ANALIZA POPYTU I OPTYMALNA

POLITYKA CENOWA

KAROL NOWAK

GRUPA C

CZYNNIKI OKREŚLAJĄCE POPYT

Przykład analiza popytu na bilety lotnicze
Funkcja popytu określa w formie równania

zależności między ilością sprzedawanych dóbr
czy usług oraz jedną lub wieloma zmiennymi
ją określającymi.

Funkcję wyrażamy wzorem Q=ƒ(P, P

k,

Y).

Q – liczba sprzedanych biletów na jeden przelot

w klasie ekonomicznej, P – cena biletu w klasie
ekonomicznej, P

k

- ceny biletu konkurenta na

tej trasie.

Funkcja popytu jest użytecznym przybliżeniem,

ale sama w sobie nie wyraża dokładnej
zależności ilościowej zachodzącej pomiędzy
zmiennymi. Aby uzyskać tę zależności musimy
zapisać konkretną

postać funkcji popytu: (Na podstawie przykładu)
Q=25+3Y+ P

k

-2P.

Całkowitą zmianę popytu spowodowaną

jednoczesnymi zmianami wszystkich zmiennych
określających można zapisać następująco

∆Q=3∆Y+∆ P

k

-2∆P

∆- oznacza zmianę

Krzywa popytu i zmiany jej

położenia

P=290-Q/2 (stara krzywa)
P=311-Q/2 (nowa krzywa)

Podwyższając lub obniżając

w stosunku do ceny
wyjściowej poziom opłat za
przelot w klasie
ekonomicznej poruszamy się
po w górę lub w dół po danej
krzywej popytu. Wyższa cena
oznacza niższą sprzedaż. W
przypadku zmiany jednego z
czynników określających
popyt nastąpi przesunięcie
krzywej

Główne czynniki określające popyt

Przykład popytu na bilety lotnicze umożliwia

uzyskanie wyników przydatnych w analizie
większości dóbr i usług. Obok ceny czynnikiem
kształtującym popyt jest dochód
potencjalnych nabywców dóbr czy usług.

W przedstawionym przykładzie przelot

samolotem jest dobrem normalnym, dla
każdego takiego dobra normalnego przy
wzroście dochodów popyt na to dobro
zwiększa się. Z wyników badań wiadomo, że
większość dóbr i usług należy do tej kategorii.



Dobra niższego rzędu są to podstawowe produkty
spożywcze w przypadku których wzrost dochodów
doprowadza do zmniejszenia wydatków. W momencie
poprawy sytuacji materialnej konsument będzie mógł sobie
pozwolić na zakup dóbr wyższej jakości.



Dobro substytucyjne konkuruje z danym dobrem i może je
zastępować. W przedstawionym przykładzie przelot linią
lotniczą na danej trasie jest substytutem tej samej podróży
odbytej inną linią lotniczą. Efekty substytucji nie zależą
wyłącznie od cen biletów lotniczych konkurencji, ale również
cen biletów kolejowych, autobusowych, koszty eksploatacji
samochodu.



Dobra komplementarne (są dobami wzajemnie
uzupełniającymi się) wzrost popytu na jedno z nich powoduje
wzrost popyt na drugie np. wzrost sprzedaży nowych
samochodów spowoduje wzrost sprzedaży nowych opon.

ELASTYCZNOŚC POPYTU

Elastyczność cenowa popytu jest stosunkiem procentowej zmiany ilości do

procentowej zmiany ceny danego dobra przy założeniu stałości wszystkich
pozostałych czynników.

Elastyczność jest miarą wrażliwości popytu na zmiany ceny.



Popyt ma elastyczność równą jedności jeśli E

p

=-1 W takim przypadku

określonej procentowej zmianie ceny odpowiada dokładnie taka sama
procentowa zmiana ilości dokonująca się w przeciwnym kierunku.



Popyt jest nieelastyczny jeżeli -1< E

p

<0. Określa to że popyt jest relatywnie nie

wrażliwy na zmianę ceny, procentowa zmiana nabywanej ilości dobra jest jest
mniejsza niż procentowa zmiana ceny.



Popyt elastyczny jeśli E

p

<-1. Początkowa zmiana ceny wywołuje większe niż

proporcjonalną procentową zmianę ilości. Popyt elastyczny jest bardzo czuły na
zmiany ceny.



Popyt doskonale sztywny gdy E

p

=0. W tym przypadku sprzedaż jest stała bez

względu na wysokość ceny danego dobra.

Determinanty elastyczności cenowej



Stopień zaspokojenia przez dobro potrzeb

podstawowych



Dostępność substytutów im jest ich więcej

dostępnych tym konsumenci mogą
przestawiać się na inne i zaspokajać te same
potrzeby.



Udział wydatków na zakup danego dobra w

dochodzie konsumenta



Czas dostosowań Przykład ceny benzyny w

latach siedemdziesiątych XX wieku w USA

Elastyczność dochodowa popytu

Wiąże ze sobą procentową zmianę sprzedaży ze zmianami dochodu

przy założeniu stałości wszystkich pozostałych czynników

W momencie szybkiego wzrostu gospodarczego to samo dzieje się z

dochodami osobistymi z zyskami przedsiębiorstw i wpływami
budżetowymi. Gdy dochód maleje to samo dzieje się wielkości
sprzedaży w całej gospodarce. Elastyczność ta jest ważnym
narzędziem pomiaru wrażliwości sprzedaży danego produktu na
zmiany koniunkturalne w gospodarce.



E

y

=1 Wielkość sprzedaży zmienia się dokładnie w takim samym

stopniu jak dochody



E

y

>1 Sprzedaż jest bardzo podatna na wahania koniunkturalne, czy

wrażliwa na zmiany dochodu



E

y

<0 Dla dóbr niższego rzędu oznacza, że zmienia się w odwrotny

kierunku niż dochód

OPTYMALNA POLITYKA CENOWA



Wielkość stosowanego przez

przedsiębiorstwo narzutu (narzut ponad
koszt krańcowy wyrażony jako procent
ceny), będącego podstawą konkurencji
ceny, jest odwrotnie proporcjonalna do
cenowej elastyczności popytu na dane
dobro czy usługę.

Dyskryminacja cenowa występuje wówczas gdy

przedsiębiorstwo sprzedaje to samo dobro czy usługę różnym
klientom po różnych cenach. Dyskryminacja cenowa jest często
stosowaną w gospodarce praktyką.



Linie lotnicze sprzedają bilety w pełnej cenie osobom
podróżującym służbowo, a jednocześnie oferują znacznie niższe
taryfy turystom



Przedsiębiorstwa sprzedają te same produkty po różnych cenach,
posługując się różnymi markami czy znakami towarowymi.



Świadczący usługi specjaliści ustalają różne stawki dla różnych
klientów



Producenci wprowadzają nowe wyroby na rynek stosując wysokie
ceny, a następnie w miarę upływu czasu stopniowo je obniżają



W przypadku wielu dóbr i usług przedsiębiorstwa oferują opusty
cenowe dla studentów i emerytów



Producenci sprzedają drożej swoje produkty w handlu detalicznym
niż w handlu hurtowym

Aby zaistniało zjawisko dyskryminacji

cenowej muszą być spełnione dwa warunki



Przedsiębiorstwo musi zidentyfikować

segmenty runku, które charakteryzuje różna
cenowa elastyczność popytu



Przedsiębiorstwo musi wymusić na swoich

klientach akceptację różnych cen. Segmenty
których to dotyczy muszą być od siebie ściśle
oddzielone, aby nie było możliwości
korzystania z niższych cen.