1. Faza wstępna – wytyczanie tematu
2. Faza samookreślenia partnerów
3. Faza oceny poglądów i postaw współpartnerów
4. Faza poszukiwania punktów wspólnych w poglądach i postawach 5. Faza wytyczania płaszczyzn współdziałania
ETAPY DIALOGU:
I FAZA
II FAZA
III FAZA
IV FAZA
V FAZA
Dialogenny
dialogenny
dialogenny
dialogenny
dialogenny
część deliberatywna (rozważanie kwestii)
Dyskrus,
prezentacja własnych
część konkluzywna (sformułowanie
wizji problemu
ostatecznych wniosków)
część
kwestionalna
(rozwiązanie
do
Replika – odpowiedzi
przedstawionego problemu)
na przedstawiony pogląd
część represjonalna (komentarz rzeczowy i
właściwa odpowiedź: negacja, akceptacja lub
postulacja
PARTYTURY KRÓTKICH PRZEMÓWIEŃ DIALOGICZNYCH:
Z chronologicznym następstwem członów:
1. Sądzę, że propozycja jest ryzykowna…
?
2. Trzeba się zastanowić czy nie…
?
3. Wydaje mi się, że będzie korzystniej jeśli…
?
4. Wówczas oczywiście możemy…
?
5. Musimy jednak rozstrzygnąć czy…
Z zachowaniem logicznego podziału:
1.
1. Chciałbym podziękować przedmówcy, że…
2. Powiedział on między innymi, że…
2. 3.
3. Trzeba jednak przyjąć iż…
4. Gdy zestawimy ze sobą te dwa poglądy, to…
4.
5. Dlatego proponuję…
5.
Postać dedukcyjna (od ogółu do szczegółu):
1.
1. Powszechnie sądzi się, że…
?
2. Jednakże z naszego doświadczenia wynika…
2.
3. Ponieważ, po pierwsze…
3. 4.
4. Po za tym, po drugie…
5. A więc…
5.
Postać indukcyjna (poprzez porównanie):
1.
1. X prezentuje następujący punkt widzenia…
?
2. I tak go uzasadnia…
2. 3. 3. Y przedstawia pogląd przeciwny….
4. Uzasadnia go następująco…
4.
5.
Nie mogę opowiedzieć się za jednym i drugim poglądem, lecz…
5.
Postać osiągania kompromisu:
1. 2.
1. X twierdził…
2. Y oponował wskazując na…
3.
3. Wydaje mi się, że oba stanowiska mają punkt styczny…
4.
4. Być może w tym jest rozwiązanie…
5. W tym kierunku winny iść poszukiwania…
5.
Dyskrus polityczny:
1. Uczestnicy – konkurencja o wpływy strony
2. Równość uczestników
3. Kierowany przez media
4. Liczy się język polityczny (erystyka, sofistyka)
5. Efektem jest uzyskanie przewagi przez jedną ze stron Dyskrus inteligencki:
1. Otwartość dla wszystkich członków kręgu 2. Równość uczestników
3. Przebieg – kierowany indywidualnymi ekspresjami – co komu w duszy gra 4. Liczy się retoryka, wywód a nie wymowa faktów
5. Uczestnicy przyjmują postawy otwarte na krytykę (krytycyzm) oraz postawy partnerskie 6. Obowiązują zasady prawdy, otwartości, partnerstwa
Dyskrus akademicki – toczy się w kręgu specjalistów. Nie każdy ma prawo w nim uczestniczyć i nie każdy ma równy głos. Logika rozumowania i znajomość faktów są w nim zasadnicze. Dyskrus akademicki nie zakłada wniosków, impulsem do niego jest ciekawość problemu, a celem osiągnięcie zgody na wnioski do granic ich intelektualnej poprawności. Można go sprowadzić do następujących czynników:
1. Selekcja uczestników według kompetencji
2. Nierówność uczestników
3. Przebieg kierowany logiką rozumowania
4. Liczą się fakty naukowe, które wyznaczają granice dyskusji 5. Neutralność wniosków – efektem reasumpcja wiedzy.
Dyskrus menedżerski – służy celem poprawy sposobów zarządzania przedsiębiorstwem. Może dotyczyć zarówno spraw ogólnych – strategii działania, jaki i szczegółowych. Pozycje uczestników są w nim nierówne. Im szerszy ogląd i lepsza znajomość sprawy tym pozycja w tym dyskrusie jest wyższa. Jego przebieg kierowany jest szerokością poglądów najwyższego pozycją menedżera.
Przedmiotem dyskursu są fakty i narzędzia działania. Wnioski mają ułatwić procesy podejmowania decyzji.
Cechy dyskursu menedżerskiego:
1. Selekcja uczestników według kompetencji i władzy
2. Nierówność uczestników
3. Przebieg kierowany optyką głównego menedżera
4. Liczą się fakty i narzędzia o wartości użytecznej
5. Wnioski związane ze sferą decyzji
Dyskrus urzędniczy gromadzi wykonawców działań. Ich pozycje są nierówne. Jego przebieg wyznacza osoba najwyższa w hierarchii. Liczy się w nim znajomość przepisów określających swobodę działania oraz rutyna organizacji. Jego celem jest lepsze zarządzanie instytucją.
Cechy dyskursu urzędniczego:
1. Uczestnicy ograniczeni od wykonawców
2. Nierówność uczestników
3. Przebieg kierowany przez najwyższego w hierarchii
4. Liczą się przepisy i rutyna
5. Związek z działaniem operacyjnym instytucji
Szczególny sposób komunikacji:
1. Nie mówi wprost, wypowiada się w sposób mętny, wieloznaczny 2. Lubi plotki (wręcz uwielbia)
3. Głośno mówi o sprawach, które na ogół zachowuje się w dyskrecji 4. Wypowiada się tylko ogólnie
5. Nie potrafi słuchać
6. Nie lubi jasnych, bezpośrednich wypowiedzi
Rodzaj manipulowanych relacji:
1. Deprecjonuje i deprawuje
2. Nie interesuje go drugi człowiek, interesuje się tylko sobą 3. Otacza się ludźmi żyjącymi w lękach, którzy boją się rozmawiać 4. Sieje zamęt i ferment
Postawa moralna:
1. Nadużywa swojego autorytetu
2. Jest uparty, kłamie, oszukuje
3. Nie przyznaje się do błędów
4. Jest niezdolny do zmian
Sposób w jaki wykorzystuje swoją władzę:
1. Jest opętany potrzebą kontrolowania wszystkich i wszystkiego 2. Władzę sprawuje jak tyran, wykorzystując ją często do zniszczenia nawet tego co funkcjonuje prawidłowo
3. Nadużywanie władzy
4. Zręcznie obraca wszystko na swoją korzyść
Cztery cechy manipulatora:
1. Czarujący - stawia na swój urok, którym posługuje się by lepiej go wykorzystać 2. Obwiniający - stosuje zasadę wzajemności, a następnie liczy na to, że zmusi nas do zaspokojenia swoich potrzeb
3. Szacowny – wykorzystuje naturalna uległość w stosunku do wiedzy i władzy 4. Autorytarny – narzuca swoją władzę, siejąc strach i terror, które budzi w otoczeniu.