Seminarium

Systemy

Wspomagania decyzji

.

Autor Tomasz Warzycha

PJWSTK grudzień 2000r.

Plan prezentacji



Struktura decyzji w organizacji



Podejmowanie decyzji



Komputerowe systemy wspomagania w zarzą
dzaniu - przegląd

•

Systemy informacyjne zarządzania - MIS

•

Systemy wspomagania decyzji - DSS

•

Systemy informacyjne kierownictwa - EIS

•

Systemy eksperckie - Expert System



Podsumowanie



Literatura

Historia

Jak ludzie rozwiązują problemy, dla których trudno zdefiniować
algorytm ? Początki SWD przypadają na lata 60.

• psychologiczne podstawy w zakresie podejmowania decyzji

• model SWD, zaangażowanie specjalistów różnych dziedzin:
zarządzanie, teoria decyzji, badania operacyjne, psychologia

• rozwój gospodarczy wymusza zapotrzebowanie na
przetwarzanie informacji gospodarczych

• rozwój technologii związanych z dostępem do sieci
komputerowych, multimediów, baz danych

Czym są SWD ?

Wolny rynek, konkurencja wymusza podejmowanie
trafnych decyzji. Analiza spływających informacji
przekracza możliwości umysłowe człowieka. SWD nie
zastępują człowieka, lecz pomagają rozwiązywać
złożone problemy decyzyjne. Cechy SWD :

• przedstawienie informacji w sposób zrozumiały
użytkownikowi

• selektywność, integracja z danymi firmy

• koncentracja na decyzjach dla kadry kierowniczej

• szybkość reakcji na postawiony problem

• interakcyjność, łatwa i szybka manipulacja danymi

• zwiększa wiedzę z zakresu zarządzania firmą
poprzez generowanie z informacji możliwych
wariantów decyzyjnych.

System informacyjno-decyzyjny



Podejmowanie decyzji jest powiązane z systemem
informacyjnym.



Informacja ma wartość i wymaga zarządzania podobnie
jak inne zasoby organizacji. Aby nie dopuścić do
destrukcyjnej lawiny informacyjnej należy wiedzieć :



Jakie informacje są potrzebne dla poszczególnych
komórek ?



Jak zbierać informacje o rynku, klientach,
konkurencji ?



Kiedy ich dostarczać ?



Które informacje są strategiczne ?.

Struktura decyzji w organizacji



Naczelne kierownictwo - styk firmy z otoczeniem,

czyli konkurencja, układy polityczne, finansowe.



Konsultanci i analitycy systemowi - informacje

zbierane ze wszystkich szczebli organizacyjnych w
firmie i z otoczenia.



Kadra kierownicza średniego i niższego szczebla -

mniejsze uprawnienia i odpowiedzialność za
podejmowane decyzje.



Kadra szeregowych pracowników biurowych -

posłuszne wykonywanie instrukcji, rutynowe i
powtarzalne

Schemat organizacji SWD

H u r t o w n i a d a n y c h

k o n c e n t r a c j a n a d a n y c h

S y s t e m y T r a n s a k c y j n e

k o n c e n t r a c j a n a d a n y c h

S y s t e m y I n f o r m o w a n i a K i e r o w n i c t w a

k o n c e n t r a c j a n a i n fo r m a c j a c h

S y s t e m y W s p o m a g a n i a D e c y z ji

k o n c e n t r a c j a n a d e c y z j a c h

Podejmowanie decyzji

• Aby urealnić przesłanki o słuszności podejmowanych
decyzji wykorzystuje się dane historyczne z hurtowni
danych, transakcyjnych baz danych lub serwisów
zewnętrznych.

• Podejmując decyzje często korzysta się z własnych
heurystyk, gdyż system nie daje jednoznacznej
odpowiedzi np. praca maklera giełdowego.

• Cele stosowania SWD :
szybka odpowiedź na trudne pytania
osiąganie przewagi nad konkurencją
automatyzacja procesów

Komputerowe systemy
wspomagania w zarządzaniu

• Systemy transakcyjne (Transaction Processing
Systems - TPS)

• Systemy nowoczesnego biura (Office Automation
Systems - OAS)

• Systemy informacyjne zarzadzania (Management
Information Systems - MIS).

• Systemy wspomagania decyzji (Decision Support
Systems - DSS).

• Systemy informacyjne kierownictwa (Executive
Information Systems - EIS).

• Systemy wspomagajace kierownictwo (Executive
Support Systems - ESS).

• Systemy eksperckie (Expert Systems)

Informatyczne systemy
zarządzania (MIS)



Informatyczne systemy zarządzania (MIS) to
efektywne gromadzenie, organizacja przepływu i
sprawnego dostępu do danych najczęściej z
wykorzystaniem dużych systemów komputerowych.



Systemy te powinny umożliwić odpowiedź na
pytanie "Co się dzieje w firmie?". Do MIS można
zaliczyć systemy: Finansowo-Księgowe, Kadry-
Place, Gospodarka Magazynowa

Systemy informacyjne dla
kierownictwa (EIS)

EIS to wykorzystanie komputerowych rozwiązań dla

stworzenia

komfortowych warunków podejmowania decyzji

strategicznych.
Cechy EIS to:



uniwersalny dostęp do wszelkich danych niezależnie od ich
źródła, formatu, protokołów sieciowych



niezależność od sprzętu, systemu, przenaszalność danych,
budowa modułowa



interfejsy pozwalające pracować osobom nie szkolonym



wysoka cena; wdrożenie systemu robionego na zamówienie

Systemy eksperckie
(Expert System)



Idea ES polega na przeniesieniu zasobów wiedzy
eksperta do komputera, który wyposażony jest w reguły
wnioskowania i język komunikacji z użytkownikiem.



Shell-ES to systemy dostępne w postaci pustych skorup,
które użytkownik wypełnia wiedzą dla konkretnej
dziedziny.



Neuro-ES wnioskuje poprzez analizę przypadków
historycznych w sieci neuronowej.

Zastosowania: medycyna - diagnoza, analiza; obronność -

identyfikacja obiektów; geologia - lokalizacja złóż.;

SWD kontra arkusz kalkulacyjny

Excel, Lotus oferują możliwości przedstawiania

danych na potrzeby analityczne. Są jednak zbyt
czasochłonne. Analityk programuje makra zamiast
planować budżet. Zasada: trzeba wiedzieć CO a nie
JAK. Dane strategiczne powinny być chronione.
Szablony nie są elastyczne i wymagają ingerencji
użytkownika. Analiza danych musi być robiona
dynamicznie, Aby dobrze określić sytuację wyjściową
dla decyzji dane muszą być spójne, co w przypadku
arkusza w dużej firmie jest trudne.

Rozwiązaniem jest SWD oparty na OLAP. Zaletą

jest, że dane zbierane są nadal przez arkusze
generowane przez SWD, oraz to że dane trzymane są
w scentralizowanej bazie. SWD poprzez swój interfejs
zapewnia obsługę danych.

Etapy budowy SWD

(InfoVIDE)



Audyt wdrożenia



Ewaluacja technologii



Test gotowości



Architektura hurtowni danych



Szybki start



Budowa SWD



Kolejne przyrosty systemu

Budowa systemów wspomagania decyzji, to
przedsięwzięcie o szczególnie wysokiej( ponad
400% ) rentowności.

Typowe zastosowania SWD

• finanse (analizy ryzyka rentowności inwestycji,
efektywności,
zarządzanie kosztami, planowanie budżetu, wykrywanie
nadużyć)

• sprzedaż i marketing (analizy rynku, zarządzanie
relacjami z klientem,
planowanie i analiza wyników sprzedaży, identyfikacja
segmentów
rynkowych i nowych rynków zbytu, rentowność klientów,
segmentacja
klientów, analizy promocji, efektywności kampanii,
produktów)

• produkcja i logistyka (optymalizacja procesów
produkcyjnych,
zarządzanie jakością, planowanie 'just-in-time')

• zarządzanie łańcuchem dostaw (wydajność i
optymalizacja dystrybucji,
planowanie popytu, kontrola stanów magazynowych)

• zarządzanie zasobami ludzkimi (planowanie i
optymalizacja czasu
pracy, planowanie i analiza płac, analiza rotacji kadr)

•bilansowane karty wyników

Przykłady systemów

• Comp - PARM- aplikacja bazująca na OLAP do
generowania predefiniowanych raportów : ryzyka
banku, dopasowanie stóp procentowych, limitów
kredytowych, przepływ gotówki, efektywność banku i
rachunki wyników.

• Oracle - Discoverer-interaktywny, łatwym w obsłudze
program do przeszukiwania baz danych, tworzenia
raportów, wykresów oraz stron internetowych.
Udostępnia użytkownikom na różnych poziomach
organizacji informacje wyszukane w relacyjnych
hurtowniach danych i w systemach przetwarzania
transakcji.

• Applix - TM1- multidimensional OLAP, wielowątkowy
serwer i aplikacje klienckie zapewniające przeglądanie
danych, tworzenie baz danych, import/export danych,
integrację z arkuszami kalkulacyjnymi, tworzenie
raportów, statystyk.

Gdzie działają SWD ?

• Thomson Polkolor - korporacyjna hurtownia danych

• PROKOM Software - ewaluacja technologii dla hurtowni
danych ZUS

• Biuro Reklamy TVP - analizy wpływów i zasobów Biura
Reklamy

• PKO - statystyka produktów bankowych w środowisku
intranetowym,
identyfikacja potrzeb informacyjno - raportowych.

• Daewoo Towarzystwo Ubezpieczeniowe - analizy polis i
szkód

• Wrigley - hurtownia danych dla definiowania
strategicznych potrzeb
informacyjnych, analiza istniejących zasobów danych.
Hurtownia
tematyczna dla działu sprzedaży.

• Coca-Cola - analiza i raportowanie sprzedaży, produkcji,
budżetowanie

• WAVIN Metalplast - analiza sprzedaży dla
usprawniania procesów
decyzyjnych

Podsumowanie



Systemy transakcyjne

zastosowanie - księgowość, magazyn, kadry
decyzje - proste, zautomatyzowane
najniższy szczebel decyzyjny - pracownicy, urzędnicy



Systemy do zarządzania

zastosowanie - sterowanie produkcją, prognoza

sprzedaży

raporty dla średniego szczebla poprawiające

efektywność

Podsumowanie (cd)



SWD

zastosowanie: prognozowanie długoterminowe, optymalizacja
wykorzystują bazy danych i hurtownie danych, dla decyzji
trudno-programowalnych opartych na badaniach
stosowane przez szczebel kierownictwa dla poprawy wydajności



Systemy Eksperckie

zastosowanie : weryfikacja koncepcji strategicznych, rozmytych
rady, wyjaśnienia eksperta w konwersacji z użytkownikiem,
opierają się na bazie wiedzy, używane dla decyzji
kompleksowych, heurystycznych. Są stosowane przez
kierownictwo dla poprawy wydajności i potwierdzenia
przekonania o trafności podejmowanej decyzji.

Bibliografia



Jan Mulawka - Systemy Ekspertowe



ComputerWorld dodatek SWD do nr
16/99



Informatyka



Strony dystrybutorów : Trax, Aitech,
Anica, Ibs



Strony producentów : Oracle, Informix,
InfoVide.