KUL
•
1918r.- rozpoczęcie działalności Uniwersytetu Lubelskiego
•
1938r. - zmiana nazwy na Katolicki Uniwersytet Lubelski
PSYCHOLOGIA NA KUL W
OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM
•
obecność psychologii od samego początku uczelni
•
cechą psychologii były gruntowne podstawy filozoficzne i przyrodnicze
•
działalność laboratoriów psychologicznych
•
psychologia nauką przyrodniczą, traktowana również jako jeden z działów filozofii uznając jej inspiracyjno-heurystyczną rolę dla własnych teorii i badań
•
03.12.1918r.- pierwsza inauguracja roku akademickiego w Uniwersytecie Lubelskim
•
uznianie psychologii za wspólną płaszczyznę komunikacji oraz integracji interdyscyplinarnej => ważna rola w budowaniu universitas
*Idzi Radziszewski – założyciel uczelni
1. filozof, wykształcony psycholog
2. studiował na Katolickim Uniwersytecie Louvain pod kierunkiem Merciera 3. 1897r.- święcenia kapłańskie , uzyskanie magistra teologii
4. 1898-1900r.- studia filozoficzne w Wyższym Instytucie Filozoficznym na Katolickim Uniwersytecie Louvain 5. specjalizacja w psychologii filozoficznej i biologicznych podstawach psychologii 6. interesował go psychologiczny problem genezy religii: czy człowiek-analizując otaczający świat oraz siebie samego dzięki naturalnym zdolnościom umysłowym,emocjonalnym i dążeniowo-wolitywnym- doszedł
samodzielnie do odkrycia relacji z osobową rzeczywistością transcendentną?
7. 1901r.- próba integracji uczonych z zaborów
8. 1909r.- założenie interdyscyplinarnego czasopisma dla księży „Ateneum Kapłańskie” => pierwsze sprawozdanie z Pierwszego Zjazdu Neurologów, Psychiatrów i Psychologów Polskich 9. wkład do rozwoju Akademii Duchownej w Petersburgu , kontynuacja tradycji Uniwersytetu Wileńskiego (rektor w latach 1914-1918)
10. rektor uczelni w latach 1919-1922, wykładał psychologię na wszystkich czterech wydziałach tworzących nową uczelnie
11. zasługi wobec uczelni:
a) upowszechnienie koncepcji psychologii jako dyscypliny przyrodniczej mającej organiczne związki z filozofią
b) rozwijanie metod laboratoryjno-doświadczalnych jako podstawowych dla badań psychologicznych c) systematyzacja subdyscyplin psychologicznych
d) rozwinięcie teorii zmysłu równowagi jako tzw. czucia geometrycznego oraz narządu zmysłu arytmetycznego zlokalizowanego w uchu wew.
e) stworzenie oryginalnej teorii genezy religii w oparciu o analizę psychologiczną myślenia ludzi z kultur pierwotnych => twórcze działanie człowieka jako osoby, a stwórcze działanie siły transcendentalnej-Boga jako osoby
12. z jego prac wynikają aktualne przesłania dla współczesnego psychologa – uznawał ze psychologia jest nauką
autonomiczną, którą należy uprawiać metodami empirycznymi ; dyscyplina z ogromnym potencjałem badawczym
13. dokonał analizy myślenia ludzi pierwotnych oraz najwybitniejszych reprezentantów nauk przyrodniczych -
myślenie człowieka w kwestiach egzystencjalno-religijnych nie różni się w zasadniczych aspektach =>
jedność natury ludzkiej w zakresie ujmowania rzeczywistości transcendentalnej jako relacji osobowej 14. przesłanie dydaktyczne – KUL-owska psychologia współtworzy historię Uczelni a wykłady z podstaw tej dyscypliny naukowej współtworzą minimum programowe każdego kierunku studiów 15. 1922r.- śmierć Idziego Radziszewskiego
Artur Chojecki
wykładał psychologię doświadczalną; prace dot.
wpływu woli na wahania uwagi praz sugestii
Stanisław Domińczak
po śmierci Radziszewskiego przejął wykłady z
psychologii
Zygmunt Mysłakowski
psychologia wychowawcza
Bohdan Rutkiewicz
1. psychologia poznania od roku akademickiego
1923/24;
2. lata 1930-33 : psychologia ogólna, podstawy
biologiczne psychologii eksperymentalnej,
stosunek psychologii eksperymentalnej do
filozofii;
3. badania nad biologicznymi podstawami
psychologii => prestiż spowodował,że rektor
Katolickiego Uniwersytetu w Mediolanie-
Gemelli- zaproponował mu objęcie katedry
psychologii na tym uniwersytecie
Tadeusz Strumiłło
psychologia dziecka od 1923/24
Stanisław Szober
psychologia mowy od 1923/24
Józef Pastuszka
1. w 1934 roku objął kierownictwo nad Katedrą i
Zakładem Psychologii (odrębnego od zakładu
filozofii) ;
2. badania nad pochodzeniem władzy państwowej
oraz dot. filozofii i psychologii religii
3. zainteresowanie św. Augustynem – najpierw
formułował węzłowe pytanie z zakresu
psychologii i odpowiadając na nie dochodził do
kwestii filozoficznych
PSYCHOLOGIA W LATACH
1944-1981
•
uruchomienie uczelni po wojnie w 1944 roku
•
w ramach Wydziału Nauk Humanistycznych zaczęły działać Katedra i Zakład Psychologii, których kierownikiem był Józef Pastuszka
•
utworzenie Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej jako wydziału kościelnego => 10.11.1946 założenie Katedry Psychologii
•
25.05.1951r.- ustanowienie odrębnej grupy studiów psychologicznych na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej
•
27.09.1951r.- utworzenie Katedry Psychologii rozwojowej i Katedry Nauk pomocniczych psychologii
•
1952-57r. - odsuniecie Pastuszki od uczelni przez władze komunistyczne za prace analizujące bolszewizm i
komunizm z okresu międzywojennego
•
w Polsce, jedynie KUL oparł się sprowadzenia psychologii do nauk o wyższych czynnościach układu nerwowego, programu narzuconego przez komunizm
•
rok akademicki 1957/58- wprowadzenie specjalizacji filozoficzno-psychologicznej w ramach wydziału filozofii chrześcijańskiej => kierunek kształcący psychologów; powołanie katedry psychologii eksperymentalnej, rozwojowej i wychowawczej
•
nacisk na zawodowe przygotowanie psychologów i metodykę ich pracy => wytworzenie modelu myślenia klinicznego opartego na diagnostyce testowej => podwyższenie prestiżu zawodowego psychologa po KUL
•
dwa główne nurty badań:
1. kontynuacja badań podstawowych inspirowanych duchem okresu międzywojennego(nurt teoretyczno-eksperymentalny) : psychologia poznania i myślenia, psychologia woli, psychologia podejmowania decyzji
=> Grzywak-Kaczyńska
=>Artur Chojecki,M.Dybowski , Józef Reutt, Władysława Mielczarska,– psychologia woli
=>Zdzisław Chlewiński- psychologia podejmowania decyzji – Chlewiński założycielem szkoły. Biela, Zalewski, Falkowski – działacze w nurcie – badania przyczyniły się do opracowania teorii rozwoju procesów decyzyjnych, modelu konserwatyzmu i radykalizmu poznawczego, sekwencyjnego poszukiwania informacji w sytuacjach decyzyjnych, wielowartościowej detekcji sygnałów
•
dot. potrzeb metodologicznych i aplikacyjnych polskiej psychologii
* Kryteria metodologiczne szkoły psychologicznej:
a) realizacja oryginalnych koncepcji teoretycznych
b) podjęcie i kontynuacja badań w przedmiotowym zakresie
c) wychowywanie przez mistrza swoich uczniów
*Józef Pastuszka
1. 1958r.- Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Psychologicznego
2. wydanie książki „Psychologia ogólna” - meta-systemowa synteza => przegląd koncepcji psychologicznych i prezentacja aktualnych wyników badań empirycznych
3. zainteresowania: psychologiczne źródła niewiary, charakterologia , psychologia głębi,psychologia pastoralna
•
rok akademicki 1957/58 – specjalizacja kliniczno-psychoterapeutyczna => wiodącą koncepcją stała się teoria dezintegracji pozytywnej Dąbrowskiego :
1. Michał Steuden- rozwinięcie się neuropsychologii na KUL o nastawieniu diagnostyczno-klinicznym 2. Marek Masiak- wzbogacenie psychologii o aspekty medyczno-psychiatryczne; umożliwiał kontakty psychologów z psychitarami w poradniach, szpitalach i klinikach
•
psychologia religii- dział teoretyczny; psychologia pastoralna- dział stosowany
* Władysław Prężyna- autor Skali Postaw Religijnych; systemowe powiązanie psychologii religii z zagadnieniami psychologii społecznej i osobowości; twórca Katedry Psychologii Społecznej i Psychologii Relgii
* Strojnowski- powstanie Podyplomowego Studium Poradnictwa I Psychoterapii dla Duchowieństwa
• nurt psychologii rozwojowej i wychowawczej – 1958r.
Katedra Psychologii Rozwojowej –
1. Mielczarska- badania wokół czynników
kierownictwo Tadeusz Zaworski
wpływających ma procesy wolitywne u dzieci i
młodzieży
2. Zaworski- badania nad rozwojem zainteresowań
zawodowych dzieci i młodzieży
3. 8.11.1961r.- kolokwium habilitacyjne Grzywak-
Kaczyńskiej => rozprawa pt. Rola schematów
uogólniających w tworzeniu się pojęć u dzieci =>
narodziny nurtu kognitywistycznego w
psychologii rozwojowej
4. Czesław Walesa- rozwinięcie nurty
5. Trębaczkiewicz- produkcja i projekcia filmu
Odwiedziny prezydenta, którego konsultantem
psychologicznym był
1. Han-Ilgiewicz- badania nad typami plastyczności
psychicznej dzieci oraz dot. potrzeb
psychicznych dzieci
2. Stefan Kunowski- pedagogika; analizja
emancypacji i wykolejania się młodzieży,
diagnoza osobowości młodzieży i
psychopedagogiczna diagnostyka uczniów;
celem jego badań było ustalenie prawidłowości
w zakresie wychowania moralnego oraz
płciowego dzieci i młodzieży, a także
związanych z tym konkretnych zaleceń
wychowawczych i dot. kształtowania
charakteru
3. Zofia Sękowska- badania nad rozwojem i
wychowaniem dzieci niepełnosprawnych
fizycznie bądź umysłowo oraz badania nad
rehabilitacją inwalidów którzy stracili sprawność
fizyczną w wieku dojrzałym; prace badawcze nad
rewalidacją niewidomych bez rąk => rezultatem
znaczące koncepcje psychologiczne będące
podstawą rewalidacji inwalidów ;
psychopedagogiczne fundamenty polskiej
pedagogiki specjalnej; założenie Szkoły
Katedra Psychologii Wychowawczej-
Psychologii Rewalidacyjnej na KUL
4. kontynuatorami pracy Sękowskiej : Witkowski i
Natalia Han-Ilgiewicz
Stachyra oraz :
5. Kornas-Biela- badania nad rozwojem pojęć
moralnych u dzieci niewidomych
6. Panasiuk- badania nad myśleniem przez analogię
u dzieci głuchych
7. Kukołowicz- badania nad problemami
psychicznymi w rodzinie, zwłaszcza nad
poczuciem nad poczuciem bezpieczeństwa =>
rozwinięcie specjalizacji dot. psychologii
rodziny
8. Braun-Gałkowska- badania nad wpływem
telewizji na cechy osobowości dzieci; ustalenie
polskich norm testu Rorschacha, badanie
psychologicznych uwarunkowań powodzenia w
małżeństwie
9. Roma Pomianowski- stworzenie ośrodka
wychowawczo-rekreacyjnego dla dzieci na wzór
stanicy harcerskiej nad jeziorem Rudka =>
zaplecze wychowawcze i badawcze dla
psychologów KUL; opracowanie Skali Postaw
Eklezjalnych; przeprowadzenie
międzynarodowych badań nad postawami
studentów wobec pokoju na świecie
•
NAUK SPOŁECZNYCH
•
1.10.1981r.- rozpoczęcie funkcjonowania wydziału => psychologia uzyskała status jednej z samodzielnych sekcji przekształconych wkrótce na instytuty
•
prowadzenie szerzej niż gdzie indziej filozofii,logiki i metodologii oraz przedmiotów specyficznych dla każdego kierunku na KUL: etyka, kns, Biblia w kulturze
•
przyjęcie postawy że, wizja człowieka oparta wyłącznie na psychologii empirycznej nie pozwala w pełni zrozumieć natury ludzkiej
•
nastawienie na osiągnięcie przez absolwentów wysokiej kultury metodologicznej, a szczególnie psychometrycznej, laboratoryjno-eksperymentalnej, kliniczno-psychoterapeutycznej oraz społeczno-wychowawczej i doradczej => wyposażenie absolwentów w kompetencje metodologiczne oraz przygotowuje do wykonywania zawodu zaufania publicznego
NAZWA KATEDRY
ROK POWSTANIA KATEDRY
Katedra Psychologii Ogólnej
1934
Katedra Psychologii Eksperymentalnej
1951
Katedra Psychologii Społecznej i Religii
1979
Katedra Psychologii Rozwojowej
1958
Katedra Psychologii Osobowości
2004
Katedra Psychologii Rehabilitacji
1984
Katedra Psychologii Różnic Indywidualnych
1995
Katedra Psychoterapii i Psychologii Zdrowia
1979
Katedra Psychoprofilaktyki Społecznej
1987
Katedra Psychologii Klinicznej (dorosłych)
1998
Katedra Psychologii Klinicznej(dzieci i
1998
młodzieży)
Katedra Psychologii Emocji i Motywacji
1997
Katedra Psychologii Organizacji i Zarządzania
2004
Katedra Psychologii Wychowawczej i Rodziny
1954