Genetyka ogólna
Biologia stosowana II rok
Ćwiczenie 5
Allele wielokrotne
Allele wielokrotne – seria zróŜnicowanych genów powstałych w wyniku mutacji, zajmujących to samo miejsce
w
chromosomach
homologicznych
i
warunkujące róŜne odmiany tej samej cechy. Serie alleli wielokrotnych mogą składać się z 3 i więcej alleli.
Charakterystyka alleli wielokrotnych:
Warunkują róŜne odmiany tej samej cechy
Uszeregowanie: kaŜdy gen jest dominujący w stosunków do genów ustawionych na prawo od niego i recesywny w stosunku do
genów
ustawionych
na
lewo
od
niego.
Wyjątek:
KODOMINACJA – specyficzne współdziałanie alleli w wyniku którego u osobnika heterozygotycznego występują równorzędne cechy kodowane przez obydwa allele)
KaŜdy osobnik moŜe posiadać tylko dwa allele z danej serii alleli
W populacji zwierząt moŜe występować kilka lub wszystkie allele z danej serii warunkujące róŜne fenotypy
Wszystkie allele z danej serii wykazują takie same zaleŜności sprzęŜenia z innymi genami, które występują na tym samym chromosomie
Przykłady dziedziczenia się cech warunkowanych szeregiem alleli wielokrotnych:
• 11 alleli warunkujących barwę oczu muszki
owocowej
• 6 alleli warunkujących umaszczenie myszy
• 5 alleli warunkujących umaszczenie świnek
morskich
• 3 allele warunkujące umaszczenie u lisów
(platynowe, srebrzyste i
srebrzyste białopyskie)
• 3 allele wyznaczające grupę krwi w układzie ABO u ludzi
• Około 500 alleli warunkujących grupy krwi w układzie grupowym B u bydła
Zad. 1. Umaszczenie u świnek morskich jest determinowane serią alleli.
Geny podano w kolejności dominowania.
C
- rudy
Ck
- sepia ciemna
Cd
- sepia
Cn
- sepia jasna
c
- albinos
SkrzyŜowano osobniki o genotypie Ckc i CdCn. Podaj fenotyp rodziców i powiedz, jak będzie wyglądało pokolenie F1.
Zadania
Zad.2. SkrzyŜowano osobnika rudego z osobnikiem o sierści w kolorze sepii. W F1 uzyskano osobniki: rude, w kolorze sepia i jasna sepia. Ustal genotypy rodziców.
Zad. 3. Umaszczenie u norek determinowane jest serią alleli. Geny podano w kolejności dominowania.
T
- standard
Ts
- pastel
Tp
- palomino szwedzkie
Tw
- palomino fińskie
Tn
- albinos
SkrzyŜowano następujące pary:
a) Palomino szwedzkie x palomino fińskie
b) Palomino szwedzkie x albinos
c) Standard x albinos
d) Pastel x palomino fińskie
Ustal, jakie potomstwo uzyskano po tych rodzicach.
Zad. 4. U kotów gen C warunkuje futro ciemne, cr – futro srebrzyste, cs – syjamskie. Geny podano w kolejności dominowania. Jaki był
genotyp i fenotyp kota, skrzyŜowanego ze srebrzystą kotką, jeŜeli w potomstwie wystąpiły kocięta: ciemne, srebrzyste i syjamskie?