Polska wieś w malarstwie i literaturze

Młodej Polski. Omów temat na

dowolnie wybranych przykładach.

Młoda Polska (1891 – 1918)

:

- symbolizm,

- naturalizm.

Wieś

:

społeczność lokalna zamieszkująca

dany teren, posiadająca własną kulturę

i obyczaje, trudniąca się przede

wszystkim rolnictwem.

„Wesele” Stanisława

Żeromskiego:

- zderzenie dwóch światów – inteligencji i chłopów;
- Gospodarz jako spoiwo łącząca obie warstwy
społeczne;
- całkowity brak porozumienia między chłopami a
inteligencją;

- inteligencja lekceważy chłopów;

- chłopi ukazani jako siła narodu;

- chłopi jako pijacy, awanturnicy i zazdrośnicy;

- symbolizm.

„Wesele” Stanisława

Żeromskiego:

- zderzenie dwóch światów – inteligencji i chłopów;
- Gospodarz jako spoiwo łącząca obie warstwy
społeczne;
- całkowity brak porozumienia między chłopami a
inteligencją;

- inteligencja lekceważy chłopów;

- chłopi ukazani jako siła narodu;

- chłopi jako pijacy, awanturnicy i zazdrośnicy;

- symbolizm.

„Chłopi” Stanisława Reymonta:

- codzienne życie mieszkańców wsi Lipce;

- ścisły związek chłopów z naturą;

- niski stopień edukacji i inteligencji;

- ukazanie hierarchii społecznej wsi:

najbardziej majętni gospodarze są w niej
najwyżej usytuowani;

- całkowite uzależnienie biednych chłopów od

właścicieli ziemskich;

- stan posiadania decyduje praktycznie o

wszystkim, począwszy od zajmowanego
miejsca w kościele, skończywszy na
małżeństwie;

- nieludzkie, skrajne warunki panujące we wsi;

- naturalizm.

Hierarchia społeczna w

Lipcach:

- wyznaczana przez stan posiadania;

- nadana przez Boga;

- odgórnie przypisana;

- pozycja społeczna danej jednostki niemożliwa
do zmienienia;

- trzeba się z nią pogodzić i się jej
podporządkować.

Najbiedniejsi mieszkańcy,

nieposiadający żadnej

ziemi, całkowicie

uzależnieni od warstw

wyższych

Kowal, młynarz

proboszcz

właściciele ziemscy

- wieś ukazana w nowej, kapitalistycznej rzeczywistości;

- mieszkańcy wsi jako prymitywni ludzie, nieumiejący się
porozumieć z nikim z zewnątrz;

- brak edukacji na wsi;

- brak świadomości narodowej;

- zaściankowość mieszkańców wsi;

- chłopi jako tania siła robocza wykorzystywana z
premedytacją przez kapitalistów;

- całkowite uzależnienie chłopów od wyższych warstw
społecznych;

- brak jakiejkolwiek nadziei na poprawę sytuacji na wsi;

- naturalizm.

Opowiadania Stefana

Żeromskiego:

„Zrękowiny” Włodzimierza

Tetmajera:

- ukazanie tradycyjnych wiejskich zaręczyn;

- przy zaręczynach obecnych jest wielu mieszkańców
wsi, nie tylko rodzina;

- wszyscy ubrani w tradycyjne, ludowe stroje;

- zaręczyny ważne dla wszystkich mieszkańców wsi;

- każdy mieszkaniec wsi zna się osobiście; wszyscy o
sobie wiedzą bardzo dużo.

„Babie Lato” Józefa
Chełmońskiego:

- młoda dziewczyna ubrana w tradycyjny strój;

- surowość obrazu;

- piękno i prostolinijność dziewczyny kontrastuje
z jej brudnymi stopami i niechlujnym ubiorem;

- brak jakiegokolwiek wartościowania i
oceniania;

- realizm.

Podsumowani
e:

- motyw wsi był często
poruszany w literaturze i
malarstwie Młodej Polski

- obraz wsi jest
niejednoznaczny;

- „Chłopi” i Opowiadania
Żeromskiego –
pesymistyczny obraz wsi;

- „Babie Lato” i
„Zrękowiny” – ukazane
pozytywne strony chłopów;

- wieś ma wiele
negatywnych cech, a
główną z nich jest zacofanie
cywilizacyjne;
- pozytywne cechy wsi:
prostolinijność, i
dobroduszność
mieszkańców.