Zapalenie wyrostka robaczkowego (łac. Appendicitis acuta) Anatomia

Wyrostek robaczkowy (łac. appendix vermiformis) to cienkie uwypuklenie początkowego odcinka jelita grubego zwanego kątnicą.U człowieka wyrostek ma postać ślepo zakończonej cewki o zmiennej długości, najczęściej 8-10 cm, rzadko przekraczającej 20 cm. Leży w prawym dole biodrowym, aczkolwiek jego dokładne położenie jest wysoce zmienne osobniczo. Najczęściej (41,5% [1]) swobodnie zwisa do miednicy mniejszej (tzw. wyrostek miedniczny). Niekiedy leży w dole biodrowym, często w bezpośrednim sąsiedztwie talerza kości biodrowej

(13%[1]). Nierzadko wyrostek układa się między pętlami

jelitowymi (43% przypadków [1]). Rzadziej położony jest za

kątnicą lub przebiega obok niej (tzw. wyrostek zakątniczy

lub typu wstępującego, 2,5%[1]). Wyjątkowo, w przypadku

odwrotnego ułożenia trzewi albo malrotacji jelit, wyrostek

znajduje się w okolicy lewego dołu biodrowego. W wieku

dziecięcym zwykle jest jeszcze drożny, niekiedy (2-3%)

tworzy lejkowate rozszerzenie u podstawy, zachowując

embrionalny kształt. Błona śluzowa wyrostka pokryta jest

nabłonkiem walcowatym jednowarstwowym i posiada

gruczoły jelitowe oraz liczne skupiska tkanki limfatycznej w

postaci grudek chłonnych (folliculi lymphatici aggregati),

przez co wyrostek jest czasem zwany migdałkiem

jelitowym. Wyrostek posiada silnie rozwiniętą warstwę

mięśniową. Pokrywa go otrzewna tworząca krezkę

(krezeczkę) wyrostka robaczkowego (mesoappendix).

Wyrostek unaczyniony jest przez tętnicę wyrostka

robaczkowego (arteria appendicularis) odchodzącą od

tętnicy krętniczo-okrężniczej (arteria ileocolica). Obok

tętnicy między blaszkami krezki biegnie żyła wyrostka

robaczkowego (vena appendicularis), prowadząca krew do

żyły krezkowej górnej. Unerwienie pochodzi z pnia

współczulnego i z nerwu błędnego.

Zapalenie wyrostka robaczkowego

Zapalenie wyrostka robaczkowego – ostre (OZWR) lub przewlekłe schorzenie spowodowane zapaleniem wywołanym najczęściej zatrzymaniem treści pokarmowej w wyrostku.

Objawy

Typowym objawem jest ból rozpoczynający się w okolicy pępka, a następnie przemieszczający się w kierunku prawej połowy podbrzusza. Stopniowo ból staje się stały i wyraźnie zlokalizowany. Nasila się przy poruszaniu, głębokim wdechu, kaszlu, chodzeniu i dotykaniu brzucha Nudności, czasem także wymioty

Zaparcie, zatrzymanie gazów

Biegunka (czasami)

Niewielka gorączka pojawiająca się później niż pozostałe objawy Wyraźna tkliwość w obrębie prawego podbrzusza, zazwyczaj w jednej trzeciej odległości pomiędzy pępkiem i biodrem (ta lokalizacja dolegliwości odpowiada sytuacji, gdy wyrostek położony jest w sposób typowy, niekiedy jednak układa się inaczej, co znacznie utrudnia rozpoznanie) Obrzmienie brzucha (w przypadkach bardzo zaawansowanych)

Podwyższona liczba białych krwinek we krwi

Ø Silne bóle w okolicach prawego biodra, dość trudne do zlokalizowania (ból zwiększa się przy zgięciu prawej nogi, nasila się przy próbach poruszania się, głębszych oddechach i kaszlu), Ø ból po zwolnieniu ucisku (objaw Blumberga),

www.chomikuj.pl/gregow

1

Ø brak łaknienia,

Ø nudności (niekiedy nie występują),

Ø wymioty (75% chorych),

Ø przyspieszone tętno,

Ø wzrost temperatury ciała,

Ø u dzieci często biegunka i wzdęcie

Ø zaparcia i zatrzymanie gazów,

Ø bolesność podczas badania per rectum (przez odbytnicę).

Przyczyny

Ø Przyczyną choroby jest zakażenie nieznanego pochodzenia, najczęściej bakteriami pochodzącymi z przewodu pokarmowego. Wyrostek robaczkowy może zostać zatkany zawartością jelita lub uciśnięty z zewnątrz przez łącznotkankowe pasmo, powstałe na przykład w wyniku przebytego zabiegu operacyjnego. Gdy rozwija się infekcja i nasilają się objawy zapalenia, wyrostek staje się obrzęknięty i stopniowo wypełnia się ropą. Ryzyko wystąpienia ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego zwiększa się u osób, u których ostatnio rozpoznano zakażenie tasiemcem lub wirusową infekcję przewodu pokarmowego.

Diagnostyka

Ø Morfologia krwi ( aby wykazać leukocytozęàw granicach 10000-15000/mm³) Ø Badanie moczu – aby wykluczyć infekcję ukł. Moczowego ( podobne objawy!) Ø badanie ultrasonograficzne

Ø badanie tomokomputerowe

Leczenie

Ø Chirurgiczne usunięcie zmienionego zapalnie wyrostka robaczkowego Appendektomię (czyli usunięcie wyrostka robaczkowego) można przeprowadzić klasycznie lub metodą laparoskopową. W przypadku wystąpienia tak zwanego nacieku okołowyrostkowego, leczenie jest zachowawcze i polega na podawaniu antybiotyków, środków przeciwzapalnych, a w pierwszych dobach leczenia ścisłej diecie i nawadnianiu wlewami kroplowymi.

Ø Leczenie farmakologiczne :

o Nie powinno przyjmować się środków przeciwbólowych, przeczyszczających ani wykonywać lewatywy. Środki przeczyszczające mogą spowodować przedziurawienie wyrostka, zaś leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe utrudniać prawidłowe rozpoznanie

o Leki przeciwbólowe podaje się po zabiegu operacyjnym

o Antybiotyki stosuje się w przypadku zakażenia

o W okresie pooperacyjnym pomocne mogą być środki zmiękczające stolec Powikłania

Ø zakażenie rany,

Ø krwawienie,

Ø przepuklina w bliźnie pooperacyjnej,

Ø zapalenie otrzewnej,

Ø zapalenia żyły wrotnej.

Rokowanie w niepowikłanym OZWR jest dobre, a śmiertelność wynosi ok. 0,1 %.

www.chomikuj.pl/gregow

2