Mistrzowie kina amerykańskiego – Hitchcock (Krzysztof Loska)
Problem tożsamości – dwubiegunowość twórczości
rozpad osobowości/schizofrenia KONTRA chęć poznania samego siebie i prawdy o świecie
●
poszukiwanie korzeni, odzyskanie spokoju – cele bohaterów
●
studium rodziny, rozpadu związków, małżeństwa – teatralizacja życia, pozory
●
wszyscy wydają się być aktorami - dwoistość natury ludzkiej
●
potrzeba schronienia się przed światem w obliczu utraty tożsamości
●
MOTYWY:
niewłaściwy człowiek podejrzewany o zbrodnię, której nie popełnił, zmuszonego do ucieczki oraz przekonanie o jego niewinności
koncepcja życia, jako dramat – walka z przeciwnościami losu / wariant romantyczny –
powodzenie/ wariant ironiczny – klęska
bohaterowie pozbawieni więzi rodzinnych, korzeni oraz poczucia bezpieczeństwa
(„Sabotaż”1942)
proces rozpadu i powstanie podmiotowości (wariant męski i żeński)
różnica między prawdą i fikcją jest umowna – relatywizm, życie to teatr
nie kim jesteśmy, ale kim możemy się stać ....
teatralna prezentacja samego siebie
kryzys tożsamościowy
alienacja, rozkład dotychczasowego porządku, kryzys męskości i kobiecości
„W cieniu podejrzenia” 1943 – rozpad małżeństwa, konflikt pokoleń
szczęście rodzinne jest iluzja, wszyscy we własnych światach
„Człowiek, który wiedział za dużo” 1934 – kryzys rodziny/ bohaterowi udało się odzyskać równowagę psychiczną / krytyka patriarchalnego społeczeństwa, w którym kobieta zmuszona jest do wycofania się i przejęcia roli żony i matki
na początku filmu tradycyjny podział ról społecznych i płciowych –
kobieta – uczuciowa, kierująca się intuicją
mężczyzna – racjonalizm i logika
wątek feministyczny!
- wyższość męskości nad kobiecością poddana jest w wątpliwość
- film ten jest ale goryczą opowieścią o walce porządku patriarchalnego z matriarchalnym
- twórca wprowadza podmiot kobiecy wkraczający w sferę działań męskich
- opozycja między uczuciowości kobiety a logiką męską ulega podważeniu
- analiza sytuacji rodziny nuklearnej w powojennej Ameryce
- bohaterka stanowi zagrożenie dla męskiego porządku
- brak pozytywnych modeli męskości i lęk przed dalszą emancypacja kobiet prowadzi do neurotycznych zaburzeń charakteru
●
„Północ półnbocny zachód” (Gender oraz tożsamość narodowa)
●
Hitchock podwaza mit o istnieniu czegoś takiego jak wspolna jaźń.
Alfred Joseph Hitchcock (ur. 13 sierpnia 1899 w Londynie, zm. 29 kwietnia 1980 w Los
Angeles) - brytyjski reżyser i producent filmowy.
Początkowo Hitchcock studiował inżynierię i interesował się projektowaniem. Później,
zaintrygowany fotografią, wciągnął się w środowisko filmowe w Londynie w roku 1920.
Zajmował się wtedy projektowaniem napisów tytułowych do niemych filmów. W roku 1925
nieomal przez przypadek został reżyserem filmowym.
Jako utalentowany człowiek, działający w nowatorskiej dziedzinie, która miała duży potencjał, szybko zyskał powodzenie. Jego pierwszym ważnym filmem był "Lokator" ( The Lodger), który ukazał się w 1926 roku. W filmie tym piękna blondynka zostaje zamordowana, a podejrzenie pada na nowego lokatora z pobliskiego mieszkania. Jest on, jak się okazuje,
niewinny.
Filmy Alfreda Hitchcocka często przedstawiają niewinnych ludzi wplątanych w wir niezależnych od nich, niezrozumiałych wydarzeń. Ludzie ci czasami mają na sumieniu drobne, nie związane ze sprawą przewinienia. Filmy Hitchcocka w znacznym stopniu oparte są na poczuciu strachu i pobudzonej wyobraźni, znane są także z charakterystycznego typu
W filmie " Na równi pochyłej" (z roku 1927) bohaterem jest inny niewinny człowiek,
oskarżony o kradzież w szkole i w efekcie tego wyrzucony z własnego domu. Mężczyzna ten ma później romans ze starszą kobietą. W jednej ze scen postarzała twarz jego kochanki
skonfrontowana jest z konduktem żałobnym niosącym trumnę ulicą obok. W swych późniejszych filmach Hitchcock łączy seksualną zmysłowość z tematem śmierci.
David Selznick starał się sprowadzić Hitchcocka do Hollywood. Hitchcock zaczął robić filmy
w Ameryce, poczynając od " Rebeki" z roku 1940 i pracował tam już przez resztę swojego
życia. W filmie tym młoda żona musi się zmagać z dziedzictwem, jakie pozostawiła nieżyjąca pierwsza żona. W amerykańskiej twórczości nadal jest obecny charakterystyczny typ humoru, ale znakiem rozpoznawczym Hitchcocka staje się suspens (utrzymywanie widza w stałym napięciu), ponieważ taka technika bardziej przemawiała do amerykańskiej publiczności.
Alfred Hitchcock często zamieniał widzów swoich filmów w podglądaczy, powodując zamazywanie granicy między poczuciem winy i niewinności. Od czasu do czasu wyrażał
to bezpośrednio. W " Oknie na podwórze" ( Rear Window) L. B. Jeffries (którego gra James
Stewart) podgląda przez większość filmu pewnego człowieka. Lars Thorwald (którego gra
Raymond Burr), stając z nim w końcu twarzą w twarz, pyta "Czego ode mnie chcesz?". Burr
mógłby o to samo zapytać publiczność...
Film "Okno na podwórze" był wyzwaniem w sensie technicznym, które Hitchcock sobie postawił - został nakręcony w całości z jednego miejsca, a mimo to doskonale potrafi trzymać w napięciu. Powszechnie uważa się, że film ten nakręcono z jednego ujęcia, lub że został
zmontowany bez cięć, albo z minimalną ich liczbą. Żadne z tych przypuszczeń nie jest prawdziwe. Film został nakręcony z 10-minutowych ujęć, kilka zmontowań jest widoczne, reszta została ukryta poprzez wypełnienie całego ekranu danym obiektem. Hitchcock używa tego miejsca do zrobienia cięcia i zaczyna następne ujęcie od tego samego miejsca, z którego kamera lub obiekt zaczyna się poruszać.
W dzieciństwie Hitchcock był samotnym, otyłym chłopcem z bujną wyobraźnią. Jako katolik
składał co wieczór "spowiedź" z całego dnia swojej matce. Pewnego dnia, będąc już osobą
dorosłą i podróżując po Szwajcarii, Hitchcock wyjrzał przez okno i powiedział przyjacielowi
- "To najstraszniejszy widok jaki kiedykolwiek widziałem". Przerażony przyjaciel spojrzał i zobaczył tylko księdza otaczającego ramieniem młodego chłopca. Hitchcock wychylił się z okna samochodu i krzyknął: "Uciekaj chłopcze! Ratuj się!"
Dopiero będąc 20-latkiem, już jako uznany reżyser, Hitchcock wypił po raz pierwszy alkohol
i wybrał się na randkę. Niektóre jego filmy pokazują mężczyzn, którzy pragną wyzwolić się z przemożnego wpływu ich matek.
Zasługą Hitchcocka było zdecydowane wprowadzenie prymatu suspensu nad
tradycyjnymi zwrotami akcji. W innych filmach reżyserzy atakują widza dramatycznymi
zwrotami akcji, natomiast Hitchcock pokazuje widowni to, czego bohaterowie jeszcze nie wiedzą i następnie w sposób mistrzowski buduje napięcie wokół wydarzeń prowadzących postaci filmu do odkrycia, co się wydarzyło i dlaczego.
Hitchcock był dumny ze swojej umiejętności potęgowania napięcia. Pewnego razu, na
lotnisku we Francji, podejrzliwy celnik oglądając paszport Hitchcocka, w którym zapisano
jako zawód – producent, zapytał zaczepnie: "A cóż też Pan produkuje?". " Strach" –
odpowiedział reżyser.
Jeden z filmów Hitchcocka był osadzony w części Londynu, gdzie handlowało się żywnością.
Zabójca i jedna z jego ofiar znaleźli się w pewnej części filmu w ciężarówce przewożącej
worki ziemniaków.
Chociaż scenarzyści współpracujący z Hitchcockiem przyczyniali się do urzeczywistniania
jego pomysłów na ekranie, to jednak rzadko byli przez niego właściwie doceniani. Wielu utalentowanych twórców, włączając Raymonda Chandlera, nie bardzo mogło poczuć się jako
równorzędni Hitchcockowi.
W większości filmów przez niego stworzonych, na krótką chwilę pojawiał się także on sam
- wsiadający do autobusu, jako przechodzień przed sklepem, osoba przechodząca przez podwórko, czy w reklamie prasowej. Wyszukiwanie tych scen jest popularną rozrywką. Na ten temat powstają książki i liczne strony internetowe.
Alfred Hitchcock nie był ceniony przez krytyków filmowych za swego życia.
Oprócz "Rebeki"1940 żaden z jego filmów nie zdobył Oscara za najlepszy film. Jako
producent Hitchcock otrzymał jedną nominację do Oskara za najlepszy film (" Podejrzenie").
Uzyskał 5 nominacji w kategorii najlepszy reżyser: "Rebeka", "Łódź ratunkowa", Spellbound, "Okno na podwórze" i "Psychoza". Ale jedyną statuetką Oscara, którą rzeczywiście otrzymał, była nagroda Irving G. Thalberga w 1968 roku.
Filmy Alfreda Hitchcocka
●
1926 - Lokator ( The Lodger) - pierwszy ważny film Hitchcocka
●
1927 - Ring ( The Ring)
●
1929 - Szantaż ( Blackmail)
●
1930 - Morderstwo ( Murder! )
●
1934 - Człowiek, który wiedział za dużo ( The Man Who Knew Too Much)
●
1936 - Sabotaż ( Sabotage)
●
1940 - Rebeka ( Rebecca)
●
1941 - Pan i Pani Smith ( r. & Mrs. Smith)