R A P O R T E P
R A P O R T E P
W tym dziale opisujemy wybrane kity oferowane przez różnych producentów. Przekazujemy
uwagi dotyczące montażu, uruchamiania i działania zestawu. Wszystkie urządzenia były bowiem
zmontowane i sprawdzone w laboratorium EP.
Tor zdalnego sterowania, część 1
Nadajnik kodowanego zamka szyfrowego
Velleman K6706
Chcielibyśmy w tym artykule
zaprezentowaĘ Czytelnikom dwa
kolejne kity Vellemana. Dwa,
poniewał są one nierozłącznie
ze sobÄ… powiÄ…zane
i omawianie ich osobno nie
miaÅ‚oby wiÍkszego sensu.
Układy te nalełą do grupy
bardzo popularnych urzÄ…dzeÒ
słułących do ochrony naszego
mienia, mogÄ…cych znaleüĘ
Nadajniki i odbiorniki radiowe dowie do pilotÛw od alarmÛw sa-
zastosowanie w systemach
pracujÄ…ce na duÅ‚ych czÍstotliwoÅ›- mochodowych. Nadajnik pracuje na
alarmowych lub jako sterowniki
ciach sÄ… najczÍÅ›ciej ukÅ‚adami trud- czÍstotliwoÅ›ci noÅ›nej 430MHz i je-
zamkÛw.
nymi do wykonania i regulacji go zasiÍg wynosi, w zaleÅ‚noÅ›ci od
w warunkach domowych. Kiedy lokalnych warunkÛw, ok. 30m. Jest
wiÍc przeczytaÅ‚em instrukcje do to odlegÅ‚ośĘ zupeÅ‚nie wystarczajÄ…-
opisywanych w tym artykule kitÛw, ca do wiÍkszoÅ›ci zastosowaÒ. Na-
ogarnÍÅ‚o mnie zwÄ…tpienie. Chyba dajnik emituje sygnaÅ‚ kodowany ze
konstruktorzy Vellemana są zbyt stałym kodem. Jest to zarazem wa-
pewni siebie, jełeli opis strojenia dą i zaletą opisywanego układu.
nadajnika i odbiornika pracującego Zaletą, poniewał zastosowanie ta-
na czÍstotliwoÅ›ci 430MHz ìzaÅ‚at- kiego systemu kodowania znaczÄ…-
wiajÄ…î kilkoma zdaniami? co wpÅ‚ynÍÅ‚o na obniÅ‚enie kosztu
RzeczywistośĘ pokazaÅ‚a jednak, budowy nadajnika i wspÛÅ‚pracujÄ…-
Å‚e nie tylko zbudowanie, ale i re- cego z nim odbiornika. Natomiast
gulacja obydwu ukÅ‚adÛw jest czyn- zastosowanie kodu staÅ‚ego znacz-
noÅ›ciÄ… dziecinnie prostÄ…. DosÅ‚ow- nie uÅ‚atwia jego ewentualne ìzÅ‚a-
nie ìdziecinnieî, poniewaÅ‚ prze- manieî.
prowadziÅ‚em ciekawy, choĘ dośĘ Nie Å‚udümy siÍ, zÅ‚odzieje teÅ‚ na-
ryzykowny eksperyment. Aby do- dÄ…Å‚ajÄ… za postÍpem i dobrze wypo-
kÅ‚adnie sprawdziĘ jakośĘ zestawÛw saÅ‚ony ìfachowiecî z Å‚atwoÅ›ciÄ… da
i wiarygodnośĘ doÅ‚Ä…czonej do nich sobie radÍ z naszym szyfrem.
dokumentacji, daÅ‚em obydwa kity Z przyczyn oczywistych nie bÍdzie-
do zmontowania trzynastoletniemu my w tym miejscu opisywaĘ, jak
dziecku - mojej cÛrce. Zna ona moÅ‚na to zrobiĘ. Proponowany
dobrze jÍzyk angielski i posiada ukÅ‚ad nadaje siÍ przede wszystkim
pewne doÅ›wiadczenie w montaÅ‚u do zabezpieczania pojazdÛw i obsza-
ukÅ‚adÛw elektronicznych (no pew- rÛw o niskim stopniu zagroÅ‚enia
nie, moja krew!), ale nie podbudo- wtargniÍciem osÛb niepowoÅ‚anych
wane jeszcze wiedzÄ… teoretycznÄ… oraz do sterowanie wszelkiego ro-
i znajomoÅ›ciÄ… angielskich terminÛw dzaju urzÄ…dzeniami elektrycznymi.
technicznych. Wynik eksperymen- Nadajnik jest wyposałony
tu przeszedł najśmielsze oczekiwa- w dwa przyciski sterujące i mołe
nia: obydwa kity zostaÅ‚y zmonto- emitowaĘ dwa rÛÅ‚ne kody. Tak
wane i uruchomione bez najmniej- wiec, jest moÅ‚liwa wspÛÅ‚praca jed-
szych kÅ‚opotÛw. nego nadajnika z dwoma odbiorni-
Z kitu K6706 moÅ‚emy zmonto- kami K6707, z ktÛrych kaÅ‚dy mo-
waĘ miniaturowy nadajnik radio- łe sterowaĘ innym urządzeniem
wy, umieszczony w typowej obu- elektrycznym.
Elektronika Praktyczna 5/98
89
R A P O R T E P
ra w.cz. CzÍstotliwośĘ jego pracy
określona jest indukcyjnością L2
i poÅ‚Ä…czonymi rÛwnolegle pojem-
nościami C1 + CV. Mołemy ją
zmieniaĘ w niewielkim zakresie za
pomocÄ… trymera CV. Cewka L2 jest
jednocześnie anteną nadawczą.
Dioda LD1 słuły szacunkowej
ocenie stanu wyczerpania baterii
zasilajÄ…cej 12V, z ktÛrej zasilany
jest ukÅ‚ad nadajnika. Wydaje mi siÍ
trochÍ dziwne, Å‚e konstruktor nie
umieścił w układzie jakiegokolwiek
kondensatora blokujÄ…cego zasilanie.
Prawdopodobnie liczył na małą
opornośĘ wewnÍtrznÄ… baterii, co
potwierdziÅ‚o siÍ w praktyce.
Montał i uruchomienie
Montał wykonujemy w typowy
sposÛb, rozpoczynajÄ…c od wlutowa-
UM3758-120A posiada 10 wejśĘ nia rezystorÛw i jednej zworki. Spo-
adresowych sÅ‚uÅ‚Ä…cych ustawianiu sÛb montaÅ‚u zostaÅ‚ wyczerpujÄ…co
kodu. KaÅ‚de z wejśĘ moÅ‚e znaleüĘ opisany i zilustrowany w instrukcji.
siÍ w trzech stanach: zwarte do ma- BaczniejszÄ… uwagÍ naleÅ‚y zwrÛciĘ
sy (VSS), zwarte do plusa zasilania tylko na dwa elementy. Soczewka
i nie podÅ‚Ä…czone do niczego. Liczba diody LED musi znaleüĘ siÍ w od-
Rys. 1.
moÅ‚liwych do ustawienie kodÛw legÅ‚oÅ›ci 11 mm od powierzchni
Opis działania układu wynosi 8748. Ze schematu dołączo- płytki obwodu drukowanego. Takłe
Schemat elektryczny układu na- nego do kitu i z lakonicznej wzmian- tranzystor T1 nie mołe odstawaĘ od
dajnika pokazany został na rys. 1. ki w tekście instrukcji wynika, łe jej powierzchni bardziej nił o 11
Jak widaĘ, układ jest niezwykle wejścia adresowe A2 i A8 mołemy mm. Lutowanie musimy wykonaĘ
prosty i przerałenie mniej obezna- dołączyĘ jedynie do masy lub pozo- wyjątkowo starannie, uływając jak
nych z radiotechnikÄ… CzytelnikÛw stawiĘ nie poÅ‚Ä…czone z niczym. Jest najmniejszej iloÅ›ci cyny. WiÄ…Å‚e siÍ
mogÄ… budziĘ jedynie dwie cewki to zastanawiajÄ…ce, poniewaÅ‚ nie to z koniecznoÅ›ciÄ… jak najkrÛtszego
L1 i L2. Nie ma jednak powodu mogÅ‚em znaleüĘ jakiekolwiek uzasad- obciÍcia koÒcÛwek podzespoÅ‚Ûw.
do obaw, nie czeka Was mozolne nienia takiego ograniczenia w karcie Zmontowany układ wymaga je-
nawijanie i strojenie indukcyjnoÅ›ci. katalogowej ukÅ‚adÛw UM3758. dynie zestrojenia z odbiornikiem.
Cewka L1 to po prostu gotowy, W interesujÄ…cy sposÛb rozwiÄ…zano CzynnośĘ tÍ opiszÍ w drugiej czÍÅ›-
wykonany fabrycznie dÅ‚awik, sprawÍ generacji dwÛch rÛÅ‚nych ko- ci artykuÅ‚u, poÅ›wiÍconej montaÅ‚o-
a cewka L2 zostaÅ‚a wykonana na dÛw. Do wÅ‚Ä…czenia zasilania sÅ‚uÅ‚Ä… wi odbiornika.
pÅ‚ytce obwodu drukowanego. dwa przyciski: SW1 i SW2 i obojÍt- Zbigniew Raabe, AVT
Schemat nadajnika podzieliĘ ne, ktÛry naciÅ›niemy ukÅ‚ad zostanie Basia Raabe
moÅ‚emy na dwie czÍÅ›ci: ukÅ‚ad ko- zasilony od strony minusa za poÅ›red-
dujący, zrealizowany na układzie nictwem diody D1 lub D2. Jednak
WYKAZ ELEMENTÓW
IC1 - UM3758-120A, i generator w przypadku naciÅ›niÍcia przycisku
Rezystory
nośnej z tranzystorem T1. Zajmij- SW1 wejście adresowe A11 zostanie
R1, R2: 100k&!
my siÍ najpierw ukÅ‚adem kodera. zwarte do masy (dokÅ‚adnie: znajdzie
R3: 33k&!
UkÅ‚ad UM3758-120A jest naj- siÍ na poziomie ok. -0,4..-0,5V wzglÍ-
R4: 100&!
mniej rozbudowanym reprezentan- dem VSS (masy układu), co jednak
R5: 1k&!
tem rodziny ukÅ‚adÛw z serii nie grozi uszkodzeniem ukÅ‚adu),
Kondensatory
UM3758. a przy naciÅ›niÍciu SW2 stan niski zo-
C1, C2: 2pF
Wszystkie układy z tej serii cha- stanie wymuszony na wejściu A12.
C3: 330pF
rakteryzujÄ… siÍ jednÄ… wspÛlnÄ…, wy- Tak wiÍc, w zaleÅ‚noÅ›ci od tego, ktÛ-
CV: trymer 1,5..5pF
godną dla konstruktora cechą: mo- ry przycisk naciśniemy, generowane
Półprzewodniki
gÄ… pracowaĘ zarÛwno jako koder, bÍdÄ… dwa rÛÅ‚ne kody.
D1, D2: BAT85
jak i jako dekoder, w zalełności od Kombinacja zero-jedynkowa, od- IC1: UM3758-120A
połączenia wejścia MODE z masą powiadająca ustawionemu kodowi, T1: BF199
LD1: LED Ć3mm
lub plusem zasilania. W opisywa- przekazywana jest na wyjście TX
Różne
ny nadajniku wejście to zostało po- układu UM3758 i za pośrednict-
L1 dÅ‚awik 10µH
Å‚Ä…czone z plusem zasilania, co wy- wem rezystora kluczuje tranzystor
obudowa, styki do bateryjki
musza tryb pracy kodera. T1, pracujący w układzie generato-
Elektronika Praktyczna 5/98
90