Giełdowe ABC – Artykuł 4: Analiza fundamentalna

Podstawę podejmowania decyzji inwestycyjnych na giełdzie stanowią

najczęściej analiza fundamentalna wraz z analizą techniczną.

Oba rodzaje analiz są znane i stosowane przez inwestorów już od kilkudziesięciu

lat, a więc znacznie przed narodzinami nowoczesnych finansów. Od tamtych czasów do

dzisiaj oba podejścia do analizy papierów wartościowych cały czas ewoluowały, ale – co

ciekawe – wiele prawd wygłoszonych przed laty jest jak najbardziej aktualnych także

dzisiaj.

W pierwszych latach istnienia warszawskiej giełdy z całą pewnością dominowała

analiza techniczna – właśnie jej wskazówkami kierowali się giełdowi gracze szukający

szybkiego zysku przy swoich wyborach inwestycyjnych. Dopiero krach w 1994 roku

uświadomił inwestorom absurdalność podejmowania decyzji kierowanych wyłącznie

wykresami kursów, średnimi ruchomymi, różnego rodzaju oscylatorami, falami i liniami

trendu, w zupełnym oderwaniu od fundamentalnej wyceny akcji. Giełdowi gracze

zainteresowali się wtedy innymi niż wskazówki analizy technicznej aspektami wzrostów i

spadków kursów danych spółek. W dzisiejszych czasach nie ma chyba inwestora, który

nie zetknąłby się z jednego i drugiego rodzaju analizą papierów wartościowych i chyba

każdy gracz ma możliwość wyboru strategii, która bardziej mu odpowiada.

Najlepsze rezultaty daje z reguły połączenie jednej i drugiej metody. Kanon

inwestowania zakłada w pierwszym etapie wybór przedmiotu inwestycji (na podstawie

analizy fundamentalnej), a w drugim - wybór momentu dokonania inwestycji (na

podstawie analizy technicznej).

Analiza fundamentalna, jak sama nazwa wskazuje, opiera się na

„fundamentach”, czyli na kondycji gospodarki oraz kondycji emitenta papieru

wartościowego. Uważa się, że im lepsza jest kondycja finansowa emitenta, tym

wyższa jest wartość jego akcji i tym bardziej jest ona atrakcyjna dla inwestora. W

analizie fundamentalnej wykorzystuje się informacje o gospodarce oraz informacje

finansowe o spółkach. Analiza nie służy jednak do oceny opłacalności inwestycji w

krótkim okresie. W długim okresie – co stwierdzono empirycznie – występuje silna

korelacja pomiędzy wzrostem zysków spółki, a jej wyceną rynkową. Dlatego analiza

fundamentalna stosowana jest dla inwestycji o długim horyzoncie czasowym, służy

do wyszukiwania spółek, których akcje będą osiągać wyższe niż obecnie ceny.

W praktyce analiza fundamentalna przebiega w kilku etapach.

1. Analiza makroekonomiczna polega na ogólnej ocenie atrakcyjności inwestowania na

danym rynku akcji. Analizowane są m.in. sytuacja społeczno-polityczną danego kraju,

ogólna sytuacja ekonomiczna, bieżąca koniunktura gospodarcza (aktualna inflacja,

kursy walut, najważniejsze wskaźniki gospodarcze), polityka ekonomiczna

prowadzona przez państwo, dochód narodowy, budżet, bilans handlowy i płatniczy

kraju, inflacja, zatrudnienie, bezrobocie itp.

2. Analiza sektorowa dokonuje oceny atrakcyjności inwestowania w spółki należące

do danego sektora gospodarki (przewidywana opłacalność inwestowania w daną

branżę oraz ryzyko towarzyszące tej inwestycji). Analizowane są tu zmiany w

trendzie rozwoju danej branży oraz otoczenie rynkowe, badane są również

wskaźniki obrazujące produkt globalny i dochód narodowy wytworzony w danej

gałęzi w porównaniu z innymi branżami.

3. Analiza sytuacyjna spółki to pierwszy etap analizy konkretnych spółek, stanowi

niejako uszczegółowienie przeprowadzanej wcześniej analizy sektorowej.

Głównym celem jest tutaj ocena spółki na tle całej branży. Badana jest pozycja

firmy na rynku i jej perspektyw rozwoju z punktu widzenia aspektów

pozafinansowych. W skład analizy sytuacyjnej spółki wchodzi także analiza

SWOT (nazwa pochodzi od pierwszych liter czterech angielskich słów: Strength –

siła, Weakness – słabość, Opportunities – szanse i Traps – zagrożenia), opisująca

silne i słabe strony przedsiębiorstwa oraz stojące przed nim szanse i zagrożenia.

Analiza sytuacyjna jako całość ma za zadanie zdefiniować i zrozumieć przedmiot

działania analizowanej spółki, a w szczególności: czym zajmuje się

przedsiębiorstwo, na czym i w jaki sposób zarabia pieniądze, jaka jest jego

polityka i cele rynkowe oraz czym kierują się zarządzający firmą realizując

określoną politykę.

4. Analiza finansowa spółki jest z punktu widzenia inwestora najważniejszą częścią

analizy fundamentalnej. Dzięki jej wynikom możemy określić ile faktycznie jest

warta analizowana spółka, jaki jest jej aktualny standing finansowy oraz zdolność

do generowania zysków w przyszłości. Efektywność inwestycji popartych analizą

finansową jest znacząco wyższa.

Analiza sprowadza się do zbadania trzech podstawowych sprawozdań finansowych

(bilans, rachunek zysków i strat i sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych)

oraz przeprowadzenia analizy wskaźnikowej. Polega ona na obliczeniu

odpowiednich wskaźników finansowych i ich ocenie porównawczej zarówno w

czasie (porównanie stanu na początku i na końcu okresu sprawozdawczego), jak i

w przestrzeni (porównanie wskaźników spółki ze wskaźnikami innych

przedstawicieli tej branży). Najczęściej stosuje się wskaźniki płynności,

aktywności, zadłużenia, rentowności (m.in. ROE i ROA) oraz najważniejsze dla

inwestorów wskaźniki wartości rynkowej (najpopularniejsze to P/E, P/BV i stopa

dywidendy).

5. Wycena akcji, do której obecnie najczęściej stosuje się metody zdyskontowanych

strumieni przepływów środków pieniężnych. Opierają się one na zasadzie

mówiącej, że „wartością danego papieru wartościowego jest suma wartości

obecnych wszystkich przyszłych przepływów gotówkowych generowanych przez

ten walor”. Dochód z tytułu posiadania akcji może pochodzić z różnych źródeł –

zmiany ceny akcji w okresie inwestowania, dywidend, ewentualnie innych

dochodów

przysługujących

akcjonariuszowi,

otrzymanych

w

okresie

inwestowania (np. prawa poboru). Dochody, które mają mieć miejsce w

przyszłości dyskontujemy w celu wyznaczenia ich wartości obecnej. Suma

zdyskontowanych dochodów z tytułu posiadania akcji daje nam właśnie wartość

wewnętrzną akcji.

Każdy z etapów analizy fundamentalnej powinien się zakończyć odpowiedzią na pytanie

o opłacalność inwestowania w akcje. Tylko pozytywna odpowiedź upoważnia do

przejścia do kolejnych etapów analizy fundamentalnej. Jeśli odpowiedź jest negatywna,

nie przechodzimy do następnego etapu, poprzestając na dotychczasowej analizie, która

wykazała nieopłacalność danej inwestycji.

Na podstawie analizy fundamentalnej estymuje się wartość akcji – tak zwaną

wartość wewnętrzną. Jest to cena, po której – teoretycznie – akcje spółki powinny być

2

notowane na giełdzie. Następnie tak określoną wartość wewnętrzną akcji porównuje się z

jej aktualną ceną rynkową, określając w ten sposób, czy akcje są niedoszacowane

(wartość wewnętrzna przewyższa cenę rynkową) czy też przeszacowane (wartość

wewnętrzna kształtuje się na niższym poziomie niż cena rynkowa).

Wiemy już „co kupić?”, nie wiemy jeszcze „kiedy?”. Na to pytanie odpowiada

analiza techniczna, którą omówimy w następnej części Giełdowego ABC.

3