Temat ćwiczenia: Budowa wybranych organizmów żywych - grzyby
Cześć praktyczna
Cel ć wiczenia:
Identyfikacja grzybów mikroskopowych na podstawie ich cech morfologicznych. Zapoznanie się
budową plechy oraz sposobami rozmnaż ania i wytwarzanymi w trakcie tego procesu formami u wybranych grzybów pleś niowych i droż dż y. Budowa wewnę trzna komórek. Zastosowanie metody barwienia przyż yciowego w celu okreś lenia iloś ci organizmów martwych i ż ywych w hodowli.
Wyposażenie stanowiska:
- mikroskop (z powiększeniem do 1000x),
- szkiełka podstawowe,
- szkiełka nakrywkowe,
- ezy,
- igły preparacyjne.
Materiały:
Młode hodowle: Mucor sp., Rhizopus sp., Aspergillus sp., Penicillium sp. na podłożu stałym Czapek-Doxa.
48- i 96-godzinna hodowla drożdży.
Odczynniki:
Do obserwacji mikroskopowych grzybów pleśniowych:
- sól fizjologiczna.
Do barwienia przyżyciowego (witalnego) drożdży:
- błękit metylenowy w rozcieńczeniu 1: 10 000.
Do barwienia substancji zapasowych – glikogenu w komórkach drożdży:
- płyn Lugola.
Do barwienia substancji zapasowych – kropli tłuszczu w komórkach drożdży:
- barwnik Sudan III,
- 96% etanol lub metanol+eter(1:1), bądź aceton.
Przebieg ć wiczenia
1. Obserwacje mikroskopowe grzybów pleś niowych
- Sporzą dzić preparaty z wymienionych rodzajów grzybów, przenoszą c igłą
preparacyjną fragment plechy grzyba do kropli soli fizjologicznej na szkiełku
podstawowym. Przykryć badany materiał szkiełkiem nakrywkowym tak, aby nie
było pod nim pę cherzyków powietrza. Przy grzybni zarodnikują cej materiał pobierać ze strefy niezarodnikują cej, graniczą cej z zarodnikują cą w celu uchwycenia wszystkich stadiów rozwoju grzybni.
- Przygotowane preparaty oglą dać w powię kszeniu 10x10, a po znalezieniu fragmentu strzę pki owocują cej zmienić powię kszenie na 10x40.
- W obserwacjach mikroskopowych zwrócić uwagę na budowę strzę pki, sposób wytwarzania ciał owocują cych, ich budowę oraz kształt zarodników.
- Na podstawie obserwacji wykonać rysunki. Podać powię kszenie obrazu i umieś cić
dokładny opis.
2. Barwienie przyż yciowe (witalne) droż dż y
- Na szkiełko przedmiotowe nanieść 2-3 oczka hodowli droż dż y, nastę pnie dodać kroplę
błę kitu metylenowego i nakryć szkiełkiem nakrywkowym.
- Oglą dać w powię kszeniu 10x40. W komórkach martwych błona cytoplazmatyczna traci właś ciwoś ci błony półprzepuszczalnej, w wyniku czego barwnik wnika do wnę trza komórki barwią c je na kolor ciemnoniebieski. Komórki ż ywe nie zabarwiają się .
- Policzyć w 10 polach widzenia osobno komórki ż ywe, osobno martwe.
- Obliczyć procent martwych komórek droż dż y w ogólnej liczbie komórek.
3. Barwienie substancji zapasowych – glikogen w komórkach droż dż y
- Na szkiełko przedmiotowe nanieść 2-3 oczka zawiesiny droż dż y i kroplę płynu Lugola, przykryć szkiełkiem nakrywkowym.
- Oglą dać w powię kszeniu 10x40. Glikogen wybarwia się na kolor brunatny, a cytoplazma komórki na jasnoż ółty.
- Wykonać rysunek, podać powię kszenie obrazu.
4. Barwienie substancji zapasowych – krople tłuszczu w komórkach droż dż y
- Na szkiełko podstawowe nanieść 2-3 krople zawiesiny droż dż y.
- Preparat wysuszyć , a nastę pnie utrwalić 96% acetonem, mieszaniną alkoholu metylowego i eteru (1:1), bą dź acetonem.
- Wysuszony i utrwalony preparat zalać odczynnikiem Sudan III na 10-15 minut, nastę pnie spłukać 50% metanolem (30 sek.), a na koniec wodą . Ziarna tłuszczu barwią się na wiś niowo lub czerwono i opalizują .
- Preparat oglą dać pod immersją w powię kszeniu 10x100. Wykonać rysunek, podać
powię kszenie obrazu.
Opracowanie wyników:
Sporzą dzić rysunki oglą danych preparatów. Opisać powstają ce na strzę pkach formy zarodnikują ce, opisać obserwowane w komórkach droż dż y substancje zapasowe. Rysunki powinny zawiera powię kszenia uż yte do obserwacji.
Literatura do ć wiczeń :
1. „Laboratorium z mikrobiologii ogólnej i środowiskowej”, pod red. Mrozowskiej J., Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, rozdział str. 76-96,
2. „Mikrobiologia techniczna. Tom 1”, Libudzisz L., Kowal K., śakowska Z., Wydawnictwo Naukowe PWN 2007, str. 43-84.