Miód pitny

• Tradycyjny napój alkoholowy powstały w

wyniku fermentacji brzeczki miodu pszczelego,
najczęściej lipowego. Wyrabiany i spożywany
od średniowiecza m.in. w Polsce i na Litwie. Od 2008 r.
polskie miody pitne są zarejestrowane przez Komisję
Europejską jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność.
Produkcja miodu pitnego nazywana
jest miodosytnictwem, a budynek, w którym odbywa się
produkcja – miodosytnią.

• Dobre miody pitne w Polsce produkują teraz nieliczne

małe, rodzinne firmy. Obecnie największym
producentem miodów na świecie jest Etiopia. 

• Brzeczka miodowa jest to roztwór wodny miodu

pszczelego płynnego lub skrystalizowanego.

Historia

• W państwie Piastów brakowało wina, które zastępowano

łatwiej dostępnymi trunkami:  piwem i miodem pitnym.
Sycony miód cieszył się dużą renomą, ale pijano go rzadko,
najczęściej przy okazji ważnych uroczystości. Był to trunek
luksusowy i kosztowny.

• Z czasem miód tracił na znaczeniu, wypierany przez tańszą i

prostszą w produkcji wódkę. Popularność zachował dłużej
na Podhalu i Litwie, jednak w skali całego kraju pod
koniec XVIII w. był już prawdziwą rzadkością. W większej
ilości spożywano go jedynie wśród warstw niższych. Do
miodu pitnego dodawano różne soki poprawiające smak, jak
również zioła i korzenie. Szczególnie ceniono lipiec, czyli
miód wyrabiany z czystego miodu lipowego. Najsłynniejsze
były lipce kowieńskie.

Produkcja kiedyś :

• Pierwsze miody sycono w Afryce.

Wystarczyło, że pszczoły założyły
gniazdo w starym drzewie i spadł
deszcz. Miód zalany wodą
fermentował i stawał się miodem
pitnym. Najstarszym dotychczas
znalezionym trunkiem alkoholowym
jest właśnie mający 9 tys. lat napój
z miodu pszczelego. 

Rodzaje miodu

• Najszlachetniejsze półtoraki (od 15

do 18% alkoholu) rozcieńczane są w
stosunku pół litra wody na litr
miodu. Jest to najsłodsza odmiana
(stężenie cukru 55%), która wymaga
zarazem najdłuższej fermentacji i
leżakowania – dojrzewa od pięciu do
nawet dziesięciu lat.

Dwójniaki - jeden litr wody na
jeden litr miodu. Napoje te są
słodkie (ok. 44% zawartości
cukru) i dojrzewają ok. 8 lat

Trójniaki - Jedna część miodu
na dwie części wody. Są
półsłodkie (ok. 30% zawartości
cukru) i nadają się do
konsumpcji już po roku
dojrzewania.

O czwórniakach - Jedna
cześć miodu na trzy części
wody. Miody wytrawne (ok.
24% zawartości cukru). Są to
lekkie trunki, zawierające do
12% alkoholu, które wymagają
leżakowania trwającego od kilku
miesięcy do roku. 

Ponadto brzeczka może być
jeszcze bardziej rozcieńczana
wodą tworząc np. piątaki(jedna
cześć miodu na cztery części
wody) - Jednakże nie pozostaje
to bez wpływu, na jakość
ostateczną trunku.

Od strony technologii

dzielimy na:

• Sycone - powstają w wyniku

fermentacji brzeczki, która była
wcześniej sycona (powoli gotowana
przez pewien czas). Zebrana piana po
zestaleniu daje słodki miód-kopiec.

• Niesycone – Brzeczka miodu nie jest

gotowana, mają najwyższa jakość
ponieważ pochodzą od miodów
lipowych, akacjowych i koniczynowych.

Miody można doprawić :

• Sokami owocowymi
• Przyprawami korzennymi
Do miodów ziołowo - korzennych stosuje

się :

chmiel, cynamon, goździki, imbir, pieprz, 

jałowiec, wanilię, płatki róży, liście

mięty, migdały , cytrynę i skórkę

pomarańczową.

•

Ze względu na wykorzystane
dodatki wyróżnia się
również winiaki, dereniaki,
maliniaki, poziomczaki i 
miody makowe.

5 podstawowych etapów powstawania :

•Przygotowanie matki

drożdżowej

•Przygotowanie brzeczki
•Fermentacja
•Dojrzewanie
•Rozlew i przechowywanie

Fermentacja i dojrzewanie :

• Przygotowaną do fermentacji brzeczkę miodową lub moszcz

owocowy przelewamy do oczyszczonej szklanej butli, względnie
dobrze wymoczonej, czystej dębowej beczki i dodajemy (wcześniej
już przygotowaną) kulturę drożdży winiarskich wilości od 3 do 5%
całości zastawu. Butlę po zamknięciu czopem fermentacyjnym
odstawia się do pomieszczenia o temperaturze około18°. Należy
zwrócić uwagę, aby woda w rurce fermentacyjnej sięgała do
wysokości banieczek. Temperatura 18% ma bardzo istotne
znaczenie w uzyskiwaniu odpowiedniego stężenia alkoholu.
Doświadczenia wykazały, że im wyższa temperatura fermentacji,
tym niższą zawartość alkoholu uzyskuje się w miodach pitnych i
winach. Wraz ze wzrostem temperatury wzmaga się
bowiem toksyczność alkoholu w stosunku do drożdży. Wyższa
temperatura fermentacji powoduje utratę aromatycznych
substancji zawartych w miodzie.

Naturalna produkcja

• Naturalne miody pitne przyrządza się

przez dodanie do brzeczki miodowej
wyłącznie drożdży, odpowiedniej dla nich
pożywki i kwasu cytrynowego. Po
uwarzeniu i fermentacji trwającej zwykle
kilka tygodni miody przelewa się do
beczek, kamionek bądź szklanych naczyń
i poddaje dojrzewaniu. 

• Aperitif , na popołudniowy drink , na przyjęciach

oraz do samotnego delektowania się

• Podaje się je w temperaturze pokojowej lub na

gorąco – wtedy przeważnie z dodatkiem
przypraw korzennych.

• Serwowany na ciepło z cynamonem i

goździkami fantastycznie rozgrzewa.

• Podany z lodem i plasterkiem cytryny jest

świetny w lecie.

• Te delikatniejsze, czyli trójniaki i czwórniaki

podajemy i pijemy jak wino.

• Mocniejsze należy smakować, nie przełykać od

razu tylko potrzymać w ustach, aż minie
miodowy posmak.

Na co miód pitny

pomaga:

•Podnosi odporność

organizmu

•regeneruje tkanki
•działa bakteriobójczo
•Wpływa na układ nerwowy
•dodaje wigoru

Miód pitny powinien

mieć :

•klarowność
•właściwy smak
•barwę
•przyjemny zapach

Odfermentacja

•Polega to na napełnieniu butelki

miodu pitnym i umieszczeniu
jej w pomieszczeniu o
temperaturze pokojowej. Jeżeli
napój nie zmętnieje w ciągu 2-3
dni, można go uznać za dojrzały
i przystąpić do rozlewania.

Rozlewanie i

przechowywanie:

• Należy używać przy tym czystych butelek i dobrych

jakościowo korków naturalnych. Zabezpieczając je
woskiem pszczelim lub lakiem. Butelki przechowuje się
w pomieszczeniach suchych, o stałej temperaturze
około 10 stopni i w miarę możliwości o niewielkim
dopływie światła słonecznego. Aby uniknąć wysychania
i nieszczelności korków butelki powinno się ułożyć
poziomo, aby korek był przez cały czas wilgotny. Chcąc
utrwalić miód i zabezpieczyć przed zmianami
mikrobiologicznymi można zamknięte butelki
pasteryzować przez pół godziny w temperaturze ok. 70
stopni.

 

Ceny i nazwy:

• Miód pitny Trójniak Trybunalski 36 zł
• Lubelski półtorak Angoba 46 zł
• Miód Pitny Półtorak Rodowy 72 zł
• Miód pitny Dwójniak Jabłkowy 59 zł

Ciekawostki

• Co roku dostępne na rynku miody pitne oceniane są

w Ogólnopolskim Konkursie Win, Miodów Pitnych i Napojów
Winiarskich organizowanym przez Krajową Radę Winiarstwa i
Miodosytnictwa.

• Młody twórca miodów pitnych z Trójmiasta wygrał

największy i najbardziej prestiżowy na świecie konkurs
miodów pitnych - The Mazer Cup. Jego miód powstawał
dwa i pół roku, został uznany za najlepszy trunek całego
konkursu. Odbywający się w Stanach Zjednoczonych turniej,
jest organizowany od 20 lat. W 2010 r. na konkurs
nadesłano ponad 400 miodów. W tym roku po raz
pierwszy w historii całego Mazer Cup nagroda trafiła
w ręce osoby spoza USA.

Do 28-letniego Michała Saksa