19.04.2016r.
Finanse przedsiębiorstw
wykład 7
STRATEGIE (FILOZOFIE) FINANSOWANIA AKTYWÓW OBROTOWYCH (BIEŻĄCYCH):
wyróżnienie trzech strategii opiera się na podziale aktywów obrotowych na:
permanentne (stale występujące) - przeciętny poziom aktywów bieżących utrzymany
dla potrzeb zwyczajowego poziomu
tymczasowe (zmienne, cykliczne, sezonowe) - zwiększony poziom aktywów bieżących
w związku z cyklicznym zmienianiem się popytu lub podaży surowców


STRATEGIA UMIARKOWANA (harmonijna, dopasowana)
długoterminowe aktywa (czyli aktywa trwałe i aktywa bieżące permanentne)
finansowane są kapitałem stałym
sezonowe wahania poziomu atrakcyjności aktywów bieżących finansowane są
zobowiązaniami bieżącymi
postuluje się dążenie do dopasowania terminów zapadalności kapitałów obcych z
długością wahań zwiększonego poziomu aktywów bieżących
np. zapasy wyrobów gotowych, które zostaną sprzedane w ciągu 30 dni finansować
należy miesięcznym kredytem bankowym




STRATEGIA KONSERWATYWNA (zachowawcza)
aktywa długoterminowe (czyli aktywa trwałe i aktywa bieżące permanentne)
finansować należy kapitałem stałym
kapitał stały wykorzystywany jest również do finansowania części zmiennych
aktywów bieżących
tylko w przypadku, gdy kapitały stałe okażą się niewystarczające dla
sfinansowania sezonowych wahań aktywów bieżących, przedsiębiorstwo sięga po
dofinansowanie zobowiązaniami bieżącymi
kiedy nie występują sezonowe wahania aktywów bieżących, przedsiębiorstwo
dysponuje nadmiernym kapitałem pracującym
nadmiar ten zazwyczaj jest związany w inwestycjach krótkoterminowych( nazywany
bywa "magazynem płynności')



STRATEGIA AGRESYWNA
aktywa trwałe finansować należy kapitałem stałym
jedynie część aktywów permanentnych finansowana jest kapitałem stałym
pozostała cześć aktywów bieżących permanentnych oraz całość aktywów bieżących
zmiennych finansowane są zobowiązaniami bieżącymi
można z tego względu mówić o różnych stopniach agresywności
strategia agresywna powoduje zatem, iż w przedsiębiorstwie stałe są
zaangażowane w znacznym stopniu zobowiązania bieżące
problem płynności i odnawialności tych źródeł




KOSZT KAŻDEJ ZE STRATEGII
strategia konserwatywna daje bezpieczeństwo finansowe, ale zazwyczaj pociąga za
sobą wysoki koszt kapitału
strategia agresywna - przeciwnie (koszt kapitału dodatkowo obniża się,
możliwość korzystania z pozytywnych efektów dźwigni finansowej
w strategii agresywnej konieczne jest 'czuwanie" nad poziomem płynności oraz
nad innymi parametrami wskazującymi na wiarygodność finansową przedsiębiorstwa
dla zapewnienia dostępności finansowania bieżącego
wybór strategii finansowej należy poprzedzić analizą WACC, płynności, kapitału
pracującego i efektów dźwigni finansowej (pozytywne, negatywne)
każda ze strategii finansowania jest także związana z decyzjami w zakresie
kształtowania wielkości składników aktywów bieżących przedsiębiorstwa (zapasy,
należności, gotówka, środki pieniężne)



ZARZĄDZANIE ZAPASAMI


Zarządzanie zapasami:
obejmuje system informacji i ogół działań , których celem jest wyznaczenie
takiej wielkości i struktury poszczególnych elementów zapasów (jako składników
majątku obrotowego) :
- niezbędnej do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa
- umożliwiającej zachowanie ciągłości produkcji i sprzedaży
- pozwalającej na uniknięcie zamrożenia kapitału i powstania strat

Zarządzanie zapasami w istotny sposób wpływa na ogólną efektywność
gospodarowania przedsiębiorstwa:
z jednej strony niedostateczne zapasy materiałów i surowców, produkcji w toku i
wyrobów gotowych, mogą być przyczyną strat przedsiębiorstwa, wynikających z
przerwania ciągłości procesu produkcji lub sprzedaży,
z drugiej strony natomiast, gromadzenie zapasów przekraczających racjonalne
potrzeby, naraża przedsiębiorstwo na zbędne koszty, co w rezultacie prowadzi do
zmniejszenia wielkości realizowanych zysków.

Koszty związane z zapasami
koszty zamawiania zapasów
zamówień, transportu i odbioru zapasów - koszty składania zamówienia , łącznie
z kosztami produkcji i ułożenia
koszty utrzymywania zapasów
koszty zamrożonego kapitału, koszty magazynowania i obsługi, ubezpieczenie,
podatek od nieruchomości, amortyzacja i zużycie ekonomiczne
koszty niedoboru zapasów
zmniejszenie sprzedaży , utrata zaufania odbiorców, zakłócenia w organizacji
produkcji


Model optymalnej partii dostawy (EOQ, economic orderingquantity)
założenia

Model uwzględnia
koszty utrzymywania zapasów (w modelu przyjmuje się, że koszty te są względnie
zmienne, ich wielkość zależy od wielkości zapasu)
koszty składania zamówień ( w modelu przyjmuje się, że koszty te są względnie
stałe w przeliczeniu na jedną partię dostawy, a ich wielkość zależy od
częstości składania zamówień)

Cel modelu : wyznaczenie takich rozmiarów zapasów i strategii ich uzupełniania
, przy której łączne koszty zakupu i utrzymania zapasów są najniższe.







CAŁKOWITE KOSZTY ZAMÓWIEŃ
K(Z)= F x N
K(Z) - koszt całkowity zamówień
F - koszt stały jednego zamówienia
N - liczba zamówień w ciągu okresu

KOSZT UTRZYMYWANIA ZAPASÓW
K(U) = C x P x A
K(U) - koszt całkowity utrzymania zapasu
C - wskaźnik udziału rocznych kosztów otrzymywania zapasów
P - cena jednostkowa
A - przeciętna liczba sztuk

EOQ =

EOQ - optymalna partia dostawy
F -koszty stałe składania i odbioru zamówień
S - sprzedaż roczna wyrażona w jednostkach produkcji
C- koszty roczne utrzymania zapasów wyrażone jako procent przeciętnej wartości
zapasów (wskaźnik udziału
kosztów utrzymania)
P -jednostkowa cena zakupu zapasów


STUDIUM PRZYPADKU - ustalanie EOQ
Dane :
- firma sprzedaje 600 000 szt. wyrobów
- cena jednego wyrobu = 15 zł za sztukę
- stałe koszty składania jednego zamówienia wynoszą 1 000zł
- udział kosztów utrzymania zapasów wynosi 20% ceny jednostkowej

Optymalna partia dostawy



Ilość zamówień składanych
N = S / OPD = 60 0000 / 2 0000 = 30
firma powinna dokonać 30 zamówień w ciągu okresu badanego.

Przeciętny stan zapasów ilościowy
A = OPD / 2 = 20 000 / 2 = 10 000 sztuk

Przeciętny stan zapasów wartościowy
Awartt= Ailość x cena = 150 000 zł

Koszty utrzymywania
KU = 3 x 10 000 = 30 000

Koszty zamawiania
KZ = 30 x 1 000 = 30 000

Koszty całkowite
KC = 30 000 + 30 000 = 60 000 zł


Metody oddziaływania na poziom zapasów:
metody czerwonej linii i dwóch skrzyń - metody te wyznaczają limit poziomu
zapasu, przy którym należy wznowić zamówienie
Just in time (dokładnie na czas) - metoda uważana za ryzykowną, wymaga dużej
synchronizacji procesów technologicznych i logistycznych. Podejście to polega
na dostarczaniu do produkcji komponentów w bardzo krótkim czasie od momentu
wystąpienia zapotrzebowania. Metoda ta minimalizuje koszty utrzymania zapasu,
lecz rosną w tym wypadku koszty zamówień
metoda ABC - dzieli zapasy od najdroższych (grupa A) do najmniej cennych z
punktu widzenia przedsiębiorstwa (grupa C). Przechodząc z grupy A do grupy C ,
zmniejsza sie ich udział wartościowy a zwiększa ilościowy. Metoda ta pozwala
skoncentrować się na działaniach w zakresie oszczędności materiałowych, w
których spodziewane efekty są największe
metoda XYZ - to podział zapasów według regularności zapotrzebowania. Od grupy
X, o regularnym zapotrzebowaniu, poprzez grupę Y o zapotrzebowaniu sezonowym,
do grupy Z o nieregularnym zapotrzebowaniu, można oddziaływać na poziom zapasów
w tych grupach, eliminując zapasy nadmierne i zbędne

Dodatkowe informacje:
firmy często lubią łączyć metody, żeby z jednej strony były oszczędności
materiałowe, a z drugiej, aby pozbyć się zapasów nieprawidłowych, z trzeciej
próbować minimalizować koszty utrzymania zapasów itd.
Im więcej metod, tym możemy mieć zwiększone ryzyko związane z zapasami, bo
każda z metod rodzi swoje kolejne konsekwencje.