Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Podstawy sterowania

logicznego

Układy sekwencyjne

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutniki

Definicja

Przerzutnik to podstawowy układ (element) pamiętający 1 bit informacji

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

2/38

Przerzutniki

Podział

Przerzutniki dzielimy na:

asynchroniczne

synchroniczne

synchronizowane poziomem

synchronizowane zboczem

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

3/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

1

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutniki

Wejścia zegarowe

Reagujące na poziom

Reagujące na zbocze

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

4/38

Przerzutnik asynchroniczny RS

Definicja

Przerzutnik RS (z dominującym wejściem R) jest układem opisanym równaniem:

Q = ( S + Q)⋅ R

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

5/38

Przerzutnik asynchroniczny RS

Tablica prawdy

Q = ( S + Q )⋅ R

S(t)

R(t)

Q(t)

Q(t+dt)

0

0

0

0

0

0

1

1

0

1

0

0

0

1

1

0

1

0

0

1

1

0

1

1

1

1

0

0

1

1

1

0

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

6/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

2

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik asynchroniczny RS

Realizacja

Q = ( S + Q )⋅ R = ( S + Q)⋅ R = S + Q + R

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

7/38

Przerzutnik asynchroniczny SR

Definicja

Przerzutnik SR (z dominującym wejściem S) jest układem opisanym równaniem:

Q = S + R ⋅ Q

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

8/38

Przerzutnik asynchroniczny SR

Tablica prawdy

Q = S + R ⋅ Q

S(t)

R(t)

Q(t)

Q(t+dt)

0

0

0

0

0

0

1

1

0

1

0

0

0

1

1

0

1

0

0

1

1

0

1

1

1

1

0

1

1

1

1

1

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

9/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

3

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik asynchroniczny SR

Realizacja

Q = S + R ⋅ Q = S + R ⋅ Q = S ⋅ R ⋅ Q

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

10/38

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask RS

Definicja

Zatrzask (ang.: latch) typu RS jest układem o następującym symbolu . . .

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

11/38

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask RS

Definicja

. . . i działaniu:

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

12/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

4

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask RS

Tablica Karnaugh

R(t),S(t)

00

01

11

10

Clk(t),Q(t)

00

0

0

Ø (0)

0

01

1

1

Ø (1)

1

11

1

1

Ø (1)

0

10

0

1

Ø (1)

0

Q = S ⋅ Clk + R ⋅ Q + Clk ⋅ Q = S ⋅ Clk + ( R + Clk)⋅ Q





Q = S ⋅ Clk +  R + Clk  ⋅ Q = S ⋅ Clk + R ⋅ Clk ⋅ Q





Q = S ⋅ Clk + R ⋅ Clk ⋅ Q = S ⋅ Clk ⋅ R ⋅ Clk ⋅ Q

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

13/38

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask RS

Schemat

Zatrzask

Q = S ⋅ Clk ⋅ R ⋅ Clk ⋅ Q

Przerzutnik SR

Q = S1 ⋅ R1 ⋅ Q

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

14/38

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask D

Definicja

Zatrzask (ang.: latch) typu D jest układem o następującym symbolu . . .

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

15/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

5

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask D

Definicja

. . . i działaniu:

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

16/38

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask D

Tablica prawdy

Clk(t)

D(t)

Q(t)

Q(t+dt)

0

0

0

0

0

0

1

1

0

1

0

0

0

1

1

1

1

0

0

0

1

0

1

0

1

1

0

1

1

1

1

1

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

17/38

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask D

Tablica Karnaugh

D(t),Q(t)

00

01

11

10

Clk(t)

0

0

1

1

0

1

0

0

1

1

Q = Clk ⋅ D + Clk ⋅ Q + D ⋅ Q = Clk ⋅ D + ( Clk + D)⋅ Q





Q = Clk ⋅ D +  Clk + D  ⋅ Q = Clk ⋅ D + Clk ⋅ D ⋅ Q





Q = Clk ⋅ D + Clk ⋅ D ⋅ Q = Clk ⋅ D ⋅ Clk ⋅ D ⋅ Q

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

18/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

6

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik synchroniczny typu zatrzask D

Schemat

Zatrzask

Q = Clk ⋅ D ⋅ Clk ⋅ D ⋅ Q

Przerzutnik SR

Q = S1 ⋅ R1 ⋅ Q

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

19/38

Przerzutnik synchroniczny typu T

Definicja

Przerzutnik T jest układem opisanym równaniem:

t

Q + =

+1

Qt

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

20/38

Przerzutnik synchroniczny typu T

Działanie – przebiegi czasowe

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

21/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

7

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik synchroniczny typu D

Symbole

D /S Q

Clk

/Q

/R

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

22/38

Przerzutnik synchroniczny typu D

Definicja – tablica prawdy

Bez wejść asynchronicznych Set i Reset

D(t)

Clk(t)

Q(t)

Q(t+1)

x

0

0

0

x

0

1

1

x

1

0

0

x

1

1

1

x

1 0

0

0

x

1 0

1

1

0

0 1

x

0

1

0 1

x

1

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

23/38

Przerzutnik synchroniczny typu D

Definicja – tablica prawdy

Z wejściami asynchronicznymi Set i Reset (cz. 1)

/S(t)

/R(t)

D(t)

Clk(t)

Q(t)

Q(t+1)

0

0

x

x

x

?

0

1

x

x

x

0

1

0

x

x

x

1

1

1

x

0

0

0

1

1

x

0

1

1

1

1

x

1

0

0

1

1

x

1

1

1

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

24/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

8

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik synchroniczny typu D

Definicja – tablica prawdy

Z wejściami asynchronicznymi Set i Reset (cz. 2)

/S(t)

/R(t)

D(t)

Clk(t)

Q(t)

Q(t+1)

1

1

x

1 0

0

0

1

1

x

1 0

1

1

1

1

0

0 1

x

0

1

1

1

0 1

x

1

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

25/38

Przerzutnik synchroniczny typu D

Działanie – przebiegi czasowe

Przerzutnik bez wejść asynchronicznych Set i Reset Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

26/38

Przerzutnik synchroniczny typu D

Działanie – przebiegi czasowe

Przerzutnik z wejściami asynchronicznymi Set i Reset Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

27/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

9

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik synchroniczny typu RS

Symbol

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

28/38

Przerzutnik synchroniczny typu RS

Definicja – uproszczona tablica prawdy

S(t)

R(t)

Q(t+1)

0

0

Q(t)

0

1

0

1

0

1

1

1

?

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

29/38

Przerzutnik synchroniczny typu JK

Symbole

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

30/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

10

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik synchroniczny typu JK

Definicja – uproszczona tablica prawdy

J(t)

K(t)

Q(t+1)

0

0

Q(t)

0

1

0

1

0

1

1

1

/Q(t)

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

31/38

Przerzutniki synchroniczne Master-Slave Problem

Niekorzystną cechą przerzutników synchronicznych typu zatrzask jest „przezroczystość” w czasie trwania aktywnego poziomu zegara.

Rozwiązanie

Problem ten można rozwiązać stosując przerzutniki o architekturze Master-Slave, polegającej na połączeniu łańcuchowym dwóch zatrzasków, które są synchronizowane zegarami o przeciwnej fazie.

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

32/38

Przerzutniki synchroniczne Master-Slave

=

Zatrzask Slave zmienia swój stan tylko w momencie, gdy sygnał

zegarowy zmienia się z 1 na 0.

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

33/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

11

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik Master-Slave typu SR

Schemat

=

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

34/38

Przerzutnik Master-Slave typu SR

Przebiegi

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

35/38

Przerzutnik Master-Slave typu D

Schemat

=

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

36/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

12

Podstawy Sterowania Logicznego,

Przerzutniki i zatrzaski

Przerzutnik Master-Slave typu D

Przebiegi

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

37/38

Przerzutnik Master-Slave typu JK

Schemat

=

Podstawy Sterowania Logicznego 2011/12, ©ZM

38/38

Elektrotechnika I st., rok 3, moduł C

13