1. W grupach zadaniowych badanych przez Balesa okazywało się, ze "5% interakcji
to kategorie wiÄ…zane z rozwiÄ…zywaniem zadania (tj. 4 do 9). Wynika stÄ…d ze,
grupa zadaniowa w przeciwieństwie do towarzyskiej charakteryzuje się tym, że
gdy rozwiÄ…zujemy zadania to: udzielamy informacji, prosimy o informacje,
sugestie, oceniamy itd. Zaś 25% to interakcje emocjonalne, wśród których
przynajmniej przy eksperymencie Balesa przeważały emocje pozytywne (od l, do 3,
następne, te negatywne były rzadsze).
2. Z tego wynika, że na początku rozwiązywania zadania najwięcej jest
interakcji typu: udzielanie informacji, pytanie o informacje itd. Interakcje
emocjonalne pojawiają się na końcu, kiedy właściwie zadanie jest już
rozwiązane. One pojawiają się wtedy gdy już jesteśmy zadowoleni z rozwiązania
zadania, wiadomo bowiem, że zadanie to jakaś rozbieżność, między pewnym
oczekiwanym stanem, a stanem istniejÄ…cym.
3. Historia ta pozwala na wyodrębnienie dwóch typów kierowników i to okazało
się najważniejsze:
• Kierownikami sÄ… ci, którzy inicjujÄ… interakcje, czyli ci, którzy udzielajÄ…
informacji, opinii, sugestii (ale nie tylko). Osoby inicjujÄ…ce interakcje tego
typu są kierownikami zadaniowymi. Są to osoby zorientowane na to, żeby grupa
rozwiązała zadanie.
• Kierownicy, których BaÅ‚eÅ› nazwaÅ‚ socjoemocjonalnymi sÄ… to ci, którzy inicjujÄ…
pierwsze trzy kategorie, czyli redukują napięcia w grupie i wprowadzają w
grupie miły stan emocjonalny.
Aby grupa dobrze funkcjonowała potrzebni są i ci pierwsi, i ci drudzy.
Kiedy zastosowano socjometrię do tych ludzi okazało się, że bardziej lubiani są
ci socjoemocjonalni niż ci zadaniowi, szczególnie w pierwszej fazie, w
pierwszych kolejnych interakcjach w grupie. Tzn. kierownik zadaniowy jesli
mniej lubiany, niż kierownik .socjoemocjonalny.
W podręcznikach dotyczących psychologii organizacji, znaleźć można dziesiątki
różnych koncepcji na temat typów kierowników. Nazywa się ich różnie:
zorientowani na zadanie, na ludzi, zorientowani na przedmioty itd., ale tak
naprawdę sprowadza się to do wyżej przedstawionego podziału.
Ludzie mądrzy dochodzą do wniosku, że najlepiej byłoby znaleźć takiego
kierownika, który jednocześnie jest i zadaniowy i socjoemocjonalny i myślę, że
jest to możliwe. Dobry kierownik powinien mieć umiejętności z jednej strony
tego, żeby grupa rozwiązywała zadania, a więc mieć wiedzę i umiejętności
wykorzystania tej wiedzy, ale z drugiej strony być w stanie doprowadzać w
grupie do wysokiego morale, tzn. do tego, żeby członkowie byli umotywowani,
żeby nie było konfliktów, aby atmosfera była rzeczywiście przyjemna, żeby było
jak najmniej wewnętrznych problemów.
Grupy, w których występuje dużo emocji negatywnych:
• W grupach przedszkolaków - chociaż powstaje pytanie, czy jest to grupa.
Interakcje są, ale są one często negatywne (zabieranie zabawek w piaskownicy,
uderzanie Å‚opatkÄ…, sypanie piachem).
• Brytyjscy psychologowie wykryli, że grupy, w których przeważajÄ… negatywne
emocje i gdzie bardzo trudno jest w związku z tym rozwiązać zadania, są gremia
kierownicze związków zawodowych. Tam dominują konflikty i być może jest to
związane z silną potrzebą władzy.
Przechodząc do roku 98 chcę opowiedzieć o badaniach przeprowadzonych przy
okazji robienia doktoratu przez Joannę Czarnota-Bojarską. Bojarska zbadała 66
osób - uczniów klas maturalnych, którzy dyskutowali na temat tego jak ulepszyć
polską maturę. Cały przebieg dyskusji (ok. 45 min.) w 10-u badanych grupach
nagrano z ukrycia za pomocą kamery. Studenci zamieniając się w sędziów
kompetentnych oceniali stopień zaangażowania i rodzaje działań poszczególnych
osób biorących udział w dyskusji. Następnie wszystkich członków wszystkich grup
oceniano według sześciu wymiarów, na 10-cio stopniowych skalach. Te wymiary
to:
1. Wpływ na przebieg dyskusji: od znikomego - nie zabierał w ogóle głosu; do
zasadniczego -świadomie kierował dyskusją, wyznaczał jej temat.
2. Udział w ustaleniach: od znikomego - nie miał propozycji; do wielu
propozycji.
3. Dominowanie: brak - ulegał sugestiom i zdaniom innych; do 10 punktów - broni
agresywnie swojego zdania, narzuca innym swój punkt widzenia, przekrzykuje,
zmusza do uległości