Migracje rodzicielskie i rodzina
transnarodowa
Bartłomiej Walczak, Uniwersytet Warszawski
migracje
Nieodłączny atrybut ludzkości (99% naszej historii to
wędrówka)
Gospodarcze i polityczne przyczyny przemieszczeń
migracyjnych
Migracja jako kanał dystrybucji materiału genetycznego i
dyfuzji kulturowej
dyfuzji kulturowej
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Migracje ekonomiczne
M. Okólski: migranci -  ludzie na huśtawce
Push out/in factors
Przemiana kulturowych ról płciowych
Primary breadwinner
Primary caregiver
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Migracje poakcesyjne
Alokacja migrantów
Skala: 2270 tys. (1860 tys.  UE), dane GUS: 2007
Legalizacja wcześniejszych pobytów
Migracje sezonowe
Zmiana charakterystyki migracji
Powstanie nowych  mateczników migracyjnych
Powstanie nowych  mateczników migracyjnych
Charakterystyka regionalna  dominujące formy produkcji
Bliskość zagranicznych rynków pracy
Poda\
pracy na rynku lokalnym
Wzrost udziału migracji sezonowych i krótkotrwałych
Transport i wysokie koszty utrzymania w krajach docelowych
Migracja w nowych centrach migracyjnych
Rola kultury migracyjnej
Migracja poakcesyjna na tle wcześniejszych migracji
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Dane OBM
Dane OBM
 Eurosieroctwo
Stygmatyzacja
Ogrywanie kulturowo definiowanej roli
Kategoria sieroctwa społecznego
Sieroctwo migracyjne (Kozak)
Trafność definicyjna:
Trafność definicyjna:
liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w 2007 roku z
powodu wyjazdów rodziców do pracy zarobkowej wyniosła
1299
1014 w rodzinach zastępczych
285 w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (dane MPiPS)
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Struktura migracji
mę\
czyz
ni
71%
kobiety
29%
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Udział kobiet w strumieniu migracyjnym
Migrujący rodzice/stopa
Udział w populacji
Rejestrowana stopa bezrobocia w skali roku
bezrobocia
2006 2007 średnia Matek  Ojców-
2004 2005
Województwo
Matki r=0,77
2004- migrantek migrantów
Ojcowie r=0,83
2007
19,0 17,6
Dolnośląskie 16,6 11,8 16,3 3,9 10,8
23,6 22,3
kujawsko-pomorskie 19,2 15,2 20,1 4,4 11,0
17,8 17,0
lubelskie 15,5 13 15,8 5,1 10,9
25,6 23,0
lubuskie 19 14,2 20,5 5,3 12,2
19,5 17,9
łódzkie 14,7 11,5 15,9 1,3 7,9
15,0 13,8
małopolskie 11,3 8,8 12,2 2,2 9,0
14,7 13,8
14,7 13,8
mazowieckie 11,8 9,2 12,4 1,9 3,8
mazowieckie 11,8 9,2 12,4 1,9 3,8
20,0 18,7
opolskie 16,2 12 16,7 3,1 11,7
19,1 18,5
podkarpackie 16,4 14,4 17,1 9,4 16,6
16,1 15,6
podlaskie 13,3 10,7 13,9 2,5 10,1
21,4 19,2
pomorskie 15,3 10,9 16,7 2,7 10,9
16,9 15,5
śląskie 12,7 9,3 13,6 2,7 8,6
22,0 20,6
świętokrzyskie 17,7 15,1 18,9 6,6 16,4
29,2 27,2
warmińsko-mazurskie 23,6 19 24,8 9,2 19,5
15,9 14,6
wielkopolskie 11,7 8 12,6 1,5 7,3
27,5 25,6
zachodniopomorskie 21,5 16,6 22,8 7,4 24,5
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
czas nieobecności* kobiety mę\
czyz
ni
do 2 mies. 48,10 39,5
pow. 2 do 6 mies 30,9 34,5
pow. 6 do 12 mies. 12 11,7
pow. 6 do 12 mies. 12 11,7
pow. 12 mies 9,0 14,3
100%= 210 504
* W ciągu trzech lat poprzedzających badanie
z matką z ojcem
czas rozłąki
dolny górny dolny górny
przedział przedział przedział przedział
do 2 miesięcy 161 236 329 432
powy\
ej 2 do 6 miesięcy 92 151 283 379
powy\
ej 6 do 12 miesięcy 28 66 90 149
powy\
ej 6 do 12 miesięcy 28 66 90 149
powy\
ej jednego roku 12 40 94 154
A
ącznie >2 mies. 132 257 467 682
Wszystkie estymacje dla 95% poziomu ufności
Migracje obydwojga rodziców
Doświadczenie między 53 a 100 tys. uczniów w wieku 9-
18
Większość z tych migracji to migracje przemienne o
charakterze krótkotrwałym
9,0
8,4
8,0
Rodzice 4-24 tys. uczniów wyje\
d\
ali na dłu\
ej ni\
rok
Rodzice 4-24 tys. uczniów wyje\
d\
ali na dłu\
ej ni\
rok
6,6
7,0
W tej grupie ok. 3-16 tys. uczniów było jednocześnie
6,0
5,1
4,9
4,8
5,0
rozłączonych z obydwojgiem rodziców
4,0 3,5
3,1
3,0
2,7 2,7
2,6
3,0
2,2
2,1
2,0
1,6
2,0
1,4
1,0
0,0
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Udzial w populacji (%)
Migracje w rodzinach monoparentalnych
Migracje w rodzinach rozbitych są proporcjonalnie
częstsze ni\
w rodzinach biparentalnych, ale w ponad
80% wyje\
d\
a rodzic niemieszkający z dzieckiem
Dzieci samotnych, migrujących rodziców jest w Polsce
między 22 a 56 tys.
W tym 85% wyjazdów nie przekracza 6 miesięcy, kolejne
W tym 85% wyjazdów nie przekracza 6 miesięcy, kolejne
5% mieści się w przedziale 6-12 miesięcy.
Długotrwałe migracje dotyczą tylko samotnych ojców i
zdarzają się bardzo rzadko, poni\
ej błędu z próby
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Wiek najmłodszego dziecka
Wiek najmłodszego dziecka w rodzinie nie ma związku z
intensywnością i długością migracji mę\
czyzn
Decyzje migracyjne kobiet są istotnie powiązane z
wiekiem najmłodszego dziecka
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Struktura opieki - wyjazd jednego rodzica
(opiekuna)
samodzielnie
1%
inni krewni
inne
2%
2%
dorosły brat, siostra
4%
dziadek, babcia
16%
drugi rodzic (opiekun)
75%
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Charakterystyka zmian
Powa\
niejsze zmiany mają miejsce w przypadku migracji
matki
Rola dziadków rośnie po upływie trzeciego miesiąca rozłąki
Powy\
ej 6 miesięcy rozłąki z matką liczba wskazań na dziadków
przewy\
sza liczbę wskazań na ojca pozostającego w domu
Rodzina konsoliduje się po upływie jednego roku
Rodzina konsoliduje się po upływie jednego roku
W przypadku migracji ojca rola dziadków spada wraz ze
wzrostem długości rozłąki
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Struktura opieki  wyjazd obydwojga
rodziców (opiekunów)
znajomi rodziców
2%
samodzielnie
4%
inne
niepełnoletnie rodzeństwo
3%
2%
inni krewni
7%
dorosłe rodzeństwo
7%
dziadek, babcia
46%
46%
jeden z rodziców
29%
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Struktura opieki  wyjazd obydwojga
rodziców (opiekunów)
znajomi rodziców
2%
samodzielnie
4%
inne
niepełnoletnie rodzeństwo
3%
2%
inni krewni
7%
dorosłe rodzeństwo
7%
dziadek, babcia
46%
46%
jeden z rodziców
29%
Migracje przemienne
stanowią ponad 80%
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Charakterystyka zmian
Rośnie rola dziadków i dorosłego rodzeństwa
Ponad 4% dzieci migrantów (wszyscy powy\
ej 16 r.\
.)
wskazuje siebie jako opiekunów
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Zmiana miejsca zamieszkania
Prawdopodobieństwo zmiany miejsca zamieszkania nie
ma związku z długością rozłąki
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Zmiany w karierze edukacyjnej
Mierzone:
Częstotliwością spóz
nień
Nieodrabianiem prac domowych
Nieusprawiedliwionymi nieobecnościami
Brak istotnych statystycznie zró\
nicowań przy migracji
pojedynczej
pojedynczej
Przy migracji podwójnej wzrasta skłonność do
nieusprawiedliwionych nieobecności w grupie wiekowej
14-18 r.\
.
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
A
amanie dyscypliny i zachowania ryzykowne
Wzrost częstotliwości udziału w bójkach w grupie
wiekowej 9-10 r.\
. przy migracji jednoczesnej
Spadek w grupach starszych przy migracji pojedynczej i
podwójnej
Brak zale\
ności logicznej dla dewiacji kryminalnych oraz
zachowań ryzykownych (sięganie po alkohol, narkotyki)
zachowań ryzykownych (sięganie po alkohol, narkotyki)
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Struktura czasu wolnego
Dzieci migrantów spędzają więcej czasu poza
szkołą, zajęciami pozalekcyjnymi i domem
Długość wyjazdu matki jest skorelowana z ilością czasu
spędzanego poza domem w weekendy (r=,32)
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Podsumowanie
Wzrost skali migracji przy zmniejszeniu długości rozłąki
Ryzyko związane z korzystaniem z pejoratywnych pojęć
Strukturyzujący wpływ samego doświadczenia migracji
Przemiana kulturowych ról płciowych
Liczne pozorne zale\
ności: zachowania
Liczne pozorne zale\
ności: zachowania
ryzykowne, struktura czasu wolnego
Bartłomiej Walczak | [e-mail] | www.anthro.edu.pl
Dziękuję za uwagę
Bartłomiej Walczak | www.anthro.edu.pl | [e-mail]