©Kancelaria Sejmu s. 1/20
USTAWA
Opracowano na pod-
z dnia 29 sierpnia 2002 r.
stawie: Dz.U. z 2002
r. Nr 156, poz. 1301,
z 2003 r. Nr 228, poz.
2261, z 2004 r. Nr
o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Si Zbrojnych i
107, poz. 1135.
zasadach jego podleg o ci konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej
Rozdzia 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa okre la tryb wprowadzenia i zniesienia stanu wojennego, zasady dzia ania
organów w adzy publicznej oraz zakres ogranicze wolno ci i praw cz owieka i
obywatela w czasie stanu wojennego, a tak e kompetencje Naczelnego Dowódcy Si
Zbrojnych i zasady jego podleg o ci konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Pol-
skiej.
Art. 2.
1. W razie zewn trznego zagro enia pa stwa, w tym spowodowanego dzia aniami
terrorystycznymi, zbrojnej napa ci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
gdy z umowy mi dzynarodowej wynika zobowi zanie do wspólnej obrony prze-
ciwko agresji, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej mo e, na wniosek Rady Mi-
nistrów, wprowadzi stan wojenny na cz ci albo na ca ym terytorium pa stwa.
2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów okre la przyczyny i ob-
szar, na którym ma by wprowadzony stan wojenny, a tak e odpowiednie do
stopnia i charakteru zagro enia, w zakresie dopuszczonym niniejsz ustaw , ro-
dzaje ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela.
Art. 3.
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niezw ocznie rozpatruje wniosek, o którym
mowa w art. 2 ust. 1, a nast pnie wydaje rozporz dzenie o wprowadzeniu stanu
wojennego albo postanawia odmówi wydania takiego rozporz dzenia. Rozpo-
rz dzenie o wprowadzeniu stanu wojennego Prezydent Rzeczypospolitej Pol-
skiej przedstawia Sejmowi w ci gu 48 godzin od jego podpisania.
2. W rozporz dzeniu, o którym mowa w ust. 1, okre la si przyczyny wprowadze-
nia oraz obszar, na którym wprowadza si stan wojenny, a tak e - w zakresie
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 2/20
dopuszczonym niniejsz ustaw - rodzaje ogranicze wolno ci i praw cz owieka
i obywatela.
Art. 4.
1. Stan wojenny obowi zuje od dnia og oszenia rozporz dzenia, o którym mowa w
art. 3 ust. 1, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
2. W przypadku uchylenia rozporz dzenia, o którym mowa w art. 3 ust. 1, przez
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwa Sejmu w tej sprawie niezw ocznie
og asza si w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Rozporz dzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wprowadzeniu stanu
wojennego oraz inne akty prawne dotycz ce tego stanu podaje si do publicznej
wiadomo ci, w drodze obwieszczenia w a ciwego wojewody, przez rozplakato-
wanie w miejscach publicznych, a tak e w sposób zwyczajowo przyj ty na da-
nym obszarze.
Art. 5.
Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy programów radiowych i telewizyj-
nych s obowi zani do niezw ocznego, nieodp atnego podania do publicznej wiado-
mo ci rozporz dzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wprowadzeniu stanu
wojennego i innych aktów prawnych dotycz cych tego stanu przekazanych im przez
wojewod w a ciwego ze wzgl du na siedzib redakcji lub nadawcy.
Art. 6.
Minister w a ciwy do spraw zagranicznych notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu
Organizacji Narodów Zjednoczonych i Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy
wprowadzenie i przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, a tak e jego zniesienie.
Art. 7.
1. Wprowadzenie stanu wojennego wywo uje skutki okre lone w niniejszej ustawie
i w innych przepisach dotycz cych stanu wojennego w stosunku do organów
w adzy publicznej, obywateli polskich zamieszka ych lub czasowo przebywaj -
cych na obszarze, na którym zosta wprowadzony stan wojenny, osób prawnych
oraz jednostek organizacyjnych nieposiadaj cych osobowo ci prawnej maj cych
siedzib lub prowadz cych dzia alno gospodarcz na obszarze obj tym stanem
wojennym.
2. W przypadku gdy niniejsza ustawa, a tak e inne ustawy albo ratyfikowane umo-
wy mi dzynarodowe nie stanowi inaczej oraz nie zabrania tego powszechnie
uznany zwyczaj mi dzynarodowy, przepis ust. 1 stosuje si równie do cudzo-
ziemców przebywaj cych na obszarze, na którym zosta wprowadzony stan wo-
jenny, oraz do ich mienia, jak równie mienia innych pa stw.
Art. 8.
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów, w drodze
rozporz dzenia, znosi stan wojenny, je eli ustan przyczyny, dla których stan
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 3/20
wojenny zosta wprowadzony oraz zostanie przywrócone normalne funkcjono-
wanie pa stwa.
2. Przepisy art. 4 ust. 1 i 3 stosuje si odpowiednio do rozporz dzenia, o którym
mowa
w ust. 1.
Rozdzia 2
Zasady dzia ania organów w adzy publicznej
Art. 9.
W czasie stanu wojennego organy w adzy publicznej dzia aj w dotychczasowych
strukturach organizacyjnych pa stwa i w ramach przys uguj cych im kompetencji, z
zastrze eniem przepisów niniejszej ustawy.
Art. 10.
1. Je eli w czasie stanu wojennego wyst pi konieczno obrony pa stwa, obron t
kieruje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej we wspó dzia aniu z Rad Mini-
strów.
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w czasie stanu wojennego w szczególno ci:
1) postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o przej ciu organów w adzy pu-
blicznej na okre lone stanowiska kierowania,
2) postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o stanach gotowo ci bojowej Si
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwanych dalej "Si ami Zbrojnymi",
3) okre la, na wniosek Rady Ministrów, zadania Si Zbrojnych w czasie stanu
wojennego,
4) mo e mianowa , na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Naczelnego Dowód-
c Si Zbrojnych,
5) zatwierdza, na wniosek Naczelnego Dowódcy Si Zbrojnych, plany opera-
cyjnego u ycia Si Zbrojnych,
6) uznaje, na wniosek Naczelnego Dowódcy Si Zbrojnych, okre lone obszary
Rzeczypospolitej Polskiej jako strefy bezpo rednich dzia a wojennych.
Art. 11.
1. Rada Ministrów w czasie stanu wojennego w szczególno ci:
1) zarz dza uruchomienie systemu kierowania obron pa stwa,
2) zarz dza przej cie na wojenne, okre lone w odr bnych przepisach, zasady
dzia ania organów w adzy publicznej,
3) okre la, na wniosek Naczelnego Dowódcy Si Zbrojnych, zasady dzia ania
organów w adzy publicznej w strefie bezpo rednich dzia a wojennych,
4) mo e zawiesi funkcjonowanie organów w adzy publicznej w strefie bezpo-
rednich dzia a wojennych,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 4/20
5) mo e przekaza organom wojskowym okre lone kompetencje organów w a-
dzy publicznej w strefie bezpo rednich dzia a wojennych.
2. Je eli w czasie stanu wojennego Rada Ministrów nie mo e zebra si na posie-
dzenie, konstytucyjne kompetencje Rady Ministrów wykonuje Prezes Rady Mi-
nistrów.
Art. 12.
Minister Obrony Narodowej w czasie stanu wojennego w szczególno ci:
1) dokonuje oceny zagro e wojennych i mo liwo ci obronnych oraz formu-
uje i przedstawia w a ciwym organom propozycje dotycz ce obrony pa -
stwa,
2) koordynuje realizacj zada organów administracji rz dowej i jednostek
samorz du terytorialnego wynikaj cych z zada dotycz cych obrony pa -
stwa,
3) przedstawia w a ciwym organom potrzeby w zakresie wiadcze organów
pa stwowych i jednostek samorz du terytorialnego, przedsi biorców i in-
nych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych, na rzecz Si Zbroj-
nych i obrony pa stwa,
4) sprawuje ogólny nadzór nad realizacj zada obronnych wykonywanych
przez organy administracji rz dowej i jednostki samorz du terytorialnego,
5) organizuje mobilizacyjne rozwini cie, uzupe nianie i wyposa anie Si
Zbrojnych,
6) wspó dzia a z ministrem w a ciwym do spraw wewn trznych w zakresie
wiadcze , o których mowa w pkt 3,
7) koordynuje realizacj zada pa stwa-gospodarza wynikaj cych z umów
mi dzynarodowych.
Art. 13.
1. W czasie stanu wojennego wojewoda kieruje realizacj zada obronnych i obro-
n cywiln na terenie województwa.
2. Wojewoda w czasie stanu wojennego w szczególno ci:
1) ocenia zagro enia,
2) wprowadza, w zakresie nienale cym do w a ciwo ci innych organów,
ograniczenia wolno ci i praw cz owieka i obywatela oraz agodzi i uchyla te
ograniczenia,
3) wyst puje z wnioskami do w a ciwych organów o wprowadzenie ogranicze
wolno ci i praw cz owieka i obywatela, jak równie o ich z agodzenie lub
uchylenie,
4) okre la zadania wynikaj ce z przepisów stanu wojennego,
5) koordynuje i kontroluje dzia alno organów w adzy publicznej, przedsi -
biorców oraz innych jednostek organizacyjnych dzia aj cych na obszarze
województwa,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 5/20
6) mo e nak ada zadania i nakazywa jednostkom samorz du terytorialnego
dokonywanie okre lonych wydatków, na zasadach okre lonych w odr b-
nych przepisach.
3. W zakresie dzia a , o których mowa w ust. 2, wojewodzie s podporz dkowane
wszystkie jednostki organizacyjne administracji rz dowej i samorz dowej dzia-
aj ce na obszarze województwa oraz inne si y i rodki wydzielone do jego dys-
pozycji i skierowane do wykonywania zada zwi zanych z obron pa stwa i
województwa, a tak e zwi zanych z obron cywiln .
Art. 14.
1. Je eli organy gminy, powiatu lub samorz du województwa nie wykazuj dosta-
tecznej skuteczno ci w wykonywaniu zada publicznych lub w realizacji dzia a
wynikaj cych z przepisów o wprowadzeniu stanu wojennego, Prezes Rady Mi-
nistrów, na wniosek w a ciwego wojewody, mo e zawiesi te organy do czasu
zniesienia stanu wojennego lub na czas okre lony i ustanowi w ich miejsce za-
rz d komisaryczny sprawowany przez komisarza rz dowego.
2. Komisarza rz dowego powo uje i odwo uje Prezes Rady Ministrów na wniosek
wojewody.
3. Komisarz rz dowy z dniem powo ania przejmuje wykonywanie zada i kompe-
tencji zawieszonych organów gminy, powiatu lub samorz du województwa.
4. Stan zawieszenia organów gminy, powiatu lub samorz du województwa ustaje z
up ywem czasu okre lonego przez Prezesa Rady Ministrów oraz z mocy prawa z
dniem zniesienia stanu wojennego.
Art. 15.
Decyzje wydane przez organy w adzy publicznej na podstawie niniejszej ustawy lub
przepisów wykonawczych podlegaj natychmiastowemu wykonaniu. Przepisy o po-
st powaniu egzekucyjnym w administracji stosuje si odpowiednio.
Rozdzia 3
Naczelny Dowódca Si Zbrojnych
Art. 16.
1. Naczelny Dowódca Si Zbrojnych podlega Prezydentowi Rzeczypospolitej Pol-
skiej.
2. Naczelny Dowódca Si Zbrojnych dowodzi Si ami Zbrojnymi oraz innymi pod-
porz dkowanymi jednostkami organizacyjnymi.
3. Naczelny Dowódca Si Zbrojnych w szczególno ci:
1) dowodzi si ami, o których mowa w ust. 2, w celu odparcia zbrojnej napa ci
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) zapewnia wspó dzia anie podleg ych mu Si Zbrojnych z si ami sojuszni-
czymi w planowaniu i prowadzeniu dzia a wojennych,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 6/20
3) okre la, w ramach swojej w a ciwo ci, potrzeby Si Zbrojnych w zakresie
wsparcia ich przez pozamilitarn cz systemu obronnego pa stwa,
4) wyznacza organy wojskowe do realizacji zada administracji rz dowej i sa-
morz dowej w strefie bezpo rednich dzia a wojennych oraz okre la, z
wyj tkiem postanowie Rady Ministrów, o których mowa w art. 11 ust. 1
pkt 5, ich zadania i kompetencje.
Art. 17.
Naczelny Dowódca Si Zbrojnych przejmuje dowodzenie si ami, o których mowa w
art. 16 ust. 2, z chwil jego mianowania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
o ile Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie okre li innego terminu przej cia do-
wodzenia.
Rozdzia 4
Zakres ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela
Art. 18.
1. Na obszarze, na którym zosta wprowadzony stan wojenny, ograniczeniom wol-
no ci i praw cz owieka i obywatela podlegaj wszystkie osoby fizyczne za-
mieszka e lub przebywaj ce tam chocia by czasowo, a tak e ograniczenia te
stosuje si odpowiednio wobec osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie-
posiadaj cych osobowo ci prawnej maj cych siedzib lub prowadz cych dzia-
alno na obszarze obj tym stanem wojennym.
2. Rodzaje ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela okre lone w rozpo-
rz dzeniu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, powinny odpowiada charakterowi
oraz intensywno ci zagro e stanowi cych przyczyny wprowadzenia stanu wo-
jennego, a tak e zapewnia skuteczne przywrócenie normalnego funkcjonowa-
nia pa stwa.
Art. 19.
W czasie stanu wojennego mo na zawiesi prawo do:
1) strajków pracowniczych i innych form protestu w odniesieniu do okre lo-
nych kategorii pracowników lub w okre lonych dziedzinach,
2) strajków i innych ni strajki form akcji protestacyjnych rolników,
3) akcji protestacyjnych studentów organizowanych przez studenckie samorz -
dy, stowarzyszenia lub organizacje.
Art. 20.
1. W czasie stanu wojennego w przypadku osób, których dzia alno zagra a bez-
piecze stwu lub obronno ci pa stwa, mo na dokona przeszukania tych osób
lub przeszukania ich mieszkania, a tak e zaj cia przedmiotów wykorzystywa-
nych do prowadzenia tej dzia alno ci.
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 7/20
2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do przeszukania innych pomieszcze , po-
jazdów, statków powietrznych oraz jednostek p ywaj cych, nale cych do osób,
o których mowa w ust. 1.
3. Rada Ministrów okre li, w drodze rozporz dzenia, organy w a ciwe do stosowa-
nia ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela, o których mowa w ust. 1
i 2, a tak e tryb post powania w tych sprawach, maj c na wzgl dzie potrzeby
obronne Rzeczypospolitej Polskiej oraz poszanowanie godno ci osób, o których
mowa w ust. 1.
Art. 21.
1. W czasie stanu wojennego mo e by wprowadzona:
1) cenzura prewencyjna rodków spo ecznego przekazu obejmuj ca materia y
prasowe w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe
(Dz.U. Nr 5, poz. 24, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z
1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz.
542, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 90, poz. 999,
z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271), z zastrze e-
niem ust. 7,
2) kontrola zawarto ci przesy ek, listów, paczek i przekazów przekazywanych
w ramach us ug pocztowych o charakterze powszechnym lub us ug kurier-
skich,
3) kontrola tre ci korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów telefonicznych
lub sygna ów przesy anych w sieciach telekomunikacyjnych,
4) emisja sygna ów uniemo liwiaj cych nadawanie lub odbiór przekazów ra-
diowych, telewizyjnych lub dokonywanych poprzez urz dzenia i sieci tele-
komunikacyjne, których tre mo e zwi kszy zagro enie bezpiecze stwa
lub obronno ci pa stwa.
2. Funkcj organów cenzury i kontroli pe ni w a ciwi wojewodowie, którzy mog
nakaza organom administracji publicznej dzia aj cym na obszarze wojewódz-
twa wykonywanie czynno ci technicznych niezb dnych do prowadzenia cenzury
lub kontroli.
3. Organy cenzury i kontroli s uprawnione do zatrzymywania w ca o ci lub w cz -
ci publikacji, przesy ek pocztowych i kurierskich oraz korespondencji teleko-
munikacyjnej, a tak e do przerywania rozmów telefonicznych i transmisji sy-
gna ów przesy anych w sieciach telekomunikacyjnych, je eli ich zawarto lub
tre mo e zwi kszy zagro enie bezpiecze stwa lub obronno ci pa stwa.
4. Zatrzymane publikacje, przesy ki lub korespondencj telekomunikacyjn dor -
cza si adresatom po zniesieniu stanu wojennego, z zastrze eniem ust. 5.
5. Zatrzymane publikacje, przesy ki pocztowe i kurierskie oraz korespondencj te-
lekomunikacyjn , których tre lub zawarto pochodzi z przest pstwa, by a
przeznaczona do pope nienia przest pstwa albo zosta a obj ta zakazem posiada-
nia, organ cenzury i kontroli przekazuje niezw ocznie, a najpó niej bezpo rednio
po zniesieniu stanu wojennego, organom w a ciwym do prowadzenia post po-
wania karnego lub orzeczenia przepadku rzeczy.
6. Decyzje organów cenzury i kontroli s ostateczne i mog by zaskar one bezpo-
rednio do s du administracyjnego. Przepisu art. 52 ustawy z dnia 30 sierpnia
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 8/20
2002 r. - Prawo o post powaniu przed s dami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153,
poz. 1270) nie stosuje si .
7. Cenzura prewencyjna nie obejmuje nale cych do ko cio ów i innych zwi zków
wyznaniowych rodków spo ecznego przekazu stanowi cych ród a informacji
na temat religii i s u cych wype nianiu funkcji religijnych.
8. Rada Ministrów, w drodze rozporz dzenia, okre li:
1) tryb post powania organów cenzury i kontroli, uwzgl dniaj c potrzeb za-
pewnienia sprawno ci i szybko ci dzia ania,
2) organy w a ciwe w sprawach, o których mowa w ust. 1 pkt 4, oraz tryb po-
st powania tych organów, uwzgl dniaj c potrzeb zapewnienia niejawno ci
stosowanych metod i technik dzia ania.
Art. 22.
1. W czasie stanu wojennego mog by zawieszone prawa do:
1) organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadze ,
2) organizowania i przeprowadzania imprez masowych oraz prowadzonych w
ramach dzia alno ci kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych nie-
b d cych imprezami masowymi,
3) zrzeszania si poprzez nakazanie okresowego zaniechania dzia alno ci za-
rejestrowanych stowarzysze , partii politycznych, zwi zków zawodowych,
organizacji spo eczno-zawodowych rolników, organizacji pracodawców,
ruchów obywatelskich oraz innych dobrowolnych zrzesze i fundacji, któ-
rych dzia alno mo e utrudni realizacj zada obronnych.
2. Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy zgromadze organizowanych przez ko cio y i
inne zwi zki wyznaniowe oraz organizacje religijne dzia aj ce w obr bie wi -
ty , budynków ko cielnych, w innych pomieszczeniach s u cych organizowa-
niu i publicznemu sprawowaniu kultu, a tak e zgromadze organizowanych
przez organy pa stwa lub organy samorz du terytorialnego.
3. Pozwolenia na zbiórki publiczne na obszarze, na którym wprowadzono stan wo-
jenny, mog by udzielane tylko wówczas, gdy w ocenie organu w a ciwego do
udzielenia pozwolenia przeprowadzenie zbiórki nie utrudni realizacji celów
wprowadzenia stanu wojennego.
Art. 23.
1. Na obszarze obowi zywania stanu wojennego na osob , która uko czy a 18 lat,
przebywaj c w miejscu publicznym mo e by na o ony obowi zek posiadania
przy sobie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzaj cego to sa-
mo , a na osob ucz c si , która nie uko czy a 18 lat - legitymacji szkolnej.
2. W czasie stanu wojennego mog by wprowadzone nakazy lub zakazy:
1) przebywania lub opuszczania w ustalonym czasie oznaczonych miejsc,
obiektów i obszarów,
2) uzyskania zezwolenia organów administracji publicznej na zmian miejsca
pobytu sta ego i czasowego,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 9/20
3) zg oszenia w ustalonym terminie organom ewidencji ludno ci lub Policji
przybycia do okre lonej miejscowo ci,
4) utrwalania przy pomocy rodków technicznych wygl du lub innych cech
okre lonych miejsc, obiektów lub obszarów.
Art. 24.
1. W czasie stanu wojennego mog by wprowadzone ograniczenia wolno ci i
praw cz owieka i obywatela w zakresie:
1) dost pu do towarów konsumpcyjnych, poprzez ca kowit lub cz ciow re-
glamentacj zaopatrzenia ludno ci,
2) wolno ci dzia alno ci gospodarczej, poprzez nakazanie okresowego zanie-
chania prowadzenia dzia alno ci gospodarczej okre lonego rodzaju albo
ustanowienie obowi zku uzyskania zezwolenia na rozpocz cie dzia alno ci
gospodarczej okre lonego rodzaju,
3) dzia alno ci edukacyjnej, poprzez okresowe zawieszenie zaj dydaktycz-
nych w szko ach, w cznie ze szko ami wy szymi, z wyj tkiem szkó du-
chownych i seminariów duchownych,
4) obrotu krajowymi rodkami p atniczymi, obrotu dewizowego oraz dzia alno-
ci kantorowej,
5) funkcjonowania systemów czno ci oraz dzia alno ci telekomunikacyjnej i
pocztowej, poprzez nakazanie wy czenia urz dze czno ci lub zawiesze-
nia wiadczenia us ug, na czas okre lony, a tak e poprzez nakazanie nie-
zw ocznego z o enia do depozytu w a ciwego organu administracji rz do-
wej radiowych i telewizyjnych urz dze nadawczych i nadawczo-
odbiorczych lub ustalenie innego sposobu ich zabezpieczenia przed wyko-
rzystaniem w sposób zagra aj cy bezpiecze stwu lub obronno ci pa stwa,
6) prawa posiadania broni palnej, amunicji i materia ów wybuchowych oraz
innych rodzajów broni lub okre lonych przedmiotów, poprzez nakazanie
niezw ocznego z o enia do depozytu w a ciwego organu administracji rz -
dowej albo zakazanie noszenia,
7) dost pu do informacji publicznej.
2. Okre lone w ust. 1 ograniczenia wolno ci i praw cz owieka i obywatela ustalone
przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w rozporz dzeniu, o którym mowa
w art. 3 ust. 1, wprowadza si i stosuje w drodze rozporz dze wydawanych
przez:
1) Rad Ministrów - w przypadku ogranicze okre lonych w ust. 1 pkt 1, 2 i 7,
2) w a ciwego ministra - w przypadku je eli ograniczenie okre lone w ust. 1
pkt 3 dotyczy szkó jemu podleg ych,
3) ministra w a ciwego do spraw finansów publicznych, po zasi gni ciu opinii
Prezesa Narodowego Banku Polskiego - w przypadku ograniczenia okre lo-
nego w ust. 1 pkt 4,
4) ministra w a ciwego do spraw czno ci, dzia aj cego w porozumieniu z
ministrem w a ciwym do spraw wewn trznych, Ministrem Obrony Naro-
dowej i ministrem w a ciwym do spraw finansów publicznych oraz po za-
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 10/20
si gni ciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego w odniesieniu do
bankowych systemów telekomunikacyjnych - w przypadku ogranicze
okre lonych w ust. 1 pkt 5,
5) ministra w a ciwego do spraw wewn trznych oraz Ministra Obrony Naro-
dowej w odniesieniu do o nierzy zawodowych - w przypadku ogranicze
okre lonych w ust. 1 pkt 6,
6) w a ciwego wojewod - w przypadku stosowania ograniczenia okre lonego
w ust. 1 pkt 3 do szkó , z wy czeniem szkó wy szych.
3. W rozporz dzeniach, o których mowa w ust. 2, okre la si szczegó owy tryb i
sposoby oraz obszarowy, podmiotowy i przedmiotowy zakres wprowadzenia i
stosowania ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela, uwzgl dniaj c w
mo liwym stopniu minimalizacj indywidualnych i spo ecznych uci liwo ci
wynikaj cych ze stosowania tych ogranicze .
Art. 25.
1. W czasie stanu wojennego mo na:
1) nak ada na przedsi biorców dodatkowe zadania, których realizacja jest nie-
zb dna dla bezpiecze stwa lub obronno ci pa stwa oraz zapewnienia za-
opatrzenia ludno ci,
2) wprowadzi zarz d komisaryczny dla przedsi biorców, w tym z udzia em
kapita u zagranicznego, je eli przedmiotem ich dzia alno ci jest wytwarza-
nie wyrobów lub wiadczenie us ug o szczególnym znaczeniu dla bezpie-
cze stwa lub obronno ci pa stwa,
3) na o y na osoby fizyczne i osoby prawne prowadz ce gospodarstwa rolne
obowi zek wykonywania wiadcze polegaj cych na dostawach na rzecz
okre lonych podmiotów produktów rolno-spo ywczych oraz na uprawie
okre lonych gatunków ro lin i hodowli zwierz t,
4) wprowadzi najem lokali i budynków na podstawie decyzji administracyjnej
o przydziale w stosunku do wszystkich lokali i budynków, a w uzasadnio-
nych przypadkach tak e dokwaterowywanie osób do lokalu mieszkalnego
lub budynku,
5) wprowadzi zaj cie nieruchomo ci niezb dnych dla Si Zbrojnych lub obro-
ny pa stwa.
2. Okre lone w ust. 1 ograniczenia wolno ci i praw cz owieka i obywatela ustalone
przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w rozporz dzeniu, o którym mowa
w art. 3 ust. 1, wprowadza si i stosuje w drodze:
1) rozporz dze Rady Ministrów - w przypadku ogranicze okre lonych w ust.
1 pkt 3-5,
2) decyzji organów administracji rz dowej, o których mowa w art. 25a ust. 2 - w
przypadku ogranicze okre lonych w ust. 1 pkt 1 i 2.
3. W rozporz dzeniach, o których mowa w ust. 2 pkt 1, okre la si szczegó owy
tryb i sposoby oraz obszarowy, podmiotowy i przedmiotowy zakres wprowa-
dzenia i stosowania ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela,
uwzgl dniaj c w mo liwym stopniu minimalizacj indywidualnych i spo ecz-
nych uci liwo ci wynikaj cych ze stosowania tych ogranicze .
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 11/20
Art. 25a.
1. Zarz d komisaryczny ustanawia si w celu zapewnienia skuteczno ci wytwarza-
nia wyrobów lub wiadczenia us ug o szczególnym znaczeniu dla bezpiecze -
stwa lub obronno ci pa stwa.
2. Organem administracji rz dowej w a ciwym do powo ania i odwo ania zarz dcy
komisarycznego jest:
1) dla przedsi biorstw pa stwowych - organ za o ycielski,
2) dla spó ek handlowych, w których Skarb Pa stwa posiada co najmniej 50%
akcji lub udzia ów - minister wykonuj cy prawa z tytu u posiadania akcji
lub udzia ów nale cych do Skarbu Pa stwa, z zastrze eniem pkt 4,
3) dla pozosta ych spó ek - w a ciwy terytorialnie wojewoda, z zastrze eniem
pkt 4,
4) dla przedsi biorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym w ro-
zumieniu art. 3 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zada na
rzecz obronno ci pa stwa realizowanych przez przedsi biorców (Dz.U. Nr
122, poz. 1320 oraz z 2002 r. Nr 188, poz. 1571) - ministrowie okre leni w
przepisach wydanych na podstawie art. 6 tej ustawy.
3. Funkcj zarz dcy komisarycznego mo e pe ni osoba posiadaj ca kwalifikacje i
do wiadczenie zawodowe w zakresie organizacji i funkcjonowania przedsi -
biorców.
4. Koszty osobowe zwi zane ze sprawowaniem zarz du komisarycznego obci aj
organ administracji rz dowej, który zarz d ustanowi . Pozosta e koszty obci -
aj przedsi biorc i stanowi koszty uzyskania przychodu.
5. Zarz dcy komisarycznemu przys uguje prawo uczestniczenia w pracach organów
przedsi biorcy oraz prawo uzyskiwania od tych organów informacji niezb d-
nych do wykonywania jego funkcji.
6. Decyzje organów przedsi biorcy w sprawach wytwarzania wyrobów lub wiad-
czenia us ug o szczególnym znaczeniu dla bezpiecze stwa lub obronno ci pa -
stwa wymagaj zgody zarz dcy komisarycznego.
7. Zarz dca komisaryczny mo e wydawa polecenia w formie pisemnej organom
przedsi biorcy w sprawach zwi zanych z wytwarzaniem wyrobów lub wiad-
czeniem us ug o szczególnym znaczeniu dla bezpiecze stwa lub obronno ci
pa stwa. Polecenia wydane przez zarz dc komisarycznego podlegaj natych-
miastowemu wykonaniu.
8. Od polecenia wydanego przez zarz dc komisarycznego przys uguje odwo anie
do organu administracji rz dowej, który zarz d ustanowi . Termin wniesienia
odwo ania wynosi trzy dni. Wniesienie odwo ania nie wstrzymuje wykonania
polecenia.
9. Organ administracji rz dowej rozpatruje odwo anie w terminie trzech dni od daty
jego wniesienia. Decyzja organu administracji rz dowej w sprawie odwo ania
jest ostateczna.
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 12/20
Art. 26.
1. W czasie stanu wojennego mo e by wprowadzony:
1) ca kowity albo cz ciowy zakaz lub ograniczenie przewozu osób i rzeczy w
transporcie drogowym, kolejowym, lotniczym, morskim i egludze ródl -
dowej,
2) ca kowity albo cz ciowy zakaz lotów polskich i obcych statków powietrz-
nych nad terytorium l dowym i morzem terytorialnym Rzeczypospolitej
Polskiej,
3) ca kowity albo cz ciowy zakaz lub ograniczenie ruchu polskich i obcych
jednostek p ywaj cych na morskich wodach wewn trznych, na morzu tery-
torialnym i na ródl dowych drogach wodnych,
4) ca kowity albo cz ciowy zakaz lub ograniczenie ruchu wszelkich pojazdów
na drogach publicznych,
5) obowi zek wykonywania przez przewo ników przewozu na potrzeby
obronno ci i bezpiecze stwa pa stwa.
2. Okre lone w ust. 1 ograniczenia wolno ci i praw cz owieka i obywatela ustalone
przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w rozporz dzeniu, o którym mowa
w art. 3 ust. 1, wprowadza si i stosuje w drodze rozporz dze wydawanych
przez:
1) ministrów w a ciwych do spraw transportu i gospodarki morskiej, w poro-
zumieniu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem w a ciwym do spraw
wewn trznych - w przypadku ogranicze okre lonych w ust. 1 pkt 1 i 3-5,
2) Ministra Obrony Narodowej, w porozumieniu z ministrami w a ciwymi do
spraw transportu i gospodarki morskiej - w przypadku ograniczenia okre-
lonego w ust. 1 pkt 2.
3. W rozporz dzeniach, o których mowa w ust. 2, okre la si szczegó owy tryb i
sposoby oraz obszarowy, podmiotowy i przedmiotowy zakres wprowadzenia i
stosowania ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela, uwzgl dniaj c w
mo liwym stopniu minimalizacj indywidualnych i spo ecznych uci liwo ci
wynikaj cych ze stosowania tych ogranicze .
Art. 27.
1. W czasie stanu wojennego mo na zaj lub zarekwirowa na potrzeby obronne
pa stwa rodki transportu drogowego, kolejowego, lotniczego oraz statki mor-
skie i eglugi ródl dowej.
2. Ministrowie w a ciwi do spraw transportu i gospodarki morskiej, w porozumie-
niu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem w a ciwym do spraw we-
wn trznych, w drodze rozporz dzenia, okre l tryb zajmowania lub rekwirowa-
nia oraz zwrotu rodków transportu, o których mowa w ust. 1, a tak e organy
w a ciwe w tych sprawach, z uwzgl dnieniem konieczno ci udokumentowania
przeprowadzonej czynno ci i wydania stosownego potwierdzenia posiadaczowi
rodka transportu, a tak e pouczenia o mo liwo ci ubiegania si o odszkodowa-
nie za szkody wynik e z wprowadzonego ograniczenia.
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 13/20
Art. 28.
1. W czasie stanu wojennego mo na:
1) zamyka lub ogranicza ruch osobowy i towarowy przez przej cia granicz-
ne,
2) wprowadzi szczególne zasady wydawania dokumentów uprawniaj cych
obywateli polskich do przekraczania granicy pa stwowej,
3) wprowadzi szczególne zasady wydawania dokumentów uprawniaj cych
cudzoziemców do przekraczania granicy pa stwowej oraz przebywania na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Okre lone w ust. 1 ograniczenia wolno ci i praw cz owieka i obywatela ustalone
przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w rozporz dzeniu, o którym mowa
w art. 3 ust. 1, wprowadza i stosuje, w drodze rozporz dzenia, minister w a ci-
wy do spraw wewn trznych, w porozumieniu z ministrem w a ciwym do spraw
zagranicznych i Ministrem Obrony Narodowej, uwzgl dniaj c w mo liwym
stopniu minimalizacj indywidualnych i spo ecznych uci liwo ci wynikaj cych
ze stosowania tych ogranicze .
Art. 29.
1. W czasie stanu wojennego mo e by wprowadzony powszechny obowi zek wy-
konywania pracy przez osoby, które uko czy y 16 lat, a nie przekroczy y 65 lat i
s zdolne do wykonywania pracy ze wzgl du na stan zdrowia oraz warunki oso-
biste i rodzinne.
2. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, wprowadza Rada Ministrów, w drodze
rozporz dzenia, okre laj c kategorie osób niepodlegaj cych powszechnemu
obowi zkowi wykonywania pracy oraz tryb i warunki dokonywania przeniesie
osób do pracy w innych miejscowo ciach, uwzgl dniaj c minimalizacj uci -
liwo ci wynikaj cych dla tych osób ze stosowania tego ograniczenia.
Art. 30.
W czasie stanu wojennego redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy progra-
mów radiowych i telewizyjnych s obowi zani, na danie organów administracji
publicznej, do nieodp atnego, niezw ocznego publikowania lub zamieszczania ko-
munikatów, decyzji i postanowie tych organów zwi zanych z obronno ci pa stwa
i bezpiecze stwem obywateli.
Rozdzia 5
Przepisy karne
Art. 31.
Kto w czasie stanu wojennego, b d c cz onkiem stowarzyszenia, partii politycznej,
zwi zku zawodowego, organizacji spo eczno-zawodowej rolników, organizacji pra-
codawców, ruchów obywatelskich lub innych dobrowolnych zrzesze lub fundacji,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 14/20
których dzia alno zosta a zawieszona, nie zaprzesta udzia u w ich dzia alno ci,
podlega karze pozbawienia wolno ci do lat 3.
Art. 32.
1. Kto w czasie stanu wojennego organizuje strajk, akcj protestacyjn lub inn
form protestu, o których mowa w art. 19 pkt 1-3, albo nimi kieruje, podlega ka-
rze pozbawienia wolno ci od 3 miesi cy do lat 5.
2. Kto w czasie stanu wojennego w celu przeprowadzenia strajku, akcji protesta-
cyjnej lub innej formy protestu, o których mowa w ust. 1, albo w czasie ich
trwania przemoc , gro b bezprawn lub podst pem zmusza inn osob do za-
niechania wykonywania pracy, podlega karze pozbawienia wolno ci od 3 mie-
si cy do lat 5.
3. Kto w czasie stanu wojennego w celu przeprowadzenia strajku, akcji protesta-
cyjnej lub innej formy protestu, o których mowa w ust. 1, niszczy, uszkadza lub
czyni niezdatnymi do u ytku obiekty lub urz dzenia przedsi biorców, instytucji
lub innych jednostek organizacyjnych albo uniemo liwia lub utrudnia prawi-
d owe ich funkcjonowanie, podlega karze pozbawienia wolno ci od roku do lat
10.
Art. 33.
1. Kto w czasie stanu wojennego:
1) wbrew zakazowi okre lonemu w art. 22 ust. 1 pkt 1 organizuje lub przepro-
wadza zgromadzenie,
2) wbrew zakazowi okre lonemu w art. 22 ust. 1 pkt 2 organizuje lub przepro-
wadza imprez masow albo inn imprez artystyczn lub rozrywkow ,
nieb d c imprez masow ,
3) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 23 ust. 1 nie posiada przy sobie
dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzaj cego to samo ,
4) wbrew nakazowi lub zakazowi okre lonemu w art. 23 ust. 2 pkt 1 przebywa
lub nie opuszcza w ustalonym czasie oznaczonego miejsca, obiektu lub ob-
szaru,
5) wbrew nakazowi okre lonemu w art. 23 ust. 2 pkt 2 zmienia miejsce pobytu
sta ego lub czasowego bez wymaganego zezwolenia,
6) wbrew nakazowi okre lonemu w art. 23 ust. 2 pkt 3 nie zg asza w ustalonym
terminie organowi ewidencji ludno ci lub Policji przybycia do okre lonej
miejscowo ci,
7) wbrew zakazowi okre lonemu w art. 23 ust. 2 pkt 4 utrwala przy pomocy
rodków technicznych wygl d lub inn cech okre lonego miejsca, obiektu
lub obszaru,
8) wbrew nakazowi okre lonemu w art. 24 ust. 1 pkt 1 narusza zasady regla-
mentacji ywno ci,
9) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 24 ust. 1 pkt 2 nie stosuje si do
nakazu okresowego zaniechania prowadzenia dzia alno ci gospodarczej
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 15/20
okre lonego rodzaju albo bez wymaganego zezwolenia rozpoczyna dzia al-
no gospodarcz okre lonego rodzaju,
10) wbrew zakazowi okre lonemu w art. 24 ust. 1 pkt 3 organizuje lub przepro-
wadza zaj cia dydaktyczne w szko ach,
11) wbrew zakazowi okre lonemu w art. 24 ust. 1 pkt 4 nie stosuje si do wpro-
wadzonych ogranicze w obrocie krajowymi rodkami p atniczymi, obrocie
dewizowym oraz dzia alno ci kantorowej,
12) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 24 ust. 1 pkt 5 nie stosuje si do
nakazu wy czenia na czas okre lony urz dze czno ci lub zawieszenia
us ug albo nakazu niezw ocznego z o enia do depozytu radiowych i telewi-
zyjnych urz dze nadawczych i nadawczo-odbiorczych lub innego sposobu
ich zabezpieczenia,
13) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 24 ust. 1 pkt 6 nie stosuje si do
nakazu niezw ocznego z o enia do depozytu broni palnej, amunicji, mate-
ria ów wybuchowych, innych rodzajów broni lub okre lonych przedmiotów
albo zakazu ich noszenia,
14) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 24 ust. 1 pkt 7 nie stosuje si do
wprowadzonych ogranicze w dost pie do informacji publicznej,
15) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 25 ust. 1 pkt 1 uchyla si od wyko-
nania dodatkowego zadania gospodarczego,
16) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 25 ust. 1 pkt 3 nie wykonuje
wiadczenia polegaj cego na dostawie na rzecz okre lonego podmiotu pro-
duktów rolno-spo ywczych, nie uprawia okre lonego gatunku ro lin lub nie
hoduje okre lonego gatunku zwierz t albo utrudnia lub udaremnia wyko-
nywanie tego obowi zku przez osob do tego zobowi zan ,
17) w warunkach okre lonych w art. 25 ust. 1 pkt 4 uniemo liwia osobie upraw-
nionej zaj cie przydzielonego lokalu lub budynku albo uporczywie utrudnia
korzystanie z przydzielonej cz ci lokalu mieszkalnego lub budynku,
18) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 26 ust. 1 pkt 1 nie stosuje si do
ca kowitego lub cz ciowego zakazu przewozu osób lub rzeczy w transpor-
cie drogowym, kolejowym, lotniczym, morskim lub egludze ródl dowej,
albo do ograniczenia w tym przewozie,
19) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 26 ust. 1 pkt 2 nie stosuje si do
ca kowitego albo cz ciowego zakazu lotów polskich i obcych statków po-
wietrznych nad terytorium l dowym lub morzem terytorialnym Rzeczypo-
spolitej Polskiej,
20) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 26 ust. 1 pkt 3 nie stosuje si do
ca kowitego albo cz ciowego zakazu ruchu polskich i obcych jednostek
p ywaj cych na morskich wodach wewn trznych, morzu terytorialnym lub
na ródl dowych drogach wodnych, albo do ograniczenia w tym ruchu,
21) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 26 ust. 1 pkt 4 nie stosuje si do
ca kowitego albo cz ciowego zakazu ruchu pojazdów na drodze publicz-
nej, albo do ograniczenia w tym ruchu,
22) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 26 ust. 1 pkt 5 nie wykonuje prze-
wozu na potrzeby obronno ci i bezpiecze stwa pa stwa,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 16/20
23) wbrew obowi zkowi okre lonemu w art. 29 ust. 1 uchyla si od wykonywa-
nia pracy
- podlega karze aresztu albo grzywny.
2. Rozpoznawanie spraw, okre lonych w ust. 1, nast puje w trybie przepisów o po-
st powaniu w sprawach o wykroczenia w post powaniu przy pieszonym.
Art. 34.
1. Niewykonane w ca o ci lub w cz ci do dnia zniesienia stanu wojennego lub
uchylenia odpowiednich ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywatela kary
za przest pstwa i wykroczenia wymierzone na podstawie przepisów ustawy
podlegaj wykonaniu.
2. Post powania w sprawach, o których mowa w art. 31-33, wszcz te i niezako -
czone orzeczeniem ko cz cym post powanie do dnia zniesienia stanu wojenne-
go lub uchylenia odpowiednich ogranicze wolno ci i praw cz owieka i obywa-
tela, prowadzi si na podstawie przepisów ustawy, a wymierzone kary podlegaj
wykonaniu.
3. Po zniesieniu stanu wojennego post powanie w sprawach o wykroczenia okre-
lone w niniejszej ustawie prowadzi si na zasadach ogólnych.
Rozdzia 6
Zmiany w przepisach obowi zuj cych i przepisy ko cowe
Art. 35.
W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowi zku obrony Rzeczypo-
spolitej Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 732 i
Nr 113, poz. 984 i 985) wprowadza si nast puj ce zmiany:
1) po art. 4 dodaje si art. 4a w brzmieniu:
"Art. 4a. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, stoj c na stra y suwerenno-
ci i bezpiecze stwa pa stwa, nienaruszalno ci i niepodzielno ci
jego terytorium, w szczególno ci:
1) zatwierdza, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, strategi
bezpiecze stwa narodowego,
2) wydaje, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, w drodze po-
stanowienia, Polityczno-Strategiczn Dyrektyw Obronn
Rzeczypospolitej Polskiej oraz inne dokumenty wykonawcze
do strategii bezpiecze stwa narodowego,
3) zatwierdza, na wniosek Rady Ministrów, plany krajowych
wicze systemu obronnego i kieruje ich przebiegiem,
4) postanawia, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, o wprowa-
dzeniu albo zmianie okre lonego stanu gotowo ci obronnej
pa stwa,
5) mo e zwraca si do wszystkich organów w adzy publicznej,
administracji rz dowej i samorz dowej, przedsi biorców,
kierowników innych jednostek organizacyjnych oraz organi-
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 17/20
zacji spo ecznych o informacje maj ce znaczenie dla bezpie-
cze stwa i obronno ci pa stwa,
6) inicjuje i patronuje przedsi wzi ciom ukierunkowanym na
kszta towanie postaw patriotycznych i obronnych w spo e-
cze stwie.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 5, przekazywane s bez-
zw ocznie.";
2) art. 5 otrzymuje brzmienie:
"Art. 5. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, sprawuj c zwierzchnictwo nad
Si ami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególno ci:
1) okre la, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, g ówne kierunki
rozwoju Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz ich przy-
gotowa do obrony pa stwa,
2) uczestniczy w odprawach kierowniczej kadry Ministerstwa Obro-
ny Narodowej i Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i mo e je
zwo ywa .";
3) art. 6 otrzymuje brzmienie:
"Art. 6. 1. Do zada Rady Ministrów wykonywanych w ramach zapewniania
zewn trznego bezpiecze stwa pa stwa i sprawowania ogólnego
kierownictwa w dziedzinie obronno ci kraju nale y w szczegól-
no ci:
1) opracowywanie projektów strategii bezpiecze stwa narodo-
wego,
2) planowanie i realizacja przygotowa obronnych pa stwa za-
pewniaj cych jego funkcjonowanie w razie zewn trznego za-
gro enia bezpiecze stwa i w czasie wojny, w tym planowa-
nie przedsi wzi gospodarczo-obronnych oraz zada wyko-
nywanych na rzecz Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i
wojsk sojuszniczych,
3) przygotowywanie systemu kierowania bezpiecze stwem na-
rodowym, w tym obron pa stwa, i organów w adzy publicz-
nej do funkcjonowania na stanowiskach kierowania,
4) utrzymywanie sta ej gotowo ci obronnej pa stwa, wniosko-
wanie do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o jej podwy -
szanie w razie zewn trznego zagro enia bezpiecze stwa i w
czasie wojny oraz o jej obni anie stosownie do zmniejszania
stopnia zagro enia,
5) okre lanie obiektów szczególnie wa nych dla bezpiecze stwa
pa stwa, w tym obronno ci oraz przygotowywanie ich szcze-
gólnej ochrony,
6) przygotowanie na potrzeby obronne pa stwa i utrzymywanie
w sta ej gotowo ci jednolitych systemów obserwacji, pomia-
rów, analiz, prognozowania i powiadamiania,
7) przygotowanie systemu sta ych dy urów na czas zewn trzne-
go zagro enia bezpiecze stwa pa stwa i wojny,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 18/20
8) okre lanie zasad wykorzystania s u by zdrowia i infrastruktu-
ry technicznej pa stwa na potrzeby obronne, w tym sposobu
zabezpieczania przestrzeni powietrznej i wód terytorialnych
w razie zewn trznego zagro enia bezpiecze stwa i w czasie
wojny,
9) zapewnianie funkcjonowania systemu szkolenia obronnego w
pa stwie,
10) prowadzenie kontroli stanu przygotowa obronnych w pa -
stwie.
2. Rada Ministrów okre la, w drodze rozporz dzenia, tryb realizacji
zada , o których mowa w ust. 1, w szczególno ci:
1) warunki i tryb planowania i finansowania zada wykonywa-
nych w ramach przygotowa obronnych pa stwa realizowa-
nych przez organy administracji rz dowej i organy samorz -
du terytorialnego, sposób ich nak adania oraz w a ciwo or-
ganów w tych sprawach, w tym uj tych w planowaniu opera-
cyjnym i programach obronnych,
2) organizacj i tryb przygotowania systemu kierowania bezpie-
cze stwem narodowym, w tym obron pa stwa oraz warunki
funkcjonowania organów w adzy publicznej na stanowiskach
kierowania,
3) stany gotowo ci obronnej pa stwa, ich rodzaje, warunki
wprowadzania, zadania zwi zane z podwy szaniem gotowo-
ci obronnej pa stwa i tryb ich realizacji, organizacj i zada-
nia w zakresie tworzenia systemu sta ych dy urów na potrze-
by podwy szania gotowo ci obronnej pa stwa oraz w a ci-
wo organów w tych sprawach,
4) obiekty szczególnie wa ne dla bezpiecze stwa i obronno ci
pa stwa, ich kategorie, a tak e zadania w zakresie ich szcze-
gólnej ochrony oraz w a ciwo organów w tych sprawach,
5) organizacj i warunki przygotowania oraz funkcjonowania
systemów obserwacji, pomiarów, analiz, prognozowania i
powiadamiania o ska eniach promieniotwórczych na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w a ciwo organów w
tych sprawach,
6) warunki i sposób przygotowania i wykorzystania transportu
morskiego, samochodowego, lotniczego, eglugi ródl dowej
oraz drogownictwa na potrzeby obronne pa stwa, a tak e ich
ochrony w czasie wojny oraz w a ciwo organów w tych
sprawach,
7) warunki i sposób przygotowania i wykorzystania systemów
czno ci na potrzeby obronne pa stwa oraz w a ciwo or-
ganów w tych sprawach,
8) warunki i sposób przygotowania i wykorzystania publicznej i
niepublicznej s u by zdrowia na potrzeby obronne pa stwa
oraz w a ciwo organów w tych sprawach,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 19/20
9) organizacj szkolenia obronnego w pa stwie, podmioty ob-
j te tym szkoleniem, zadania w zakresie planowania i reali-
zacji szkolenia obronnego oraz w a ciwo organów w tych
sprawach,
10) zakres i sposób prowadzenia przez organy administracji rz -
dowej i samorz du terytorialnego kontroli realizacji zada
obronnych wykonywanych przez jednostki organizacyjne i
przedsi biorców.";
4) art. 7-10 skre la si ;
5) w art. 11:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje zadania w zakresie
bezpiecze stwa i obronno ci przy pomocy Biura Bezpiecze stwa Na-
rodowego.",
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Biurem Bezpiecze stwa Narodowego kieruje sekretarz stanu wyzna-
czony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.";
6) w art. 18 w ust. 2 po wyrazie "okre la" dodaje si przecinek i wyrazy "w drodze
rozporz dzenia,";
7) art. 20 otrzymuje brzmienie:
"Art. 20. 1. Kierowanie sprawami obronno ci w województwie nale y do
wojewody.
2. Wojewoda w ramach kierowania, o którym mowa w ust. 1, wyko-
nuje zadania w zakresie i na zasadach okre lonych w ustawach, a
w szczególno ci:
1) okre la szczegó owe kierunki dzia ania dla kierowników ze-
spolonych s u b, inspekcji i stra y, organów administracji
niezespolonej oraz jednostek samorz du terytorialnego w za-
kresie realizacji zada obronnych,
2) kieruje realizacj przedsi wzi zwi zanych z podwy sza-
niem gotowo ci obronnej pa stwa wykonywanych przez sta-
rostów, wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast), przed-
si biorców oraz inne jednostki organizacyjne i organizacje
spo eczne maj ce swoj siedzib na terenie województwa,
3) koordynuje przedsi wzi cia niezb dne dla zabezpieczenia
mobilizacji jednostek wojskowych i wykonywania wiadcze
na rzecz obrony,
4) kieruje realizacj przedsi wzi zwi zanych z przygotowa-
niem stanowisk kierowania dla organów terenowych,
5) organizuje wykorzystanie miejscowych si i rodków na po-
trzeby obronno ci pa stwa i obszaru województwa, w tym
ochrony ludno ci oraz dóbr materialnych i kultury przed
rodkami ra enia, jak równie niesienia pomocy poszkodo-
wanym,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 20/20
6) kontroluje i ocenia wykonywanie zada obronnych przez or-
gany, podmioty, jednostki organizacyjne i organizacje, o któ-
rych mowa w pkt 1 i 2,
7) organizuje edukacj spo ecze stwa dotycz c przygotowania
obronnego oraz prowadzi szkolenia i wiczenia obronne.";
8) art. 21 skre la si .
Art. 36.
W ustawie z dnia 31 stycznia 1989 r. o gospodarce finansowej przedsi biorstw pa -
stwowych (Dz.U. z 1992 r. Nr 6, poz. 27, z 1993 r. Nr 18, poz. 82, z 1994 r. Nr 121,
poz. 591 oraz z 1995 r. Nr 154, poz. 791) w art. 10 skre la si wyrazy "i Komitet
Obrony Kraju".
Art. 37.
W ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o urz dzie Ministra Obrony Narodowej (Dz.U.
z 1996 r. Nr 10, poz. 56 i Nr 102, poz. 474, z 1997 r. Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz.
944, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 oraz z 2001 r. Nr 123, poz. 1353 i Nr 154, poz. 1800)
dotychczasow tre art. 8 oznacza si jako ust. 1 i dodaje si ust. 2 w brzmieniu:
"2. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego odpowiada za organizacj i
przygotowanie do dzia a organu dowodzenia i stanowiska dowodzenia Na-
czelnego Dowódcy Si Zbrojnych.".
Art. 38.
Trac moc:
1) dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz.U. Nr 29, poz. 154,
z 1982 r. Nr 3, poz. 18, z 1989 r. Nr 34, poz. 178 oraz z 1997 r. Nr 88, poz.
554),
2) ustawa z dnia 25 stycznia 1982 r. o szczególnej regulacji prawnej w okresie
stanu wojennego (Dz.U. Nr 3, poz. 18 i Nr 41, poz. 272 oraz z 1983 r. Nr
66, poz. 297),
3) ustawa z dnia 18 grudnia 1982 r. o szczególnej regulacji prawnej w okresie
zawieszenia stanu wojennego (Dz.U. Nr 41, poz. 273 oraz z 1983 r. Nr 66,
poz. 297).
Art. 39.
Ustawa wchodzi w ycie po up ywie 30 dni od dnia og oszenia.
04-06-02