ĆWICZENIE 1  WPROWADZENIE DO CHEMII LEKÓW
Zagadnienia:
1. Badania wstępne  próby spalania, badanie rozpuszczalności
2. Wykrywanie kationów i anionów
3. Analiza elementarna związków organicznych  mineralizacja, wykrywanie azotu, siarki, chlorowców,
ustalanie rodzaju chlorowca
4. Reakcje na wiązania nienasycone
I. BADANIA WST
PNE
Badania wstępne obejmują:
ż ocenę organoleptyczną (określenie wyglądu zewnętrznego, barwy, zapachu)
ż ustalenie rozpuszczalności (pozwala to na eliminację niektórych grup chemicznych)
ż rozróżnienie przynależności badanego preparatu do grupy związków:
ż nieorganicznych
1. substancja ogrzewana w nieświecącej części płomienia palnika na dobrze oczyszczonej i wyprażonej
szpatelce miedzianej zwęgla się, nie pali (jedynie w niektórych przypadkach zmienia postać i barwę)
2. substancję przeprowadza się do roztworu przez rozpuszczenie w wodzie, bądz
w kwasach i
wodorotlenkach alkalicznych
3. wykrywanie kationów i anionów
ż organicznych-nieorganicznych  podczas ogrzewania na szpatelce miedzianej substancja zwęgla się lub
pali i tworzy wyraz
ną pozostałość o barwie różnej od czarnej  wskazuje to na obecność kationów w
związku organicznym (substancja organiczna zawierająca pozostałość nieorganiczną)
ż organicznych  substancja ulega przy ogrzaniu całkowitemu zwęgleniu i spaleniu (bez pozostałości)
Identyfikacja substancji w połączeniu z wykrywaniem kationu  przygotowanie próbki:
ż 100-200mg substancji wyprażyć dobrze w parownicy porcelanowej aż do całkowitego utlenienia części
organicznej
W przypadkach powolnego spalania  przyspieszenie przez ostrożne dodanie (po wystygnięciu parownicy!)
kilku kropel stężonego kwasu azotowego  ponowne ogrzewanie, aż do uzyskania pozostałości o barwie
różnej od czarnej
ż rozpuścić pozostałość kolejno w wodzie lub kwasie azotowym, jeżeli nie ulegnie rozpuszczeniu w wodzie
ż jeżeli substancja rozpuszcza się w kwasie azotowym: otrzymany roztwór odparować do sucha, a następnie
rozpuścić w wodzie
ż badanie na obecność kationu
II. PRÓBY SPALANIA:
Efekt spalania Grupa substancji organicznych
Topnienie ze stopniowym brunatnieniem Większość związków organicznych
Sublimacja z wytworzeniem białego, krystalicznego nalotu na Sole amonowe, kwas benzoesowy i salicylowy, metenamina,
górnej, chłodnej części probówki alkaloidy purynowe
Tworzenie się barwnego stopu Większość sulfanilamidów
Karmele w przypadku węglowodanów, fenolu w przypadku
Specyficzny zapach produktów rozkładu
salicylanów, palonego rogu w przypadku aminokwasów
Niektóre sole i związki zawierające chlorowiec barwią płomień palnika (próby przeprowadzane na zwilżonym
stężonym kwasem solnym druciku platynowym)
Barwa palnika Pochodzenia zabarwienia Uwagi
Żółta Jony sodowe Na+ Długo się utrzymuje
Fioletowa Jony potasowej K+ Widoczne przy obserwacji przez szkło kobaltowe
Słabsza i krócej trwająca w porównaniu z
Ceglasta Jony wapniowe Ca2+ zabarwieniem palnika przy jonach sodowych i
potasowych
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
Siarczan (VI) baru nie barwi palnika, gdyż jest solą
Zielona Jony barowe Ba2+
trudno rozpuszczalną, mimo iż zawiera jony barowe
Próba Beilsteina: związki zawierające chlorowiec
wprowadzone do płomienia na blaszce miedzianej
tworzą lotne halogenki.
Zielono-niebieska Związki zawierające chlorowiec
Próba pozytywna również u bezchlorkowych
niektórych kwasów organicznych, pochodnych
mocznika, pyrazolonu, pirydyny i chinoliny
III. BADANIE ROZPUSZCZALNOŚCI
Znaczenie badania rozpuszczalności:
ż pozwala ustalić typ chemiczny związku nieorganicznego
ż w przypadku związku chemicznego daje możliwość zaliczenia danej substancji do określonej grupy
Rozpuszczalność związków nieorganicznych:
ż rozpuszczalne w wodzie: chlorki, zotany, siarczany, węglany, fosforany alkaliczne (z wyjątkami)
ż nierozpuszczalne w wodzie: BaSO , BaCO , CaCO , MgCO , CaHPO , MgO, ZnO, HgO, Hg Cl , H N-HgCl + sole
4 3 3 3 4 2 2 2
azotowe bizmutu
Rozpuszczalność związków organicznych:
ż w toku analizy badana jest rozpuszczalność w: wodzie, eterze (rozpuszczalniki obojętne), 5% NaOH,
5% NaHCO 5% HCl, zimnym stężonym kwasie siarkowym (VI), 85% roztwierze H PO
3, 3 4
(rozpuszczalniki polarne)
E1: 1. Związki obojętne na lakmus nie zawierające azotu i siarki (może
być chlorowiec)
Rozp. w eterze 2. związki o char. kwaśnym (N i S rzadko)
3. związki o char. zasadowym zawierające azot
4. związki obojętne zaw. N i S
Związki zawierające 2 lub więcej grup polarnych, ułatwiających
Nierozp. w eterze rozpuszczanie w wodzie (-OH, -COOH, -SO H)  związki o charakterze
3
soli, soli amin i soli kwasów
Związki bezazotowe (kwasy karboksylowe, sulfonowe, sulfonowe,
hydroksykwasy, fenolokwasy, ketokwasy) i związki z azotem, rzadziej
Rozp. w 5% NaHCO
3
z siarką i chlorowcem (aminokwasy, cyjanokwasy, chlorowcokwasy i
nitrokwasy)
Związki nie zawierające azotu i siarki (fenole, dwuketony i fenole
Nierozp, w 5% NaHCO
3
zawierające grupę ketonową)
Związki zawierające azot. Chlorowiec i siarka mogą być obecne. Aminy
Rozp. w 5% HCl
alifatyczne i aromatyczne wszystkich trzech rzędów
Związki zawierające azot i ewentualnie siarkę (amidy proste i
podstawione, nitryle, azotyny i azotany)
Rozp. w
Związki obojętne, nierozpuszczalne w wodzie, ale rozpuszczalne w
H PO
3 4
Nierozp. w Rozp. w stęż. zimnym stężonym kwasie siarkowym (VI).
5% HCl H SO Węglowodory nienasycone, alkohole, aldehydy, ketony, estry,
2 4
Nierozp. w
bezwodniki kwasowe, etery, acetale i laktony
H PO
3 4
Nierozp. w stęż. H SO i w Nie zawierają azotu i siarki (węglowodory alifatyczne nasycone,
2 4
85% H PO cykloparafiny i węglowodory alifatyczne i ich chlorowcopochodne)
3 4
Cechy rozpuszczalności niektórych leków farmakopealnych:
1. Związki rozpuszczalne w wodzie, a nie rozpuszczalne w eterze:
ż alkohole wielowodorotlenowe, w tym węglowodany: Sorbitolum, Glucosum, Lactosum
ż kwasy alifatyczne: Acidum lacticum. Tartaricum, citricum, ascorbicum
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
wodzie
Rozpuszczalne w
NAOH
Rozp. w 5%
Nierozpuszczalne w wodzie
Nierozp. w 5% NaOH
ż sole sodowe i potasowej alifatycznych i aromatycznych kwasów karboksylowych i sulfonowych: Natrium
aceticum, benzoicum, salicyli cum, Noraminopherazonum methanosulfonicum Natrium,
Sulfoguaiacolum
ż sole sodowe tautomerycznych laktamo-laktymów: Barbitalum Natrium, Hexobarbitalum Natrium
Thiopentalum Natrium, Phenytoinum Natrium
ż sole sodowe sulfonamidów: Sulfacetamidum Natrium, Sulfadimidinum Natrium
ż niektóre zasady: Methenaminum, Isoniazidum, Phenazonum
ż sole zasad: Chininum hydrochloricum, Procainum hydrochloricum, Atropinum sulfuricum,
Codeinum phosphoricum, Noradrenalinum hydrotartaricum
2. Związki rozpuszczalne w wodzie i w eterze
ż niskocząsteczkowe fenole: Phenolum, Resorcinolum, Pyrogallolum
ż niektóre zasady: Aminophenazonum
IV. ANALIZA ELEMENTARNA ZWI
ZKÓW ORGANICZNYCH
Analiza elementarna obejmuje:
ż mineralizację związku organicznego
ż wykrywanie azotu
ż wykrywanie siarki
ż wykrywanie chlorowców i ustalanie rodzaju chlorowca
ż potwierdzenie, bądz
nie obecności wiązań nienasyconych
1. Mineralizacja związku organicznego  proces poprzedzający wykrywanie w związkach organicznych azotu,
siarki i atomowo (kowalencyjnie) związanych w łańcuchu lub pierścieniu chlorowców.
Polega na przekształceniu tych pierwiastków w prostsze związki nieorganiczne o strukturze jonowej
ż azot zostaje przekształcony w cyjanki
ż siarka zostaje przekształcona w siarczki
ż chlorowce zostają przeprowadzone w halogenki
Wykonanie:
ż w małej, grubościennej fiolce ubić na dnie kawałeczek sodu
ż pokryć sód małą ilością badanej substancji i ostrożnie ogrzewać do stopienia
ż dodać drugą, taką samą porcję substancji i ponownie ogrzewać i prażyć do czerwonego żaru
ż gorącą fiolę zanurzyć w ok.10ml wody destylowanej w parowniczce
ż rozbić za pomocą bagietki
Uzyskujemy bezbarwny, zasadowy przesącz do wykonania próby Lassaignea na azot, siarkę i chlorowce
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
Próba Wykonanie Efekt Reakcje Uwagi
Próba jest niepewna dla związków
Zasadowy przesącz ogrzać do wrzenia z
Powstaje niebieskie zabarwienie 2 NaCN + FeSO = Fe(CN) + Na SO lotnych i zawierających azot w
4 2 2 4
Wykrywanie kryształem FeSO (utlenianie żelaza z +II na
4
lub osad błękitu pruskiego Fe(CN) + 4 NaCN = Na [Fe(CN) ] postaci NO . Gorszy wynik dają ureidy
2 4 6 2
azotu +III stopień utlenienia) i po ochłodzeniu
(żelazocyjanku żelazowego) 3 Na [Fe(CN) ] + 4Fe3+ = Fe [Fe(CN) ] i uretany wydzielające w toku
4 6 4 6 3
zakwasić 10% H SO
2 4
spalania z sodem lotny amoniak
Do zasadowego przesączu dodać kilka kropli Powstaje nietrwałe, purpurowe
Na S + Na [Fe(CN) NO] = Na [Fe(CN) NOS]
2 2 5 4 5
0,1% nitroprusydku sodowego zabarwienie
Wykrywanie
siarki
Zasadowy roztwór zkwasić kwasem octowym Wytrąci się czarny osad siarczku
Na S + (CH COO) Pb = PbS + 2 CH COONa
2 3 2 3
i dodać kilka krpki 10% octanu ołowianego ołowiawego
Jeżeli w badanej substancji
stwierdzono obecność azotu lub
siarki, wówczas przesaćz zakwasić
Zasadowy przesącz zakwasić kilkoma
Wykrywanie Wydziela się biały lub żółty osad rozcieńczonym kwasem siarkowym
kroplami stężonego kwasu azotowego (V) i NaX + AgNO = AgX + NaNO
3 3
chlorowców halogenku srebra (VI), ogrzać kilka minut do
dodać 2% azotan srebra (I)
całkowitego usunięcia HCN lub H S i
2
dopiero wówczas przeprowadzać
próbę na chlorowce
Osad biały, fioletowiejący na
świele i rozpuszczalny w 10% AgCl + 2 NH OH = [Ag(NH ) ]+ Cl- + 2 H O
4 3 2 2
NH OH  obecność chloru
4
Osad jasnożółty, zieleniejący na
Płyn znad osadu AgX zdekantować, a osad
świetle i trudniej rozpuszczalny w
badać na rozpuszczalność w amoniaku
amoniaku - brom
Ustalenie
Osad jasnożółty, zieleniejący na
rodzaju
świetle i nierozpuszczalny w
chlorowca
amoniaku  obecność jodu
Filetowa barwa warstwy
Zasadowy przesącz zakwasić w probówce Przy nadmiarze utleniacza barwa
chloroformowej wskazuje na
10% kwasu siarkowego (VI), ochłodzić, zanika gdyż powstaje kwas jodowy
obecność jodu
dodać CHCl i energicznie wstrząsając dodać lub bromowy:
3
kroplami wody chlorowej lub roztworu 2J- (+Cl ) = J = 2 HJO
2 2 3
Brunatnoczerwona warstwa
chloraminy 2Br- (+Cl ) = Br = 2 HBrO
2 2 3
chloraminy  obecność bromu
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
Reakcje na wiązania nienasycone:
Podstawa chemiczna Wykonanie Efekt Reakcje Uwagi
Reakcje z roztworem wody bromowej i z roztworem nadmanganianu potasu stosuje się tylko dla tych związków, które nie wykazują właściwości redukcyjnych wobec innych czynników np. azotanu (V)
srebra, chlorku żelaza (III), odczynnika Tollensa, Fehlinga.
Do takich leków o wiązaniach podwójnych należą: allobarbital, cyklobarbital, heksobarbital, alkaloidy chinowe
Odbarwienie roztworu bromu bez
Do małej ilości rozpuszczonej wydzielania bromowodoru
w CHCl lub lodowatym zachodzi również w toku
3
Związki nienasycone
kwasie octowym dodać bromowania amin
odbarwiają szybko roztwór
kroplami 2% roztwór aromatycznych, wiążących HBr z
bromu w wyniku addycji do Odbarwienie roztworu bromu bez wydzielania
bromu w tym samym utworzeniem odpowiedniej soli
wiązania podwójnego lub bromowodoru
rozpuszczalniku do chwili zasady, natomiast z wydzieleniem
potrójnego (bez wydzielania
utrzymywania się w ciągu HBr (białe dymy widoczne przy
gazowego bromowodoru)
1min. barwy brunatno- dmuchnięciu w otwór probówki)
czerwonej w reakcji substytucji bromem np.
fenoli
W zależności od pH:
Niewielką ilość substancji 1.substancja w roztworze kwasowym Jeżeli zmiana barwy pojawi się
Reakcja z KMnO (próba rozpuścić w wodzie, odbarwia natychmiast roztwór odczynnika dopiero po chwili, wynik reakcji
4
Bayera): reakcja z KMnO acetonie lub lodowatym (redukcja z +VII do +II) określa się jako negatywny, gdyż
4
utleniania związku kwasie octowym. Do 2.w roztworze obojętnym barwa fioletowa istnieje wiele związków nie
nienasyconego do roztworu dodać parę kropli zmienia się na brunatną (redukcja z +VII na zawierających wiązań
odpowiedniego glikolu lub 5% HCl i NaOH i silnie +IV) nienasyconych o charakterze
kwasu wytrząsając parę kropli 0,1% 3.w roztworze zasadowym pojawia się barwa reduktorów i ich utlenienie
KMnO zielona: redukcja z +VII na +VI stopień zachodzi wolniej
4
utlenienia
Podstawą jest proces jonowy
przyłączania cząsteczki H SO Efekt halo chromowy dają też
2 4
Związki nienasycone przyjmują w zimnym
do wiązania nienasyconego  zwiżki z pierścieniem
stężonym kwasie siarkowym (VI) barwę
protonowanie tego wiązania z cykloheksanolu np. cholesterol,
żółtą, najczęściej pogłębiającą się po chwili do
utworzeniem kwas cholowy, Hydrokortyzon,
czerwonobrunatnej 9efekt halo chromowy)
wodorosiarczanu prednizolon
karbokationu
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
Analiza jakościowa kationów
Kation Związki Podstawowe substancje Wykonanie Efekty reakcji Reakcje
Do niewielkiej ilości próby
Wytrąca się biały osad
Większość soli srebra jest trudno
dodać kilka kropli 2N AgNO + HCl = AgCl + HNO
3 3
chlorku srebrowego
rozpuszczalna w wodzie. Dobrze
roztworu HCl
Kwas solny wytrącający osad
rozpuszczalny jest azotan srebra
chlorku srebrowego oraz
(lapis).
amoniak potwierdzający
Do niewielkiej ilości osadu
Osad rozpuszcza się. Powstaje
Ag+ Sole srebrowe, a szczególnie tożsamość związku.
dodać w nadmiarze 2N AgCl + 2NH OH = [Ag(NH ) ]Cl + 2 H O
4 3 2 2
chlorek diaminosrebrowy
Kwas azotowy (V) ponownie
roztwór amoniaku
chlorowce pod wpływem światła
wytrąca osad po wytworzeniu
ulegają rozkładowi (reakcja
związku kompleksowego
fotochemiczna)  wydziela się wolne
Po dodaniu kilkunastu kropli 2N kwasu azotowego (V)
[Ag(NH ) ]Cl + 2HNO = AgCl + 2NH OH
3 2 3 4
srebro
wytrąca się ponownie biały osad
Do niewielkiej ilości próby
Wytrąca się biały osad
dodać kilka kropli 2N Hg (NO ) + 2HCl = Hg Cl + 2HNO
2 3 3 2 2 3
chlorku rtęciawego
Istnieją dwa szeregi związków rtęci:
roztworu HCl
rtęciawe z dwuatomowym kationem
Kwas solny wytrąca z
i rtęciowe z kationem Hg2+
roztworów rozpuszczalnych
Po dodaniu amoniaku osad
Najważniejsze to azotan rtęciawy
soli rtęciawych osad chlorku
szarzeje, a następnie
Hg Hg (NO ) oraz chlorek rtęciawy
22+ 2 3 2
rtęciawego.
czarnieje na Kutek Hg Cl + 2NH OH = Hg NH Cl + NH Cl + 2H O
Hg Cl  kalomel. Kalomel jest 2 2 4 2 2 4 2
2 2
Amoniak  powstanie
Dodać 2N roztwór NH OH wydzielanej rtęci (powstaje
nierozpuszczalny i nietoksyczny. 4
amidochlorku rtęciawego
biały osad amidochlorku Hg NH Cl = HgNH Cl + Hg
Związki rtęciawe redukują się łatwo 2 2 2
rtęciawego który
do rtęci metalicznej
natychmiast się rozkłada)
Do niewielkiej ilości roztworu
Wytrąca się biały osad
rozpuszczalnej soli barowej BaCl + H SO = BaSO + 2HCl
2 2 4 4
siarczanu (VI) baru
dodać kilka kropli 2N H SO
2 4
Bar w swoich związkach jest Kwas siarkowy i
dwuwartościowy. Rozpuszczalne sole rozpuszczalne w wodzie
Do niewielkiej ilości roztworu
barowe są silnie trujące. siarczany np. siarczan (VI)
rozpuszczalnego chlorku baru Wytrąca się biały osad
BaCl + CaSO = BaSO + CaCl
2 4 4 2
Ba2+ Nierozpuszczalny siarczan barowy sodu, woda gipsowa
dodać nasycony roztwór siarczanu (VI) baru
jest stosowany w medycynie, w wytrącają z roztworów soli
wody gipsowej
rentgenoskopii jako środek barowych osad siarczanu
kontrastowy. barowego
Drucik platynowy zanurzony w
Sole barowe barwią
roztworze rozpuszczalnej soli
nieświecący płomień palnika
barowej wprowadzić do
na kolor zielony
płomienia palnika
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
Do 1ml roztworu soli
Najpowszechniejsze związku wapnia
wapniowych dodać kilka kropli Wytrąca się biały osad
to węglan wapnia oraz siarczan
CaCl + (NH ) C O = CaC O + 2NH Cl
2 4 2 2 4 2 4 4
roztworu szczawianu szczawianu wapnia
wapnia. Uwodniony siarczan wapnia Szczawian amonowy wytrąca
amonowego
(CaSO *2H O) znany jest pod nazwą osad zawierający jony
4 2
wapniowe.
Ca2+ gips. Gips palony (2CaSO4*H2O) Kwas siarkowy potwierdza Do niewielkiej ilości osadu
używany jest w chirurgii. Osad rozpuszcza się CaC O + H SO = CaSO + H C O
2 4 2 4 4 2 2 4
dodać w nadmiarze 2N H SO
2 4
Jony wapniowe występują w ludzkim tożsamość związku poprzez
organizmie, biorą udział w procesach badanie rozpuszczalności
Drucik platynowy zanurzony w Lotne sole wapnia
metabolicznych w kościach, mają
roztworze soli wapniowych zabarwiają płomień palnika
wpływ na aktywność enzymów etc.
wprowadzić do palnika na kolor ceglasto-czerwony
W probówce, w której były
jony Fe3+ wytrąca się
4FeCl + 3K [Fe(CN) ] = Fe [Fe(CN) ] + 12KCl
3 4 6 4 6 3
ciemnoniebieski osad błękitu
pruskiego
Do niewielkiej ilości roztworu
Z jonami żelazawymi tworzy
zawierającego jony żelazowe
Żelazocyjanek potasowy
biały osad żelazocyjanku
dodać kilka kropli roztworu
W przyrodzie najbardziej
żelazawego, który na
żelazocyjanku potasu
rozpowszechnione są sole żelaza II- i
powietrzu bardzo szybko 2FeCl + K [Fe(CN) ] = Fe [Fe(CN) ] + 4KCl
2 4 6 2 6
III-wartościowego. W roztworach
zabarwia się na kolor
wodnych trwałe są związki żelazowe
niebieski i przechodzi do
Fe2+/ Fe3+ (Fe3+). Związki żelazawe łatwo
błękitu pruskiego
utleniają się na powietrzu do
Do 1ml roztworu Powstają związki
związków żelazowych.
Reakcja swoista dla jonów żelazowych:
zawierającego jony żelazowe kompleksowe , które
Jony żelazowe stosunkowo łatwo
Rodanek amonowy Fe3+ + CNS- = [Fe(CNS)]2+
dodać kilka kropli roztworu zabarwiają roztwór na kolor
tworzą związku kompleksowe
lub Fe3+ + 2CNS- = [Fe(CNS) ]+
2
rodanku amonu krwisto-czerwony
Żelazicjanek potasowy Reakcja swoista dla jonów żelazawych (w
Do 1ml roztworu
tworzy z jonami żelazawymi reakcji z jonami żelazowymi roztwór jedynie
zawierającego jony żelazawe
Żelazicjanek potasowy niebieski osad żelazicyjanku zabarwia się na ciemnobrunatno):
dodać kilka kropli roztworu
żelazawego  błękit 3FeCl + 2K [Fe(CN) ] = Fe [Fe(CN) ] + 6KCl
2 3 6 3 6 2
żelazicnajku potasowego
Tyndalla
Drucik platynowy zaburzyć w Płomień zmieni swoje
Jon sodowy należy do pierwiastków
roztworze soli sodowej i zabarwienie na kolor
biologicznie ważnych  występuje
wprowadzić do płomienia intensywnie żółty
głównie w płynach
pozakomórkowych. Prawie wszystkie Heksahydroksyantymonian
Do rozcieńczonego, obojętnego
Na+ sole sodowe dobrze rozpuszczają się potasu dodany w celu
lub słabo zasadowego
Wytrąca się biały,
w wodzie. Lotne sole sodowe (np. wytrącenia osadu
roztworu soli sodowej dodać
krystaliczny osad
chlorek, azotan) wprowadzane do
10%
Na[Sb(OH) ]
płomienia palnika barwią go na 6
heksahydroksyantymonian
kolor żółty
potasu
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
Drucik platynowy zaburzyć w
roztworze soli potasowej i
Płomień zmienia swoje
Jon potasowy występuje w
wprowadzić do płomienia.
zabarwienie na kolor
organizmach żywych głównie we
Barwę obserwować przez szkło
fiołkowy
wnętrzu komórek biologicznych.
kobaltowe, które przepuszcza
Azotyno-kobaltan sodowy
K+ Większość soli potasowych jest
tylko potasową barwę palnika
wytrąca osad
dobrze rozpuszczalna w wodzie.
Lotne sole np. chlorek potasu barwią
Do 1% roztworu soli potasowej
Powstaje żółty osad
płomień palnika na kolor fiołkowy
dodać 10% r-r azotyno-
K Na[Co(NO ) ]
2 2 6
kobaltanu sodowego
Do substancji w roztworze
wodnym lub 5%HCl dodać Wytrąca się osad Mg(CH)
2
10% amoniak
10% amoniak do wytrącenia
osadu,
Osad rozpuścić w 10%NH1Cl
Mg2+ NH1Cl do rozpuszczenia osadu
10% wodorofosforan amonu
Wytrąca się krystaliczny osad
do wytrącenia kolejnego osadu
Dodać 10% wodorofosforan fosforanu amonowo
amonu magnezowego,
rozpuszczalnego w kwasach
Do niewielkiej ilości roztworu
Wytrąca się jasnoniebieski
zawierającego jony wapniowe
osad, rozpuszczalny w 2CuSO + 2NH OH = [CuOH] SO + (NH ) SO
4 4 2 4 4 2 4
dodać 1 kroplę 2N roztworu
nadmiarze odczynnika
Wodorotlenek amonu do
NH OH
4
wytrącenia osadu oraz
Cu2+
Po rozpuszczeniu osadu
wytworzenia soli złożonej po
powstaje ciemnoniebieski
dodaniu nadmiaru odczynnika
Dodać nadmiar odczynnika, aż [CuOH] SO + 6NH OH + (NH ) SO = 2
2 4 4 4 3 4
roztwór  powstaje sól
osad się rozpuści [Cu(NH ) ]SO + 8H O
3 4 4 2
zespolona siarczan
czteroaminomiedzi(II)
Po dodaniu zasady sodowej
wytrąca się biały osad
10% HCl
Substancję rozpuścić w wodorotlenku cynku,
15% NaOH do wytrącenia
najmniejszej ilości 10% HCl, rozpuszczalnego w Zn2+ + 2NaOH = Zn(OH) (+2NaOH) = Na ZnO
2 2 2
Zn2+ osadu wodorotlenku
dodać 15% NaOH i następnie 5 nadmiarze odczynnika  (+Na S) = ZnS
s
Na S do wytrącenia kolejnego
2
kropel roztworu Na S powstaje sól (amfoter), z
2
osadu
której powstaje czarny osad
siarczku
Sole amonowe ogrzewane z Po dodaniu odczynnika Nesslera (zasadowy roztwór
NH rozcieńczonym NaOH lub KOH jodortęcianu potasowego) wytrąca się czerwonobrunatny osad
3+
wydzielają gazowy amoniak soli kompleksowej
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)
Chemia leków  materiał ćwiczeniowy | rok akademicki 2008/2009 | by p.Zosia :-)