00:00:19: Oto kulturalne i historyczne spojrzenie na
00:00:23: zagadnienie magii i czarów w 7-miu odsłonach.
00:00:30: Scenariusz i produkcję tego filmu zawdzięczamy|Benjaminowi Christensenowi,
00:00:34: który stworzył go między 1919 i 1921 rokiem.
00:00:38: Za zdjęcia jestem wdzięczny|panu Johanowi Ankerstjerne...
00:00:42: i panu Richardowi Louw|za wkład artystyczny.
00:00:48: Moje główne źródła wymieniają|afisze w teatrze.
00:00:53: Zajrzyjmy do historii mistycyzmu i spróbujmy wyjaśnić...
00:00:58: ...tajemniczy rozdział historii|jakim są Wiedźmy.
00:01:11: Wiara w guślarstwo i czary...
00:01:16: ...jest najprawdopodobniej tak stara jak rodzaj ludzki.
00:01:19: Kiedy pierwotny człowiek stawał przed obliczem|czegoś dla siebie niezrozumiałego,
00:01:24: wyjaśniał to jako czary i złe duchy.
00:01:30: W Persji, urojone stworzenia|przedstawione na poniższym obrazku...
00:01:36:...były uważane za przyczyny chorób.
00:01:53: Angielski uczony Rawlinson i francuzki uczony Maspero...
00:01:58: pokazują nam obrazy złych duchów,|które, jak wierzono, zamieszkiwały
00:02:03: pierwsze cywilizacje.
00:02:26: Wiara w złe duchy, gusła i czary...
00:02:31: są rezultatem naiwnego pojmowania|nieznanych zagadek wszechświata.
00:02:40: Tutaj widzimy, jak Egipcjanie|postrzegają kształt świata
00:02:44: (stosownie do Maspero).
00:02:56: Starożytni Egipcjanie wierzyli,|że wysokie góry...
00:03:00: otaczają ziemię i wodę ze wszystkich stron.
00:03:07: Niebo było zrobione ze stali|i podparte przez grube filary
00:03:10: stojące na wysokich górach.
00:03:21: Gwiazdy, jak lampy, zwisają z nieba na sznurach.
00:03:30: Stosownie do wiar inny starożytnych cywilizacji,
00:03:33: niebo był sklepione,|a ziemia kształtowała się w formie tarasów.
00:03:48: Złe duchy starożytnych zmieniły|się w średniowiecznym folklorze
00:03:52: w diabły, czające się wokół i kuszące dzieci.
00:04:18: Diabły mieszkały w rdzeniu ziemi.
00:04:20: W drugiej połowie średniowiecza Ziemia był pojmowana
00:04:23: jako nieruchoma sfera w środku wszechświata.
00:04:29: Powyżej poziomu ziemi i wody -
00:04:38: - średniowieczny człowiek pierwsze wyobrażał sobie|warstwy powietrza -
00:04:49: - potem warstwy ognia -
00:04:56: - a zewnętrzną stroną planety był ogień,|poruszający ciała niebieskie.
00:05:12: Każda planeta był przymocowana do swojej|przeźroczystej, ruchomej otoczki.
00:05:24: Zewnętrzna strona planetarnej sfery...
00:05:26: była usiana gwiazdami rozmieszczonymi|we własnym firnamecie - niebie.
00:05:41: Ponad tym wszystkim,|w dziesiątej, przejrzystookryształowej sferze,
00:05:44: siedział Wszechmocny,|otoczony dziewięcioma chorałami aniołów.
00:05:52: On Jeden trzymał w ryzach obracające się sfery.
00:06:13: Głęboko w dole, w rdzeniu ziemi,|leżało Piekło,
00:06:17: gdzie skuszeni przez Diabła|będą cierpieć przez wieki.
00:06:29: W górnej części następnego obrazka,
00:06:31: (autor to francuzki historyk Lacroix)
00:06:34: diabły wpychają przeklętych do wielkich kotłów.
00:06:46: Grzesznik jest wrzucany prosto do ognia...
00:06:49: palącego się pod jednym z kotłów.
00:06:58: Diabeł leje rozgrzaną i sączącą się siarkę...
00:07:01: wprost do ludzkiego gardła.
00:07:09: Dwa potwory pożerają żywcem przeklętych|ostrymi zębami.
00:07:20: Odnalazłem dziwną, starą|mechaniczną prezentację Piekła, ...
00:07:24: która ukazuje z dobrym zrozumieniem|średniowieczne przekonania.
00:07:45:Zauważ z jakim zapałem diabły...
00:07:48: podrzucają do ognia pod kotłami!
00:07:56: W średniowieczu, diabły i Piekło
00:08:00: były uważane za realne i stale się ich bano.
00:08:12: Uważano, że wiedźmy mają podpisany pakt...
00:08:15: z samym Diabłem|i dlatego należy je palić na stosie.
00:08:25: Zgodnie z wierzeniami, diabeł wstępował w wiedźmę...
00:08:29: unoszącąc ją w powietrze.
00:08:38: Ten obraz stosu jak również następny
00:08:42: pochodzą z|"Niemieckich obrazów żywota w przeszłości."
00:08:52: Na tym obrazie wiedźma doi uchwytem siekiery.
00:09:00: W następnym obrazie wiedźma|rzuca urok na ludzki but.
00:09:10: Wiedźmy zwykle spotyka się na radach czarownic.
00:09:19: Po zebraniu się w kręgu, mogły na przykład,
00:09:22: podkraść się do stodoły i rzucić urok na krowę.
00:09:30: Mały, godny uwagi kanciasty symbol pod rysunkiem,
00:09:34: zwykł być rzeźbiony na drzwiach stodoły|jako ochrona przed wiedźmami.
00:09:40: W tym starym, naiwnym rysunku,|czarownik i wiedźma...
00:09:44: rzucają uroki, ściągające na wieś pożary.
00:09:54: Wierzono, że wiedźmy przeklinając|ściągają na ludzi choroby
00:09:58: z pomocą czarodziejskich zaklęć|i magicznego proszku.
00:10:08: Zauważmy, jak chora osoba leży naga w łóżku.
00:10:11: Tak zwykle czyniono w przeszłości.
00:10:18: Powszechnie wierzono, że wiedźmy są nagie,|gdy, ciemną nocą,
00:10:21: podczas tak zwanego sabatu wiedź,
00:10:23: tańczą z diabłami.
00:10:33: Kobiety, które chciały uczestniczyć w "Sabacie"...
00:10:36: wymykały się do czarowników...
00:10:45: ...gdzie mogły smarować plecy|"maścią wiedźm".
00:10:55: Maść ta pozwalała im...
00:10:57: latać w powietrzu.
00:11:15: Francuzcy lekarze Bourneville i Teinturier
00:11:18: przedstawili następujące obrazy Sabatu Czarownic...
00:11:21: ...i sekretnych szatańskich obrzędów, które
00:11:23: tysiącom kobiet zapewniały w nim udział.
00:11:26: Podczas Sabatu czarownicy i wiedźmy
00:11:28: najpierw bezcześcili święty krzyż Kościoła.
00:11:35: Szatan nadaje wszystkim uczestnikom diabelskie imiona.
00:11:46: A ceremonialna biesiada trwa dalej.
00:11:55: Jadło na Sabacie często było przygotowywane
00:11:57: ze zwłok ściągniętych z szubienic.
00:12:06: Wszystkie wiedźmy musiały okazać Diabłowi|poddaństwo przez całowanie jego zadu.
00:12:24: Po wesołych tańcach z diabłami,
00:12:27: wiedźmy leciały w domowe progi|przed pierwszym pianiem koguta.
00:12:40: Te sceny często odnajdujemy na|sławnych obrazach przedstawiających Sabaty Czarownic,
00:12:43: od średniowiecza aż do samego renesansu.
00:13:32: Ciąg dalszy nastąpi.
00:13:36: WIEDŹMY|Rozdział 2.
00:13:38: Przenieśmy się teraz do podziemi domu wiedźmy
00:13:41: roku Pańskiego 1488.
00:14:11: "Dzisiejszego wieczoru gwiazdy świecą|pomyślnie nad wzgórzami szubienic."
00:15:08: "Ech, co za smród!
00:15:09: Ciała złodziei wiszą zbyt długo na szubienicy."
00:15:40: "Kiedy taki złodziejski palec wyschnie za bardzo,
00:15:44: nie da się już z niego wywarzyć|żadnej leczniczej mocy."
00:17:03: "Szybko, otwieraj Karna,|żeby przechodnie mnie nie zobaczyli."
00:17:31: "Karna, możesz uwarzyć mi napój miłosny,
00:17:34: który przewyższy siłą miłość pobożnego|człowieka do kościoła?"
00:17:50: "Weź to, młoda panno,|eliksir z kału kota
00:17:53: i serca gołębicy,|gotuj to w świetle księżyca."
00:18:02: "Kropla tego w jego napoju|zmiękczy mu serce w mig."
00:18:52: "Karna, mogłabym dostać jakiś silniejszy eliksir?"
00:19:00: "Jeżeli panna pragnie skierować|człowieka z rozumu na miłość..."
00:19:10: "...mam uwarzony napój z Maja...
00:19:12: z młodego i figlarnego wróbla."
00:20:57: "Wstrzymaj się z zapłatą, kobieto!|Pierwsze powąchaj moją maść!"
00:21:12: "Maść jest dobra,
00:21:14:miałabyś życzenie pojechać do Brocken,|na jedną noc."
00:21:20: "Wystarczy pokryjomu się nią nasmarować
00:21:23: a pobożny mnich przybiegnie szybko do twej izby."
00:21:33: "Będziecie latać razem w górę do gwiazd...
00:21:36:a on będzie cię obdarowywał mnóstwem głodnych pocałunków."
00:23:28: "Posłuchaj bracie, zastanawiam się...|nie powinniśmy pomodlić się,
00:23:31: zanim zapiszemy się w tak śmiałe przedsięwzięcie?"
00:23:38: "Och Święta Matko, wybacz nam
00:23:40: za otwarcie nożem trupa tej osoby!"
00:23:46: "To nie z przedwczesnej ciekawości,|która jest złym grzechem..."
00:23:55: "...ale z powodu wielu strasznych chorób
00:24:00:które moglibyśmy wyjaśnić."
00:24:40: "Pomocy! Szybko!
00:24:41: Spokój cmentarza został|zbezczeszczony przez dwie wiedźmy."
00:24:48:Takie było Średniowiecze, gdzie czarów i diabelskiej roboty...
00:24:51: doszukiwano się wszędzie.
00:24:53: I dlatego nawet niezwykłe zjawiska|uważano za prawdziwe.
00:25:18: "Przeklęta kobieto!|Nie będziesz tu leżeć
00:25:21: i rzucać uroków na nogi uczciwych ludzi."
00:25:28: "Uważaj!
00:25:29: Zaraz twoje brudne usta|zostaną otwarte na wieki."
00:25:57: Jak to się zdarza z czarami i Diabłem,
00:26:01: ludzka wiara w nie była tak silna,|że stawała się rzeczywistością.
00:26:23: Diabeł jest wszędzie|i może zrobić wszystko z każdym.
00:26:26: Raz wygląda jak zmora nocna,|raz jak wściekający się demon,
00:26:30: uwodziciel, kochanek czy piękny rycerz.
00:28:07: Diabelska kompania może być młoda i piękna,
00:28:09: ale najczęściej jest stara, biedna i licha.
00:28:31:Może, to z tego wiecznego strachu przed stosem,
00:28:34: upijasz się każdej nocy biedna, stara kobieto średniowiecza?
00:28:55: Kiedy wieczorne dzwony oznajmiały noc,
00:28:57: a wszystkie światła miasta pokrywały się mrokiem,
00:28:59:Diabeł zabierał Apelone na przygody.
00:29:54: Wysoko w powietrzu|stoi wymarzony zamek Apelone'y,
00:29:57: tam Diabeł spełni wszystkie jej najskrytsze życzenia.
00:34:12: Ciąg dalszy nastąpi.
00:34:15: WIEDŹMY|Rozdział 3.
00:34:18: W "Rytuałach i prawach niemieckiej przeszłości"|autorstwa Franza Heinemanna,
00:34:22: możemy obejrzeć obrazy sądu|nad wiedźmą w trakcie pracy.
00:34:38: Kobieta podejrzana o czary zostaje rzucona do wody,
00:34:41: w celu dowiedzenia, czy jest winna czy nie.
00:34:51: W "Historii obyczajów"|Edward Fuchs pokazuje nam,
00:34:55: jak oskarżona jest wiązana.
00:35:03: Dwóch katów używa wioseł do ruszania oskarżonej
00:35:06: w wodzie, gdzie ofiara nie ma żadnego oparcia.
00:35:14: Jeżeli utrzymuje się na wodzie,|zostanie wyciągnięta i spalona.
00:35:17: Jeżeli utonie,|sędzia dziękuje Bogu za jej niewinność.
00:35:26: Zilustruję teraz proces o czary|od początku do końca,
00:35:28: rozgrywający się w czasach, gdy papież wysłał
00:35:31: Świętą Inkwizycję poza obszar Niemiec.
00:35:52: "Och, mój mąż nigdy wcześniej nie miewał|tak nagłych zawrotów głowy,
00:35:55: na pewno to wina uroków tej wiedźmy!"
00:36:01: "Bądź spokojna Anno,|żono drukarza,
00:36:03: siła ołowiu wkrótce wszystko wyjaśni."
00:36:49: "Och, potężny Saturnie,|daj nam łaskę dowieść,
00:36:51: czy drukarz Jesper jest opętany urokiem."
00:37:33: "Kształ wylanego ołowiu mówi nam,
00:37:36: że jego zawroty głowy to okropne czary."
00:38:30: "Och Peter, zobacz, gdzie jest ta zła wiedźma?"
00:38:37: "Widziałaś ją,|zanim tego zapragnęłaś..."
00:38:49: "...zanim tego zapragnęłam."
00:39:11: "Na Święty Krzyż i rany Chrystusa!
00:39:13: Nie słyszałam, kiedy przyszłaś,|tkaczko Mario!"
00:39:18: "Och, Jaśnie Pani, miej nade mną litość,
00:39:20: nad biedną kobietą chodzącą i żebrającą|od drzwi do drzwi!"
00:39:27: "Jesteś głodna, Mario?| Jeśli tak, siadaj proszę."
00:39:51: "Masz, jedz jeśli możesz,|w imię Jezusa."
00:40:23: "Uważaj, mała siostrzyczko, obserwuj. Ta kobieta ma złe spojrzenie."
00:41:54: "Najmłodszy sługa inkwizycji
00:41:56: może nie dać sobie rady w rozmowie|z tą dziwną dziewicą."
00:43:01: "Jak cudownie!
00:43:03: Czułem jakby ogień,|gdy ta młoda panna wzięła moją rękę."
00:43:18: "Młoda dziewczyno,|wiesz dobrze,
00:43:19: że oskarżasz tę kobietę,|narażając tym jej życie?"
00:43:25: "Przysięgnij na krzyż,|że nie jesteście śmiertelnymi wrogami!"
00:43:57: "Ruszajcie, chłopcy,|a żywo,
00:44:00: żeby ta zła wiedźma nie zdążyła|zamienić nas wszystkich w myszy."
00:44:27: "Teraz będziesz mieć tak gorącą śmierć,|na jaką zasługujesz,
00:44:30: przeklęta służebnico diabła!"
00:44:45: Ciąg dalszy nastąpi.
00:44:47: WIEDŹMY|Rozdział 4.
00:44:50: Dwie "uczciwe" matrony,|przebiorą oskarżoną w więzieniu,
00:44:53: by pozbawić ją ukrywanego czarodziejskiego proszku.
00:45:04: "Tkaczka Maria została tutaj oskarżona o czary."
00:45:12: "Mistrzu, przyjrzyj się uważnie,
00:45:13: czy nie ukryła gdzieś proszku we włosach."
00:45:38: Nocą podejrzana jest badana przez sąd inwizycji.
00:45:46: Dwóch uczciwych ludzi próbuje uprzejmie|nakłonić ją do przyznania się.
00:46:37:Gdy uparcie zaprzecza oskarżeniom,
00:46:40: zacznają stosować rodzaj tortur umysłowych.
00:47:02: "Kobieto, spójrz na siedem|świętych słów ukrzyżowanego Jezusa
00:47:06: spisanych na poświęconym pergaminie."
00:47:16: "Zawieszę je dookoła jej szyi tak,
00:47:19: żeby Diabeł nigdy więcej nie pomagał jej milczeć."
00:47:27: "Czy rozpoznajesz w tym poświęconym wosku Boże Ciało?"
00:47:39: Oskarżona prowadzona jest tyłem do sali tortur,
00:47:43: tak, by nie rzucić uroku na wchodzących sędziów.
00:48:14: "Ostatni raz pytam:|Czy przyznajesz się...
00:48:16: do czarów i chcesz za to ponieść karę?"
00:48:34: "Zacznijmy jej cierpienie,|byśmy mogli położyć
00:48:36: kres jej opryskliwemu sercu."
00:49:06: "Och, uczeni ludzie!
00:49:07:Jak możecie oczekiwać, że przyznam się do czegoś,|co nie jest prawdą?"
00:49:34: "Kacie Rasmusie!| Niech poczuje żądło sprawiedliwości."
00:50:02: "Pozwól jej łapać oddech, kacie Rasmusie,|i jednocześnie rozluźniaj
00:50:06: trochę śrubę,|gdy zacznie przyznawać się do swoich grzechów."
00:50:24: "Och, uczeni ludzie! Przyznaję się,
00:50:26:rodziłam wiele dzieci spłodzonych przez Diabła."
00:50:44: "Kiedy to robiłam, Karna i jego ziomki pomagali mi."
00:50:53: "Jeżeli oszczędzicie mi bólu,|przyznam się,
00:50:55: że Trina mazała mnie czarodziejską maścią."
00:52:08: "Och tak, uczeni ludzie,|ja nieszczęsna latałam nocą
00:52:11: do Brocken na miotle Triny."
00:53:04: "I była tam Babka Diabła ze wszystkimi swoimi czarami."
00:53:46: "A niejedna kobieta, która nie wykonała dość złych czynów,
00:53:50: była traktowana nędznie przez Diabła."
00:54:33: "I plułam na wszystko, co święte."
00:54:48: "I jadłam ropuchy|i nie chrzczone płody dzieci,
00:54:51: które gotował Karna."
00:55:38: "Posłuchaj, tkaczko Mario,|czy widziałaś też,
00:55:41: jak Diabeł zostawia swój znak|na czołach wiedźm?"
00:55:48: "Och, uczeni ludzie,|widziałam wiedźmy
00:55:50: całujące zło w jego zad."
00:56:27: "I matkę Annę, żonę Drukarza,
00:56:29: która pragnie mojego spalenia na stosie - "
00:56:38: "- przeklętą kobietę,|widziałam ją całującą go tak delikatnie...
00:56:40: ...i Sisselę, jej służącą,|tą starą jędzę, ona też tam była."
00:56:56: "I Elsa, która kopała mnie kiedyś,
00:56:59: ona też niech spłonie na słupie."
00:57:06: "Przyszła pod drzwi pisarza Martina
00:57:09: jednej księżycowej nocy wraz z siostrą."
00:57:35: "I rzuciły urok na pisarza Martina,
00:57:37: wylewając swój mocz na drzw jego domu."
00:57:52: "To była ta sama noc,|kiedy śmierć zabrała pisarza Martina."
00:58:08: "A teraz powiem wam wszystko o wiedźmach,
00:58:11: które wyją na mnie na ulicy, gdzie żyję."
00:58:25: Ciąg dalszy nastąpi.
00:58:28: WIEDŹMY|Rozdział 5.
00:58:30: W ten sposób zaczynało się nieskończone koło|w erze czarów.
00:58:32: Każda schwytana wiedźma wydaje dziesięć kolejnych.
00:58:34: Miejscy wartownicy mają ręce pełne roboty.
01:00:27:Jeśli oponujesz przy pojmaniu wiedźmy,|równie dobrze ty możesz nią być.
01:00:30: Los młodziutkiej Anny,|żony drukarza, jest przesądzony.
01:00:47: Teraz tylko dwaj ludzie zostają w wyklętym|domu drukarza Jespera.
01:00:57: W czasie ery czarów|niebezpiecznie było być starym i brzydkim,
01:01:01:ale również niebezpiecznie było być młodym i pięknym.
01:01:28:"Bracie pomóż mi.|Moje myśli są grzeszne"
01:01:51: "Obnaż swoje ciało, bracie!"
01:02:22: "Wychłoszczę twe grzeszne ciało i biedną duszę,|uzdrowię twoją wiarę."
01:02:54: "Och, bracie, czemu wstrzymujesz uderzenia bicza?
01:02:58: Teraz moja dusza na pewno będzie przeklęta."
01:03:14: "Ojcze Henryku,|na brata Johna rzucono urok."
01:03:23: "W jego celi ukazała się wiedźma kusząc go."
01:03:57: "I chwyciła go za dłoń."
01:04:26: "Wstań, bracie,|ojciec Henryk nadchodzi."
01:04:38: "Bracie, nie uznałeś tej panny
01:04:40: za wiedźmę, prawda?"
01:05:02: "Znasz karę dla tych,
01:05:04:= którzy odmawiają zeznań przeciwko wiedźmom?"
01:05:22: I tak oto przyprowadzają również młodą kobietę,
01:05:24: by przeprowadzić swą niezawodną próbę.
01:05:37: "W imię Świętej Trójcy,|jeżeli nie jesteś wiedźmą,
01:05:40: będziesz ronić łzy!"
01:05:46: "Widzicie sami|- nie uroni ani łezki,
01:05:48: bo jest sprzymierzona ze Złym."
01:05:55:Zakładamy, że, ta młoda kobieta opiera się;
01:05:57: że żadne zastraszanie i żaden ból nie|może przekonać ją do przyznania się.
01:06:10:Spróbowałem dowiedzieć się, jak wspaniali sędziowie inkwizycji...
01:06:12: zachowują się w takich okolicznościach.
01:06:48: I widzę kilka scen,|które nie są zobrazowane...
01:06:51:w sposób niejasny, tu na białym ekranie.
01:07:19: "Zbudź się, młoda pani!|Przynoszę ci wielkie szczęście."
01:09:00: "Widzisz, młoda pani,|oddam ci wolność -
01:09:02: - jeżeli wyświadczysz mi w zamian małą przysługę."
01:09:08: "Dlaczego ze mnie kpisz, mnichu?
01:09:09: Jaką przysługę mogę ci ja biedna wyświadczyć?"
01:09:22: "Naucz mnie tej pięknej sztuczki|robienia gromu z wody!"
01:10:09: "Jeżeli nie wierzysz mi na słowo,|młoda dziewko,
01:10:13: wstawaj i spójrz na więzienny dziedziniec ."
01:10:40: "Czy straż odeszła?"
01:10:45: "Tak, odeszli daleko, dziewko.|Klucze są teraz w moich rękach
01:10:47: i mogę potajemnie wyprowadzić cię|dzisiaj w nocy poza miejskie bramy."
01:11:04: "I przysięgam ci wieczne milczenie,
01:11:06: o wszystkim co mi wyjawisz o zaklęciu gromu."
01:11:27: "Pamiętaj, dziewko,|że Jesper, dziecko drukarza,
01:11:30: jest samo na świecie,|nie ma nikogo oprócz ciebie."
01:12:07: "Ojcze Henryku, spójrz na łzy tej młodej dziewczyny.
01:12:11: Spójrz, płacze, czyli nie może być czarownicą."
01:12:18: "Głupcze! Nie wiesz, że te wiedźmy|potajemnie plamią swoje oczy
01:12:22: śliną tak, byśmy myśleli, że to łzy?"
01:12:45: "Panienko, pomyśl o dziecku,|które zmarnieje
01:12:48: jako haniebnie odrzucony bękart,|jeśli się nie zgodzisz."
01:13:11: "Stój tu i słuchaj wszystkich jej słów,
01:13:14: żebyś mógł być później|głównym świadkiem przeciw niej."
01:13:25: "A otworzysz potajemnie bramę więzienia
01:13:27:dla mnie i dziecka, jeżeli spełnię twoją prośbę?"
01:13:35: "Zatem powiem ci, że raz podróżujący|kamieniarz powiedział mi..."
01:13:46: "...że kiedy czarownice wzywają grzmot...
01:13:48: ...wkładają ręce do wody."
01:13:59: "Zatwardziała wiedźmo!|Zanim słońce jutro zajdzie,
01:14:01: będziesz płonąć żywcem na stosie!"
01:14:29: "A potem spalą również ciebie dziewko,
01:14:31: "jako przestrogę dla ludzi,|jako słodki zapach dla Boga."
01:14:34: I płonęły jeden stos za drugim,|na miejskim rynku,
01:14:36: do czasu gdy sędziowie nie przenieśli się|do następnego miasta.
01:14:47: Szaleństwo polowań na czarownice,|jak duchowa plaga,
01:14:49: niszczy wszystko, co stanie na drodze sędziów.
01:15:08: Na przestrzeni kilka stuleci spalono|ponad 8 milionów kobiet,
01:15:11: starców i dzieci posądzonych o czary.
01:15:22: Ciąg dalszy nastąpi.
01:15:23: WIEDŹMY|Rozdział 6.
01:15:26: Niektóre zeznania czarownic były całkowicie obłąkane.
01:15:28: Na przykład wiele kobiet przyznaje,|że - przemieniwszy się w koty -
01:15:31: bezcześciły nocą ołtarze,|podczas gdy dwa diabły
01:15:34: w kształcie zwierząt stały na straży|przy drzwiach kościoła.
01:16:07: Ale są wyznania,
01:16:09: które równie dobrze mogły być bliskie prawdy,
01:16:12: mianowicie wtedy, gdy istniał dany przesąd.
01:16:28: Wiele kobiet palono za to,|że przyznały się do
01:16:31: rzucenia uroku na łoże małżeńskie|przez "wiązanie supłów!"
01:17:01: Każdy z supłów niszczył brzemienność kobiet.
01:17:07: A szczęście całego domu mogło zostać zruinowane
01:17:10: przez włosy wiedźmy i metalowe krzyże.
01:17:22: Całkiem prawdopodobne, że wiele kobiet|używało takich magicznych sztuczek...
01:17:26: i wierzyło w ich niszczycielskie skutki.
01:17:30: Ale jeśli chcemy osądzić prawdziwość|wyznań czarownic,
01:17:33: musimy bliżej przyjrzeć się narzędziom|w sali tortur.
01:18:01: Także ty i ja przyznalibyśmy się do używania czarów,
01:18:05: gdyby potraktowano nas takimi narzędziami.|Nie uważasz?
01:19:29: Francuski doktora Paul Regnard
01:19:32: opisuje sposób, w jaki ten kołnierz był używany.
01:19:41: Kołnierz zaciskano za pomocą czterech napiętych sznurów.
01:19:53: Przeguby i kostki oskarżonego
01:19:55: były przymocowane do dwuch żelaznych prętów|przykręconych do podłogi.
01:20:04: Kiedy podkładano ogień pod biedną ofiarę -
01:20:12: - jej ruchy były tak gwałtowne,
01:20:13: że kolce kołnierza wbijały się jej w szyję.
01:20:19: Doktor Regnard pokazuje inny obraz,|który mówi sam za siebie.
01:20:22: Ma prostą nazwę:|"Po przesłuchaniu."
01:20:36: "Bolesne pytania"|zaczynały się raczej
01:20:38: od "lżejszych" tortur:|nakrętki skrzydełkowej na przykład.
01:20:53: Jedna z moich aktorek nalegała|na wypróbowanie tego narzędzia,
01:20:56: kiedy kręciliśmy ten film.
01:21:05: Nie wyjawię okropnych zeznań,|do jakich zmusiłem...
01:21:08: tą młodą damę w czasie krótszym niż minuta.
01:21:15: W średniowiecznych klasztorach, obawa przed diabłem
01:21:17: nasilała się do niemal beznadziejnej rozpaczy.
01:21:34:Duchowni, zbyt często korzystali z godnego| pożałowania samokarania.
01:21:58: Często wystarczyło, by została na tym przyłapana jedna zakonnica,
01:22:01: i cały klasztor wpadał w obłąkanie -
01:22:08: - tajemnicze, zaraźliwe obłąkanie.
01:22:16: W pismach, które przetrwały po dziś dzień,
01:22:18: te nieszczęsne kobiety pisały|z poruszającą prostotą,
01:22:21: jak diabeł przenikał do klasztoru.
01:22:59: "Odejdź ode mnie, szatanie!"
01:24:54: "Wszyscy święci stójcie za mną!
01:24:56: Siostra Cecilia paktuje ze Złym."
01:26:24: Jak te pobożne kobiety musiały cierpieć,
01:26:27: zanim puszczały im nerwy i wybuchało obłąkanie?
01:26:32: W ich biografiach, zawsze można było znaleźć|taki oto zdesperowany krzyk:
01:26:34: Diabeł nas do tego zmusił!
01:26:49: "Och, Święta Matko, zło ma straszną siłę!"
01:26:56: "Spójrz, zmusza mnie do czynienia tego,|czego nie chcę."
01:27:37: "Spalcie mnie na stosie, pobożni ojcowie!
01:27:39: Nie widzicie, co diabeł ze mną czyni?"
01:27:52: "Weź mnie! Nie widzicie go?
01:27:54: Zły stoi tam i grozi mi."
01:27:59: Ciąg dalszy nastąpi.
01:28:00: WIEDŹMY|Rozdział 7.
01:28:02: Przerobiliśmy faktyczne opętanie przez diabła
01:28:05: (charakterystyczne w mowie i konwulsjach)
01:28:08: i przejdźmy do czasów obecnych.
01:28:11: Większość wiedźm w dawnych czasach to biedne kobiety;
01:28:14: takie, którymi obecnie opiekują się|pobożne instytucje
01:28:17: i domy specjalnej opieki.
01:28:35: Jedna lub więcej cech, które obecnie|zwracają na starą kobietę uwagę,
01:28:39: w erze czarownic były by wystarczające| do zaprowadzenia takiej przed sąd.
01:29:04: Nie pozwalajmy sobie wierzyć,|że Diabeł należy wyłącznie do przeszłości.
01:29:07: Słodka stara kobieta,|która gra rolę tkaczki Marii...
01:29:09: w moim filmie, podniosła raz swoją|znużoną twarz w moją stronę...
01:29:11: podczas przerwy w zdjęciach -
01:29:19: - i powiedziała: "Diabeł jest prawdziwy.
01:29:21: Widziałam go siedzącego przy krawędzi mego łóżka."
01:29:30: Za jej pozwoleniem|pokazuję tutaj modlitewnik,
01:29:33: w którym kobieta (z 1921 roku!) myśli,
01:29:36: że ma możliwość rozmawiać z Diabłem|przez znaki.
01:30:21: Obłąkanie może być|wyjaśniane jako nerwowe wyniszczenie,
01:30:23: które spróbuję tutaj zilustrować.
01:30:25: Proszę mojego widza o zrozumienie, że...
01:30:28: w następujących scenach, granych przez tę samą aktorkę -
01:30:30: - portretuję różne stany pacjentów|z zaburzeniami nerwowymi.
01:30:47: Osobiście poznałem bardzo nerwową młodą kobietę,
01:30:49: która często lunatykowała podczas snu.
01:31:10: Dlaczego zawsze robi tą samą rzecz,
01:31:11: którą najbardziej bała by się robić?
01:31:13: Jak wiedźma zmuszona przez diabła,|ta kobieta -
01:31:15: - zarówno śpiąc jak i nie -
01:31:16: ustępuje zagadkowemu pożądaniu zapalania zapałek.
01:31:24: Czy to opętanie ma coś wspólnego|z jej chorobliwym strachem przed ogniem,
01:31:28: który pewnego dnia wybuchł w jej domu?
01:31:50: Oświadczyła, że czuła jakby walczyła
01:31:52: przeciwko nieznanym siłom,|o wiele silniejszym niż siła jej woli.
01:32:08: Nie jest to coś "wiedźmopodobnego"|taki lunatyk,
01:32:10: który chodzi po zaspanym domu ze swoimi zapałkami?
01:32:43: Czy nie przypomina nam zakonnicy,|chodzącej po kaplicy
01:32:45: z nożem w ręku, zmuszonej do tego przez Diabła?
01:33:00: Ta biedna kobieta, też w stanie oszołomienia,
01:33:03: robi podczas snu właśnie to,|czego boi się najbardziej.
01:33:16: Te opętania - te somnambuliczne,|uwarunkowane oszołomienia -
01:33:19: są konsekwencją choróby nerwowej zwanej histerią.
01:33:26: Jest jeszcze więcej związków między
01:33:28: średniowieczną wiedźmą a współczesną histeryczką.
01:33:31: Przypomnijmy sobie na przykład,
01:33:33: że wiedźma przechodziła nocne wizyty Diabła.
01:33:52: Dzisiaj to nie Diabeł,|ale raczej sławny aktor,
01:33:55: popularny pastor czy dobrze znany lekarz,
01:33:59: zakłócają spokój snów.
01:34:10: Histeryczna osoba będzie niewątpliwie mówić,
01:34:13: że te sławy przychodzą do niej|przez ścianę lub okno.
01:35:09: Zauważmy, jak przytomnie ta nieświadoma|kobieta trzyma się łóżka.
01:35:13: Osoba dotknięta histerią zawsze wystawia na pokaz
01:35:16: kilka sztucznych manier.
01:35:43: W średniowieczu wierzono, że podczas sabatu czarownic
01:35:45: Diabeł zostawia kilka niewidzialnych|znaków na ciele wiedźmy,
01:35:48: gdzie zanika cała wrażliwość.
01:36:07: Kat często znajdował obszary bez czucia
01:36:10: na ciele oskarżonej.
01:36:31: "Widzę jasno, że jesteś wiedźmą.
01:36:33: Nie czujesz nawet mego|narzędzia na swoich plecach."
01:36:43: Dzisiaj, ta dziwna nieczułość jest|uważana za symptom histerii.
01:37:12: "Nie, proszę pana, nie czuję w ogóle pańskiego dotyku na plecach."
01:37:33: "Tak, tak właśnie myślałem - pani córka cierpi na histerię."
01:38:06: "Z tego co pani mówi,|muszę niestety polecić,
01:38:10: aby na razie zatrzymano pani córkę|w mojej klinice."
01:38:23: "Byłoby szkoda, gdyby pani córka
01:38:25: miała nieprzyjemności w kontakcie z policją."
01:38:39: Biedna mała histeryczna wiedźmo!
01:38:41: W średniowieczu byłabyś w konflikcie z kościołem.
01:38:44: Teraz miałabyś z prawem.
01:39:59: "Zapraszam do mojego gabinetu."
01:40:04: "Chyba że wolisz bym wezwał policję?"
01:40:33: "Pani nazwisko? Ma pani wizytówkę?"
01:40:43: "Pani adres? Ma pani telefon w domu?"
01:41:02: "Dziękuję pani, świetnie. Może pani odejść.|Skontaktuję się z panią później."
01:41:15: "Jeśli moja rodzina dowie się o tym,|będę siłą trzymana w domu."
01:41:23: "Błagam pana o zrozumienie,|jestem nieszczęśliwą, chorą osobą.
01:41:25: Nie wiem, co czynię."
01:41:31: "Nie jestem zdolna żyć z tym ciągłym strachem
01:41:34:teraz podczas wojny.|Jestem załamana."
01:41:39: "To tak, jakby jakaś nieznana siła
01:41:42: zmuszała mnie do popełnienia tej strasznej kradzieży."
01:41:50: "Proszę spojrzeć! Ukradłam właśnie tą małą,|kosztownie przewiązaną rosyjską książkę."
01:41:58: "Co miałabym z nią zrobić?|Nie znam ani słowa po rosyjsku."
01:42:05: "Mój mąż zginął na wojnie,|i od tej pory nic nie jest takie same."
01:42:17: "Obiecuję nie poruszać nigdy tej sytuacji,
01:42:19: ale muszę panią prosić, żeby nigdy więcej|nie odwiedzała mojego sklepu ."
01:42:34: Stulecia minęły i Wszechmocny średniowiecznych czasów
01:42:37: nie siedzi już na dziesiątej sferze.
01:42:58: Nie siedzimy już w kościołach|gapiąc się z przerażeniem
01:43:01: na freski diabłów.
01:43:18: Wiedźmy już nie latają na swych miotłach ponad dachami.
01:43:31: Ale czy nie ma już bujnych przesądów pośród nas?
01:43:46: Czy jest oczywista różnica
01:43:48: między wiedźmami i naszymi klientami kiedyś i dziś?
01:43:59: Już nie palimy naszych starych i biednych ludzi.
01:44:01: Ale czy często nie cierpią gorzko?
01:44:09: A mała kobieta,|którą nazywamy histeryczką,
01:44:12: samotna i nieszczęśliwa,|czy nie jest jeszcze dla nas zagadką?
01:44:20: Teraz przetrzymujemy nieszczęśliwych|w specjalnych instytucjach albo -
01:44:23: - jeżeli są bogaci -|w nowoczesnych klinikach.
01:44:36: I wszyscy się cieszymy ze świadomości,
01:44:39: że łagodne i delikatne metody kliniki zastąpiły
01:44:41: barbarzyńskie metody średniowiecznych czasów.