TEORIA PODATKU WYKŁAD 4 02.06.2013
Prawo Wagnera – jest aktualne do dnia dzisiejszego, ponieważ wydatki publiczne nieustająco wzrastają, nawet jeżeli dochody nie do końca je pokrywają.
1. Prawo nieustającego wzrostu wydatków publicznych
• Źródło prawa
• Skutki:
o odrzucenie koncepcji stałości zasad podziału- zredukowanie roli państwa i ograniczenie dochodów budżetowych do minimum i zastosowanie stałych zasad podziałów.
o znaczenie państwa – musi posiadać właściwe instrumentu 2. rola podatków – nie powinny wpływać na ograniczenie rozwoju gospodarczego, z tego względu powinny być neutralne.
• Wzrost gospodarczy –
• Narzędzia podziału – podatki, dobrze skonstruowany system ŚRODKI POLITYKI PODATKOWEJ
• Progresywny podatek dochodowy
• Specjalne opodatkowane „dochodu niezasłużonego” – zyski spekulacyjne i zyski koniunkturalne
• Specjalne opodatkowanie dochodów własnych
• Podatkowe uprzywilejowanie dochodów z pracy
• Realne podatki majątkowe i kapitałowe
KONCEPCJA ROWNEJ OFIARY
• J.S. Mill – utylitarysta
• Wywodzi się z prawa do natury, życia , własności i wolności, państwo powinno je chronić
• Nie ile zapłaci się na rzecz dobra ogólnego, tylko ile nam powinno zostać po zapłaceniu podatku.
• Bezwarunkowy obowiązek świadczenia na rzecz społeczeństwa – „ofiara”- w interesie społeczeństwa jest, więc, żeby nikt się nie uchylał
• Równość traktowania podatników:
o Taka sama ofiara
o Taka sama strata w dobrobycie
WSPÓŁCZESNE TEORIE PODATKOWE:
• Piśmiennictwo
• Związki z teoriami ekonomicznymi
• Zależność podatków od koncepcji gospodarowania
• Wymogi praktyki – przepisy wykonawcze,
• Związki współczesnych teorii z poprzednimi
PODATEK
Świadczenie pieniężne, przymusowe, nieodpłatne, jednostronne, ogólne, powszechne, bezzwrotne, pobierane przez państwo lub inny związek publicznoprawny na podstawie przepisów prawa (ustawy).
KLASYFIKACJA PODATKÓW
1. Kryteria podziału:
• Społeczne
o osobiste– uwzględniają sytuację podatnika
o rzeczowe - od posiadanych rzeczy, bez uwzględnienia stanowiska podatnika
• Prawne
o bezpośrednie – dochodowe
o pośrednie
• Przedmiotowe – opodatkowanie nadwyżek
o przychodowe – związane z przychodem, niezależnie czy ten przychód przyniesie nadwyżkę, do niego przyrównujemy koszty, jeśli mamy dochód, to go opodatkowujemy podatkiem bezpośrednim – dochodowym
o dochodowe
o majątkowe
o konsumpcyjne – obrotowe, pozostałe pieniądze wydajemy płacąc w ten sposób Podatek pośredni – vat.
Pozostałe kwoty, możemy zainwestować w nieruchomości, ruchomości, na giełdzie, na lokacie – zawsze zapłacimy za to podatek. Darować – podatek od darowizny, sprzedaż – podatek PCC. Na każdym poziomie posiadania majątku, obrotem, zbyciem jest on opodatkowany.
• Podmiotowe
o od osób prawnych
o od osób fizycznych
o od jednostek nie posiadających osobowości prawnej
• Miejsce przeznaczenia
o nakładania – w Polsce tylko ustawodawca.
o poboru – PCC w JTS
• Obligatoryjność – w Polsce nie występuje
• Rodzaje stawki lub skali:
o Proporcjonalne
o progresywne – od osób fizycznych, podatku od spadku i darowizn o regresywne – PCC
o degresywny - brak w Polsce
SYSTEM PODATKOWY
System podatkowy to zespół podatków obowiązujących w danym państwie, które w sensie konstrukcji prawnej i powiązań w zakresie treści ekonomicznych tworzy wewnętrznie spójną, jednolitą logicznie całość, zgodną z zasadami konstytucyjnymi.
System musi:
• charakteryzować się spójnością,
• musi być logiczny,
• elementy musza być ściśle ze sobą powiązane.
• Musi zawierać co najmniej 2 podatki
• Muszą zawierać określone relacje, które tworzą nową jakość
POŻĄDANE CECHY SYSTEMU PODATKOWEGO
• Skuteczny – zapewniać pieniądze na dochód publiczny
• Prosta konstrukcja – im prostsza, tym lepszy i tańszy
• Stabilność rozwiązań
• Powszechność – obejmuje jak największa liczbę podatników
• Bezwyjątkowość – system powinien wyeliminować wyjątki fakultatywne – dowolność w interpretacji US (nie dotyczy systemowych – czyli tych ujętych w przepisach, z których każdy może skorzystać)
• Wewnętrzna spójność