnego
• Tolerancja
• Zmiana stylu życia (ubóstwo wzorców

przyjmowania sub. psych., zaniechanie

zachowań nie związanych z narkotykami)

• Ewidentnie szkodliwe następstwa i skutki

• Zjawisko tolerancji jest szczególnie

„ obecne” w okresie odstawienia
substancji psychoaktywnych.
Tolerancja i zespół abstynencyjny
są wyrazem neuroadaptacji
dawniej nazywanym uzależnieniem
fizycznym

Tolerancja

• Tolerancja jest to zjawisko polegające na

zmniejszaniu się wrażliwości organizmu,

coraz słabszej odpowiedzi na przyjmowane

kolejne dawki substancji psychoaktywnej

• Efektem tolerancji jest przyjmowanie coraz

większych dawek substancji

psychoaktywnej aby uzyskać oczekiwany

efekt działania narkotyku np. nasenne

działanie diazepamu 5 mg zanika po 5-6

tygodniach. Konieczne jest zwiększenia

dawki leku do 10 mg

•

Czas rozwoju tolerancji jest cechą charakterystyczną

danej substancji psychoaktywnej oraz zależy od

właściwości osobniczych. U osób uzalżnionych, po

okresie abstynencji i ponownym powrocie do

przyjmowania narkotyku tolerancja rozwija się

znacznie szybciej niż miało to miejsce w

początkowym okresie rozwoju uzależnienia

•

Tolerancja w stosunku do jednej substancji

psychoaktynej np. alkoholu może powodować

tolerancję w stosunku do innej np. diazepamu

(tolerancja krzyżowa)

•

Mechanizmy powstawania tolerancji i zespołu

abstynencyjnego nie są do końca poznane

• Rozwój tolerancji zazwyczaj nie jest równomierny

w zakresie działania substancji psychoaktywnej.
Zjawisko tolerancji jest odwracalne co następuje
po odstawieniu substancji psychoaktywnej
(wystąpienie zespołu abstynencyjnego). Często
zapomina się o tzw. spadku tolerancji. Pacjenci
którzy przebyli leczenie detoksykacyjne i
powracają do używania substancji
psychoaktywnych w dawkach sprzed okresu
detoksykacji ulegają zatruciu (przedawkowania)

Zespół abstynencyjny

• Jest „odwrotnym” zjawiskiem do tolerancji
• Jest to grupa objawów o różnym,

zmiennym nasileniu występująca po
zmniejszeniu dobowej dawki narkotyku lub
jego odstawieniu

• Obraz kliniczny (objawy

psychopatologiczne, somatyczne,
przebieg, nasilenie) jest charakterystyczny
dla danej substancji psychoaktywnej

• Zespół abstynencyjny powstały z

powodu odstawienia dwóch lub kilku
substancji psychoaktywnych ma
niespecyficzny przebieg kliniczny

• Przebieg zespołu abstynencyjnego

może być powikłany np.
majaczeniem lub stanem
padaczkowym

• Zespół abstynencyjny powstały z

powodu odstawienia dwóch lub kilku
substancji psychoaktywnych ma
niespecyficzny przebieg kliniczny

• Przebieg zespołu abstynencyjnego

może być powikłany np.
majaczeniem lub stanem
padaczkowym

• Objawy abstynencyjne mogą

występować w określonych
warunkach (przez wyuczone bodźce
warunkowe) nawet bez przyjmowania
substancji psychoaktywnej w okresie
poprzedzającym bezpośrednio
wystąpienie zespołu (przez kilka
tygodni czy miesięcy)

Zaburzenia psychotyczne

spowodowane przyjmowaniem substancji

psychoaktywnych

• Zaburzenia które występują pod wpływem

działania substancji psychoaktywnej

• Zaburzenia te powinny ustąpić do 6

miesięcy od przyjęcia substancji
psychoaktywnej

• Różnorodny obraz psychopatologiczny jest

wynikiem charakterystyki danego leku i
cech osobowości przyjmującego, wielkości
dawki, okresu przyjmowania

Zaburzenia psychotyczne

F 1x.5

• F1x.50 podobne do schizofrenii
• F1x.51 głównie urojeniowe
• F1x.52 ……… omamowe
• F1x.53 ……… wielopostaciowe
• F1x.54 ……….z objawami depresji
• F1x.55……………………

maniakalnymi

Zespół amnestyczny F1x.6

• Najczęściej w przebiegu uzależnienia od

alkoholu, leków uspokajających,
rozpuszczalników lotnych

• Dominują zaburzenia pamięci świeżej

(często konfabulacje), często są
zaburzenia pamięci dawnej, pamięć
natychmiastowan jest zachowana

• F1x.6 powinien spełniać kryteria

zespołu organicznego oun

Zaburzenia psychotyczne

rezydualne i późno ujawniające się

F1x.7

• Powracanie przebytych doznań

oraz przy uwarunkowaniach organicznych

• Zaburzenia osobowości i zachowania
• ……………afektywne
• Otępienie
• Inne przewlekłe zaburzenia procesów

poznawczych

• Zaburzenia psychotyczne o późnym

początku